3,853 matches
-
Constanțiu Chlorus (în Orient Dioclețian, „inventator al tetrarchiei, era ajutat de Gallerius) propunându-i-o și pe fiică-sa, Teodora de soție. O soție care - zic istoricii 186 - impusă de Dioclețian (ca parteneră într-o căsătorie eminamente politică), aducea drept zestre (la Trevori unde prezida Chlorus), o coroană imperială și nu putea fi refuzată. Constantin Chlorus a murit în anul 306 și legiunile din Galia și din Britania l-au proclamat împărat pe Constantin. El va deveni împărat unic în anul
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
gură în plus ce trebuia hrănită și supravegheată; reușita noii „întreprinderi” conjugale depindea - crede cu dreptate Constanța Ghițulescu - de vârsta văduvei [șansele fiind ale celor care nu împliniseră 40 de ani], de statutul social al femeii fără bărbat, de prezența zestrei și a copiilor). Ce spuneau canoanele...? Asprimea Sfântului Vasile cel Mare cu privire la căsătoriile succesive era bine cunoscută în veacul de mijloc. Canoanele sale dictau epitimii severe împotriva celor ce contractau o a doua sau a treia căsătorie: „Și pe una
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
XX, 1939, p. 6-8. 153. Ștefan D. Grecianu, Genealogiile documentate ale familiilor boierești, vol III, fasc. XXI, București, 1916, p. 132. 154. într-o carte publicată în urmă cu mai mulți ani, am comparat secțiunile rezervate giuvaerurilor din foaia de zestre a Ilincăi Brâncoveanu și din înscrisul care inventaria bijuteriile din dota Bălașei, fiica lui Iordache Cantacuzino (măritată în 1730). Bogăția fetei de boier nu era cu mult mai prejos decât cea a fiicei de Voievod (vezi Dan Horia Mazilu, Voievodul
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
-i facă pomenire din an în an”. Grija pentru copii nu lipsea. Marele clucer Buzinca și-a împărțit, în 1641, moșiile și robii celor doi fii și soției, „iar din vite, oi și dobitoace să-și ia [soția] mai întâi zestrea, apoi să se facă 4 părți, una pentru pomană, alta lui Papa, alta Grăjdanii și alta lui Preda; să stea Grăjdana în casă cu fiul lui Buzinca, Papa, cât va vrea, nimeni să n-o scoată din casă” și, la
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
fi ucis și, ca urmare, își face testamentul în luna mai a anului 1564. Refugiat, împreună cu Ștefan Tomșa I în Polonia, va fi omorât la Lvov, în mai 1564, laolaltă cu Domnul său. Porunca venea de la regele Poloniei. între recuperarea zestrei și beneficiul uzufructului Vechile legi românești proclamau intangibilitatea zestrei. Soția era stăpâna absolută a dotei, se ocupa de administrarea ei, putea achiziționa proprietăți cu banii primiți ca zestre sau obținuți prin vânzarea unor piese înscrise în foaia dotală. Obiectele astfel
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
luna mai a anului 1564. Refugiat, împreună cu Ștefan Tomșa I în Polonia, va fi omorât la Lvov, în mai 1564, laolaltă cu Domnul său. Porunca venea de la regele Poloniei. între recuperarea zestrei și beneficiul uzufructului Vechile legi românești proclamau intangibilitatea zestrei. Soția era stăpâna absolută a dotei, se ocupa de administrarea ei, putea achiziționa proprietăți cu banii primiți ca zestre sau obținuți prin vânzarea unor piese înscrise în foaia dotală. Obiectele astfel cumpărate („Câte lucruri se vor cumpăra de în zéstrele
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
1564, laolaltă cu Domnul său. Porunca venea de la regele Poloniei. între recuperarea zestrei și beneficiul uzufructului Vechile legi românești proclamau intangibilitatea zestrei. Soția era stăpâna absolută a dotei, se ocupa de administrarea ei, putea achiziționa proprietăți cu banii primiți ca zestre sau obținuți prin vânzarea unor piese înscrise în foaia dotală. Obiectele astfel cumpărate („Câte lucruri se vor cumpăra de în zéstrele muerii - se afirmă în îndreptarea legii -, acélea în zéstrele ei sânt”) ori banii rezultați din operațiuni comerciale îi aparțineau
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
dotală. Obiectele astfel cumpărate („Câte lucruri se vor cumpăra de în zéstrele muerii - se afirmă în îndreptarea legii -, acélea în zéstrele ei sânt”) ori banii rezultați din operațiuni comerciale îi aparțineau în totalitate soției, erau socotite bunuri dotale. Foile de zestre ajunse până la noi enumeră valori - în genere bunuri mobile, „mișcătoare”, „clătite” - considerabile pe care le primeau la măritiș fetele boierilor sau ale Domnilor. Averi însemnate treceau, sub formă de bunuri dotale, cu ocazia căsătoriilor, de la un „grup de schimb” la
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
Averi însemnate treceau, sub formă de bunuri dotale, cu ocazia căsătoriilor, de la un „grup de schimb” la altul. Ele aveau „secțiuni” bine reprezentate ce vizau toaleta feminină și vestimentația, camera de dormit, sala de mâncare, bunurile mobile și imobile, robii. Zestrea pe care o dădea un Domn bogat precum Constantin Brâncoveanu fiicei sale celei mari, Stanca, socotită (am văzut mai sus) la 1 noiembrie 1692, impresiona prin numărul bijuteriilor (cunună, lifturi, cercei, brățări, inele cu pietre prețioase - având valoarea calculată cu
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
Schei”) și „30 suflete de țigani”. Era aceasta, negreșit, o opulență voievodală, dar nici miresele care reprezentau marile familii boierești nu se așezau, din acest punct de vedere, pe o poziție inferioară. Dimpotrivă. Am transcris acum câțiva ani „foaia de zestre” a Bălașei Cantacuzino (din 1730). Compararea ei cu aceea a Ilincăi Brâncoveanu este edificatoare. Uneori principiul bunurilor „mișcătoare” (cele imobile, moșiile, casele etc. reveneau urmașilor de parte bărbătească, de regulă) era ignorat (din cauza strâmtorării, a dificultăților prin care trecea familia
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
din alte pricini) și bijuteriile erau înlocuite cu proprietăți funciare, cu rumâni, sălașe de robi ș.a.m.d. Astfel - ca să folosesc un exemplu oferit de Șarolta Solcan -, în anul 1642, spătarul Preda Buzescu, neputând să-i dea surorii sale Caplea zestrea promisă de nuntă („un rând de haine de sarasir, drept 50 de ughi, o cunună de aur de 40 de ughi, brățări de aur de 20 de ughi, 3 inele, de 9 ughi, 2 perechi de cercei, de 6 ughi
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
de ughi și leagănul cu telegarii de 120 de ughi, care fac peste 320 de ughi”), îi dăruia satul Florești cu toți rumânii. Cadoul întrecea în valoare lucrurile făgăduite. Ca urmare, cumnatul său îi dădea înapoi 100 de ughi. în zestrele date fetelor intrau ocini, sate, vii etc., de regulă cumpărate (Vlad Voievod Călugărul a cumpărat pentru sora sa Cristiana o jumătate de sat; un Radul al Colții achiziționase, în 1556, mai multe moșii, pe care le-a dat „jupânesii lui
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
sate, vii etc., de regulă cumpărate (Vlad Voievod Călugărul a cumpărat pentru sora sa Cristiana o jumătate de sat; un Radul al Colții achiziționase, în 1556, mai multe moșii, pe care le-a dat „jupânesii lui Dobromir, marele vistier” ca zestre; un act din iunie 1632 arată că i se întăreau comisului Corvin ocinele din Făureni și Ruseni, zestre dată de Dumitra Gheuca, socrul său, căruia proprietățile îi fuseseră „dreaptă cumpărătură” etc.) și pentru a nu împuțina patrimoniul familial (deși unele
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
sat; un Radul al Colții achiziționase, în 1556, mai multe moșii, pe care le-a dat „jupânesii lui Dobromir, marele vistier” ca zestre; un act din iunie 1632 arată că i se întăreau comisului Corvin ocinele din Făureni și Ruseni, zestre dată de Dumitra Gheuca, socrul său, căruia proprietățile îi fuseseră „dreaptă cumpărătură” etc.) și pentru a nu împuțina patrimoniul familial (deși unele „cumpărături” mai vechi puteau fi integrate în acest patrimoniu), rezervat de obicei moștenitorilor bărbați, și fiindcă „bunurile imobile
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
Dumitra Gheuca, socrul său, căruia proprietățile îi fuseseră „dreaptă cumpărătură” etc.) și pentru a nu împuțina patrimoniul familial (deși unele „cumpărături” mai vechi puteau fi integrate în acest patrimoniu), rezervat de obicei moștenitorilor bărbați, și fiindcă „bunurile imobile” cuprinse în zestre, devenite proprietăți ale celei înzestrate erau moștenite de urmașii aceleia (părăseau din nou, deci, proprietatea familiei părinților fetei). Cu prilejul logodnei și înaintea nunții, fata care urma să se mărite primea din partea mirelui (a socrilor, de fapt), a părinților, a
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
naintea nunții să fie ale copiilor, având ia folosul acelor daruri); de nu are, și bărbatul n-are datorie din’naintea nunții, să le stăpânească cu desăvârșită stăpânire”, care urmau să facă parte integrantă din patrimoniul dotal (femeia își pierdea zestrea și „darurile cele denaîntea nuntei” doar dacă se despărțea de soț din vina ei - și pricina cea mai gravă era adulterul). însurându-l pe Ștefan, al doilea băiat al său, Constantin Brâncoveanu îi dădea felurite „scule” (atent evaluate), care, prin intermediul
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
valorică, căci unele „bunuri” erau perisabile („Zestrile prețuite pre bărbat rămân de sânt, ori de vor muri dobitoacele muerii carele ie-am dat zéstre, ori de va hi stricat și va hi ponosit hainele; prețuirea deplină întoarce bărbatul îndărăt, iară zestrea carea nu iaste prețuită la muiare, iaste și dobânda și paguba. Bărbatul de va hi luat zestre casă, sau vie, sau alt lucru și se-au prețuit cum i-au fost prețul, de-acia acel bărbat va hi făcut cheltuială de
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
dobitoacele muerii carele ie-am dat zéstre, ori de va hi stricat și va hi ponosit hainele; prețuirea deplină întoarce bărbatul îndărăt, iară zestrea carea nu iaste prețuită la muiare, iaste și dobânda și paguba. Bărbatul de va hi luat zestre casă, sau vie, sau alt lucru și se-au prețuit cum i-au fost prețul, de-acia acel bărbat va hi făcut cheltuială de au dres și au crescut și au zidit acela lucru, atunce trebue să dea prețul acelui lucru
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
fiica lui Necula, mare pitar, inventaria giuvaierurile - cercei de aur, trei perechi, un inel de aur, alți cercei făcuți în mangale, veșmintele - ii, chinteșe, nemteale, rochii, vitele - patru cai, patru iepe, patru boi, patru vaci, țiganii și moșiile date ca zestre fiicei ei, Vilaia; mai înainte, în 1573, un hrisov enumera valorile - multe bijuterii, veselă, tacâmuri etc. - primite ca dotă de Maria, văduvă între timp a postelnicului Dragomir), asigurată - prin „întăriri” - de unii soți grijulii, care bănuiau tracasările și abuzurile ce
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
un hrisov enumera valorile - multe bijuterii, veselă, tacâmuri etc. - primite ca dotă de Maria, văduvă între timp a postelnicului Dragomir), asigurată - prin „întăriri” - de unii soți grijulii, care bănuiau tracasările și abuzurile ce le așteptau pe văduve din partea rudelor defunctului, zestrea - recuperabilă, am văzut, sprijin pentru o eventuală recăsătorire - devenea un fel de „pivot” al întregului ansamblu succesoral. Pravila (mă folosesc în continuare de Indereptarea légii cu Dumnezeu care are toată judecata arhierească și împărătească de toate vinile preoțești și mirenești
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
un copil al ei și cu acélea să hie volnică să facă ce-i va hi voia. Numai a treia parte de în bucatele ei, acéia să o păzească pentru copii-ș [...]”. Drepturile succesorale (femeia care rămânea fără bărbat își redobândea zestrea și o parte din bunurile soțului, de obicei din cele dobândite; dacă femeia nu avea copii - stipula îndreptarea legii -, „să împarță zéstrea mortului în trei părți și însă o parte să o ție bărbatul sau muiarea carea va rămânea, iar
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
care a luat-o pe Bălașa, fiica lui Ilie Cantacuzino (cel însurat cu Maria, fiica lui Miron Costin). Ștefan n-a avut o căsnicie lungă, căci Bălașa se va stinge pe 23 decembrie 1711. Safta (1687-1747) (a cărei foaie de zestre a fost alcătuită pe 12 mai 1700) s-a măritat - în 1700 - cu vornicul Iordache Crețulescu, fiu al postelnicului Pârvu Crețulescu. I-au cununat pe (cei ce vor ctitori biserica din București ce le poartă numele) mitropolitul Theodosie Veștemeanu și
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
titlul de conte al Imperiului Habsburgic), fiu al influentului vistiernic grec Iordache Ruset, care n-a scăpat ocazia - la sfatul lui Hrisanth Nottaras - de a deveni rudă prin alianță cu Constantin Brâncoveanu. Bălașa (1693-1752) (căreia tatăl îi făcuse foaia de zestre pe 30 octombrie 1708) s-a căsătorit cu banul Manolache Lambrino, grec (se trăgea dintr-o ramură a familiei Rangabé din Istanbul și venise la București din Moldova, căci era nepot al lui Antonie Vodă Ruset), cununată fiind (nunta a
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
țara fiind săracă și făr’ de-nvățătură”) și Popești (C. Gane adaugă că era înrudit și cu proprietarii de pământ din Negoiești), iar Doamna Ilinca, soția lui, era legată de stăpânitorii din Bucov și Mănești (C. Gane). Să adăugăm și zestrea primită de Neacșa, nevasta lui Neagoe (sau Neagoi ori Negoiță) postelnicul, din partea rudelor ei, boierii din Merișani și Bucșani. Când bunicul ei se afla pe tronul țării Românești, Domnița Marica, trăitoare la Curte, era în floarea vârstei (Ștefan D. Grecianu
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]
-
posesie a unei prăvălii (neizbutită, însă, căci Alexandru Ipsilanti, contând pe anaforaua veliților boieri, care găsiseră pretenția ei „fără cale”, refuză cererea unei anume Ilinca, respinge cererea petentei cu precizarea că „prăvălia au fost dreaptă a bărbatî-său, iar nu vreo zestre a ei”). Ele erau târâte pe la judecăți nesfârșite (cum a fost procesul intentat, prin 1359, de capitlul din Alba Iulia „contra dominau relictam Reman Vlachi” - „împotriva doamnei văduve a lui Reman Românul”, un băieș din Zlatna), gonite câteodată de pe proprietățile
[Corola-publishinghouse/Science/2282_a_3607]