5,033 matches
-
cumva în descendența spirituală a lui Iov, negativist și nu nihilist, cum singur mărturisea, Cioran voia să treacă, o dată cu Lettre à un ami de lontain (text cu care se deschidea cartea), de la figura unui liberal intolerant la aceea de moderat desăvîrșit. Însă convertirea nu s-a produs, oricîte ofrande i-ar fi fost aduse, lui Cioran rămînîndu-i doar visul unei cumpătări ideale pe care spera să-l trăiască, eliberat cîndva. Discursul lui Cioran cel din Histoire et utopie, dar și cel
Cel de-al treilea sens by Ion Dur [Corola-publishinghouse/Science/911_a_2419]
-
în conștiința noastră prin reflecția asupra unor stări de lucruri care-și dovedesc la un moment dat insuficiența. Schimbarea ideilor se datorează unor procese psihice, nu istorice, astfel încât putem vorbi despre "o relativitate istorică" până și în cazul "celei mai desăvîrșite forme"230. Interdependențele și "dereglările" dintre fenomenele unei epoci "pot fi comparate cu raportul dintre componentele și funcțiile unui organism", spune Dilthey apelând la un clișeu romantic ce ne trimite încă o dată la viziunea sa holistă. Ele sunt explicabile prin
Dilthey sau despre păcatul originar al filosofiei by Radu Gabriel Pârvu [Corola-publishinghouse/Science/1405_a_2647]
-
4.5. Duelul marilor maeștri 83 4.6. Idealul pepaideumenic și formarea „omului de cultură” 83 Note și referințe bibliografice 84 Capitolul V. Enkyklios paideia 89 5.1. Curriculumul suprem 89 5.2. Programa matematico-kosmopoietică 90 5.3. Idealul „omului desăvârșit” 93 Note și referințe bibliografice 94 Capitolul VI. Supraviețuirea curriculumului polymatheic 97 6.1. Școlile și marile invazii barbare 97 6.2. Îmblânzirea barbarilor prin educație 98 6.3. Restaurația curriculară 99 6.4. Curricula „barbare” 101 6.5. Pauperizarea
[Corola-publishinghouse/Science/2254_a_3579]
-
au apropiat extrem de mult de tradițiile străvechi ale formării plenare, de-a lungul întregii vieți, reprezentate de paideia platonică și de enkyklios paideia elenistică. Ce altceva vizează curricula „transdisciplinare”, „holiste”, „integrate”, „totale” etc. dacă nu idealul Kalokagathiei și al „omului desăvârșit” sub porunca socratică meléte thanatou? Este curios că gândirea postmodernă nu și-a „înfipt” rădăcinile în această rodnică glie din care s-a zămislit întreaga civilizație euroatlantică. Probabil că au existat două cauze. Prima a fost raționalismul funciar al vechilor
[Corola-publishinghouse/Science/2254_a_3579]
-
format prin educație, de-a lungul întregii vieți, prin valorificarea integrală a tuturor posibilităților sale de formare. Este vorba, în mod clar, de o resurecție a paideia, cu hybris-ul ei cu tot: cu ambiția formării „omului complet”, a „omului desăvârșit”, precum androgynos, a omului creativ și curajos care a zburat în cosmos, asemenea titanilor care au vrut să uzurpe tronul olimpian al lui Zeus. Cu această perspectivă pedagogică frumoasă și înfricoșătoare a debutat, în mod aproape evident pentru toată lumea, secolul
[Corola-publishinghouse/Science/2254_a_3579]
-
și adulți)15. Pindar celebra în Odele sale idealul educațional al acestor vechi școli: areté (arethv = aprox. „virtutea”). Această areté avea fundament nobil, fiind înnăscută la aristocrați; dar, în cazul educării lui Ahile de către centaurul Chiron, ea putea fi învățată, desăvârșită. Condiția nobilă era necesară, dar nu suficientă - și invers. În veacul al V-lea î.Hr. grecii îi mai disprețuiau încă pe mathóntes (maqovnthj = „cel care știa doar pentru că a învățat”), pe care îi socoteau „parveniți ai culturii”16. Curând, această
[Corola-publishinghouse/Science/2254_a_3579]
-
sau despre cunoaștere 5. Acesta pare să fi fost scris și citit în Akademia de Platon (în 394-390 î.Hr.) ca un dialog funebru care elogia calitatea de mare învățător, talentul pedagogic al înțeleptului de curând defunct și, totodată, pe „omul desăvârșit” (kalo" kai agato" = „omul frumos și bun”)6. Merită să redăm aici, fie și sumar, esența acestei capodopere antice, precursoare a teoriei curriculumului, atribuită de Platon maestrului său Socrate. Avem de-a face cu o tragedie, tulburătoare prin semnificațiile etice
[Corola-publishinghouse/Science/2254_a_3579]
-
el însuși și dă-ți silința să răspunzi cât mai bine îți va sta în putință la ceea ce te voi întreba!”. Cum efebul acceptă să-i devină cel mai silitor discipol, Socrate începe de îndată procesul formării sale ca personalitate desăvârșită. Începe cu teoria generală a instruirii. Dar nu în sensul modern al curriculumului, prin înșiruirea unor materii de studiu, eșalonarea disciplinelor și alcătuirea planurilor și programelor de învățământ. Teoria socratică a instruirii este o teorie universală a cunoașterii și cercetării
[Corola-publishinghouse/Science/2254_a_3579]
-
Opere, vol. VI, ed. cit., 1989. Theaitetos (Qeaithto") a fost tradus de M. Ciucă (pp. 160-298). În continuare, trimiterile la dialogul Theaitetos se fac la această ediție. 6. Idealul educațional al „omului frumos și bun” (kalo" kai agato"), al „omului desăvârșit” este specific întregii filosofii platonice, dar și civilizației ateniene din „secolul de aur al lui Pericle”. 7. Pretextul este clarificat de Diogene Laerțiu (op. cit., II, 106-108 - pp. 187-188). Eukleides din Megara este un personaj real, vestitul întemeietor al geometriei, apreciat
[Corola-publishinghouse/Science/2254_a_3579]
-
tineri megarieni, ne tulbură și pe noi și pe oricine știe că este muritor. Dar avem soluția: curriculumul maieutic! 9. Ne putem imagina ușor ce s-a întâmplat între muribundul Theaitetos, cel „moșit” (= „menit”) de Socrate să devină o personalitate desăvârșită, și tânărul Eukleides pe drumul de la Megara la Atena. Deși Platon a evitat dramatismul situației, întrucât era subînțeles de contemporani, pare evident că el a însoțit permanent povestirea-confesiune a lui Theaitetos referitoare la acea socratică peak experience și că Eukleides
[Corola-publishinghouse/Science/2254_a_3579]
-
folosit de Platon este fulax - phylax înseamnă, literal, „paznic”. Având în vedere atribuțiile lui phylax în cetatea imaginară a lui Platon, trebuie să-l considerăm însă ca fiind „santinelă”. Platon insistă că, prin paideia, phylakes devin „adevărați paznici” sau „paznici desăvârșiți”. Ei sunt, de fapt, o castă superioară, conducătorii militari ai polisului. G. Dumézil a observat similitudinea „santinelelor platonice” cu casta kshatria, a luptătorilor, din societatea antică hindusă (cf. O. Cornea, note la Platon, op. cit., p. 459). 15. La Platon, philosophos
[Corola-publishinghouse/Science/2254_a_3579]
-
a-și proteja noblețea și superioritatea. Enkyklios paideia nu trebuie însă confundată nici cu „cultura de bază”, numită de eleniști propaideumata (propedeutica, propaideumata)4. Rostul propaideumatei era acela de a pregăti spiritul pentru enkyklios paideia, care urma să formeze „omul desăvârșit”, „omul uman”, „omul complet” (visat, în vremurile noastre, de raportul Aprendre à être redactat de Edgar Fauré). S-a crezut că acest ideal al formării spiritului este exclusiv o creație a generațiilor aristotelică și postaristotelică 5. Dar esența acestui măreț
[Corola-publishinghouse/Science/2254_a_3579]
-
Idealul educațional vizat de enkyklios paideia era umanismul, formarea „omului complet”. Atât trivium, cât și quadrivium se subordonau acestui scop înalt. Trivium fundamenta, iar quadrivium completa și aspira la desăvârșirea formării umanului în om prin filosofie. 5.3. Idealul „omului desăvârșit”tc "5.3. Idealul „omului desăvârșit”" Această aspirație se derula în trepte, toate animate de primatul formării morale. Moralitatea era liantul absolut pentru toate treptele educației, nu numai pentru enkyklios paideia. Se începea foarte devreme. Când grecul vorbea despre tõn
[Corola-publishinghouse/Science/2254_a_3579]
-
era umanismul, formarea „omului complet”. Atât trivium, cât și quadrivium se subordonau acestui scop înalt. Trivium fundamenta, iar quadrivium completa și aspira la desăvârșirea formării umanului în om prin filosofie. 5.3. Idealul „omului desăvârșit”tc "5.3. Idealul „omului desăvârșit”" Această aspirație se derula în trepte, toate animate de primatul formării morale. Moralitatea era liantul absolut pentru toate treptele educației, nu numai pentru enkyklios paideia. Se începea foarte devreme. Când grecul vorbea despre tõn paidon agogé (twîn paídwn a)gwghv
[Corola-publishinghouse/Science/2254_a_3579]
-
Mai apoi, după studiile secundare, formarea în ephebia și de-a lungul întregii vieți, obsesia etică era continuată și, foarte probabil, se acutiza. Totul se datora rafinării străvechii credințe a elinilor: posibilitatea de a recâștiga imortalitatea pierdută a androgynos („omul desăvârșit”). Altădată athanasia putea fi recucerită prin eroizare; eroul care pierea glorios în luptă devenea nemuritor și fericit, rămânând în memoria urmașilor; chiar și învingătorul olimpic avea parte de eroizare. În elenism s-a cristalizat credința în posibilitatea recuceririi athanasiei prin
[Corola-publishinghouse/Science/2254_a_3579]
-
în următoarele cinci decenii, devenind „genunea culturală” care ne-a caricaturizat în semidocți și „experți”. În epoca elenistă, quadrivium continua armonios trivium și se întregea prin filosofie într-o simfonie cosmică, de tip pitagoreic, care se sfârșea prin formarea „omului desăvârșit”, cel care prin moarte recâștiga athanasia, ba chiar și creșterea continuă a personalității în postumitate. Că acesta nu era un eres stupid, cum cred mulți contemporani, ci un gând genial și mântuitor, superior, poate, celui hristic chiar, o dovedește faptul
[Corola-publishinghouse/Science/2254_a_3579]
-
antreneze în legătură cu diverse teme: cum să faci elogiul unui personaj ilustru; cum să discuți o problemă de ordin moral; cum să descrii un monument; cum să dezbați o problemă politică; cum să interpretezi o alegorie mitologică; cum să realizezi declamationes desăvârșite ș.a. Practic, discipolul trebuia să devină competent în toate domeniile culturii, adică să devină, așa cum va visa peste un mileniu Pico della Mirandola, un l’uomo unico, l’uomo universale 10. În orice caz, absolventul „școlii retorului” devenea un avocat
[Corola-publishinghouse/Science/2254_a_3579]
-
în acele vremuri de glorie tulbure. Este vorba despre pierderea unității culturale care se obținea prin enkyklios paideia pitagoreică și elenistică. „Creștinarea” celor septem artes liberales s-a realizat nu din nevoi spirituale înalte, precum cea de formare a „omului desăvârșit”, ci din necesități practice, de formare a unor „meseriași” ai altarului creștin, preoții. Nivelurile de pregătire impuse de practica preoțească au impus o discriminare netă între trivium și quadrivium. Un pragmatism curricular care, inițial, a părut nevinovat. Dar el conținea
[Corola-publishinghouse/Science/2254_a_3579]
-
și dialectică. 8.4. Curriculumul alcuiniantc "8.4. Curriculumul alcuinian" Curriculumul alcuinian imita, desigur, enkyklios paideia sub raport structural. Păstra chiar o anumită coerență a acestuia. Dar introducea și modificări profunde. Noul curriculum nu mai avea ca misiune formarea „omului desăvârșit”, ci a „bunului creștin”. Disciplinele au căpătat meniri noi. Cele din trivium au fost definite ca artes sermocinales, adică „arte pentru slujbă și predică”. Gramatica era destinată studiului limbii latine, așa cum apărea aceasta în Vulgata, Biblia latină. Retorica era destinată
[Corola-publishinghouse/Science/2254_a_3579]
-
pe care s-a întemeiat pedagogia modernă și teoria modernă a curriculumului. Așadar, în pedagogie, atât fenomenologia, cât și hermeneutica apar ca mișcări postmoderniste. Desigur, fenomenologia, al cărei întemeietor a fost Edmund Husserl 103, și hermeneutica radicală, al cărei maestru desăvârșit a fost Martin Heidegger 104, aparțin, din punct de vedere istoric, primei jumătăți a secolului XX, nefiind creații postmoderne. Dar ele au contribuit în mod decisiv la declanșarea mișcării postmoderniste în filosofie, arte, literatură etc. Un proces ce nu putea
[Corola-publishinghouse/Science/2254_a_3579]
-
după care „numele prostului este scris pe toate gardurile”. Nici una dintre ironii nu este îndreptățită; ambele atestă involuntar doar popularitatea personajului. Ea a stârnit și admirația filosofilor antici care au văzut în el nu „omul de rând”, ci pe „omul desăvârșit”. Polytropia lui Ulise le-a permis tuturor să-l zugrăvească după voie, atribuindu-i calitățile pe care le considerau caracteristicile „idealului de umanitate”. Toți aveau același vis al recâștigării „desăvârșirii pierdute” de străbunul androgynos; și toți l-au văzut în
[Corola-publishinghouse/Science/2254_a_3579]
-
să-l publicăm. Sunt însă unele probleme care trebuie rezolvate...”. Problemele erau numeroase și în cea mai mare parte evitabile, dacă cineva mi-ar fi predat abecedarul redactării unei lucrări. A făcut-o cu o răbdare și cu o delicatețe desăvârșită, de la 2000 km distanță, regretatul Andrew Cudworth. L-am întâlnit personal în 1986, la Congresul EASD de la Budapesta, purtat într-un cărucior după ce suferise un accident vascular cerebral. M-am apropiat sfios să-i mulțumesc pentru munca de șlefuire a
Tratat de diabet Paulescu by Constantin Ionescu-Tîrgovişte () [Corola-publishinghouse/Science/92230_a_92725]
-
fi putut concretiza ; în al doilea rînd principiul de viață al lui Descartes: bene vixit qui bene latuit a fost cauza principală a dedicării Meditaților, doctorilor de la Sorbona și a transformării lui Augustin în patronul său ; prin această mișcare tactică desăvârșită dar condamnabilă, Descartes a blocat orice atac al teologilor . În acest fel magistral, care-i afectează însă inevitabil credibilitatea, Descartes a reușit să-i țină în șah atât pe cei care-i atacau originalitatea, cât și pe cei ce l-
Cartesianismul ca paradigmă a "trecerii" by Georgia Zmeu () [Corola-publishinghouse/Science/471_a_1370]
-
focului, a aerului ori a vreunui alt corp în care au plasat-o adepții materialității sufletului. Se conturează astfel o ierarhie a tipurilor de cunoaștere, în care cunoașterea de sine a sufletului este superioară celei corporale întrucât este imediată și desăvârșită. În acest fel își prezintă Augustin cogito-ul în De trinitate. Pornind de la motivul îndoielii, se pot identifica punctele în care cele două cogito-uri se intersectează și uneori chiar se suprapun. Atât Augustin cât și Descartes au respins rezultatele cunoașterii sensibile
Cartesianismul ca paradigmă a "trecerii" by Georgia Zmeu () [Corola-publishinghouse/Science/471_a_1370]
-
iar apoi în întregul evantai al modurilor sale de manifestare, căci spiritul se desface ca un arbore în ființa omenească. Prin aceea că este liber de orice conținut, cogito-ul este absolut simplu și ca urmare își este suficient sieși; tocmai desăvârșita lui simplitate face din el primul și fatalmente ultimul punct absolut cert al sinelui. Căci cogito-ul, străbătînd calea tuturor incertitudinilor posibile, a reușit doar să deschidă calea certitudinilor, fără să o străbată, căci în afară de intuiția directă a existenței el nu
Cartesianismul ca paradigmă a "trecerii" by Georgia Zmeu () [Corola-publishinghouse/Science/471_a_1370]