38 matches
-
era pulex, se vede relația cu „a sări“ în portugheză, cu Apolo și cu Palk, zeul soarelui în mitologia coreeană. De fapt, engl. flea „purice“ este explicat „insectă sugătoare de sânge, care sare“. Cf. chinezul tiào „a sări“ ~ tiàozao „purice“. Etimologiștii explică lat. pulex prin i.e. *pusl „purice“ cf. gr. psula, v. engl. fleah fără să amintească de soarele Apolo. Adăugați ket pe Ienisei unde puricele e ql 'n ce se compară cu Akolong „soare“ în karimojong, kala, kolo, Kalynda. Cf.
THE ORIGIN OF LANGUAGE.TO JUMP de ION CÂRSTOIU în ediţia nr. 1719 din 15 septembrie 2015 by http://confluente.ro/ion_carstoiu_1442298667.html [Corola-blog/BlogPost/365621_a_366950]
-
interpretări etimologice este însă dubitabilă, dat fiind că originea albaneză [ref. DEX '09] a cuvântului nu implică o provenineță dacică, acest procedeu etimologic putând fi considerat doar o speculație. Brasus este un antroponim autohton atestat de inscripțiile din Dacia Romană. Etimologistul Alexandru Ciorănescu consideră numele Brașov în legătură cu bîrsă /bârsă, variante bîrță /bârță În general se consideră că, în stadiul în care se află cercetarea etimologiei și a istoriei Brașovului din partea filologilor și istoricilor, problema etimologiei Brașovului este încă deschisă oricăror concluzii
Brașov () [Corola-website/Science/296936_a_298265]
-
orice preț. 2. În cărțile cu ortografie fără semne școlarii începători sânt nevoiți a ceti cuvintele cari conțin sonuri derivate "de două ori", o dată așa cum ele se prezintă ochiului d. e. saratura, apoi așa cum le dictează auzul romînesc: "sărătură". Chiar și etimologiști pronunțați ca d. Bariț încă recunosc "că pentru începători este greu a ceti fără semne" ("Observatorul", nr. 8). 3. Cuvintele nouă sau adecă "neologismii" se pronunță adeseori cu totul fals, mai ales când învățătorii nu știu latinește. Astfel am auzit
Opere 10 by Mihai Eminescu [Corola-publishinghouse/Imaginative/295588_a_296917]
-
minorității; din contră, ortografia etimologică pierde pe zi ce merge tot mai mult din terenul avut. Nici că este mirare, deoarece: 4. Ortografia cu semne este neasemănat mai precisă, prin urmare și mai simplă și mai ușoară. Însuși d. Bariț, etimologist pronunțat, recunoaște că "pentru începători este greu a ceti fără semne" ("Observatorul", nr. 8). Odată acest adevăr recunoscut, pentru noi cestiunea ortografică este definitiv decisă; căci doară nu vom introduce, ca vechii egipteni, trei moduri de scriere, unul pentru începători
Opere 10 by Mihai Eminescu [Corola-publishinghouse/Imaginative/295588_a_296917]
-
El e o piatră de care [te] lovești în toate colțurile. Daunele ce le face sistemul etimologic pur pronunției românești sunt însemnate. Având fiecare facultatea de-a pronunța cum va vrea, generațiune cu generațiune vom păstra vițiul pronunției corupte. Tema etimologiștilor cumcă fonetiștii vor consacra prin uz pronunția provincială și vor face dialecte e iluzorie. Astăzi mai toate ziarele românești au aceeași limbă scrisă; va să zică în nici unele nu s-a consacrat vieții provințiale. {EminescuOpIX 451} Din contra, cu toată unitatea limbei
Opere 09 by Mihai Eminescu [Corola-publishinghouse/Imaginative/295587_a_296916]
-
iluzorie. Astăzi mai toate ziarele românești au aceeași limbă scrisă; va să zică în nici unele nu s-a consacrat vieții provințiale. {EminescuOpIX 451} Din contra, cu toată unitatea limbei literarie, pronunția diferă în fiece provinție, ba încă ce e mai mult ortografia etimologiștilor li lasă deplină largitudine de acțiune. Romînenii zic națiune, ardelenii năciune etc. De-ar fi fost o ortografie unitară și fonetică, azi ziceau toți or ciune or țiune, una din două, nu amândouă lângă olaltă. Faptele câte par a sancționa
Opere 09 by Mihai Eminescu [Corola-publishinghouse/Imaginative/295587_a_296916]
-
lasă deplină largitudine de acțiune. Romînenii zic națiune, ardelenii năciune etc. De-ar fi fost o ortografie unitară și fonetică, azi ziceau toți or ciune or țiune, una din două, nu amândouă lângă olaltă. Faptele câte par a sancționa teama etimologiștilor puri ne vom încerca să le cităm și noi pe cât ni sânt cunoscute; declarând anticipando că vom cerca totodată să dovedim și puțina influință ce-au esersat ele asupra pasurilor unitare ale literaturei noastre. Pronunția: Dumnedzăul meu! [cu] dz în loc de
Opere 09 by Mihai Eminescu [Corola-publishinghouse/Imaginative/295587_a_296916]
-
au esersat ele asupra pasurilor unitare ale literaturei noastre. Pronunția: Dumnedzăul meu! [cu] dz în loc de z. Vezi scrierile lui Asachi și novelele publicate de el în almanacurile calendarelor sale, prin care el consacra această pronunție! Dar îmi va răspunde un etimologist cumcă prin citațiuni de natura acesteia eu nu fac decât verific oarecum prin fapte ceea ce domnia-lor susțin în principiu. Fapte de astea se repetează într-adevăr necontenit până cam pe la anul 58, însă era un timp acela de descentralizare atât
Opere 09 by Mihai Eminescu [Corola-publishinghouse/Imaginative/295587_a_296916]
-
de la Pesta și Viena. Programul cultural și literar era mai vag. Notabilă este grija, statornic anunțată și în editoriale, pentru cultivarea limbii române. Gazeta a fost totuși criticată de T. Maiorescu, odată cu celelalte jurnale românești din Imperiul austro-ungar, pentru exagerări etimologiste și forme străine de spiritul limbii noastre. În primii ani de apariție, la C. au scris mulți dintre cei mai cunoscuți literați transilvăneni ai epocii. Spre deosebire însă de „Gazeta de Transilvania” sau de „Familia”, Sigismund V. Pop și Al.
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/286354_a_287683]
-
științele naturii, precum și modeste încercări de prelucrare a unor poezii populare. O. l. este prima gazetă transilvăneană care, prin scrisul lui Cipariu, pune în discuție, folosind o bogată argumentație filologică și istorică, chestiunea limbii române literare, susținând direcția latinistă și etimologistă. În același scop adoptase și tipărirea cu litere latine a tuturor materialelor. Cipariu a încredințat O. l. și încercările sale de versificație, pe cele ale lui I. I. Mani, P. Kerekes și ale altor autori transilvăneni. Aproape toate aceste producții
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/288571_a_289900]
-
Limba decide, iar punerea în practică, prin ritual și datină, confirmă. Pe Săulescu nu l-a interesat decît „prezența” Caloianului și a Paparudei în repertoriul viu al obiceiurilor agrare românești. Nu s-a întrebat ce se ascunde în spatele cuvintelor. Nici etimologiștii nu au mers prea departe, cu toate că au dezvoltat studii savante pe aceast subiect. A invoca un radical slav (kal-/lut) nu are altă urmare decît mutarea discuției pe alt plan. În multe situații, forma etimologică provoacă dificultăți nedorite, în privința originii
Mioriţa : un dosar mitologic by Petru URSACHE () [Corola-publishinghouse/Science/101018_a_102310]
-
săptămână, între 3 iulie și 25 septembrie 1839. Era editată pentru a combate poziția lui I. Heliade-Rădulescu în problemele limbii literare. Un Petre Înlesnitoru, pseudonim care ar putea să îl ascundă pe Cezar Bolliac sau pe Grigore Alexandrescu, critică exagerările etimologiste și inconsecvența lui Heliade în raport cu părerile susținute în prefața gramaticii lui de la 1828. Bolliac publică aici versuri, începând cu O patimă, apoi balada Maria din Bezdat și alte poezii erotice. O scriere în proză cu caracter satiric, Cele dintâi ceasuri
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/288637_a_289966]
-
altfel, și avantajul individualizării optime, dată fiind opacitatea semantică apela tivă, pentru vorbitorii limbii romîne). Mărturii în acest sens sunt toponimele de tradiție multiplă. Intervenția autorităților în denominarea sau menținerea (impunerea) unora dintre nume trebuie corelată cu distincția, importantă pentru etimologiști, dintre toponimele spontane (populare) și toponimele convenționale (oficiale). Primele prezintă forme caracteristice graiului local și motivarea specifică mentalității geografice populare care stă la baza sistemului popular de (denominație) topică. Cele oficiale adoptă forme și structuri „literare“ artificiale în raport cu graiul local
101 nume de locuri by Ion Toma () [Corola-publishinghouse/Science/1350_a_2724]
-
anumitor aspecte privind viața numelor cuprinse în ierarhia respectivă și acest fapt se reflectă în preferința cercetărilor (sincronice, diacronice, onomasiologice, etimologice, interdisciplinare etc.), pentru una sau alta dintre clasificări. De regulă, geografii au în vedere grupările în funcție de obiectul geografic denominat, etimologiștii se referă în primul rînd la categoriile referitoare la origine, teoreticienii se concentrează asupra tipologiei numelor de locuri în funcție de raporturile cu diferite clase de cuvinte sau de nume (de persoane, de exemplu), cercetătorii modului de formare a numelor se concentrează
101 nume de locuri by Ion Toma () [Corola-publishinghouse/Science/1350_a_2724]
-
au muncit la construirea cetății ar fi fost plătiți cu „groșițe de lemn“. Pornind de la această legendă, cetatea a fost supranumită latinește Lignopolis, ceea ce, în glumă, putea fi adevărat, dar cu referire la o parte din materialele de construcție. Alți etimologiști au în vedere magh. fuvar, „mașină (Wagen)“ > fuvaros > fuharos, dar cuvîntul german din care ar deriva aceste variante, vuore, fuore, fuere, fuer, „Fuhr“, nu este atît de vechi. Documentele romîno-slave trimit la un radical fag. Acesta nu mai poate fi
101 nume de locuri by Ion Toma () [Corola-publishinghouse/Science/1350_a_2724]
-
pe principiul unificării limbii pe baza graiului viu, ca o treaptă către unificarea culturală și națională. Revista a avut în permanență rubrici destinate cultivării limbii: „Salon”, „Conversare cu cetitoarele”, „Să ne curățim limba”. Vulcan a ezitat la început între exigențele etimologiste ale lui Timotei Cipariu, exagerările puriste sau de altă natură și îndrăzneala sistemului ortografic propus de Titu Maiorescu. Dar s-a aliniat cu timpul, după 1880, orientării maioresciene, nu fără a-și manifesta și unele rezerve, care se vor face
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/286948_a_288277]
-
pe o scară mult mai mică. Originea hăituirii animalelor sălbatice de către om cu ajutorul haitelor de cîini se află în vechiul Egipt și în Asiro-Chaldeea, de unde a trecut în Imperiul Roman. În Anglia se pare că el a venit o dată cu normanzii. Etimologiștii și istoricii sportului spun că nelipsitul strigăt Tally Ho scos de gonaci în cavalcada urmăririi călare a vulpilor roșii provine din franceza normandă il est haut de pe vremea Cuceritorului. Totuși, primul document care atestă acest gen de vînătoare nu e
by ADRIAN NICOLESCU [Corola-publishinghouse/Science/1104_a_2612]
-
științe. Gramatica ar fi „măiestria măiestriilor”, aducând „lumina înțelepciunii” și risipind „îmbeznirea minții”. Tocmai absența unei gramatici ar fi cauza decăderii limbii române, „cea veche râmlenească”, limbă coruptă în decursul unei istorii frământate. T. e un latinist șovăielnic și un etimologist moderat. Îndoiala îi vine din bun-simț, căci - presupune el - dacă limba ar fi reconstituită „în curățenia și orighinalul” ei, atunci s-ar confunda cu latina sau italiana. În Gramatică românească este păstrată mai vechea terminologie, cu vocabule slavone („slovă”, „glasnică
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/290129_a_291458]
-
literare asupra celor populare, au ajuns și la nivel popular. Pe lîngă aceasta, prin analogie, unele dintre elementele împrumutate au fost supuse la modificări de adaptare după modelul cuvintelor vechi, iar unele dintre ele-mentele populare au fost modificate, prin corecturi etimologiste, din perspectiva formelor originare, încît disocieri foarte clare și sigure sînt uneori imposibile. Avînd în vedere cele două familii de limbi, romanice și germanice, și relațiile dintre ele, s-ar putea afirma că influența limbilor germanice asupra celor romanice s-
Comunicare culturală şi comunicare lingvistică în spaţiul european by Ioan Oprea [Corola-publishinghouse/Science/920_a_2428]
-
Cezar Bolliac dă fragmente din studiile sale de arheologie, Gr. H. Grandea își republică articole literare (Geneza poeziei, Starea literaturii noastre. Câțiva poeți noi), iar I. Heliade-Rădulescu trimite redacției, în 1868, o scrisoare în care își reafirmă credința în principiile etimologiste. P. retipărește, din „Convorbiri literare”, poezii de V. Alecsandri și Iacob Negruzzi, precum și studiul lui Titu Maiorescu În contra direcției de astăzi în cultura română. Lui G. Sion i se reproduce conferința despre Țiganiada de I. Budai- Deleanu. În decursul anilor
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/289014_a_290343]
-
provocare la duel", început al unei lupte aproape sisifice cu neantul, "confuzia unor tendințe lipsite de prințip", cu "mișcările nesănătoase", cu "falsitatea și pretențiile necoapte ale istoricilor, filologilor și jurnaliștilor noștri în marea lor majoritate". Critica în literatură, lupta împotriva etimologiștilor în limbă și teoria formelor fără fond în ideologia culturii doar trei din multiplele planuri în care s-a purtat această bătălie. 3. Prelecțiunea ca substitut al publicisticii Oricine încearcă, într-o contextu-alizare a începuturilor prelecțiunilor, să tragă câteva concluzii
[Corola-publishinghouse/Science/1469_a_2767]
-
sudici" sau "nordici". Iar de polemizat , în vremea lui, Maiorescu a polemizat și cu cei din sud și cu "nordicii", ba parcă mai aprins cu aceștia din urmă, cu bucovineanul A. Pumnul cu al său "Lepturariu rumânesc", cu filologii ardeleni etimologiști Cipariu și Laurian, cu jurnalele românești din Austria stricătoare de limbă, cu stilul lor "greoi antiromânesc" și cu "monstruoasa germanizare în expresii". Nici Blaga nu-mi pare să fi fost ignorat de "sudici", respins de ei, fie doar și pentru
La încheierea unei tetralogii by Gabriel Dimisianu () [Corola-journal/Journalistic/8732_a_10057]
-
abstractă. Să nu mai vorbim de cele două hemisfere ale creierului identice, în aparență, dar cu funcții atât de diferite. Și să nu pomenim, de asemenea, că ceea ce ținea de latura stângă a fost - cam pretutindeni - considerat ca slab. Un etimologist de ocazie, de profesie miliardar și român - din exil și de acasă - găsise etimonul mâinii stângi, ca obosită: stanca, în latinește. Fantezist, probabil, dar sugestiv! Un cunoscut om de litere francez demonstra, cu fotografii, într-o celebră revistă de la finele
Casa cu ferestrele deschise by Barbu Cioculescu () [Corola-journal/Journalistic/9861_a_11186]
-
anti-eminesciene, ca un semn că poetul este vizat pe post de reprezentant al unei întregi direcții literare, cea junimistă. Una care la Blaj nu s-a bucurat, mult timp, de cuvenitul respect, din cauza studiilor critice maioresciene care au prăbușit ortografia etimologistă, prestigiul școlii de drept bărnuțiene și au ridiculizat limba gazetelor românești din Transilvania. O a doua constatare: există un stereotip al interpretului surd la sublim, în special când are și veleități filosofice, și anume acela de a cere de la opera
A fi surd la sublim by Răzvan Voncu () [Corola-journal/Journalistic/2582_a_3907]
-
modificarea ortografiei limbii române, din comisie făcînd parte: V. Alecsandri, G. Barițiu, B. P. Hasdeu, Quintescu și Titu Maiorescu, care prezintă un nou proiect de ortografie. în finalul raportului său, Titu Maiorescu spera ca Analele Academiei Române să renunțe la ortografia etimologistă și să pună Academia Română în ,lăuntru" și în fruntea ,mișcării literare". Maiorescu, care îl citase pe Eminescu după V. Alecsandri, este acum în comisia academică împreună cu B. P. Hasdeu, care, în 1889 afirmă în necrologul apărut în Revista nouă din
După 130 de ani - Dosarul Gellianu by I. Hangiu () [Corola-journal/Journalistic/11008_a_12333]