30,395 matches
-
dezvăluirii în final a tuturor misterelor, deși sfîrșitul rămîne încă învăluit în mister, în spiritul celui mai veritabil modernism, ambiguitățile rămase fiind greu de interpretat. Asemenea tuturor textelor moderniste, Neuromancer necesită contribuția unui lector foarte activ deși, așa cum am mai sugerat, romanul este postmodernist ca formă și tematică; fuziunea de forme ficționale complexe, moderniste, cu motive provenite din proza de scandal, preluînd convențiile și genurile acesteia, este însă o caracteristică "postmodernistă". Temele și perspectiva din Neuromancer sînt în mare măsură tipice
Cultura media by Douglas Kellner [Corola-publishinghouse/Science/936_a_2444]
-
decît atît, în această etapă în care computerul este omniprezent și tehnologia devine demiurgul, nu se poate vorbi de o resurecție a trupului ca în creștinism sau budism 21 . E posibil ca Wintermute să dobîndească o personalitate, dar nu se sugerează că i se va permite să aibă un trup și nici nu se prefigurează ce tip de zeitate ar putea deveni. Ca urmare, viitorul în care tehnologia preia controlul este prezentat ca o problemă deschisă. Gibson nu se complace în
Cultura media by Douglas Kellner [Corola-publishinghouse/Science/936_a_2444]
-
devine plictisit de viața aceasta virtuală și îl imploră pe Case să îl distrugă, ca și cum această formă de imortalitate (fără trup) este nesatisfăcătoare, ba chiar insuportabilă. (Pînă la urmă, Wintermute îi satisface dorința lui Dixie, distrugîndu-l). Această scenă pare să sugereze că imortalitatea "electronică" nu este de fapt nemurire, că lipsită de resurecția trupească, fericirea eternă nu este posibilă. Este trupul o limitare a modului în care sînt construite ființele umane, computerele putînd exista înafara unui trup această carcasă de carne
Cultura media by Douglas Kellner [Corola-publishinghouse/Science/936_a_2444]
-
poate fi caracterizat drept un individualist romantic, el nu este, totuși, un "umanist" în sensul sentimental al cuvîntului, și nici tehnofob nu este. Ca în viziunea lui Baudrillard, tehnologia a învins și cu asta basta aventura poate continua. Romanul mai sugerează și posibilitatea unui fel de nemurire: dacă creierul nostru, inteligența noastră, ar putea fi clonate, am putea trăi veșnic. Neuromancer descrie crearea unei inteligențe artificiale care prinde viață și duplicarea oamenilor (Dixie Flatline și Case) în lumi ale cyberspațiului care
Cultura media by Douglas Kellner [Corola-publishinghouse/Science/936_a_2444]
-
și duplicarea oamenilor (Dixie Flatline și Case) în lumi ale cyberspațiului care dobîndesc un fel de imortalitate cibernetică. Dacă obiectele ar controla oamenii și ar produce spațiul unei alte realități, atunci istoria ar dispărea cu totul o altă fantezie baudrillardiană sugerată de opera lui Gibson. Și o dată cu apariția finitului în transcendența morții, oamenii ar dispărea cu siguranță, deoarece cele mai profunde sentimente umane sînt legate de teama de moarte și ura îndreptată împotriva celor care ne amenință viața. Mai mult, atît
Cultura media by Douglas Kellner [Corola-publishinghouse/Science/936_a_2444]
-
un individ istoric nou (ori cu dispariția acestuia, înghițit de o lume a obiectelor). Un astfel de univers ar merita să fie descris în termenii unei schisme postmoderne, constituind o ruptură reală în istorie. Și totuși, poate că Neuromancer ne sugerează că fără resurecția trupului viața eternă nu ne poate mulțumi, sau poate că IA ar fi complet fericit fără să aibă un trup și o formă umană. Cine știe? În orice caz, universul lui Gibson este un univers deschis. Ceea ce
Cultura media by Douglas Kellner [Corola-publishinghouse/Science/936_a_2444]
-
momentului curent și ale efectelor lor posibile 24. Gibson și Baudrillard ne oferă, astfel, o arheologie a viitorului, cu scopul de a delimita structurile, tendințele și dinamica prezentului. Aceste "sisteme de alarmă la distanță" ne oferă povești morale care ne sugerează consecințele viitoare ale unor tendințe și fenomene specifice din prezent. Ca și în Brave New World, 1984 și alte romane bazate pe predicții ale viitorului, opera lui Baudrillard și cea cyberpunk ne oferă atît o cartografiere cît și cîteva sfaturi
Cultura media by Douglas Kellner [Corola-publishinghouse/Science/936_a_2444]
-
a elimina complet elementele de economie politică sau care țin de modul de producție împiedică orice încercare serioasă de a teoretiza în domeniul culturii contemporane și a comunicațiilor. Teoria critică actuală ar trebui ca urmare să respingă "depășirea" economiei politice sugerate de Baudrillard și ar trebui să creeze noi sinteze de economie politică, semiotică și teorie socială pentru a identifica noutățile și conflictele epocii moderne. Cartografierea curentului cyberpunk, dar și a unei mari părți a teoriei postmoderniste necesită, așadar, existența unei
Cultura media by Douglas Kellner [Corola-publishinghouse/Science/936_a_2444]
-
formă de teorie socială, opera lor dovedindu-se mai utilă chiar decît cea a lui Baudrillard în dezvoltarea unor analize și în înțelegerea societății noastre contemporane. Literatură, teorie socială și politică Bazîndu-mă pe teoria configurării cognitive a lui Jameson, am sugerat că atît operele teoretice ale lui Baudrillard, cît și textele de ficțiune (sau, mai bine, de science-fiction) ale lui Gibson proiectează asemenea configurații ale traiectoriei de la prezent la viitor. Din acest punct de vedere, teorii precum cea a lui Baudrillard
Cultura media by Douglas Kellner [Corola-publishinghouse/Science/936_a_2444]
-
în Muzeul Național din Tokio). 22 Următoarele romane cyberpunk ale lui Gibson au ca subiect aventurile acelorași personaje, fără însă a se concentra asupra traiectoriei ulterioare a combinației Wintermute/ Neuromancer și nu discută dacă domnia sa a fost benefică sau malefică sugerînd că megaprogramul s-a împărțit într-o multitudine de programe descentralizate. Romanele de mai tîrziu ale lui Gibson sugerează că oamenii își mai păstrează un anume grad de independență, deși sînt în permanență amenințați de corporații și de tehnologie. 23
Cultura media by Douglas Kellner [Corola-publishinghouse/Science/936_a_2444]
-
însă a se concentra asupra traiectoriei ulterioare a combinației Wintermute/ Neuromancer și nu discută dacă domnia sa a fost benefică sau malefică sugerînd că megaprogramul s-a împărțit într-o multitudine de programe descentralizate. Romanele de mai tîrziu ale lui Gibson sugerează că oamenii își mai păstrează un anume grad de independență, deși sînt în permanență amenințați de corporații și de tehnologie. 23 În romanul următor, Count zero, în care acțiunea se desfășoară șapte ani mai tîrziu, se pare că această combinație
Cultura media by Douglas Kellner [Corola-publishinghouse/Science/936_a_2444]
-
ani mai tîrziu, se pare că această combinație unitară IA, dintre inteligență și simțire s-a fragmentat, rezultînd o multitudine de "zei" aflați în conflict unii cu ceilalți, fiind reprezentați sub forma unui panteon de zeități voodoo. Aceasta pare să sugereze că centrul nu a putut menține unitatea, lumea viitorului fiind condamnat să retrăiască războaiele unor zeități aflate în conflict: tocmai viziunea lui Max Weber asupra modernității. 24 Teoria modernă a încercat de asemenea să înțeleagă prezentul din perspectiva trecutului; a
Cultura media by Douglas Kellner [Corola-publishinghouse/Science/936_a_2444]
-
33 Baudrillard recunoaște că plonjează în "ficțiunea care este America", pătrunzînd în "America văzută ca ficțiune". Într-un articol ulterior, el a insistat că aceste reflecții asupra Americii sînt "de fapt ficțiune" (Baudrillard, 1993: 243 f). Cu toate acestea, aș sugera că acest text oferă un model al societății americane, o viziune teoretică asupra Americii și că această întreprindere fictivă nu face decît să demonteze dihotomia dintre ficțiune și realitate socială, așa cum face ficțiunea cyberpunk. Dar, în vreme ce literatura cyberpunk oferă o
Cultura media by Douglas Kellner [Corola-publishinghouse/Science/936_a_2444]
-
și să facem astfel încît ele să fie accesibile tuturor. Aceasta însă impune reflecția asupra fenomenului media și a tehnologiei și asupra provocărilor și problemelor traiului într-o nouă societate tehnologică media. Luînd în considerație aceste preocupări, aș dori să sugerez că studiile culturale trebuie să aibă în vedere cîteva teme care au fost identificate în ultimii ani, fără a fi însă înglobate în proiecte și problematică. Pedagogie critică media Studiile culturale au diminuat adesea importanța dezvoltării unor pedagogii pentru promovarea
Cultura media by Douglas Kellner [Corola-publishinghouse/Science/936_a_2444]
-
brațele încrucișate pe piept, îmbrăcată în alb, înconjurată de flori. Șocul inițial era urmat de vestea îmbucurătoare că actrița e în viață, dar e convinsă că bărbații sunt seduși de imaginea femeii frumoase pe veci adormite. Masacrul inocenților Teorii năstrușnice sugerează că, în secolele trecute, din cauza mortalității ridicate în rândul copiilor, implicarea emoțională a părinților în relația cu ei era atent gestionată, pentru a controla, pe cât posibil, dezastrul ce se abătea mult prea des în familiile lor: până în jurul lui 1900
[Corola-publishinghouse/Science/84939_a_85724]
-
un deceniu și jumătate de la apariția cărții de față pot fi identificate două voci distincte care au produs idei importante despre mase: Gustave Le Bon și Elias Canetti. Primul a făcut din mase simbolul epocii noastre, descriind psihologia lor și sugerînd remedii pentru ameliorarea a ceea ce el credea a fi maladia civilizației moderne. Le Bon a lansat o excelentă teorie a maselor, și toți succesorii săi inclusiv Freud și Arendt au dezvoltat-o, lărgind cercetarea și oferind unele soluții. Canetti, într-
Epoca maselor: tratat istoric asupra psihologiei maselor by Serge Moscovici [Corola-publishinghouse/Science/1426_a_2668]
-
mulțimilor (citez din nou din Le Bon) dovedește ce acțiune minimă au exercitat legile și instituțiile asupra naturii impulsive a maselor și cît de incapabile sînt acestea să urmeze și să aibă alte opinii în afara celor care le-au fost sugerate. N-ar putea fi conduse prin reguli derivate din pura echitate teoretică. Nu le pot seduce decît impresiile pe care le semănăm în sufletele lor"120. Aflăm aici afirmații foarte dure, expuse într-un limbaj peremptoriu. Autorul nu e deloc
Epoca maselor: tratat istoric asupra psihologiei maselor by Serge Moscovici [Corola-publishinghouse/Science/1426_a_2668]
-
sau de arsură. Un alt pacient a fost obligat să bea o cană cu oțet, convins fiind că soarbe o cupă cu șampanie. Un altul ia coada măturii drept o femeie superbă și așa mai departe. În timpul demonstrațiilor publice se sugera pacientului că personalitatea lui s-a transformat în cea a unui sugar, a unei femei gătindu-se pentru bal sau a unui predicator al străzii, și era sugestionat să acționeze în consecință. Binet și Féré notau într-o scriere științifică
Epoca maselor: tratat istoric asupra psihologiei maselor by Serge Moscovici [Corola-publishinghouse/Science/1426_a_2668]
-
și directă însoțită de o convingere intimă. Apare o întrebare: ce anume face acest miracol, ce dă ideii forța necesară de a se produce? Ideile obișnuite nu ajung aici. Dar ideea hipnotică își extrage puterea din imaginile pe care le sugerează și le aduce cu sine, adică din partea sa concretă, nonabstractă. Printr-o serie de transformări, ea declanșează în minte un fascicul de imagini. Acestea, la rîndul lor, excită și aduc aminte de o întreagă serie de senzații elementare. Astfel s-
Epoca maselor: tratat istoric asupra psihologiei maselor by Serge Moscovici [Corola-publishinghouse/Science/1426_a_2668]
-
în spirit există, în genere, un element halucinatoriu care abia așteaptă să se manifeste. Acest element se dezvoltă în timpul hipnozei, cînd e suficient să numim subiectului un obiect oarecare, să-i spunem pur și simplu "iată o pasăre!" pentru ca imaginea sugerată prin cuvîntul experimentatorului să și devină o halucinație. Așadar, între ideea unui obiect și halucinația obiectului nu există decît o diferență de grad"131. Există multă prospețime într-o astfel de declarație și prea multă claritate pentru un fenomen atît
Epoca maselor: tratat istoric asupra psihologiei maselor by Serge Moscovici [Corola-publishinghouse/Science/1426_a_2668]
-
aceleași emoții iar acestea nu se transformă imediat în acte doar pentru că nici chiar cel mai inconștient spectator nu poate ignora faptul că e victima unor iluzii, că a rîs sau a plîns pe seama unor aventuri imaginare. Totuși, cîteodată sentimentele sugerate prin imagini sînt suficient de puternice pentru a tinde să se transforme în acte, asemenea sugestiilor obișnuite"136. Mussolini, lectorul constant al francezului, trebuie să-și fi amintit acest pasaj și altele asemănătoare. Doar a regizat parade sclipitoare, adunări în
Epoca maselor: tratat istoric asupra psihologiei maselor by Serge Moscovici [Corola-publishinghouse/Science/1426_a_2668]
-
le declamă în mod automat. Aceasta și este funcția sloganurilor, a cuvintelor de ordine turnate în cele mai scurte tipare cu putință. Este și funcția faptelor exemplare sau extraordinare revoluție, lansarea primelor rachete spre Lună care frapează și reușesc să sugereze o imagine percutantă, obsedînd spiritul. Există, desigur, ceva mai mult decît o analogie, oricine o poate recunoaște, între gîndirea automatică cu indiferența ei la contradicție, vivacitatea și repetitivitatea ei și gîndirea simbolică. Aceasta din urmă este specifică viselor ce ne
Epoca maselor: tratat istoric asupra psihologiei maselor by Serge Moscovici [Corola-publishinghouse/Science/1426_a_2668]
-
am discutat pînă aici se inspiră din ea. De pildă, sugerarea unei idei sau a unui gest a se crede nemuritor sau a intra-n foc se exercită prin intermediul unei vieți mentale automatice și nu datorează nimic logicii, raționamentului. Ideea sugerată pe un ton ferm și fără drept de apel declanșează imediat actul: de la ordin la executarea lui, de la creier la corp, calea este dreaptă. O astfel de idee vînează și înlocuiește tot ceea ce gîndea și credea individul în stare de
Epoca maselor: tratat istoric asupra psihologiei maselor by Serge Moscovici [Corola-publishinghouse/Science/1426_a_2668]
-
nimeni nu îi netezise calea. Descrie modul în care pătrund ele în fiece cămin și transformă indivizii izolați, de pildă pașnicii cititori de ziare, în acea mulțime invizibilă care este publicul publicul unui jurnal, publicul unui partid etc. Mesajele presei sugerează credințele capricioase și pasagere care sînt opiniile, asemenea valurilor care se iscă și dispar continuu la suprafața mării. Evoluția mijloacelor de comunicare afectează, în definitiv, toate compartimentele societății. Ea ne determină spusele, felul în care gîndim, scara la care acționăm
Epoca maselor: tratat istoric asupra psihologiei maselor by Serge Moscovici [Corola-publishinghouse/Science/1426_a_2668]
-
sînt două piedici majore în calea nașterii unei colectivități demne de acest nume. Haideți să încercăm să înțelegem cum pot fi ele depășite. Să începem cu prima. Pentru aceasta, să ne întoarcem puțin la natura libidoului. Ipoteza rolului său major sugerează o dualitate care se regăsește cam peste tot. Este evident că avem de-a face, pe de o parte, cu un libido narcisiac, întors în totalitate asupra noastră înșine, atașat de un singur obiect corpul și eul nostru -, ca un
Epoca maselor: tratat istoric asupra psihologiei maselor by Serge Moscovici [Corola-publishinghouse/Science/1426_a_2668]