3,436 matches
-
a sașilor din zona Baia era mineritul, nu olăritul-numele Baia derivă de la maghiarul Banya, adică mină. La începutul existenței sale, ca așezare minieră, localitatea se numea Bania, nume dat de minerii veniți din Transilvania. Coloniștilor străini le-au fost atribuite întemeierea, încă înainte de 1359, a mai multor cetăți și orașe de la est de Carpați sașii ar fi construit Cetatea Neamțului și fortificația de la Siret, dar cercetările arheologice au infirmat aceste susțineri. Coloniștii germani stabiliți în nordul Moldovei, la începutul secolului al
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
Moldovei, în vecinătatea Haliciului, populația românească a conviețuit vreme îndelungată cu rutenii, ceea ce a lăsat urme în română și ucraineană. Unii istorici admit că în nord-estul Moldovei, grupuri izolate de slavi, neasimilați de români, și-au menținut individualitatea etnică până la întemeierea statului, în 1359. Dar de-aici nu se poate deduce că, înainte de descălecat, în regiunile nord-estice ale Moldovei ar fi predominat o populație slavă. Cele mai sudice regiuni locuite de populația slavă răsăriteană se aflau în bazinul Nistrului mijlociu și
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
superior, dar în aceste teritorii au pătruns de timpuriu și grupuri de români, de la care s-au păstrat toponime. Dacă nu s-ar admite o prezență etnică românească serioasă, în secolele XIII-XIV, nu s-ar putea explica preponderența românească după întemeiere. Cercetările arheologice au pus în evidență așezări întărite la Dărăbani, Hotin, Perebicăuți, Lencăuți (Cernăuți), cu urme din secolele XII-XIII.19 Includerea sud-estului Moldovei la Hoarda de Aur a dus la stabilirea temporară dincoace de Nistru a unor grupuri etnice de
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
amalgam etnic. Dar la Cetatea Albă, populația era de coloratură diferită-genovezii dețineau controlul negoțului, dar erau și evrei, ortodocși, români și bizantini, cum rezultă din Viața Sf. Ioan cel Nou. Printre etniile cu rol economic în regiunile est-carpatice, încă înainte de întemeiere, erau și armenii, care dețineau poziții importante în Halici și în orașele pontice-din aceste teritorii învecinate, ei s-au infiltrat și la est de Carpați, în Moldova, ca meșteșugari și negustori. În expedițiile și războaiele lor, mongolii încorporau și populațiile
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
era ca și regele Ierusalimului-el nu le poate impune pe episcopul lui, iar dregătorii lui n-au ce căuta la dânșii. Ei nu urmăreau să închege un stat, așa cum vor face ulterior în Prusia, ci oriunde ajung ei aspiră la întemeierea cetăților și constituirea "comandaturilor". Astfel, ei treceau Carpații în Buzău și Muscel, pentru a întări cealaltă parte a trecătorii. De-aici, în mijlocul Câmpulungului românesc, ei ridică un cloașter (fortificație), pe vremea când puterea era în mâinile unui "comes" săsesc, Laurențiu
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
căi pe uscat pentru negustori, dintre care cel mai important era drumul tătăresc, de la gura Nistrului până la Liov, înlocuit la sfârșitul secolului al XIV-lea, de "drumul moldovenesc", Cetatea Albă-Suceava-Liov. Prima mențiune a drumului comercial respectiv datează din 1382, după întemeierea statului. Moldova avea tratate cu Polonia prin care se asigura comerțul internațional de tranzit între cele două țări. Pe drumul acesta circulau mărfurile din Germania și Flandra spre Marea Neagră, negustori genovezi și armeni, moldoveni și polonezi. Moldova era o regiune
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
fapte: moneda italiană, zloții tătărești, galbenii de Caffa, apoi prin pătrunderea unor cuvinte (termeni) ca piață, soartă, "venetic"-străin, parvenit , la origine. Un alt aspect: au făcut românii negoț cu venețienii și genovezii, încă din secolul al XIII-lea, înainte de întemeierea statelor? Răspunsul nu poate fi decât afirmativ. Putem conchide că, din două părți, în același timp, viața orășenească atinge și pătrunde în ținuturile noastre, de la nord la sud de Carpați, de o parte, din Transilvania cu sașii și orașele întemeiate
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
de la Pera și Caffa la sfârșitul secolului al XIII-lea, București, 1927; Idem, Recherches sur Vicina et Cetatea Albă, București, 1935; N. Iorga, Studii istorice asupra Chiliei și Cetății Albe, București, 1899. 34. P.P. Panaitescu, op. cit., p. 273-278. CAPITOLUL XII ÎNTEMEIEREA STATELOR MEDIEVALE ROMÂNEȘTI Trecerea de la "țară" (voievodat) la stat Perioada din ajunul întemeierii statelor medievale este caracterizată prin trecerea de la formațiuni politice regionale ("țări", voievodate) la state medievale organizate și stabile. Fondarea statelor medievale, la români, este rezultatul unui proces
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
Recherches sur Vicina et Cetatea Albă, București, 1935; N. Iorga, Studii istorice asupra Chiliei și Cetății Albe, București, 1899. 34. P.P. Panaitescu, op. cit., p. 273-278. CAPITOLUL XII ÎNTEMEIEREA STATELOR MEDIEVALE ROMÂNEȘTI Trecerea de la "țară" (voievodat) la stat Perioada din ajunul întemeierii statelor medievale este caracterizată prin trecerea de la formațiuni politice regionale ("țări", voievodate) la state medievale organizate și stabile. Fondarea statelor medievale, la români, este rezultatul unui proces unic, desfășurat pe parcursul mai multor secole. Întemeierea statelor presupune o evoluție internă a
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
voievodat) la stat Perioada din ajunul întemeierii statelor medievale este caracterizată prin trecerea de la formațiuni politice regionale ("țări", voievodate) la state medievale organizate și stabile. Fondarea statelor medievale, la români, este rezultatul unui proces unic, desfășurat pe parcursul mai multor secole. Întemeierea statelor presupune o evoluție internă a populației, a regiunilor românești locale, transformarea economică și socială a locuitorilor de la sud și est de Carpați, care au trecut de la viața de "țară" (voievodat) la cea de stat. Explicarea întemeierii celor două state
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
mai multor secole. Întemeierea statelor presupune o evoluție internă a populației, a regiunilor românești locale, transformarea economică și socială a locuitorilor de la sud și est de Carpați, care au trecut de la viața de "țară" (voievodat) la cea de stat. Explicarea întemeierii celor două state românești prin desprinderea de regatul Ungariei, de suzeranitatea acesteia (cf. A. D. Xenopol), prin abandonarea statului de vasalitate sau, în cazul Țării Românești, afirmația că aceasta s-a constituit prin despărțirea de statul româno-bulgar al Asăneștilor din sudul
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
D. Onciul), așadar toate acestea sunt susțineri, teorii și ipoteze ce-și așteaptă confirmarea istorică. Deocamdată, ceea ce știm cu certitudine, este că existau voievodate ("țări") la sud și est de Carpați, orașe, în nordul Moldovei și al Munteniei, încă înainte de întemeiere. Apoi, dăinuia de secole o populație densă, cu numeroase sate vechi, în teritoriile extra-carpatice, o societate românească diferențiată în clase, cu o boierime proprie. Prin urmare, toate împrejurările necesare închegării statelor erau întrunite, ceea ce nu exclude ca întemeierea să fi
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
încă înainte de întemeiere. Apoi, dăinuia de secole o populație densă, cu numeroase sate vechi, în teritoriile extra-carpatice, o societate românească diferențiată în clase, cu o boierime proprie. Prin urmare, toate împrejurările necesare închegării statelor erau întrunite, ceea ce nu exclude ca întemeierea să fi venit din vecinătatea lor, precum voievozii români din Maramureș descălecați în Moldova sau voievodul descins din Făgăraș, Negru Vodă, român sau cuman. Insistând asupra realităților social-politice locale, A. D. Xenopol, care admitea descălecatul, afirma: "Moldova exista ca țară, înainte de
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
spune totul. Acești cneji, juzi, judeci, prezenți deopotrivă în cele trei țări române, stăpâni ai satelor, alcătuiesc aristocrația prestatală-întemeierea formațiunilor statale medievale este opera cnejilor, fruntași ai pământului. Reunirea satelor cneziale, ca și confederațiile de sate libere stau la baza întemeierii statului medieval. Voievodatele ("țările") se alcătuiesc pe baza unor unități geografice naturale, dar și pe temeiul unor înrudiri de sânge, cf. Panaitescu. Satele constituite prin roire se consideră înrudite, iar ținutul întreg este legat printr-o înrudire de sânge. Aceste
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
Satele constituite prin roire se consideră înrudite, iar ținutul întreg este legat printr-o înrudire de sânge. Aceste organisme social-politice se numesc țări sau voievodate. Închegarea acestora este, împreună cu formarea domeniului cnezial, încă un element social-politic ce a contribuit la întemeierea statului. Peste tot, existau asociații de sate, cu o căpetenie aleasă pentru nevoi militare, ajutat de un sfat de bătrâni. În epoca medievală, mai precis secolul al X-lea, la români, un astfel de embrion statal purta numele de "țară
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
și cârmuirea aparțineau românilor. Același sens îl are și denumirea de Codru Vlăsiei (al românilor), D. Cantemir arată în Descriptio Moldaviae, că ținuturile Vrancea, Câmpulung și Tigheciul erau vechi republici, ținuturi libere țărănești (răzășești). Aceste organizații politice țărănești depindeau, după întemeierea statului, direct de domnie, fiind considerate proprietate domnească. Județele (ținuturile) din cele două țări erau, după întemeierea statului, o continuare a vechilor voievodate din epoca prestatală. Organizarea teritorială în voievodate a fost general românească, în spațiile intrași extra-carpatice . Voievodatele, termen
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
arată în Descriptio Moldaviae, că ținuturile Vrancea, Câmpulung și Tigheciul erau vechi republici, ținuturi libere țărănești (răzășești). Aceste organizații politice țărănești depindeau, după întemeierea statului, direct de domnie, fiind considerate proprietate domnească. Județele (ținuturile) din cele două țări erau, după întemeierea statului, o continuare a vechilor voievodate din epoca prestatală. Organizarea teritorială în voievodate a fost general românească, în spațiile intrași extra-carpatice . Voievodatele, termen slav, numite astfel de la voievozi, aveau însă, de obicei, denumirea de "țări": "Terra Blachorum" din ținutul Făgărașului
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
atestată documentar (1222), apoi "Silva Blachorum et Bissenorum", "Terra Litua" (voievodatul lui Litovoi), ca și Țara Loviștei, Țara Hațegului, Țara Maramureșului, Țara Bârsei. Termenul "țară" are sensul medieval de provincie istorică, delimitată geografic, însă acesta s-a perpetuat și după întemeierea statuluide pildă, "Țara Românească", iar domnul (stăpânul) era și voievod, adică conducător militar. Întemeierea statelor medievale românești a însemnat trecerea de la "țară" (terra) la stat (regnum).1 De ce au fost două state românești ? În legătură cu întemeierea statului, la români, se pune
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
și Țara Loviștei, Țara Hațegului, Țara Maramureșului, Țara Bârsei. Termenul "țară" are sensul medieval de provincie istorică, delimitată geografic, însă acesta s-a perpetuat și după întemeierea statuluide pildă, "Țara Românească", iar domnul (stăpânul) era și voievod, adică conducător militar. Întemeierea statelor medievale românești a însemnat trecerea de la "țară" (terra) la stat (regnum).1 De ce au fost două state românești ? În legătură cu întemeierea statului, la români, se pune problema: de ce au fost două state medievale, rămase despărțite timp de secole ?! Nu este
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
s-a perpetuat și după întemeierea statuluide pildă, "Țara Românească", iar domnul (stăpânul) era și voievod, adică conducător militar. Întemeierea statelor medievale românești a însemnat trecerea de la "țară" (terra) la stat (regnum).1 De ce au fost două state românești ? În legătură cu întemeierea statului, la români, se pune problema: de ce au fost două state medievale, rămase despărțite timp de secole ?! Nu este vorba la noi despre o împărțire pe provincii istorice, republici sau landuri, ca în Italia sau Germania, ci de o dualitate
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
zone de influență politică, consecința zonelor de influență economică: cea ungurească în Țara Românească și cea poloneză în Moldova. Această realitate politică, suprapusă peste cea economică și geografică, explică rațiunea existenței a două state românești separate în evul mediu.2 Întemeierea statelor medievale românești A doua jumătate a secolului al XIII-lea are drept caracteristică unificarea formațiunilor politice din spațiul extracarpatic. Izvoarele scrise din prima jumătate a secolului, așa cum am văzut mai sus, îndeosebi Diploma ioaniților, informațiile oferite de cercetarea arheologică
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
penuria documentelor istorice, a reprezentat temeiul (osatura) tradiției istorice endogene, în principal muntenească, de coloratură câmpulungeană, prin care nașterea Țării Românești era pusă pe seama unui "ctitor" de stat, numit Negru Vodă, apoi Radu Negru. Gh. Brătianu, în Tradiția istorică despre întemeierea statelor românești (1945), arată cum s-a ajuns la "un îndoit proces de confuzie între povestire (legendă) și realitate": de o parte, un "Negru Vodă" al datinei populare, învingător al tătarilor, pe care împrejurările istorice îl identifică cu Basarab, cel
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
tip feudal medieval". Afirmația aceasta, spune el, "aparent șocantă", nu este o "butadă", nici măcar un "paradox" ci o "simplă constatare". Autorul plusează: "acest lucru s-a ferit până acum istoriografia românească să-l semnaleze: să explice cauzele relativei întârzieri a întemeierii statelor medievale. Ele s-au închegat la "câteva secole" după statele din vecinătatea noastră".9 După aceste enunțuri din "Introducere", în următoarele capitole ale cărții, autorul încearcă să aducă o serie de argumente. El precizează că premisele apariției primului stat
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
-lea, precum Menumorut, Glad, Gelou, Litovoi, Seneslau (v), Farcaș, Ioan, Bărbat, Thocomerius (Thoctomer ) și Basarab, patru sunt turanice (cumane), patru slave, în timp ce numele românești sunt în minoritate-numai două (Gelou și Ioan). Concluzia autorului: în secolul al XIII-lea, în ajunul întemeierii statelor medievale românești, elita politică și militară din nordul Dunării nu era autohtonă! Prezentând descălecatul lui Radu Negrul, voievod din Făgăraș, din 1290, cu referire la fragmentul din Letopisețul cantacuzinesc, prima cronică a Țării Românești, Djuvara insistă asupra titlului voievodului
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]
-
peste cel cotropit și a-l stăpâni... Prin urmare, a descăleca înseamnă a cuceri, a coloniza, sensul de a întemeia e doar consecința, urmarea cuceririi și colonizării". Autorul insistă și arată că un astfel de termen (descălecare) alipit de tradiția întemeierii țării de către Negru Vodă nu poate avea decât o expicație: "se ținea minte din neam în neam că Țara Românească fusese întemeiată de un voievod, venit cu ceata lui din afară". Cuvântul apare și în cronicile vechi, Letopisețul Țării Moldovei
[Corola-publishinghouse/Science/1523_a_2821]