7,832 matches
-
din cauza motivației lor existențiale de a povesti, naratorii la persoana întîi sînt mai predispuși să manifeste o anumită înclinație pentru a reda povestea lor decît sînt naratorii auctoriali. Generalizînd și simplificînd situația într-un fel, se poate spune că toți naratorii la persoana întîi sînt subiectivi prin definiție și prin urmare mai mult sau mai puțin necreditabili ca naratori. Este adevărat că veridicitatea unui narator auctorial, cîtă vreme el se manifestă ca un narator personalizat, nu este cu totul ferită de
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
înclinație pentru a reda povestea lor decît sînt naratorii auctoriali. Generalizînd și simplificînd situația într-un fel, se poate spune că toți naratorii la persoana întîi sînt subiectivi prin definiție și prin urmare mai mult sau mai puțin necreditabili ca naratori. Este adevărat că veridicitatea unui narator auctorial, cîtă vreme el se manifestă ca un narator personalizat, nu este cu totul ferită de suspiciune. De regulă, el poate oricum pretinde credibilitate, atît timp cît cititorul nu primește o indicație explicită că
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
decît sînt naratorii auctoriali. Generalizînd și simplificînd situația într-un fel, se poate spune că toți naratorii la persoana întîi sînt subiectivi prin definiție și prin urmare mai mult sau mai puțin necreditabili ca naratori. Este adevărat că veridicitatea unui narator auctorial, cîtă vreme el se manifestă ca un narator personalizat, nu este cu totul ferită de suspiciune. De regulă, el poate oricum pretinde credibilitate, atît timp cît cititorul nu primește o indicație explicită că scepticismul este adecvat. În acest caz
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
un fel, se poate spune că toți naratorii la persoana întîi sînt subiectivi prin definiție și prin urmare mai mult sau mai puțin necreditabili ca naratori. Este adevărat că veridicitatea unui narator auctorial, cîtă vreme el se manifestă ca un narator personalizat, nu este cu totul ferită de suspiciune. De regulă, el poate oricum pretinde credibilitate, atît timp cît cititorul nu primește o indicație explicită că scepticismul este adecvat. În acest caz, problema credibilității este strîns legată de calitățile caracteristice naratorului
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
narator personalizat, nu este cu totul ferită de suspiciune. De regulă, el poate oricum pretinde credibilitate, atît timp cît cititorul nu primește o indicație explicită că scepticismul este adecvat. În acest caz, problema credibilității este strîns legată de calitățile caracteristice naratorului sînt tot atît de mulți naratori sinceri și nesinceri sau cel puțin cu prejudecăți sau subiectivi, pe cît există caractere omenești cu aceste trăsături și, de asemenea, este legată de motivarea particulară a actului narativ. Comparația personajului-narator cu personajul-reflector dezvăluie
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
ferită de suspiciune. De regulă, el poate oricum pretinde credibilitate, atît timp cît cititorul nu primește o indicație explicită că scepticismul este adecvat. În acest caz, problema credibilității este strîns legată de calitățile caracteristice naratorului sînt tot atît de mulți naratori sinceri și nesinceri sau cel puțin cu prejudecăți sau subiectivi, pe cît există caractere omenești cu aceste trăsături și, de asemenea, este legată de motivarea particulară a actului narativ. Comparația personajului-narator cu personajul-reflector dezvăluie o altă dimensiune a acestei probleme
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
și nesinceri sau cel puțin cu prejudecăți sau subiectivi, pe cît există caractere omenești cu aceste trăsături și, de asemenea, este legată de motivarea particulară a actului narativ. Comparația personajului-narator cu personajul-reflector dezvăluie o altă dimensiune a acestei probleme: în calitate de naratori, personajele-narator sînt constrînse să-și prezinte povestea într-un mod în care să atragă auditoriul sau cititorul ori cel puțin să le trezească interesul. Acest lucru implică o anumită strategie narativă, așa cum a fost notată mai sus: elementele de suspans
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
interesul. Acest lucru implică o anumită strategie narativă, așa cum a fost notată mai sus: elementele de suspans trebuie să fie distribuite cu grijă, iar simpatia sau nemulțumirea cititorului față de un anumit personaj trebuie să fie atent ghidate. Din acest motiv, naratorul își inserează interpretările și evaluările sub forma unor comentarii sau construiește o retorică ce operează subliminal sau le oferă cîtorva personaje privilegiul de a-i comunica cititorului cele mai intime gînduri, în timp ce altele sînt private de acest privilegiu. Pe scurt
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
fel, deoarece ele sînt elemente importante ale formei care permit autorului să modifice conținutul unei povestiri într-un mod specific literaturii narative, în calitatea acesteia de gen al intermedierii. Datorită lucrării Retorica romanului a lui Booth, conceptul de creditabilitate a naratorului a devenit o trăsătură permanentă atît a teoriei narative, cît și a explicării textului. Booth face distincția între naratori creditabili și necreditabili, definindu-i după cum urmează: În lipsă de termeni mai buni, l-am numit pe un narator creditabil atunci
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
specific literaturii narative, în calitatea acesteia de gen al intermedierii. Datorită lucrării Retorica romanului a lui Booth, conceptul de creditabilitate a naratorului a devenit o trăsătură permanentă atît a teoriei narative, cît și a explicării textului. Booth face distincția între naratori creditabili și necreditabili, definindu-i după cum urmează: În lipsă de termeni mai buni, l-am numit pe un narator creditabil atunci cînd vorbește sau se poartă în concordanță cu normele operei (adică, normele implicite ale autorului) și necreditabil cînd nu
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
creditabilitate a naratorului a devenit o trăsătură permanentă atît a teoriei narative, cît și a explicării textului. Booth face distincția între naratori creditabili și necreditabili, definindu-i după cum urmează: În lipsă de termeni mai buni, l-am numit pe un narator creditabil atunci cînd vorbește sau se poartă în concordanță cu normele operei (adică, normele implicite ale autorului) și necreditabil cînd nu acționează așa"352. Nu mă pot ocupa aici de problema foarte dificilă presupusă de măsura în care astfel de
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
mare parte din cartea lui Booth se dedică exact acestei probleme. Este extrem de interesant în acest context faptul că Booth aplică criteriile credibilității atît personajelor-narator, cît și personajelor-reflector. Acest amestec rezultă din faptul că el nu distinge, de regulă, între narator și reflector, ci mai degrabă include ambii agenți în sensul în care folosește el termenul "narator"353. Cîțiva teoreticieni și naratologi englezi și americani folosesc, de asemenea, termenul "narator" în acest sens larg, așa cum a făcut Henry James în Prefețele
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
context faptul că Booth aplică criteriile credibilității atît personajelor-narator, cît și personajelor-reflector. Acest amestec rezultă din faptul că el nu distinge, de regulă, între narator și reflector, ci mai degrabă include ambii agenți în sensul în care folosește el termenul "narator"353. Cîțiva teoreticieni și naratologi englezi și americani folosesc, de asemenea, termenul "narator" în acest sens larg, așa cum a făcut Henry James în Prefețele sale. Booth de asemenea urmează exemplul lui James cînd distinge ocazional între "naratori", "reflectori" sau "reflectori
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
amestec rezultă din faptul că el nu distinge, de regulă, între narator și reflector, ci mai degrabă include ambii agenți în sensul în care folosește el termenul "narator"353. Cîțiva teoreticieni și naratologi englezi și americani folosesc, de asemenea, termenul "narator" în acest sens larg, așa cum a făcut Henry James în Prefețele sale. Booth de asemenea urmează exemplul lui James cînd distinge ocazional între "naratori", "reflectori" sau "reflectori la persoana a treia" și "naratori deghizați"354, în sensul opoziției personaj-narator personaj-reflector
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
folosește el termenul "narator"353. Cîțiva teoreticieni și naratologi englezi și americani folosesc, de asemenea, termenul "narator" în acest sens larg, așa cum a făcut Henry James în Prefețele sale. Booth de asemenea urmează exemplul lui James cînd distinge ocazional între "naratori", "reflectori" sau "reflectori la persoana a treia" și "naratori deghizați"354, în sensul opoziției personaj-narator personaj-reflector, însă mai tîrziu el renunță la această distincție și pare mai degrabă să o considere o chestiune de nuanță stilistică decît una de mod
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
englezi și americani folosesc, de asemenea, termenul "narator" în acest sens larg, așa cum a făcut Henry James în Prefețele sale. Booth de asemenea urmează exemplul lui James cînd distinge ocazional între "naratori", "reflectori" sau "reflectori la persoana a treia" și "naratori deghizați"354, în sensul opoziției personaj-narator personaj-reflector, însă mai tîrziu el renunță la această distincție și pare mai degrabă să o considere o chestiune de nuanță stilistică decît una de mod narativ. Urmînd o descriere a funcției lui Stephen ca
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
mod narativ. Urmînd o descriere a funcției lui Stephen ca personaj-reflector din romanul Portret al artistului în tinerețe, Booth scrie: "Ar trebui să ne amintim că orice punct de vedere interior susținut, oricare ar fi profunzimea lui, transformă temporar în narator personajul a cărui conștiință este dezvăluită; punctele de vedere interioare sînt prin urmare predispuse la variații [...] în privința gradului de necreditabilitate. În general, cu cît plonjăm mai adînc, cu atît mai multă necreditabilitate vom accepta, fără a pierde din simpatie"355
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
interioare sînt prin urmare predispuse la variații [...] în privința gradului de necreditabilitate. În general, cu cît plonjăm mai adînc, cu atît mai multă necreditabilitate vom accepta, fără a pierde din simpatie"355. În concordanță cu această teză, Booth numește personajele- reflector "naratori" și discută credibilitatea lor Emma a lui Jane Austen, Strether, Paul Morel, Pinkie (Brighton Rock) și Gregor Samsa (din Metamorfoza de Kafka). Prin ștergerea distincției dintre personajele-narator și personajele-reflector și prin aplicarea criteriului credibilității în egală măsură ambelor categorii, Booth
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
sugestia sa legată de continuarea cercetării, menționează două perechi de romancieri, în interiorul cărora unul arată o preferință clară pentru personajele-narator și altul pentru personajele-reflector: Galsworthy și Joyce, Thomas Mann și Faulkner 359! Cititorul poate să înțeleagă motivația pe care personajul narator o oferă procesului selecției în narațiune: naratorul garantează pentru "desăvîrșirea" informației ficționale oferite prin intermediul prezenței sale în actul narativ. În cazul personajului-reflector, procesul narativ și motivația pentru selectarea a ceea ce a fost prezentat nu devin subiect al narațiunii și astfel
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
două perechi de romancieri, în interiorul cărora unul arată o preferință clară pentru personajele-narator și altul pentru personajele-reflector: Galsworthy și Joyce, Thomas Mann și Faulkner 359! Cititorul poate să înțeleagă motivația pe care personajul narator o oferă procesului selecției în narațiune: naratorul garantează pentru "desăvîrșirea" informației ficționale oferite prin intermediul prezenței sale în actul narativ. În cazul personajului-reflector, procesul narativ și motivația pentru selectarea a ceea ce a fost prezentat nu devin subiect al narațiunii și astfel nici o informație explicită despre criteriile pentru selectare
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
sau elimină anumite părți ale povestirii sau de ce omite sau scurtează descrierea unui personaj, a unui decor sau a unei întîmplări. Atunci cînd nu este cazul, motivul scurtării sau al omisiunii este de obicei implicat în maniera de reprezentare a naratorului. Datorită confirmării continue a acestei înțelegeri tacite între personajul-narator și cititor, cititorul poate fi sigur că personajul-narator nu-l va lăsa neinformat cu privire la lucrurile importante pentru înțelegerea povestirii. Voința cititorului de a suplimenta în imaginația sa ceea ce a fost narat
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
pentru acel tip de personaj-narator a cărui credibilitate este indiscutabilă. Avem de-a face aici cu o convenție narativă care produce o atitudine specifică de așteptare din partea cititorului. Din această cauză mulți autori moderni încalcă intenționat această convenție. De exemplu, naratorul auctorial din cartea The Prime of Miss Jean Brodie relatează des detalii arbitrare din viața tîrzie a personajelor sale, dar sare complet peste episoade importante din experiența personajelor. Un reflector nu are nici un fel de relație personală cu cititorul și
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
lui Kohn în legătură cu această transpunere că "logica autonarării cere o autojustificare dacă nu o autoexplicare"362 este valabilă în general pentru contrastul dintre personajul-narator și personajul-reflector. De asemenea, este validă pentru personajele-narator din sfera situațiilor narative auctoriale, atîta timp cît naratorul auctorial nu-și asumă rolul de Olimpian omniscient și omnipotent. Explicația lui Cohn pentru motivele care l-au condus pe Kafka la rescrierea primului capitol al romanului Castelul la persoana a treia în locul persoanei întîi nu își pierde nimic din
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
mai mari binecuvîntări ale vieții și a trăit aproape douăzeci și unu de ani în lume fără prea multe lucruri care să o supere sau să o tulbure 365. O introducere rezumativă de acest tip nu exclude o retușare ulterioară a portretului. Naratorul din romanul lui Jane Austen face aluzie la posibilitatea existentă în cazul Emmei, atunci cînd adaugă imediat "părea" ca un semn de întrebare adăugat listei numeroaselor virtuți ale Emmei, într-adevăr prea numeroase. Cu acest "părea", naratorul renunță la omnisciență
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
ulterioară a portretului. Naratorul din romanul lui Jane Austen face aluzie la posibilitatea existentă în cazul Emmei, atunci cînd adaugă imediat "părea" ca un semn de întrebare adăugat listei numeroaselor virtuți ale Emmei, într-adevăr prea numeroase. Cu acest "părea", naratorul renunță la omnisciență pentru moment și, prin urmare, sugerează o reflectorizare a rolului său. Într-o situație narativă la persoana întîi, începerea narațiunii are loc la fel ca în situația narativă auctorială. Eul, care funcționează aici ca personaj-narator, se prezintă
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]