7,832 matches
-
ori Freddy 451. Cu cît apar mai frecvent "citate" din vorbirea personajelor și cu cît sînt distinse mai clar ca limbaj al personajelor, cu atît elementul personal devine mai proeminent în narațiune. În sfîrșit, dacă raportul cantitativ dintre elementele vorbirii naratorului și cele ale personajelor este inversat, la început în unități mai mici ale textului, apoi în unele și mai mari, situația narativă personală devine predominantă, dat fiind faptul că celelalte elemente narative (referința la personaje prin nume sau pronume personal
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
unele și mai mari, situația narativă personală devine predominantă, dat fiind faptul că celelalte elemente narative (referința la personaje prin nume sau pronume personal) apar deja în forma personală mai des decît în cea auctorială. 7.1.7. Colocvializarea vorbirii naratorului În afara tendinței spre diferențiere a vorbirii naratorului de cea a personajelor, o tendință opusă poate fi observată în romanul modern, și anume colocvializarea vorbirii naratorului. Această tehnică minimalizează diferențele dintre vorbirea naratorului și vorbirea personajelor. Studiile despre stilul indirect liber
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
devine predominantă, dat fiind faptul că celelalte elemente narative (referința la personaje prin nume sau pronume personal) apar deja în forma personală mai des decît în cea auctorială. 7.1.7. Colocvializarea vorbirii naratorului În afara tendinței spre diferențiere a vorbirii naratorului de cea a personajelor, o tendință opusă poate fi observată în romanul modern, și anume colocvializarea vorbirii naratorului. Această tehnică minimalizează diferențele dintre vorbirea naratorului și vorbirea personajelor. Studiile despre stilul indirect liber subliniază frecvent faptul că prezența acestuia este
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
deja în forma personală mai des decît în cea auctorială. 7.1.7. Colocvializarea vorbirii naratorului În afara tendinței spre diferențiere a vorbirii naratorului de cea a personajelor, o tendință opusă poate fi observată în romanul modern, și anume colocvializarea vorbirii naratorului. Această tehnică minimalizează diferențele dintre vorbirea naratorului și vorbirea personajelor. Studiile despre stilul indirect liber subliniază frecvent faptul că prezența acestuia este stimulată de un nivel stilistic care aproximează vorbirea colocvială 452. Prin folosirea stilului indirect liber "limbajul scris" se
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
în cea auctorială. 7.1.7. Colocvializarea vorbirii naratorului În afara tendinței spre diferențiere a vorbirii naratorului de cea a personajelor, o tendință opusă poate fi observată în romanul modern, și anume colocvializarea vorbirii naratorului. Această tehnică minimalizează diferențele dintre vorbirea naratorului și vorbirea personajelor. Studiile despre stilul indirect liber subliniază frecvent faptul că prezența acestuia este stimulată de un nivel stilistic care aproximează vorbirea colocvială 452. Prin folosirea stilului indirect liber "limbajul scris" se apropie "din nou de limbajul vorbit, care
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
Hemingway renunță intenționat la potențialul unei astfel de diferențieri stilistice, poate apărea un efect specific: maniera auctorială a percepției, a gîndirii și a simțirii se poate apropia de cea a personajelor. Distanța narativă internă se reduce. Această colocvializare a vorbirii naratorului este evidentă în mod special în romanul lui Döblin Berlin Alexanderplatz, în care relatarea auctorială și stilul indirect liber personal, așa cum Günter Steinberg a arătat deja, nu se mai disting stilistic: Are acum secretul ei, mai mult decît înainte, mica
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
-s pentru tine, nu vreau să te duc printre porcii ăia împuțiți 454. Începutul citatului conține o relatare auctorială, care ca stil nu diferă esențial de stilul indirect liber ce începe după două puncte. Nivelarea stilistică a limbajului auctorial al naratorului și asimilarea vorbirii și gîndirii personajelor de către acesta îi poate da cititorului impresia că o situație narativă auctorială predomină pretutindeni. Părțile narative auctoriale nu mai sînt percepute ca vorbire și gînduri ale unui narator distant, ci precum cele ale unui
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
Nivelarea stilistică a limbajului auctorial al naratorului și asimilarea vorbirii și gîndirii personajelor de către acesta îi poate da cititorului impresia că o situație narativă auctorială predomină pretutindeni. Părțile narative auctoriale nu mai sînt percepute ca vorbire și gînduri ale unui narator distant, ci precum cele ale unui contemporan care trăiește întîmplările la nivelul personajului. Avem de a face cu o altă formă de reflectorizare a personajului-narator, care a fost descrisă anterior 455. Mai mult, romanul Berlin Alexanderplatz al lui Döblin prezintă
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
la nivelul personajului. Avem de a face cu o altă formă de reflectorizare a personajului-narator, care a fost descrisă anterior 455. Mai mult, romanul Berlin Alexanderplatz al lui Döblin prezintă un spectru bogat al diferitelor grade de reflectorizare a personajului narator. Efectul exact opus poate fi observat atunci cînd vorbirea și gîndurile personajelor, care sînt redate în stilul indirect liber, sînt ridicate la nivelul stilului literar al naratorului auctorial. Această tehnică apare foarte frecvent în romanul timpuriu și este evidentă în
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
lui Döblin prezintă un spectru bogat al diferitelor grade de reflectorizare a personajului narator. Efectul exact opus poate fi observat atunci cînd vorbirea și gîndurile personajelor, care sînt redate în stilul indirect liber, sînt ridicate la nivelul stilului literar al naratorului auctorial. Această tehnică apare foarte frecvent în romanul timpuriu și este evidentă în mod special în opera Afinități elective a lui Goethe. Elementul auctorial este accentuat de elevarea stilistică a vorbirii sau a gîndurilor personajelor, care sînt prezentate prin stilul
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
după ce o ungea cu usturoi. Pentru că usturoiul te făcea înalt și te ajuta să-ți menții o stare bună de sănătate" [sublinierea mea]457. Cu toate că nu este afirmat explicit că motivarea oferită în ultima propoziție a citatului nu este a naratorului, cititorul o interpretează totuși ca pe o opinie a băiatului, adică o atașează orizontului de experiență și de cunoaștere al personajului ficțional, nu aceluia al naratorului. Pe măsură ce o reflectorizare de acest fel se extinde la cîteva propoziții sau chiar la
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
este afirmat explicit că motivarea oferită în ultima propoziție a citatului nu este a naratorului, cititorul o interpretează totuși ca pe o opinie a băiatului, adică o atașează orizontului de experiență și de cunoaștere al personajului ficțional, nu aceluia al naratorului. Pe măsură ce o reflectorizare de acest fel se extinde la cîteva propoziții sau chiar la un paragraf întreg, o situație narativă personală apare și înlocuiește situația narativă auctorială. De asemenea, ultima propoziție a citatului poate fi interpretată ca o declarație de
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
să folosim conceptul de situație narativă personală pentru un astfel de stil indirect liber extins, deoarece această denumire indică faptul că extensia stilului indirect liber într-un text narativ mai lung conduce la o nouă orientare a cititorului. Din moment ce prezența naratorului auctorial nu mai este evocată în imaginația cititorului, cititorul se așază el însuși în întregime într-un Aici și Acum al personajului care funcționează în pasaj ca mediu personal sau ca personaj-reflector. Aici stilul indirect liber încetează de fapt să
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
autori precum Virginia Woolf, Hermann Broch, Nathalie Sarraute și alții. 7.1.10. Continuum-ul auctorial-personal și reflectorizarea personajului-narator Tranziția de la situația narativă auctorială la cea personală poate fi, de asemenea, luată în considerare sub aspectul transformării graduale a unui narator auctorial într-un mediu personal anonim. Acest proces, pe care cercetarea din sfera naratologiei l-a ignorat pînă acum, a fost descris mai sus drept unul de reflectorizare a personajului-narator460. Trebuie să definim acum acest proces în funcție de poziția lui în
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
cercetarea din sfera naratologiei l-a ignorat pînă acum, a fost descris mai sus drept unul de reflectorizare a personajului-narator460. Trebuie să definim acum acest proces în funcție de poziția lui în continuum-ul formal al cercului tipologic. Tendința de a înlocui naratorul auctorial din narațiune continuă în reflectorizare, dar cu o importantă diferență: reflectorizarea nu implică dispariția personajului-narator. În schimb, el este făcut similar celorlalte personaje sub aspectul orientării spațio-temporale, al atitudinii și al registrului stilistic, asemănător în special cu acel personaj
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
reflectorizarea nu implică dispariția personajului-narator. În schimb, el este făcut similar celorlalte personaje sub aspectul orientării spațio-temporale, al atitudinii și al registrului stilistic, asemănător în special cu acel personaj care funcționează ca mediu personal. Cu alte cuvinte, prin reflectorizarea sa, naratorul auctorial dezvoltă abilitatea de a se camufla, nu numai prin poziționarea sa într-o lume ficțională, ci și prin asumarea modului de percepție și, în parte, chiar a vocii și manierei de exprimare a personajelor. O serie largă de posibilități
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
a personajelor. O serie largă de posibilități sînt disponibile aici, de la însușirea unei singure formulări pînă la observarea completă a unei scene sau a unei situații în spiritul personajelor 461. Dacă apare această din urmă situație, trebuie să discernem dacă naratorul reflectorizat funcționează ca un adevărat purtător de cuvînt al personajelor, întrucîtva ca voce a experiențelor colective ori a filosofiei de viață, sau dacă exprimările lui sînt ironice, întrucît transmit opiniile personajelor de care naratorul auctorial se disociază. Această distincție, care
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
urmă situație, trebuie să discernem dacă naratorul reflectorizat funcționează ca un adevărat purtător de cuvînt al personajelor, întrucîtva ca voce a experiențelor colective ori a filosofiei de viață, sau dacă exprimările lui sînt ironice, întrucît transmit opiniile personajelor de care naratorul auctorial se disociază. Această distincție, care este importantă pentru o interpretare, nu va fi în mod necesar ușoară sau nonambiguă, așa cum se întîmplă întotdeauna atunci cînd ironia este implicată. Alt exemplu din povestirile lui Mansfield va servi pentru ilustrarea acestui
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
întîmplă întotdeauna atunci cînd ironia este implicată. Alt exemplu din povestirile lui Mansfield va servi pentru ilustrarea acestui lucru. Exemplul din opera The Garden Party pe care l-am discutat anterior 462 a fost interpretat ca o remarcă ironic-distanțată din partea naratorului auctorial implicit despre conștiința socială a membrilor familiei Sheridan. În cel de-al șaptelea segment din narațiunea At The Bay, pe de altă parte, este redată o observație de către naratorul reflectorizat în descrierea sa poetică a plajei, pe care personajele
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
anterior 462 a fost interpretat ca o remarcă ironic-distanțată din partea naratorului auctorial implicit despre conștiința socială a membrilor familiei Sheridan. În cel de-al șaptelea segment din narațiunea At The Bay, pe de altă parte, este redată o observație de către naratorul reflectorizat în descrierea sa poetică a plajei, pe care personajele ar fi putut de asemenea să o facă, dacă ar fi posedat ascuțimea și talentul său de a se exprima 463. Aici punctul de vedere al personajului reflectorizat este mai
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
ar fi putut de asemenea să o facă, dacă ar fi posedat ascuțimea și talentul său de a se exprima 463. Aici punctul de vedere al personajului reflectorizat este mai puternic personal, în timp ce în primul caz mai puternic auctorial. Reflectorizarea naratorului implică de asemenea o schimbare la nivelul deicticelor spațio-temporale. Exemplul de înlocuire spațio-temporală discutat anterior 464 "Acolo/aici el a s-a tîrît pe lîngă forum toată ziua" poate fi, de asemenea, explicat cu ajutorul conceptului de reflectorizare. "Aici el s-
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
nivelul deicticelor spațio-temporale. Exemplul de înlocuire spațio-temporală discutat anterior 464 "Acolo/aici el a s-a tîrît pe lîngă forum toată ziua" poate fi, de asemenea, explicat cu ajutorul conceptului de reflectorizare. "Aici el s-a tîrît" exprimă orientarea spațială a naratorului reflectorizat, "Acolo el s-a tîrît" o exprimă pe aceea a unui narator auctorial fără îngrădiri. În decursul reflectorizării, deicticele de depărtare (acolo/atunci), caracteristice situației narative auctoriale, sînt înlocuite temporar de deicticele de apropiere (aici/acum), caracteristice situației narative
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
a s-a tîrît pe lîngă forum toată ziua" poate fi, de asemenea, explicat cu ajutorul conceptului de reflectorizare. "Aici el s-a tîrît" exprimă orientarea spațială a naratorului reflectorizat, "Acolo el s-a tîrît" o exprimă pe aceea a unui narator auctorial fără îngrădiri. În decursul reflectorizării, deicticele de depărtare (acolo/atunci), caracteristice situației narative auctoriale, sînt înlocuite temporar de deicticele de apropiere (aici/acum), caracteristice situației narative personale. Nu fiecare "acum" și "astăzi" de factură auctorială, care se referă la
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
fiecare "acum" și "astăzi" de factură auctorială, care se referă la timpul prezent al acțiunii, indică reflectorizarea. Prin urmare, "și astăzi din nou" (auch heute wieder) de la începutul operei Effi Briest de Theodor Fontane, abia dacă modifică natura auctorială a naratorului, care se face el însuși cunoscut la începutul acestui roman: Fațada conacului o pantă cu ghivece de aloe și cîteva scaune de grădină era de asemenea un loc plăcut și oferea, în același timp, tot soiul de distracții atunci cînd
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]
-
fapt, sînt potrivite pentru orientarea spațio-temporală a personajului ficțional, pot, pe de altă parte, să aducă o anumită reflectorizare a personajului-narator. O tendință distinctă spre reflectorizare a deicticelor spațiale se poate distinge la începutul narațiunii lui Georg Büchner, Lenz, în ciuda naratorului auctorial: Pe data de 20 ianuarie Lenz a traversat munții. Vîrfurile și pantele abrupte acoperite de zăpadă, în josul pietrelor gri ale văilor, al poienilor, al stîncilor și al pinilor. Aerul era umed și rece; apa șerpuia în josul pietrelor și traversa
by Franz Karl Stanzel [Corola-publishinghouse/Science/1079_a_2587]