5,121 matches
-
cărei comunități este statul? Doar Communitas, sau umanitatea ar putea reprezenta o asemenea comunitate, întorcându-ne astfel la referențialul comtean, depășit de mult în analizele sociale. MacIver alege altă cale pentru a aborda acest subiect. Mai întâi arată că unii gânditori (Hegel și mai ales neohegelienii care au scris despre stat cum ar fi Fouillée), plecând de la ideea că, pe de o parte, statul are granițe ca și o comunitate, iar pe de altă parte își exercită controlul asupra tuturor sau
by Tudor Pitulac [Corola-publishinghouse/Science/1067_a_2575]
-
în cele mai multe comunități seculare se ajunge la o înțelegere cu privire la un set mai restrâns de credințe și valori, după cum există și grupuri cu credințe și valori puternice, dar care nu capătă forma ideologiilor, miturilor sau religiilor. Au existat însă și gânditori care au considerat că dimensiunea supra-rațională este o componentă necesară oricărei comunități. În acest sens, Carl Friedrich (Man and His Government, New York, McGraw-Hill, 1963:144, apud Taylor, 1989: 27) privește comunitatea drept "... o reunire a indivizilor care sunt legați prin
by Tudor Pitulac [Corola-publishinghouse/Science/1067_a_2575]
-
manieră simbolică făcând din ea o resursă a semnificației, un depozitar al acesteia, precum și un referent al identității" (Cohen, 1992: 118). 2.13. Către "Ideea" de comunitate Maniera dihotomică de identificare "este comunitate/nu este comunitate", este evitată de mulți gânditori. Dificultatea conturării unui set suficient de restrâns și de consistent de criterii pentru a stabili aceasta impune o reticență de înțeles. Așa cum am văzut deja, există gânditori care consideră că diverse entități sociale pot fi mai mult sau mai puțin
by Tudor Pitulac [Corola-publishinghouse/Science/1067_a_2575]
-
Maniera dihotomică de identificare "este comunitate/nu este comunitate", este evitată de mulți gânditori. Dificultatea conturării unui set suficient de restrâns și de consistent de criterii pentru a stabili aceasta impune o reticență de înțeles. Așa cum am văzut deja, există gânditori care consideră că diverse entități sociale pot fi mai mult sau mai puțin comunități. Ideea cuantumului relativ în care un grup se apropie de ceea ce definește o comunitate este însă cel mai bine dezvoltată la Philip Selznick. Grupurile pot fi
by Tudor Pitulac [Corola-publishinghouse/Science/1067_a_2575]
-
ce parte și ce anume din viața cuiva trebuie să intre în comunitate pentru a o putea numi astfel? Ideea lui MacIver referitoare la cuprinderea practic a întregii vieți a indivizilor în comunitate se arată suficient de atrăgătoare pentru mulți gânditori. Deși comunitatea este parte a unui agregat social mai cuprinzător, ea rămâne o grupare socială distinctă, caracterizată de solidaritate. Dar aceasta nu înseamnă că totul în interiorul lor este caracterizat de armonie și unitate, așa cum se forțează în multe interpretări, în
by Tudor Pitulac [Corola-publishinghouse/Science/1067_a_2575]
-
identitate personală, un sens al apartenenței și o structură de activități și relații care oferă sprijin." (Selznick, 1992: 358-359) Ideea includerii unei arii cât mai cuprinzătoare din existența individului în grup, ca și criteriu, semn al comunității, apare la mulți gânditori. Salaman, Nisbet și alții arată că o comunitate este definită de cele mai multe ori ca cea în care individul relaționează cu ceilalți ca întreg mai degrabă decât într-un rol specific. Ronald Frankenberg utilizează următoarea definiție: "În comunitățile față-în-față fiecare individ
by Tudor Pitulac [Corola-publishinghouse/Science/1067_a_2575]
-
special statul așa cum era acesta înțeles de către hegelieni și la comunitatea iluzorie. Am putea spune și noi că în România și nu numai, după 1947, s-a întâmplat cumva ceea ce s-a întâmplat în India. Atât Marx, cât și alți gânditori au arătat că efectul ocupației engleze în India a fost unul neatins de toate războaiele civile, invaziile sau revoluțiile. Era vorba de distrugerea întregii structuri a societății indiene fără a se observa vreun semn al reconstituirii. Referindu-se la dezorganizarea
by Tudor Pitulac [Corola-publishinghouse/Science/1067_a_2575]
-
Marx a fost interesat de două tipuri de comunitate. În primul rând, solidaritatea clasei muncitoare în lume, respectiv tipul de comunitate implicit în ceea ce el numea cuprinzătoarea asociație a națiunii. Dar aceasta nu era comunitatea în sensul utilizat de alți gânditori. Referindu-se la bazele societății feudale, el vorbea de fapt despre familie, ocupații, caste, ghilde, neconforme cu ceea ce se aștepta în noile condiții. Acest dezgust al lui Marx pentru toate formele de comunitarism și corporatism l-a făcut să se
by Tudor Pitulac [Corola-publishinghouse/Science/1067_a_2575]
-
raționalism lipsit de rădăcini. Contrastul evidențiat de Hegel între "societatea familiei" și "societatea civilă" cuprinde de asemenea o tipologie. La Bonald apar modurile antitetice ale gândirii, simțirii și relațiilor sociale în societatea rurală, respectiv în cea urbană. Și la alți gânditori ca Coleridge, Southey, Carlyle ș.a., același contrast este central. "Pentru acești gânditori, esența contrastului consta în nivelul atins de comunitate în Evul Mediu și ceea ce, ca rezultat al atomizării și secularismului, era atât de lamentabil de văzut în lumea modernă
by Tudor Pitulac [Corola-publishinghouse/Science/1067_a_2575]
-
societatea civilă" cuprinde de asemenea o tipologie. La Bonald apar modurile antitetice ale gândirii, simțirii și relațiilor sociale în societatea rurală, respectiv în cea urbană. Și la alți gânditori ca Coleridge, Southey, Carlyle ș.a., același contrast este central. "Pentru acești gânditori, esența contrastului consta în nivelul atins de comunitate în Evul Mediu și ceea ce, ca rezultat al atomizării și secularismului, era atât de lamentabil de văzut în lumea modernă" (Nisbet, 1993: 71). Nisbet identifică trei opere principale care ar reprezenta fundalul
by Tudor Pitulac [Corola-publishinghouse/Science/1067_a_2575]
-
și deși materialele sale se bazau pe tranziția vest europeană de la medievalism la modernism, utilizarea tipologică pe care o dă acestor materiale permite o aplicare universală. 6. Petre Andrei și tipologia comunitară La noi, Petre Andrei a fost unul dintre gânditorii care, dintre variatele modalități în care se prezentau primele sau cele mai importante forme de agregare a indivizilor umani, o considera drept cea mai normală pe aceea dintre comunități și societăți. Comunitatea este o grupare bazată pe legături de sânge
by Tudor Pitulac [Corola-publishinghouse/Science/1067_a_2575]
-
ei se constată acest fapt." (Andrei, 1936: 512-513) 7. Tipologia comunitară clasică rural-urban Profesorul Ioan Mihăilescu (2003), urmărind tipologia comunitară clasică rural-urban prezintă un model propus de R. Frankenberg în lucrarea Communities in Britain (Penguin Books, Harmondsworth, 1966). Desigur, există gânditori care nu consideră abordarea de acest tip un instrument suficient de analitic și preferă ideea unui continuum rural-urban. De asemenea, tot mai mulți introduc în tipologie un al treilea reper ce include structurile mixte. Rural Urban Comunitate. Societățile rurale au
by Tudor Pitulac [Corola-publishinghouse/Science/1067_a_2575]
-
socială centrată pe ocupație Integrare Alienare și înstrăinare Acceptarea normelor și conflictelor prin consens Absența normelor, înstrăinare de norme sau anomie Redundanță socială mare Redundanță socială scăzută 8. Comunitățile ocupaționale Comunitățile ocupaționale se bucură de o atenție aparte din partea unor gânditori datorită importanței pe care o au pentru căpătarea de către relațiile din grup a caracteristicilor specifice comunităților. Salaman definește două tipuri de astfel de comunități. Un tip este reprezentat de comunitățile cvasi ocupaționale, "acele comunități care sunt rezultatul unei arii sau
by Tudor Pitulac [Corola-publishinghouse/Science/1067_a_2575]
-
de urmat un model elaborat la oraș, ceea ce a constituit un dezavantaj semnificativ. Mircea Vulcănescu are și el atenția îndreptată către această problemă, utilizând pentru termenii diadei sat-oraș, Neamul, respectiv babilonia. Și el pleacă de la două aspecte subliniate de mulți gânditori, și anume că nu poate fi luată o decizie cu privire la raporturile dintre acestea, respectiv că nu se poate face o alegere. Între cele două tipuri de civilizație nu există alternativă. Există un mers firesc al lucrurilor, care duce de la un
by Tudor Pitulac [Corola-publishinghouse/Science/1067_a_2575]
-
Selznick, 1992: 370). O doctrină comunitară adevărată (una înrădăcinată în experiența vieții comune) va rezista ambelor extreme. Ea va căuta teorii și strategii care promit acomodarea stabilă și înflorirea împreună a valorilor implicate de idealul de comunitate. Dar nu toți gânditorii sunt de acord cu ideea autorilor de influență liberală care susțin că tocmai comunitatea este inamicul libertății. Pentru scriitorii din tradiția comunitară anarhistă, comunitatea este nu doar compatibilă cu libertatea individuală, ci este chiar o condiție necesară acesteia. Derivată direct
by Tudor Pitulac [Corola-publishinghouse/Science/1067_a_2575]
-
doar compatibilă cu libertatea individuală, ci este chiar o condiție necesară acesteia. Derivată direct din definiția libertății, relația dintre libertate și comunitate este considerată de acești autori ca axiomatică. Prezumția este aici că libertatea este un scop supraordonat. Există însă gânditori pentru care faptul că mica comunitate nu este un spațiu în care înflorește libertatea individuală nu este ceva grav în sine. În analiza raportului dintre comunitate și libertate, Taylor consideră trei noțiuni ale libertății: 1) libertatea negativă pură un individ
by Tudor Pitulac [Corola-publishinghouse/Science/1067_a_2575]
-
o societate fără stat, rămâne comunitatea. Deși societățile anarhice nu mai sunt astăzi prezente, majoritatea formelor de menținere a ordinii în cadrul acestora supraviețuiesc și astăzi în forme atenuate și atrofiate. Socializarea și educația sunt fundamentale pentru menținerea ordinii sociale. Există gânditori care nu consideră că socializarea singură este cea răspunzătoare de menținerea ordinii sociale. Dacă nu toate valorile ce sunt inculcate prin socializare, măcar o parte dintre acestea sunt presupuse și de alte mijloace de control. Pentru ca acesta să poată fi
by Tudor Pitulac [Corola-publishinghouse/Science/1067_a_2575]
-
a impus ideea că și organismele sociale pot sucomba, dacă nu se adaptează. Pe această linie de argumentare, comunitatea a ajuns să fie privită ca o formă socială specifică unui anumit timp istoric, depășit apoi de forme consonante noilor realități. Gânditorii au început să se întrebe cu privire la forma pe care societatea trebuia să o capete în noile condiții ale urbanizării, industrializării, mobilității sociale și geografice și eterogenității crescute generate de toate acestea. Concepțiile lor s-au bazat frecvent pe contrastul dintre
by Tudor Pitulac [Corola-publishinghouse/Science/1067_a_2575]
-
Astfel, drepturile devin în principal drepturi împotriva celorlalți. Pentru comunitariști, ca și pentru liberali, individualitatea nu poate fi sacrificată în numele comunității. Primii consideră însă că individualitatea poate fi identificată și nutrită nu separând indivizii, ci punându-i în relație. Alți gânditori văd de asemenea cele două orientări ca fiind pe alte poziții decât de divergență. Dacă liberalismul clasic s-a focalizat pe drepturi și libertăți, aceasta trebuie înțeleasă în contextul momentului respectiv. Critica de tip comunitarist vine să recupereze etica responsabilității
by Tudor Pitulac [Corola-publishinghouse/Science/1067_a_2575]
-
513). Abordând și el problema individualism-comunitarism, Traian Herseni face mai întâi trimitere la o lucrare postumă a lui G. von Below (Die Entstehung der Soziologie, Jena, 1928). Raporturile dintre indivizi și comunitatea din care fac parte au stat în atenția gânditorilor de la începutul gândirii sistematice. Filosofia greacă s-a limitat la studiul raporturilor cu statul. În perioada Evului Mediu atenția s-a îndreptat către raporturile cu Biserica și comunitatea religioasă. Mai aproape de noi, atenția în domeniul studierii raporturilor sociale s-a
by Tudor Pitulac [Corola-publishinghouse/Science/1067_a_2575]
-
s-a limitat la studiul raporturilor cu statul. În perioada Evului Mediu atenția s-a îndreptat către raporturile cu Biserica și comunitatea religioasă. Mai aproape de noi, atenția în domeniul studierii raporturilor sociale s-a îndreptat, greșit, consideră Below, spre individualism. Gânditorul german dă o importanță deosebită Romanticii germane. Prin Romantică, arată Herseni, von Below înțelege mișcarea spirituală îndreptată pe la mijlocul secolului al XVIII-lea și în tot decursul secolului al XIX-lea împotriva Iiluminismului și, mai general, împotriva pozitivismului, naturalismului și materialismului
by Tudor Pitulac [Corola-publishinghouse/Science/1067_a_2575]
-
se sprijină, esența este raționalitatea și calculul. Acest tip de asociație nu mai este cuprins nici în rudenie și nici în prietenie, nemaifiind prezente aici acțiuni derivate dintr-o unitate a priori. În analiza celor două tipuri esențiale de organizare, gânditorul german și-a îndreptat atenția și către modalitățile populare de raportare la cele două. El identifică în acestea prezența semnificativă a elementului moral. Astfel, gemeinschaft loc al virtuții este rezervorul dragostei, al prieteniei ș.a.m.d. Influența acesteia asupra muncii
by Tudor Pitulac [Corola-publishinghouse/Science/1067_a_2575]
-
și gesellschaft au fost pentru Tönnies. "În fiecare caz, un singur aspect al ordinii sociale mai cuprinzătoare este extras, i se dă semnificație dinamică și este făcut, ca să zicem așa, causa efficiens a evoluției societății" (Nisbet, 1993: 78). Dacă alți gânditori găseau explicația creșterii capitalismului, în general a statului modern în domeniul economic, tehnologic sau militar, aici ea este identificată strict în domeniul social. Centrul atenției este reprezentat de aria comunității și de dizlocarea sa sociologică de către modurile non-comunitare de organizare
by Tudor Pitulac [Corola-publishinghouse/Science/1067_a_2575]
-
Dacă la Marx pierderea comunității este privită ca o consecință a capitalismului, la Tönnies capitalismul este tratat ca o consecință a trecerii de la gemeinschaft la gesellschaft, a pierderii comunității altfel spus. Influența lui Tönnies se observă în operele unor mari gânditori cum ar fi Durkheim cu solidaritatea mecanică și organică, Simmel, cu metropolis-ul ce devine termenul ce încapsulează modernismul sau Charles H. Cooley cu tipurile de asociere primară și secundară. Dar cea mai mare influență este resimțită la Weber. Conceptele-cheie ale
by Tudor Pitulac [Corola-publishinghouse/Science/1067_a_2575]
-
raționalizare. O analiză aparte a concepției lui Tönnies face Guy Rocher (1968: 49 și urm.), orientându-se după constatarea că Ferdinand Tönnies prezintă de fapt fundamentele psihice ale raporturilor sociale, raporturi ce sunt relații între voințele umane. Tipologia propusă de gânditorul german este deosebită de clasificările evoluționiste sau istorice propuse de Comte, Marx și Engels, punctul de plecare fiind reprezentat de psihologia individuală. Termenul voință este vag aici, imprecis, desemnând "ansamblul mecanismelor care motivează și orientează conduita oamenilor unii față de ceilalți
by Tudor Pitulac [Corola-publishinghouse/Science/1067_a_2575]