504 matches
-
limitative și îl așază în cîmpul intersubiectivității integratoare, al dialogului între persoana umană și cea divină. Unul dintre impulsurile care au condus la nașterea modernității, poate cel mai important, a constat în distanțarea față obiectivările divinului așa cum predominau ele în scolastica tîrzie. Pentru aceasta din urmă, ordinea cunoașterii, ordinea universului și ordinea socială constituiau obiectivarea armonioasă pînă la încremenire a ordinii divine ca necesitate, ierarhie, putere. Linia nominalistă a reacționat față de o continuitate devenită opresivă, exacerbînd distanța dintre cele două sfere
STILUL RELIGIEI ÎN MODERNITATEA TÎRZIE by ANCA MANOLESCU () [Corola-publishinghouse/Science/860_a_1740]
-
investigată, modelată. Dacă lumea este, pentru moderni, in(de)finită, ea cere/permite o in(de)finită înaintare a cunoașterii. în termenii lui Hans Blumenberg, modernitatea ar inaugura o atitudine cognitivă cu totul diferită față de cea a Evului Mediu declinant. Scolastica, în ultima ei vîrstă, ar fi avut certitudinea, poate suficientă și orgolioasă, că e necesar să demonstreze și să reformuleze la nesfîrșit un depozit de doctrină dat, care acoperă perfect și integral o realitate perfectă și integrală. Cu o optică
STILUL RELIGIEI ÎN MODERNITATEA TÎRZIE by ANCA MANOLESCU () [Corola-publishinghouse/Science/860_a_1740]
-
Mediu a fost, potrivit lui Johan Huizinga, o epocă în care acest simbolism ajunsese un cod prea la îndemînă, aplicat cu o mecanică virtuozitate chiar pe aspectele cele mai plate, mai triviale sau mai scandaloase ale vieții sociale. Minuțios formalizat de scolastică, mediatizat abundent de predicatori 2, versificat la nesfîrșit de poeții curților nobiliare, el ajunsese un inventar de modele sfinte, o recuzită omniprezentă, fastuoasă, dar deseori nerealistă, sub care existența își desfășura pulsiunile, crizele, excesele, căutările dintotdeauna. Reacționînd față de o inadecvare
STILUL RELIGIEI ÎN MODERNITATEA TÎRZIE by ANCA MANOLESCU () [Corola-publishinghouse/Science/860_a_1740]
-
culturale sociale ed economico, che andrebbe sostenuta e valorizzata attraverso l'educazione delle giovani generazioni, che fin dalla infanzia și trovano a contatto con i figli degli immigrati e che questi costituiscono oggi39 circa îl 10% di tutta la popolazione scolastica. Una risposta più concretă è arrivata dall'UE nel maggio del 2015 con l'Agenda Europea sulla Migrazione.40 Tale agenda și fondă șu quattro pilaștri: 1) Ridurre gli incentivi per la migrazione irregolare; Salvare vite e garantire le frontiere
[Corola-publishinghouse/Science/84977_a_85762]
-
premise promițătoare, conceptul Juliei Kristeva se referă mai degrabă la teoria genurilor decât la lingvistică. Analiza romanului Jehan de Saintré (1456) al lui Antoine de la Sale confirmă acest lucru, de vreme ce "textele" care se amalgamează în structura romanului sunt, după Kristeva, "scolastica", "poezia curteană", "strigătele publicitare ale negustorilor" și "discursul carnavalului". Mai precisă nu e nici abordarea lui Philippe Sollers, care, parafrazându-l pe Mallarmé, observă că "un text se scrie cu texte și nu numai cu fraze sau cu cuvinte"145
[Corola-publishinghouse/Science/84995_a_85780]
-
fixarea câtorva repere cronologice. Crearea În anii ’30 a Institut for Advanced Study din Princeton pare a fi la originea acestor centre de excelență. Instituție «independența, privată și dedicată complet cercetării fundamentale», Institutul din Princeton exclude orice formă de Încadrare scolastica tradițională. Absența obiectivelor imediate În termeni de rezultate sau de aplicație, de cercetare sub contract sau de tutorialitate În pregătire, constituie principala caracteristică pe care o revendică «modelul». Acest model nu putea fi Însă aplicat științelor sociale. Câțiva istorici au
[Corola-publishinghouse/Science/2325_a_3650]
-
de rolul apariției scrierii și alfabetului. El spune: "Civilizațiile care nu cunosc înscrisul au folosit paramoneda. Culturile alfabetizate au cunoscut moneda adevărată". Vezi și Victor Jinga, Moneda și problemele ei contemporane, Editura Dacia, Cluj, 1981, vol. I, p. 40. 347 Scolasticii medievali au definit banii drept RES FUNGIBILIS ET PRIMO USU CONSUMTIBILIS. "Prin natura lor reprezentau un lucru cu care se făceau schimburi pe piață și a căror primă folosință era aceea de a putea fi consumat". Vezi Jörg Guido Hülsmann
Feţele monedei: o dezbatere despre universalitatea banului by Dorel Dumitru Chiriţescu [Corola-publishinghouse/Administrative/1442_a_2684]
-
sfârșit la cel al psihologiei și fiziologiei individuale. Această idee care va fi dezvoltată mai târziu de Platon în Timaios ajunge una de o majoră importanță în gândirea europeană ulterioară, în special la Philon din Alexandria, în neoplatonism și în scolastică. Nerespectând acest nume „geometric”, paznicii vor uni mirese și miri care nu sunt potriviți și astfel se vor naște „copii lipsiți de o natură bună și de o soartă bună” care, ajungând mai târziu la puterea cetății, vor începe să
[Corola-publishinghouse/Science/1983_a_3308]
-
aducem atît de aproape încît să poată fi percepute. De aici regula de aur pentru toți învățătorii să fie: Totul, pe cît posibil, să se prezinte simțurilor"83. Făcînd o astfel de recomandare care avea drept scop "ieșirea din labirinturile scolasticii", el ajunge la o anumită exagerare, deoarece nu toate cunoștințele se pot însuși numai pe cale intuitivă. 3.11. Învățarea activă Alături de intuiție, conversații și vizite, Vives recomandă și activitatea practică pentru o bună însușire și fixare a cunoștințelor. Victor Garcia
by IZABELA NICOLETA DINU [Corola-publishinghouse/Science/974_a_2482]
-
te gândești, într-adevăr, la faptul că resortul activității narative este însăși confuzia dintre consecuție și consecință, ceea ce vine după fiind văzut în povestire drept cauzat de; povestirea ar fi, în acest caz, o aplicație sistematică a erorii, denunțată de către scolastică prin formula post hoc, ergo propter hoc [...]. (1966: 10). G. Genette insistă încă și mai mult asupra noțiunii de "determinări retrograde", asupra modului în care povestirea își disimulează arbitrariul: "Nu neapărat nedeterminarea ci determinarea mijloacelor prin scopuri și, pentru a
by Jean-Michel Adam [Corola-publishinghouse/Science/1083_a_2591]
-
O asemenea încercare de hiperbolizare a rolului literaturii o întâlnim la Borges, care proclama că, ,,universul însăși e o carte din care trebuie să citim”. Lectura ar fi, după aprecierea sa, chiar esența existenței umane. Această concepție e preluată de la scolasticii din evul mediu. Biblia a căutat un răspuns la toate problemele umane, fenomen care, corelat cu faptul că unele capitole au formă literară, au întărit ideea greșită de a rupe literatura de restul artei, de a-i acorda prioritate. Foarte
FASCINAŢIA ANOTIMPURILOR ÎN LITERATURĂ ŞI ARTĂ. Concurs naţional by Marcuta Daniela () [Corola-publishinghouse/Science/1123_a_2368]
-
nemărginite. Cu Aristotel, prelegerea câștigă tot mai mult prestigiu. Stoicii au preferat să includă filozofia în jurnale sau epistole pedagogice. Era un mod de a sublinia importanța ideii de comunitate, rămasă intactă la neoplatonici, la autorii patristici și chiar până la scolastici. Totuși, în creștinismul primului mileniu - pe vremea când lectura era încă un eveniment eclezial, precedând banchetul euharistic -, doar uzul liturgic al Scripturii legitima pasiunea bibliofilă. Inspirat de teologii alexandrini, Henri de Lubac prefera să descrie creștinismul nu ca pe o
[Corola-publishinghouse/Science/1881_a_3206]
-
încă un eveniment eclezial, precedând banchetul euharistic -, doar uzul liturgic al Scripturii legitima pasiunea bibliofilă. Inspirat de teologii alexandrini, Henri de Lubac prefera să descrie creștinismul nu ca pe o religie a Cărții, ci ca pe o religie a Cuvântului. Scolasticii au început să vorbească despre arhitectonica gândirii. Improvizația dialectică de tip socratic și retorica rafinată în protocoalele politice și ecleziastice bizantine și-au pierdut prestigiul. Începând cu secolul al XIII-lea, le-a luat locul obsesia pentru perfecțiunea geometrică a
[Corola-publishinghouse/Science/1881_a_3206]
-
todt! rămâne, de la Nietzsche încoace, un model greu de ignorat în interpretarea modernității 2, dar această proclamație trebuie corect înțeleasă în termeni istorici. Cititorul rămâne cu impresia că între poziția teologică asumată, respectiv, de Platon, stoici, Părinții Bisericii și ultimii scolastici, diferența este neglijabilă. Patapievici evită o discuție a raportului între virtutea păgână și virtutea creștină (socotite de Nietzsche în mod egal resentimentare)3. În ce fel bunătatea și noutatea Evangheliei aduc o noutate în raport cu paideia grecească? Care este diferența dintre
[Corola-publishinghouse/Science/1881_a_3206]
-
arhitectura tomistă a lucrării Summa theologica. În al doilea rând, mă gândesc la diferența dintre înțelesul teopoetic al contemplației naturale (physiky the:ria)3 - asumat ca un exercițiu ascetic, precedat de suferințele despătimirii - și orientarea dialectică a filozofiei naturale în scolastica târzie 4. Această incongruență se explică prin atașamentul Părinților Bisericii față de distincția între creația divină (ktisis) și lumea posterioară Căderii (kosmos, pentru latini natura) - în care putem găsi doar vestigii (Augustin) sau rațiuni (Maxim) oarecum umbrite ale ordinii paradisiace. În
[Corola-publishinghouse/Science/1881_a_3206]
-
la Toma o descoperim într-o formă deviată 2. Putem subestima oare consecințele acestor inovații teologice - care, desigur, nu pot fi aici detaliate în chip satisfăcător? Istorici importanți ai teologiei, spiritualității și artei occidentale sugerează importanța acestor schimbări de paradigmă. Scolastica a modificat paradigma ontologică, epistemologică și sociologică a cunoașterii: Dumnezeu devine ființarea supremă despre care se predică atributele perfecțiunii; cunoscătorul prin excelență este filozoful exersat în arta dialecticii; mediul cunoașterii eminente încetează să mai fie templul sau mănăstirea și devine
[Corola-publishinghouse/Science/1881_a_3206]
-
de înmagazinare se comută din planul tradiției orale (cu un important conținut mistagogic) în planul bibliotecii exoterice. Se produce așadar, în termenii istoricului științei Ludwick Fleck (1896-1961), o ruptură atât la nivelul Denkstil, cât și în planul numit Denkkollectiv 3. Scolastica și patristica sunt categorii justificate de un consens stilistic și o omogenitate a gândirii de grup, care se risipește odată cu nașterea noțiunii de creativitate intelectuală, care presupune emanciparea sui generis față de tradiție. Scolastica nu poate fi demonizată, desigur, datorită strânselor
[Corola-publishinghouse/Science/1881_a_3206]
-
cât și în planul numit Denkkollectiv 3. Scolastica și patristica sunt categorii justificate de un consens stilistic și o omogenitate a gândirii de grup, care se risipește odată cu nașterea noțiunii de creativitate intelectuală, care presupune emanciparea sui generis față de tradiție. Scolastica nu poate fi demonizată, desigur, datorită strânselor legături cu intuițiile epocii patristice. De asemenea, revoluțiile științifice născute în ambientul postscolastic al Europei nu pot fi nesocotite 1. Totuși, presupozițiile metafizice tari ale acestui nou proiect ecleziastic (negociat constant cu puterea
[Corola-publishinghouse/Science/1881_a_3206]
-
această discuție este foarte complexă, dar Horia-Roman Patapievici ar fi putut să nu rateze măcar câteva considerații. În virtutea apartenenței declarate a autorului la tradiția Bisericii Răsăritene, era dezirabilă o confruntare a altor modele metafizice născute în interiorul creștinismului decât cele îndatorate scolasticii sau revoluției protestante. Unde se ascunde unicitatea teologică a Răsăritului? Lucian Blaga a surprins tensiunea acestei lumi încă neînțelese vorbind despre „inspirația sofianică” și „transcendentul care se coboară”. Păstrând mireasma tainei revelației, gânditorii ortodocși au refuzat obiectivarea conceptuală a Dumnezeirii
[Corola-publishinghouse/Science/1881_a_3206]
-
teologiei seculare din secolul al XVII-lea derivă, cred, și expunerea parțială a motivațiilor teologice și psihologice prezente în geneza protestantismului. Este de notorietate reacția violentă a lui Martin Luther (1483-1546) împotriva „modei aristotelice” care a dominat teologia catolică din scolastica timpurie până în epoca lui Francisco Suárez (1548-1617). Prin reîntoarcerea la tema paulină a „nebuniei crucii” (I Corinteni 1) și a „justificării prin credință” (Romani 5), luteranismul căuta sursa de viață și de autenticitate existențială proprie creștinismului primar. Că acest proiect
[Corola-publishinghouse/Science/1881_a_3206]
-
tradiției apostolice, de ale cărei exigențe spirituale (practica liturgică, incluzând regula postului, instituția paternității duhovnicești etc.) liderii Reformei s-au dispensat cu ușurință. S-ar putea ca pietismul protestant să reproducă în plan emoțional-afectiv mecanismele obiectivării intelectuale a Dumnezeirii din scolastica târzie. Omul recent nu se concentrează atât de mult asupra momentelor vitale din evoluția gândirii teologice europene, cât mai ales asupra destinului gândirii politice, unde paginile dedicate autorilor britanici strălucesc prin convergență. Noutatea momentului cartezian care plasează subiectul epistemologic în
[Corola-publishinghouse/Science/1881_a_3206]
-
apariția maeștrilor bănuielii (Marx, Nietzsche, Freud). Alte asemenea truisme ascund un potențial hermeneutic neexplorat. Interpretarea postmodernității apare drept paradigmă coextensivă a modernității. În cele din urmă, concluzia depinde de modul în care gândim relația dintre tradiția creștină premodernă (patristica și scolastica). Prin recursul la opera unor mari savanți catolici, precum Pierre Duhem (1861-1916) sau Etienne Gilson (1884-1978), H.-R. Patapievici evocă fertilitatea matricei teologice și culturale a Evului Mediu, din a căror abundentă subtilitate și inteligență s-a hrănit gândirea primilor
[Corola-publishinghouse/Science/1881_a_3206]
-
jumătate secolului al XIII-lea, creștinismul occidental a interiorizat - cu accentele sale specifice - toate exigențele spirituale prescrise de tradiția răsăriteană. Yannaras vrea să împingă cezura mult mai adânc, tratând cu aceeași măsură teologia Sf. Augustin și tratatele de metafizică ale scolasticii baroce. Teologul grec distinge între un „apofatism al esenței” practicat de „corifeii raționalismului scolastic”1 - care recunosc incognoscibilitatea naturii divine - și un „apofatism al persoanei” - „caracteristic pentru gândirea creștină a Răsăritului grecesc”2 - , care admite că orice cunoaștere „nu se
[Corola-publishinghouse/Science/1881_a_3206]
-
sale cu gândirea teologică a lui J.-L. Marion 3 și Ioan Zizioulas. Abisul apofatic relevat de caracterul ec-static (agapic sau erotic) al persoanei umanei este tema care subîntinde un întreg proiect teologic „neopatristic”. Ireductibilitatea persoanei la definițiile substanțialiste ale scolasticii este marca antropologiei creștine. Opera lui J.-L. Marion 1 comportă câteva importante similarități cu gândirea lui Yannaras. Ambii gânditori au relevat riscul folosirii corpusului areopagitic în sensul acreditării agnosticismului 2, subliniind natura iconică a limbajului doxologic 3, caracterul non-aristotelic
[Corola-publishinghouse/Science/1881_a_3206]
-
realizeze sinteza istoriei, filosofici, științelor naturale și teologiei. Din această întoarcere la Platon, discipolii lui Psellos vor face, sub domnia Comnenilor, fundamentul interpretării raționale a dogmei care, prost văzută la Bizanț, în cercurile conducătoare, va contribui în Occident la nașterea scolasticii. Pe lîngă acești doi maeștri ai gîndirii bizantine, trebuie menționate, ca evidențiindu-sc într-un imens corpus, opere de erudiție și compilație, precum Lexicul lui Suidas și Antologia lui Constantin Kefalas (~900), opere de hagiografie (Monologul lui Simeon Metaphrastos), de istorie
by Serge Berstein, Pierre Milza [Corola-publishinghouse/Science/962_a_2470]