3,792 matches
-
participa activ la cult. Necunoașterea limbii părinților și strămoșilor devine un handicap insurmontabil, astfel că, sub domnia lui Ptolemeu al II-lea Filadelful (sec al III-lea Î.Hr.), se realizează prima traducere a Bibliei ebraice (id est Pentateuhul) În greacă. Tradiția spune că această versiune a fost dusă la bun sfîrșit de un număr de șaptezeci sau șaptezeci și doi de rabini chemați din Palestina de către regele egiptean și Închiși separat În câte o peșteră de pe insula Pharos. La sfârșit, toți traducătorii
[Corola-publishinghouse/Memoirs/2307_a_3632]
-
desăvârșită. Și iată proba cea mai evidentă: dacă niște chaldeeni (evrei - n.n) care au Învățat limba greacă sau greci care au Învățat-o pe cea chaldeeană citesc cele două scrieri, cea chaldeeană (ebraică - n.n) și cea tradusă În greacă, rămân muți de admirație și li se Închină cinstindu-le ca pe niște surori sau mai degrabă ca pe una și aceeași scriere În conținut și În formă; iar pe traducători nu-i numesc altfel, ci hierofanți și profeți” (39-40
[Corola-publishinghouse/Memoirs/2307_a_3632]
-
li se Închină cinstindu-le ca pe niște surori sau mai degrabă ca pe una și aceeași scriere În conținut și În formă; iar pe traducători nu-i numesc altfel, ci hierofanți și profeți” (39-40). Traducerea Întregii Biblii ebraice În greacă se Întinde pe mai multe secole (până În secolul II d.Hr.) și nu poate fi situată Într-o singură regiune. Cercetătorii contemporani au scos În evidență caracterul dacă nu revoluționar, cel puțin Îndrăzneț al versiunii „celor șaptezeci”. Termenii grecești folosiți
[Corola-publishinghouse/Memoirs/2307_a_3632]
-
românește. Mai Întâi, Septuaginta diferă de TM prin numărul de cărți și prin ordinea acestora. Unele cărți și fragmente, precum Înțelepciunea lui Solomon sau Bel și dragonul, Suzana (ultimele două, suplimente ale Cărții lui Daniel) au fost redactate direct În greacă. Apoi, Septuaginta cuprinde patru, nu trei secțiuni principale: Torah, cărți istorice, cărți poetice și sapiențiale, Profeți, iar ordinea cărților diferă de ordinea TM. În continuare mă voi opri asupra a două tipuri de diferențe Între TM și LXX: 1) abrevierile
[Corola-publishinghouse/Memoirs/2307_a_3632]
-
cărții Exodului. În LXX instituțiile cultice sunt descrise de două ori. Prima descriere (cap. 25-31) concordă În mare cu descrierea din TM. Pentru a doua descriere, TM are Însă foarte multe elemente suplimentare față de LXX. Capitolul 36, 8-34 oferă În greacă o formă abreviată. Cum „rezolvă” traducătorii Bibliei În românește această situație? Pur și simplu aleg varianta TM, nu pentru că ar urma un principiu metodologic coerent, ci pentru că varianta oferită de TM e mai lungă. Deuteronomul. Capitolul 32 cuprinde celebra „Cântare
[Corola-publishinghouse/Memoirs/2307_a_3632]
-
la versiunea masoretică); pentru Esther, versiunea LXX fiind mai lungă, este preferată; psalmii sunt traduși tot după versiunea mixtă LXX-TM (cu improvizații personale) - s-a adoptat numerotarea LXX, cu un psalm mai puțin, Întrucât psalmii 9 și 10 formează, În greacă, o singură unitate; Proverbele În versiunea LXX prezintă numeroase adăugiri față de versiunea masoretică - bănuim varianta aleasă de tălmăcitorii/diortositorii români. Ajung la cei doisprezece profeți! Ordinea lor În TM este complet diferită de cea din Septuaginta. Biblia românească o preia
[Corola-publishinghouse/Memoirs/2307_a_3632]
-
TM este complet diferită de cea din Septuaginta. Biblia românească o preia pe aceasta din urmă. După cum afirma, la Începutul secolului, unul dintre marii bibliști ai epocii, W.R. Smith, „nu există multe părți din Vechiul Testament În care divergențele dintre greacă și ebraică să fie atât de Întinse precum În cartea profetului Ieremia”. Într-adevăr, se știe acum (grație unui manuscris-martor) că versiunea greacă are un cu totul alt substrat decât cea ebraică. Pe lângă faptul că LXX numără cu 2.700
[Corola-publishinghouse/Memoirs/2307_a_3632]
-
pe antiohieni și, desigur, pe Ieronim - n.n.). Ei aveau doar câteva cunoștințe rudimentare ale acestei limbi, ca și Philon din Alexandria: două-trei cuvinte de tipul manna, pascha, sabbata. Chiar cei mai savanți dintre ei nu sunt În stare să compare greaca cu ebraica: ei se mulțumesc să confrunte diferitele versiuni grecești Între ele (precum Origen, creatorul vestitei Hexapla - n.n.) și-și dau seama, de pildă, că versiunea lui Aquila (o altă traducere În greacă a Vechiului Testament, mai literală - n.n. C.B.
[Corola-publishinghouse/Memoirs/2307_a_3632]
-
ei nu sunt În stare să compare greaca cu ebraica: ei se mulțumesc să confrunte diferitele versiuni grecești Între ele (precum Origen, creatorul vestitei Hexapla - n.n.) și-și dau seama, de pildă, că versiunea lui Aquila (o altă traducere În greacă a Vechiului Testament, mai literală - n.n. C.B.), fidelă literei textului biblic, constituie, pentru dânșii, calea ideală de acces spre acest text” (M. Harl). Voi exemplifica ideea lui Marguerite Harl prin câteva exemple concrete. Așadar cum citeau și cum interpretau Părinții
[Corola-publishinghouse/Memoirs/2307_a_3632]
-
sânul mamei lor? Căci țav lațav, țav lațav, cav lacav, cav lacav, zeher șam, zeher șam (poruncă peste poruncă, poruncă peste poruncă, regulă peste regulă, regulă peste regulă, când pe aici, când pe acolo)”. Acum, fragmentul citat de Origen, din greacă: „Cei care au fost Înțărcați de la lapte, care au fost smulși de la sân; primește chin după chin, primește speranță după speranță, Încă puțin, Încă puțin, prin sila buzelor, printr-o limbă străină”. Amândouă versiunile par poeme suprarealiste. Dar, pentru Origen
[Corola-publishinghouse/Memoirs/2307_a_3632]
-
stilistic, versiunea din 2001 mi se pare o reușită. Ieșirea din impas Creștinii din România, de orice confesiune ar fi ei, au nevoie urgentă de două traduceri, una realizată după textul masoretic (plus textul grec ale fragmentelor redactate direct În greacă) și, a doua, realizată exclusiv după textul grec al LXX. Franța dispune de două tălmăciri excelente ale TM (Biblia de la Ierusalim și Traducerea Ecumenică a Bibliei: TOB), precum și de două traduceri ale Septuagintei (una din secolul al XIX-lea, alta
[Corola-publishinghouse/Memoirs/2307_a_3632]
-
după manuscrise, În vederea traducerii, câteva tratate ale lui Grigore Palamas. În Germania, la Berlin și München, a descoperit „teologia dialectică” de ultimă oră a lui Barth, Bultmann și Brunner. Grecia Însă este locul unde și-a dobândit instrumentele de lucru - greaca modernă și greaca veche -, unde și-a făurit o viziune ideală asupra ortodoxiei, considerată ca unică și incoruptibilă păstrătoare a Adevărului divin. Lui Bielawski Îi revine meritul de a fi atras atenția nu numai asupra descoperirii Dogmaticii lui Cristos Androutsos
[Corola-publishinghouse/Memoirs/2307_a_3632]
-
traducerii, câteva tratate ale lui Grigore Palamas. În Germania, la Berlin și München, a descoperit „teologia dialectică” de ultimă oră a lui Barth, Bultmann și Brunner. Grecia Însă este locul unde și-a dobândit instrumentele de lucru - greaca modernă și greaca veche -, unde și-a făurit o viziune ideală asupra ortodoxiei, considerată ca unică și incoruptibilă păstrătoare a Adevărului divin. Lui Bielawski Îi revine meritul de a fi atras atenția nu numai asupra descoperirii Dogmaticii lui Cristos Androutsos (1867-1935), ci și
[Corola-publishinghouse/Memoirs/2307_a_3632]
-
cep buboiului de ipocrizie” (col. 1805). El critică mai cu seamă inconsecvența Bisericii ortodoxe. Conform poziției sale, rușii ar fi respins palamismul Începând cu secolul al XVIII-lea, În vreme ce, chiar În sânul Bisericii grecești, lucrurile nu sunt Întotdeauna clare: „Biserica greacă contemporană afișează deschis inconsecvența, nu doar permițînd clericilor și teologilor să Învețe ceea ce ea anatemizează În slujbele sale, ci și Îngăduind răspândirea În rândul credincioșilor a unor cărți de educație și informare religioasă care, unele, Învață palamismul, iar altele Îl
[Corola-publishinghouse/Memoirs/2307_a_3632]
-
două războaie, În special de către Vasile Loichiță și Nichifor Crainic. Este totuși adevărat că, dacă n-ar fi beneficiat de anii de studii În Grecia, Franța și Germania, proiectele sale nu s-ar fi putut realiza niciodată. Datorită Învățării limbilor greacă veche și modernă, a limbii germane și mai ales datorită descoperirii Părinților la Atena, el a putut să depășească nivelul teologului amator (deși genial) al unui Nichifor Crainic și să se adape direct la izvoarele misticii ortodoxe. 4) Se constată
[Corola-publishinghouse/Memoirs/2307_a_3632]
-
să li se redea Părinților, greci și latini (dar mai ales greci), influența pe care aceștia o cam pierduseră În formarea elitelor creștine, clerici și laici. Proiectul urcă În 1937, când Părintele Fontoynont, excelent elenist, autor al unui manual de greacă veche folosit și astăzi În Franța, devine pentru câțiva ani „prefect de studii” la Scolasticatul de la Fourvière (cartierul „de sus” al Lyonului). Chiar dacă inițiativa Părintelui Fontoynont s-a soldat cu un eșec (Roma nu i-a acordat binecuvântarea), succesorii săi
[Corola-publishinghouse/Memoirs/2307_a_3632]
-
vorbește despre „taina trădării”. Dacă Isus trebuia trădat - de ce trebuia trădat? iată Întrebarea - și dacă Iuda nu ar fi făcut-o, atunci cine ar fi făcut-o? O altă Întrebare: de ce evangheliștii folosesc, În legătură cu Iuda, un verb care Înseamnă, În greacă, pur și simplu „a preda”, „a livra pe cineva”, iar nu „a trăda”? Ei folosesc verbul paradidonai, cu sensurile de mai sus, când aveau foarte bine la Îndemână verbul prodidonai, „a trăda”, fără nuanțe. Acum, de-a lungul vremii există
[Corola-publishinghouse/Memoirs/2307_a_3632]
-
secolul I d.Hr. E dificil, dacă nu chiar imposibil, să reconstituim etapele autonomizării versiunii grecești. Cert este că la un moment dat comunitatea iudaică elenofonă din Alexandria, extrem de numeroasă, a simțit nevoia imperioasă de a transpune Torah În limba oikoumenei, greaca. La origine, Septuaginta nu-i decât traducerea Torei iudaice, adică a Pentateuhului. De ce acestă nevoie, spuneam, imperioasă de transpunere? Pentru că o bună parte din comunitate nu mai utiliza ebraica. În plus, exista o presiune și o atracție foarte puternică din partea
[Corola-publishinghouse/Memoirs/2307_a_3632]
-
ne punem o clipă În atmosfera secolului I sau al II-lea după Cristos, În Palestina, Siria, Antiohia sau Egipt. Deși limbile vernaculare continuau să fie vorbite, totuși, pentru a „face carieră”, pentru a intra În circuitul cultural sau spiritual, greaca era absolut obligatorie; chiar și după cucerirea romană. Nu intru În amănunte. Vreau doar să spun că evreii nu se puteau dispensa de greacă atât de ușor, numai pentru că o „sectă”, creștinii, și-au apropriat Torah prin greacă. Nu, ei
[Corola-publishinghouse/Memoirs/2307_a_3632]
-
să fie vorbite, totuși, pentru a „face carieră”, pentru a intra În circuitul cultural sau spiritual, greaca era absolut obligatorie; chiar și după cucerirea romană. Nu intru În amănunte. Vreau doar să spun că evreii nu se puteau dispensa de greacă atât de ușor, numai pentru că o „sectă”, creștinii, și-au apropriat Torah prin greacă. Nu, ei au produs replici, traduceri care se voiau polemice la adresa vechii Septuaginte: versiunile lui Symmachos sau Aquila, de pildă. Acum, din perspectiva secolului XXI, criteriile
[Corola-publishinghouse/Memoirs/2307_a_3632]
-
sau spiritual, greaca era absolut obligatorie; chiar și după cucerirea romană. Nu intru În amănunte. Vreau doar să spun că evreii nu se puteau dispensa de greacă atât de ușor, numai pentru că o „sectă”, creștinii, și-au apropriat Torah prin greacă. Nu, ei au produs replici, traduceri care se voiau polemice la adresa vechii Septuaginte: versiunile lui Symmachos sau Aquila, de pildă. Acum, din perspectiva secolului XXI, criteriile care definesc autonomia Septuagintei sunt mai ușor de definit, Întrucât În spatele nostru există o
[Corola-publishinghouse/Memoirs/2307_a_3632]
-
nu este prilejul unic al reînnoirii limbii proprii, prin manifestarea unui univers străin căruia i se deschide. În acest sens, scriitorul german Rudolf Pannwitz spunea: „Traducerile noastre, chiar cele mai bune, pleacă de la un principiu fals, vrând să germanizeze sanscrita, greaca, engleza În loc să sanscritizeze, să elenizeze și să anglicizeze germana. Ele respectă mai degrabă obiceiurile propriei limbi decât spiritul limbii străine [...], greșeala fundamentală a unui traducător fiind aceea de a păstra momentul contingent al propriei sale limbi În loc să o supună acțiunii
[Corola-publishinghouse/Memoirs/2307_a_3632]
-
intra În adâncimea textului biblic fără calitățile Înșirate de Luther. Dar ce ne facem cu tabăra „adversă”, a pioșilor semidocți, a aflătorilor În treabă, care se apucă să traducă ori să Îndrepte Biblia fără să fi Învățat cum trebuie nici greaca, nici ebraica, nici latina, fără să fi văzut În viața lor un manuscris, fără să știe exact cu ce se mănîncă patristica sau exegeza biblică? Traducătorii Septuagintei din cadrul Colegiului Noua Europă nu sunt numai creștini, dar sunt și serios școliți
[Corola-publishinghouse/Memoirs/2307_a_3632]
-
Moise sub forma „Isus Nave” (folosind un singur „i”), cu o prudență nejustificată și ridicolă. De ce trebuie să-l deosebim ortografic de numele MÎntuitorului, scris cu doi de „i” (această chestiune a „i”-urilor e altă poveste tipic ortodoxă)? În greacă e un singur nume, de ce noi trebuie să creăm două, În românește? Logica Înaintașilor merge Împotriva respectului față de textul sfânt. Noi nu avem dreptul să umblăm cu fofârlica prin textul biblic. Nici românii, nici BOR n-au tradus Torah din
[Corola-publishinghouse/Memoirs/2307_a_3632]
-
singur nume, de ce noi trebuie să creăm două, În românește? Logica Înaintașilor merge Împotriva respectului față de textul sfânt. Noi nu avem dreptul să umblăm cu fofârlica prin textul biblic. Nici românii, nici BOR n-au tradus Torah din ebraică În greacă. Au tradus-o rabinii din Alexandria. Prin urmare românii și BOR au obligația morală să respecte acest text, așa cum l-au respectat toți Părinții Bisericii. Că sunt Într-Însul lucruri ciudate, unele chiar respingătoare sau absurde, cu care morala sau
[Corola-publishinghouse/Memoirs/2307_a_3632]