6,372 matches
-
să se revizuiască, primesc! Dar să nu se schimbe nimica; ori să nu se revizuiască, primesc! dar atunci să se schimbe pe ici pe colo, și anume în punctele..., esențiale... Din această dilemă nu puteți ieși... Am zis!” Întregul caracter comic al pretinselor forme democratice, fără acoperire reală, este condensat în replica finală a lui Pristanda: "Curat constituțional!” Contrastul dintre aspectele mecanice și viața ca sursă a comicului a fost studiat de filozoful francez Henri Bergson, care afirmă în lucrarea sa
NOŢIUNI DE TEORIE LITERARĂ by LUCICA RAȚĂ () [Corola-publishinghouse/Science/1771_a_92267]
-
în punctele..., esențiale... Din această dilemă nu puteți ieși... Am zis!” Întregul caracter comic al pretinselor forme democratice, fără acoperire reală, este condensat în replica finală a lui Pristanda: "Curat constituțional!” Contrastul dintre aspectele mecanice și viața ca sursă a comicului a fost studiat de filozoful francez Henri Bergson, care afirmă în lucrarea sa, Râsul, că la baza comicului stă "ceea ce este rigid, dat, mecanic, în opoziție cu ceea ce e suplu în continuă schimbare, automatismul în contrast cu activitatea liberă.” În
NOŢIUNI DE TEORIE LITERARĂ by LUCICA RAȚĂ () [Corola-publishinghouse/Science/1771_a_92267]
-
fără acoperire reală, este condensat în replica finală a lui Pristanda: "Curat constituțional!” Contrastul dintre aspectele mecanice și viața ca sursă a comicului a fost studiat de filozoful francez Henri Bergson, care afirmă în lucrarea sa, Râsul, că la baza comicului stă "ceea ce este rigid, dat, mecanic, în opoziție cu ceea ce e suplu în continuă schimbare, automatismul în contrast cu activitatea liberă.” În general, comicul cunoaște patru forme: - comicul de situație; - comicul de limbaj; - comicul de moravuri; - comicul de caracter. Comicul
NOŢIUNI DE TEORIE LITERARĂ by LUCICA RAȚĂ () [Corola-publishinghouse/Science/1771_a_92267]
-
sau în contexte inadecvate a unor regionalisme, barbarisme, arhaisme sau neologisme, folosirii jargonului și argoului sau a unei topici care se pretează la echivoc. Eroii lui Caragiale sunt caracterizați în mare parte prin limbaj, măiestria scriitorului constând în adecvarea efectelor comice la condiția specifică fiecărui personaj. Incultura lor determină pronunția deformată a unor neologisme cum ar fi: "dicorație”, "bulivar”, "ezirciț”, "constituțiune”, "andrisant”, "renumerație”. Confuzia de sens între omonime și înlocuirea cuvintelor prin paronime constituie un izvor al comicului: "giantă” (gintă), "modistă
NOŢIUNI DE TEORIE LITERARĂ by LUCICA RAȚĂ () [Corola-publishinghouse/Science/1771_a_92267]
-
în adecvarea efectelor comice la condiția specifică fiecărui personaj. Incultura lor determină pronunția deformată a unor neologisme cum ar fi: "dicorație”, "bulivar”, "ezirciț”, "constituțiune”, "andrisant”, "renumerație”. Confuzia de sens între omonime și înlocuirea cuvintelor prin paronime constituie un izvor al comicului: "giantă” (gintă), "modistă” (modestă), "scrofulos” (scrupulos)etc. Numeroase sunt exemplele în care comicul rezultă din utilizarea improprie a cuvintelor: "N-o mai maltrata domnule, măcar cu o vorbă bună”, "m-a insultat cu palme” și altele. Ticurile verbale reprezintă o
NOŢIUNI DE TEORIE LITERARĂ by LUCICA RAȚĂ () [Corola-publishinghouse/Science/1771_a_92267]
-
de automatisme. Comicul de moravuri este în strânsă legătură cu o anumită realitate socială și istorică. Astfel, comicul de moravuri satirizează viciile societății burgheze prin opera lui I. L. Caragiale. Jovialitatea lui I. Creangă, caracteristică întregii lui opere, îmbracă și forma comicului de moravuri, satirizând, de exemplu, în Amintiri din copilărie, abuzurile clerului, cu aspecte caricaturale, și prin utilizarea zicerilor populare: "Ș-apoi cică popa-i cu patru ochi! ... Ia mai bine rugați-vă cu toată inima Sfântului Nicolai de la Humulești, doar
NOŢIUNI DE TEORIE LITERARĂ by LUCICA RAȚĂ () [Corola-publishinghouse/Science/1771_a_92267]
-
semidoctismul, îngâmfarea, nedreptatea, sunt denunțate în comediile lui Moliere ( Avarul, Tartuffe, Burghezul gentilom), în fabulele lui La Fontaine ( Lupul și mielul, Lupul și câinele) și Grigore Alexandrescu (Boul și vițelul, Câinele și cățelul). Cele mai frecvente modalități de manifestare a comicului sunt: satiricul, ironia, sarcsmul, grotescul și umorul. Satiricul apare ca o formă de ridiculizare nemiloasă a unor aspecte negative din viața socială, a unor trăsături negative de caracter și a unor moravuri, respinse în numele unor valori superioare. Principala specie literară
NOŢIUNI DE TEORIE LITERARĂ by LUCICA RAȚĂ () [Corola-publishinghouse/Science/1771_a_92267]
-
și umorul. Satiricul apare ca o formă de ridiculizare nemiloasă a unor aspecte negative din viața socială, a unor trăsături negative de caracter și a unor moravuri, respinse în numele unor valori superioare. Principala specie literară care concretizează această modalitate a comicului este satira, în care demascarea răului se realizează cu vehemență. Finalitatea acestei critici incisive este îndreptarea viciilor din viața individului sau a societății. Putem urmări evoluția speciei încă din antichitate ( când a fost ilustrată în mod magistral de Horatius, Marțial
NOŢIUNI DE TEORIE LITERARĂ by LUCICA RAȚĂ () [Corola-publishinghouse/Science/1771_a_92267]
-
de parvenire: Noi avem în veacul nostru acel soi ciudat de barzi, Care- ncearcă prin poeme să devie cumularzi, Închinând ale lor versuri la puternici, la cucoane, Sunt cântați în cafenele și fac zgomot în saloane”. O altă modalitate a comicului o constituie ironia, bazată pe simularea acordului cu un anumit punct de vedere. Într-o exprimare ironică sensul mesajului transmis este contrar înțelesului cuvintelor care îl compun. Importantă pentru pătrunderea sensului ironiei este cunoașterea contextului și a tonului în care
NOŢIUNI DE TEORIE LITERARĂ by LUCICA RAȚĂ () [Corola-publishinghouse/Science/1771_a_92267]
-
Renașterii, grotescul a fost respins de clasicismul francez și reabilitat de romantici prin V. Hugo, care, în prefața la Cromwell, militează pentru îmbinarea contrastantă a grotescului cu sublimul. Prin caracterul său monstruos, grotescul se situează la limitele dintre tragic și comic. Gargantua, eroul romanului lui F. Rabelais, este grotesc prin hiperbolizarea trăsăturilor și faptelor sale de uriaș. Limbajul, pus în slujba grotescului, este plastic, abundent în culoare, caricatural, cu calambururi și cuvinte create ad- hoc. Într-un mod asemănător, dar cu
NOŢIUNI DE TEORIE LITERARĂ by LUCICA RAȚĂ () [Corola-publishinghouse/Science/1771_a_92267]
-
niște urechi clăpăuge și niște buzoaie groase și dăbălăzate. Și când sufla cu dânsele, cea de deasupra se răsfrângea în sus peste scăfârlia capului, iar cea de desupt atârna în jos, de-i acoperea pântecele.” O altă modalitate artistică a comicului o constituie umorul, caracterizat printr-o atitudine de simpatie și înțelegere superioară față demoravuri sau mici defecte umane, care determină un râs binevoitor. T. Vianu definește "umoristicul” drept o "demascare, dar una care ajunge să descopere o valoare înaltă sub
NOŢIUNI DE TEORIE LITERARĂ by LUCICA RAȚĂ () [Corola-publishinghouse/Science/1771_a_92267]
-
logicii, exagerând caracterul ilogic al unor situații din realitate. Arta, în general, și literatura, în special, arată că aceste categorii estetice există arareori în formă pură. Interferența lor este vizibilă îndeosebi în creațiile contemporane, de exemplu înbinarea tragicului și a comicului în dramaturgia lui M. Sorescu. De reținut este faptul că, în timp ce unele categorii, cum este frumosul, sunt caracteristice tuturor epocilor și curentelor, alte categorii apar cu precădere în anumite genuri, specii, epoci sau curente. Tragicul s-a dezvoltat mai ales
NOŢIUNI DE TEORIE LITERARĂ by LUCICA RAȚĂ () [Corola-publishinghouse/Science/1771_a_92267]
-
și sublimul cu grotescul, a fost romantismul. În romanul Enigma Otiliei de G. Călinescu investigația psihologică și socială se realizează pe planuri atât de diferite încât antrenează o bogată gamă de categorii estetice, de la grațios la grotesc și de la comic la tragicomic. Cunoașterea categoriilor estetice și a modului lor de concretizare în literatură lărgește aria de percepție a operei și aprofundează mesajul ei etic și estetic. Categorii estetice - caracteristici și opere reprezentative 1. Frumosul: - unitate în varietate; - armonia dintre conținut
NOŢIUNI DE TEORIE LITERARĂ by LUCICA RAȚĂ () [Corola-publishinghouse/Science/1771_a_92267]
-
nu provine din aria frumosu lui; - trăsături negative îngroșate până la exces; Exemplu: Scrisoarea III - M. Eminescu Noaptea de noiembrie - Al. Macedonski 9. Grotescul: - exagerarea monstruoasă a unor trăsături negative; - evidențierea urâtului fizic și moral; - situat în limitele dintre tragic și comic. Exemplu: Gargantua și Pantagruel - Fr. Rabelais Povestea lui Harap Alb - I. Creangă
NOŢIUNI DE TEORIE LITERARĂ by LUCICA RAȚĂ () [Corola-publishinghouse/Science/1771_a_92267]
-
H. configurează, mai întâi, o frescă istorică și socială cuprinzătoare. Boieri, țărani, târgoveți, haiduci, oșteni întrețin în jurul celor doi eroi un comentariu bine individualizat. Scrisă în versuri, drama alternează spectaculos impetuozitatea, retorismul tumultuos cu tonurile grave ori lirice, cu tentele comice, de sorginte populară. Există însă în urzeala piesei o meditație tulburătoare asupra nestatorniciei sorții, asupra zădărniciei atotstăpânitoare în răgazul pământesc. E un spor de profunzime reflexivă pe care drama istorică românească îl va recâștiga mult mai târziu. Ca urmași mai
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/287418_a_288747]
-
spor de profunzime reflexivă pe care drama istorică românească îl va recâștiga mult mai târziu. Ca urmași mai apropiați, V. Alecsandri, Al. Davila și B. Delavrancea nu și-au întrecut, din această perspectivă, modelul. În fine, H. încearcă și genul comic, scriind Orthonerozia (1871-1872), intitulată apoi Trei crai de la răsărit (1879). Piesa, îndreptată împotriva snobilor și a stricătorilor de limbă, se dezvoltă ca o reușită comedie de moravuri, cu mijloace superioare celor din vodevilurile lui V. Alecsandri, anunțând trăsături care vor
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/287418_a_288747]
-
Poissarde parvenue de Maillot. Personajul rămâne, cu toate acestea, prin implantarea într-un mediu specific, o creație originală, plină de haz, sortită unei cariere triumfale, aceasta și datorită unor interpreți ca Matei Millo sau, mai încoace, Miluță Gheorghiu. În „cânticelele comice”, A. configurează o „galerie de tipuri contimporane”, unele imortalizând figuri pe cale să dispară (Surugiul, Paraponisitul, Barbu Lăutarul), altele înfățișând imperisabili marțafoi (Sandu Napoilă ultraretrogradul, Clevetici ultrademagogul). Satira e mai densă în „cânticele”, siluetele sunt mai pregnante, în genere, decât în
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/285234_a_286563]
-
lui Camil Petrescu, G. Ciprian, Tudor Mușatescu, Mihail Sebastian. Noutatea Domnișoarei Nastasia stă în unghiul tragic și verosimil sub care e pictată mahalaua; cu material de extracție caragialiană, d. George Mihail Zamfirescu a izbutit să se scuture de influența marelui comic, convertind în viziune dramatică lumea periferică, intuită până acum numai în deformațiile ei morale și intelectuale. Peste rezerve și deficiențe, romanul Maidanul cu dragoste este, până acum, opera capitală în proză a d-lui George Mihail Zamfirescu și evocarea de
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/290697_a_292026]
-
Trenurile nopții au fulgerat). Intenția primă poate fi moralistă (demascarea imposturii ori a ridicolului poetic), dar, în ansamblu, versurile au un aer carnavalesc, de comedie spumoasă a limbajului poetic provincial. Parodiile lui P. nu doar descoperă carențe, ele sesizează latențele comice ale unor structuri poetice, și de multe ori chiar le inventează. SCRIERI: Folclor poetic eminamente nou din Țara Maramureșului, Sighet, 1997; Rondeluri implementate, pref. Radu G. Țeposu, Cluj-Napoca, 1999; Cuțitul ca o mască, postfață Octavian Soviany, Marius Tupan, Cluj-Napoca, 2002
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/288764_a_290093]
-
vieții sau, posibil, al morții, nu putea lipsi însuși Ionesco - schițare abstractizată, prin imprimarea inițialelor (desenul de la pagina 35). Caruselul-cerc neamintește de replica d lui Smith (Cântăreața cheală): „Luați un cerc, mângâiați-l și va deveni vicios!” Dacă drama e comică, comicul nu poate fi decât absurd. șiaceastă plăcere se reflectă în jocul scenic. Spre exemplu, preferința de a „îneca comicul în tragic” - în Victimile datoriei, iar dramaticul în comic - în Lecția... Un transfer inteligent: viziunea plastică față-n față cu
În braţele lecturii by Livia Ciupercă () [Corola-publishinghouse/Science/1219_a_2214]
-
un cerc, mângâiați-l și va deveni vicios!” Dacă drama e comică, comicul nu poate fi decât absurd. șiaceastă plăcere se reflectă în jocul scenic. Spre exemplu, preferința de a „îneca comicul în tragic” - în Victimile datoriei, iar dramaticul în comic - în Lecția... Un transfer inteligent: viziunea plastică față-n față cu cea vizual-scenică. Câteva dintre desene o confirmă: Monstrul negru (imortalizat în mai multe ipostaze), un Rege (cu însemne ale coroanei care seamănă mai mult cu niște coarne) și-ai
În braţele lecturii by Livia Ciupercă () [Corola-publishinghouse/Science/1219_a_2214]
-
vetuste - centrate pe tema educației morale a tineretului din „era socialistă”, cât prin câteva piese mici din planul al doilea al creației sale (Verbul galben, Vârsta zero). Una dintre lucrările sale de rezistență, comedia Duet, în treisprezece capitole, probează vocația comică a dramaturgului care, observator fin, persiflează cu vervă tot ce este fals, mediocru, limitat. În 1974, a publicat impresii de călătorie în volumul Ochii și lumea, aici dezvăluindu-se două fațete inedite ale dramaturgului, acelea de grafician și de om
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/285355_a_286684]
-
Wunsch, 2002). Iată încă o diferență între bărbați și femei... În concluzie, avem mai multe șanse să concepem un băiat decât o fată, în schimb, speranța de viață a acestuia va fi mai scurtă... Aceste diferențe devin amuzante când un comic spune: „Dacă există pe Pământ mai multe femei decât bărbați, cine mi-a furat jumătatea?”, în schimb, ele sunt mult mai puțin simpatice când ne amintim de India și de „tragedia indiencelor care nu au apucat să se nască”1
[Corola-publishinghouse/Science/1848_a_3173]
-
se întoarce în oraș cântând "Mai aveți londonezi de îngropat, hei, mai aveți londonezi de îngropat?" (1:145). Orășenii, văzându-l și crezând că este infectat cu ciumă, fug din calea lui. Aceste relatări sunt, desigur, în tradiția scurtelor povestiri comice medievale, grosolane și adeseori cinice. În acest caz, umorul este încadrat de un dans al morții personificat. Dar în imaginea distanțată a trecutului absolut a morții se poate detecta prezentul inconcluziv al jurnalismului narativ al erei în descrierea, de exemplu
[Corola-publishinghouse/Science/84971_a_85756]
-
tip de literatură - ghidurile statelor și ale șoselelor scrise în perioada Administrației Progresului Muncii, reacția împotriva scepticismului și a "frivolității" devenite legendare a anilor '20, noul folclor pe jumătate sentimental, pe jumătate comercial, ce a creat sau a umflat semizei comici din trecutul regăsit, documentarea continuă a expropriaților din America - stă drept mărturie a extraordinarei autocercetări naționale" (On Native Grounds - Pe pământuri natale, n. trad. 486). Într-adevăr, narațiunea despre râul Suwannee a lui Cecile Matschat reprezintă probabil genul de lucrare
[Corola-publishinghouse/Science/84971_a_85756]