432 matches
-
cu ceilalți este funcția sa în raport cu sistemul *2", spunea I. Tînianov în 1929 (2), dar și în unele teze publicate împreună cu Roman Jakobson în 1928. 11 Definirea conceptului de structură era, teoretic, înfăptuită ! Practica cercetătorilor arată difuziunea concepțiilor în lucrările formaliștilor ruși din deceniul doi și trei al secolului. V. Propp segmentează basmele rusești în motive și realizează adevărate "ecuații" prin care distinge variantele *2 B. V. Tomașevski întreprinde aceeași operație asupra operelor beletristice *3, B. Eichenbaum asupra povestirii lui Gogol
[Corola-publishinghouse/Science/85132_a_85919]
-
Hjelmslev și cu școala glosematică, precum și cu cercetările lingvistice din S.U.A. Structuralismul în lingvistică a crescut din toate aluviunile acestea, devenind astăzi o direcție dominantă, la rândul ei divizată în mai multe orientări. Aplicațiile în literatură, inițiate cu brio de formaliștii ruși, au fost însă prea puțin urmate în celelalte "momente" europene care s-au mărginit (praghezii, Hjelmslev ca și americanii), cel puțin în perioada interbelică, la simple sugestii, însuși Jakobson a "revenit" în poetică abia după al doilea război mondial
[Corola-publishinghouse/Science/85132_a_85919]
-
cel mai apropiat de doctrina lui Wellek și Warren, la care ajunge gândirea critică europeană precedentă. Am evocat toate aceste momente, pentru a dovedi caracterul de sinteză al Teoriei literaturii de care ne ocupăm. Lucrarea a apărut în 1949, când formaliștii ruși începeau să fie redescoperiți, New Criticism-ul era în plină glorie, iar Ingarden începea să fie prețuit mult dincolo de granițele Germaniei, după ce o vreme fusese pus în umbră de construcțiile grandioase ale lui Wölfflin, Vossler, Spitzer, Walzel și alții
[Corola-publishinghouse/Science/85132_a_85919]
-
care convertește negativul, care integrează iraționalul, știind "că nu poate ieși din cercul de vrajă" al acestuia 677. Angajând ideea inconvertibilității iraționalului și mai ales pe aceea a inexistenței raționalului printre obiectele cunoașterii, Lucian Blaga respingea raționalismele aprioriste, absolutiste și formaliste de factură clasică, "care își imaginau lumea, cosmosul, ca având structuri "raționale" asemănătoare gândirii, sau că lumea este condusă de o Rațiune ori un Spirit absolut"678. În acest sens, el afirma, tranșând limpede disputa raționalism-intuiționism: Prin poziția ce-o
Antinomicul în filosofia lui Lucian Blaga by Valică Mihuleac [Corola-publishinghouse/Science/886_a_2394]
-
compozabile sau complementare, ca cele referitoare la aspectele corpusculare și ondulatorii ale electronului"793. Alte proiecte, mai târzii, avându-i ca protagoniști pe G. Birkoff, J. von Neuman și P. Mittelstaedt 794, "se mențin în cadrul logicii bivalente, operând cu restricții formaliste ca și în cazul variantelor de logici intuiționiste..."795. Gaston Bachelard nu pomenește, în legătură cu tema logicilor non-aristotelice, de încercările lui Jan Łukasiewicz, care sunt anterioare celor prezentate de el. În primul rând, este vorba de critica principiului noncontradicției al lui
Antinomicul în filosofia lui Lucian Blaga by Valică Mihuleac [Corola-publishinghouse/Science/886_a_2394]
-
exigent în privința comportamentului pedagogic, pretinzându-i să fie cât mai creativ și să utilizeze metode moderne de predare, directorul poate fi rigid în privința respectării pozițiilor ierarhice, iar în plan pedagogic să-i ceară profesorului să fie mai degrabă conservator și formalist decât inovator. La aceste expectanțe se adaugă cele ale inspectorilor școlari. Dacă se ține cont de faptul că inspecțiile școlare, atât cele de specialitate, cât și cele pentru obținerea gradelor didactice sunt puternic formalizate, nu este exagerată afirmația că expectanțele
LUPAŞCU ANDREEA MILENA by INSTITUŢIA ŞCOLARĂ ŞI FORMAREA ADOLESCENTULUI () [Corola-publishinghouse/Science/91892_a_92862]
-
în fața manifestărilor culturii socialiste, adună articolele și „studiile critice” publicate începând din 1946 în „Scânteia” și „Lupta de clasă”. Înscriindu-se alături de Mihai Novicov și Nicolae Moraru printre teoreticienii realismului socialist, Ș. proclamă lupta împotriva decadentismului burghez și a manifestărilor „formaliste”, militează pentru o „cultură a maselor” și pentru instaurarea „criticii științifice”, unele articole purtând titluri ilustrative: Să luptăm pentru o critică de artă principială, pătrunsă de spirit de partid, I. V. Stalin, teoretician genial și înfăptuitor al revoluției culturale. În
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/289611_a_290940]
-
Hoișie cere: "Trebuie să renunțăm la birocrație, formalism, să renunțăm la mormanele de hârtii, situații; ne transformăm în contabili"9. Ce hârtii erau de făcut la asociație? D. T.: De la organigramă, la structuri și evidențe. Hoișie are dreptate, aspectele acestea formaliste erau mai importante, trebuia raportat, trebuia dosar pe orice activitate. Până la urmă, astea erau dovada și cerința. S. B.: Era de înțeles că erați sufocați, dar pe de altă parte se protesta în ședințe. D. T.: Erau argumentele pe care
[Corola-publishinghouse/Science/84949_a_85734]
-
multă eficiență întrecerea. Fiecare asociație a studenților comuniști - colectiv de educare prin muncă și pentru muncă a studenților". Astfel de cerințe s-au păstrat și în perioada în care ați condus UASC? D. T.: Da, erau planuri de acestea. Erau formaliste, le făceau și partidul, și UTC-ul. S. B.: Într-o ședință de birou, din aprilie 1980, Ciurdea Viorica deplânge faptul că CCTS este sub patronajul studenților, restul tineretului având acces doar joia, și propune trecerea CCTS sub patronajul județenei
[Corola-publishinghouse/Science/84949_a_85734]
-
cuprinsul a " pagini mari Vladimir Streinu efectuează o stringentă analiză estetică a creației autorilor amintiți, reținând sâmburele peren. Dacă la Cezar Bolliac, bunăoară, nu poate fi vorba de talent, "nimic nu oprește istoria literară să rețină lirismul social, tenebros și formalist ca direcții certe ale întinsei lui activități de versificator" , dacă despre Costache Stamati - observă Vladimir Streinu - se poate spune cu dificultate că e poet, "putem reține de la întâiul Alecsandri ca semn neîndoielnic al participării lui la fizionomia lirică a epocii
Un senior al spiritului VLADIMIR STREINU Eseu critic by TEODOR PRACSIU, DANIELA OATU () [Corola-publishinghouse/Science/91676_a_92912]
-
poet de înălțimea lui Mihai Eminescu, de pildă), nu face altceva decât să sublinieze ideea importanței fondului într-o opera literară. Clar împotriva enunțului, mult citat, în care unii interpreți ai scrierilor sale preferă să insiste în direcția unei concluzii formaliste: "în aller schönen Kunst besteht das Wesentliche în der Form"80. "Esențialul" ar fi, într-adevăr, în poezie, forma, după cum afirmă. Dar formă la care el se referă nu este, credem, una "găunoasa", echivalentă simplei linii, conturului din artele vizuale
by VASILICA COTOFLEAC [Corola-publishinghouse/Science/1106_a_2614]
-
Și cred că justificarea lor stă nu într-o reacție de respingere estetică, ci, mult mai simplu, în grila de lectură pe care o propune Vakulovski. O grilă foarte dinamică, unsă la încheieturi, surprinzătoare adeseori, degajată și, în tot cazul, formalistă. Am încercat să mă pun în pielea autorului și să-mi imaginez ce rezultate ar fi putut da ea aplicată la poezia celor absenți. Răspunsul e implicit. Acesta e meritul critic al lui Mihail Vakulovski: e imun la influențe. Dacă
Scriitorii români de ieri by Cosmin Ciotloș () [Corola-journal/Journalistic/5884_a_7209]
-
nici cele două redactoare ale volumului nu au auzit de Memorialul mănăstirii al lui Jose Saramago, apărut totuși nu de mult la aceeasi editură, pe care il traduc Baltasar și Blimunda, pentru că așa a pătruns cartea în traducerea americană. Numele formalistului rus Victor Sklovski este scris englezește, adică Shklovski. Ca exemplu grav de ceea ce numeam gafă colosală: lamentîndu-se de pericolul exploziei studiului literaturii într-un Babel de abordări politizate sau amatorist "interdisciplinare", Bloom folosește termenul "balkanize", pe care Diana Stanciu îl
Canoneli pe tema canonului by Andreea Deciu () [Corola-journal/Journalistic/18144_a_19469]
-
rezultată din singularitatea genezei acestuia face posibile toate interpretările, pînă la extrema unde sensul devine completamente indeterminabil. Dogmatismul unei asemenea proceduri analitice ar ține, după Bollack, de credința în „polivalența” și deschiderea nețărmurită a sensului: „descripția pur exterioară, formală și formalistă omoară sensul”, spune el, așa cum s-a întîmplat și cu referința ignorată la „cea mai proaspătă dintre condamnări”. Iar „locul” filozofic și metodologic al acestei iritări latente față de datele reale, a căror includere în procesul interpretativ ar limita, chipurile, spectrul
Marfă de contrabandă by Andrei Cornea () [Corola-journal/Journalistic/13579_a_14904]
-
Pe parcursul anului 1954, "Veac nou" lansa o anchetă la care erau invitați să participe scriitori și traducători consacrați. Deschisă la finele epocii staliniste, această dezbatere își permitea să transgreseze, în bună măsură, cercul strâmt al ideologiei, analizând și unele aspecte "formaliste" ale muncii de traducere. Primul care se pronunța era Cezar Petrescu 31, care se putea lăuda, nu numai la Cartea Rusă, cu o bogată experiență de traducător. După o trecere - "canonică" - în revistă a produselor meschine, prost croite, ciuntite și
Literatură și propagandă: Editura Cartea Rusă by Letiția Constantin () [Corola-journal/Journalistic/7182_a_8507]
-
a demonstrat că pulverizarea conceptului și fenomenului modernist a fost opera generației de critici interbelici și ea a fost preluată nediscriminatoriu de criticii contemporani. Datarea celor două mari curente nu mai pare să pună astăzi nici o problemă. Acceptată fiind ideea formaliștilor ruși că o epocă literară nu începe și nu se sfîrșește exact acolo unde se sfîrșește ori începe epoca de dinaintea sau din urma ei, ci se "pregătește", subteran, o bucată de vreme, prelungindu-se apoi, tot subteran, ani buni, periodizarea
Periodizări by Nicolae Manolescu () [Corola-journal/Journalistic/16267_a_17592]
-
tendința de conexare a studiului literaturii cu alte discipline, așadar o aspirație integraționistă. Barthes demonstra că ceea ce pare natural în cultură e, în fond, un șir de construcții conjunctural-istorice, Foucault reatașa opera rețelei limbajelor instituționalizate, Kristeva, punîndu-i la contribuție pe formaliștii ruși, restabilea legătura dintre limbaje și formații sociale, Derrida își reducea, la rîndul său, mirajul autonomiei textului prin recunoașterea funcționalității sociale a diverselor limbaje etc. Am putea observa astfel că dezintegrării imaginilor tradiționale ale artei îi răspunde, subiacent, o mișcare
Melancolia cunoașterii by Gheorghe Grigurcu () [Corola-journal/Journalistic/6437_a_7762]
-
puternice polemici ce au vizat surprinderea unui principiu unic, aplicabil unui număr cât mai mare de opere și, prin urmare, o abordare raționalistă a literaturii, uzând de un limbaj desemantizat, cosmetizat, lipsit de mesaj, metode precum psihanaliza, sociocritica sau structuralismul formalist provocând o exagerată obsesie de a demistifica, obsesie care, în mod paradoxal, s-a transformat într-un alt mit. Este un secol în care mitul este redus la statutul unei ficțiuni, al unei născociri, continuitatea între imaginarul mitic și pozitivitatea
Fantasmele textului literar by Dana Pîrvan-Jenaru () [Corola-journal/Journalistic/9583_a_10908]
-
măsurate, Barthes nu caută o formulă de uz general, ci un inconștient al formei. Or, întreprinderea aceasta vine dintr- o viziune postromantică, esențialistă (dar în mod estetic) și morală asupra literaturii. Ce vreau să spun? În primul rînd că, spre deosebire de formaliștii ruși, Barthes nu caută să deosebească în limbaj un regim de discurs literar de altele nonliterare (prin criteriul obiectivității). Eforturile de a izola literarul, de pildă prin găsirea procedeelor retorice ale înstrăinării sau insolitării, nu făceau decît să ratifice un
De ce zahărul e violent by Alexandru Matei () [Corola-journal/Journalistic/5441_a_6766]
-
constată? Că există o scădere a interesului pentru literatura franceză, drept consecință a scăderii interesului pentru limba franceză. Tinerii învață engleza mai ales, nu mai insist. În al doilea rînd, există o imagine de marcă a literaturii franceze recente, foarte formalistă, experimentală, puțin detașată de realități, deci mai puțin stimulantă pentru cititori (afară de cei care iubesc jocul intelectual). Și acum aș veni cu argumentele pro : în fața mondializării, literatura franceză devine un spațiu de rezistență, un contramodel susținut de brand-ul de
Interviu cu Dominique Viart by Alexandru Matei () [Corola-journal/Journalistic/4124_a_5449]
-
moderne, poezia „postmodernă”. Credeți că această literatură franceză nouă poate fi numită postmodernă? Am ales acest termen pentru a putea detașa mai bine această literatură de cea anterioară. Noi am cunoscut, mai intens decît în orice altă parte, o literatură formalistă, repliată asupra ei înseși, dominată de modelul lingvistic și care pretindea că există o cezură între semn și fapt, între text și real, ceea ce făcea imposibilă legătura dintre literatură și „realitate”. Am ieșit din această perioadă, din diferite motive. A
Interviu cu Dominique Viart by Alexandru Matei () [Corola-journal/Journalistic/4124_a_5449]
-
putea vorbi despre aceste crize, și ea a fost cea care atunci s-a rebranșat la real, dar era complicat de stabilit cum putea face asta, de vreme ce formalismul lăsase urme adînci. Au fost două căi de a ieși din avangardele formaliste (n-aș spune din „modernitate”, cred că sîntem încă aici). Prima ieșire a fost una „postmodernă”, ludică, dacă ne gîndim cum a fost definit postmodernismul în arhitectură. Bricolajul de stiluri, de pildă, a fost practicat și de altfel văd foarte
Interviu cu Dominique Viart by Alexandru Matei () [Corola-journal/Journalistic/4124_a_5449]
-
socialsimului". Putregaiul unei atari frazeologii apare foarte extins. Ușoarele detașări de tendenționismul comunist, al cărui principal promotor a fost poetul, au un iz comic. E ca o parodie de sine, involuntară: "Era teza noastră de a combate atît orice tendință formalistă sau, hai să zicem, și cosmopolită, deși nu făceam atîta caz de cuvîntul acesta, "cosmopolitism", cît făcea Jdanov, și, mai ales, să nu ne lăsăm tîrîți nici pe o pantă a proletcultismului, care ar fi dat naștere la o literatură
O struțo-cămilă ideologică (III) by Gheorghe Grigurcu () [Corola-journal/Journalistic/17121_a_18446]
-
făcea încă distincția între critic, gramatician, filolog. În Antichitate, ca și în răstimpul Renașterii, critica, după cum preciza Tudor Vianu, în Epocile criticii literare, ,,considera literatura ca pe un fapt lingvistic, ca pe o manifestare expresivă a omului". Adică era pur formalistă, judecînd opera nu după adevărul și profunzimea pe care le-ar fi învederat, ci după împlinirea sa sub raportul unui canon al formei. În secolul al XVI-lea, criticii i se substituiau încă retorica și poetica. În sensul său modern
O analiză a fenomenului critic by Gheorghe Grigurcu () [Corola-journal/Journalistic/15571_a_16896]
-
un criteriu prea tezist ideologic. După al doilea război, dictatura stalinistă se manifestă mai sever, prin intermediul lui Andrei Jdanov, membru în Biroul Politic al PCUS. El pronunțase, la Con-gre--sul scriitorilor din 1934, condamnarea proletcultismului pentru spiritul său anarhic, nepartinic și formalist. Revine în 1946 cu o critică devastatoare a revistelor "Steaua" și "Leningrad", având drept urmare imediată excluderea din Uniunea Scriitorilor a Annei Ahmatova și a lui Mihail Zoșcenko, pentru literatura lor considerată "antisovietică", prin reminiscențele de "apolitism, spirit mic-burghez, vulgaritate, obscurantism
Proletcultism sau realism socialist? by Ion Simuț () [Corola-journal/Journalistic/8211_a_9536]