30,306 matches
-
legate de presiune, legate de turbulență, legate de stressul de forfecare) doar studiile legate de forțele de forfecare au oferit rezultate promițătoare (Gessner)52. Aceasta era în consonanță cu teoria emisă de Caro și colab. în care stressul de forfecare redus este implicat în aterogeneză și nu stressul de forfecare crescut cum afirmase anterior Fry și colab. A dobândit astfel un interes crescut studiul profilului velocităților locale în zonele în care survin deseori plăcile de aterom (ex. bifurcații). În 1981 Friedman
Factorul de risc geometric în arteriopatiile obliterante aterosclerotice by Antoniu Octavian Petriş () [Corola-publishinghouse/Science/1161_a_2068]
-
Fry și colab. A dobândit astfel un interes crescut studiul profilului velocităților locale în zonele în care survin deseori plăcile de aterom (ex. bifurcații). În 1981 Friedman evidențiază o îngroșare intimală mai importantă în regiunea cu stress parietal de forfecare redus de-a lungul pereților laterali ai bifurcației aortei abdominale. Cassanova și Giddens evidențiază în 1978 regiuni largi de flux recirculat și turbulent în aval de stenoze medii și severe în tuburi rigide, caracteristici ale fluxului care sunt un indicator important
Factorul de risc geometric în arteriopatiile obliterante aterosclerotice by Antoniu Octavian Petriş () [Corola-publishinghouse/Science/1161_a_2068]
-
femurale superficiale în 2-D (232 pacienți cu hiperlipidemie la care s-a repetat arteriografia membrelor inferioare la un interval de 3 ani) utilizând metode cantitative computerizate de analiză a imaginilor arteriografice. S-a constatat că în grupul cu tortuozitate vasculară redusă există o scădere semnificativă sub tratament hipolipemiant a ER (edge roughness - criteriu de evidențiere angiografică a aterosclerozei precoce) față de cei cu tortuozitate semnificativă fără ca tortuozitatea să se modifice. Tortuozitatea arterială poate altera mecanica fluidelor și produce separarea fluxului cu generarea
Factorul de risc geometric în arteriopatiile obliterante aterosclerotice by Antoniu Octavian Petriş () [Corola-publishinghouse/Science/1161_a_2068]
-
mai mare decât cel indicat de tabel în cazul: prezenței hiperlipidemiei familiale; diabetului zaharat (riscul este aproximativ dublu la bărbați și mai mult decât dublu la femei); la cei cu AHC de afecține cardio vasculară precoce; la cei cu nivele reduse ale HDL colesterolului; la cei cu nivele crescute ale trigliceridelor serice; la cei din vecinătatea următoarei categorii de vârstă. Din 1996 datează tabelul Sheffield original în care la scorul european se adaugă prezența/absența diabetului zaharat și a hipertrofiei ventriculare
Factorul de risc geometric în arteriopatiile obliterante aterosclerotice by Antoniu Octavian Petriş () [Corola-publishinghouse/Science/1161_a_2068]
-
în forfecare dezvoltându-se între jetul central și regiunea de recirculare. Numărul Reynolds critic din amonte pentru dezvoltarea turbulenței este 300. În cazul stenozelor strânse, turbulența este severă și constituie 80% din pierderea de presiune. În cazul stenozelor de nivel redus separarea fluxului este factorul major al pierderii de presiune (pentru un nivel moderat al stenozei, numărul Reynolds critic pentru separare este doar 10, separarea apărând în majoritatea stenozelor arteriale)37. Numărul Womersley (1955). Pentru a caracteriza fluxul pulsatil în vase
Factorul de risc geometric în arteriopatiile obliterante aterosclerotice by Antoniu Octavian Petriş () [Corola-publishinghouse/Science/1161_a_2068]
-
ar datora în parte conversiei energiei kinetice crescute în energie potențială (vezi legea Bernoulli). Alți factori care contribuie la dilatarea vasculară post-stenotică sunt: a) șocul produs de impactul alternanței presiunilor înalte și joase; b) creșterea presiunii laterale create de velocitatea redusă ca urmare a lărgirii vasului conform ecuației Bernoulli; c) fluctuațiile de presiune într-un câmp turbulent. 2. scăderea numărului Reynolds și tendința corespunzătoare a fluxului de a deveni turbulent; 3. creșterea stress-ului de forfecare în porțiunea din amonte a leziunii
Factorul de risc geometric în arteriopatiile obliterante aterosclerotice by Antoniu Octavian Petriş () [Corola-publishinghouse/Science/1161_a_2068]
-
masă, de căldură etc. Fenomenul de transport este probabil foarte important deoarece ateroscleroza este cunoscută tradițional ca o afecțiune generată de acumularea în exces a lipidelor în peretele arterial. Plăcile de aterom se formează în regiuni cu stress de forfecare redus și tulburări de flux - separare de flux, stază, oscilații de flux. La nivelul aortei abdominale asemenea regiune se găsește la nivelul peretelui posterior al bifurcației aorto iliace (velocități maxime la nivelul peretelui anterior cu flux retrograd semnificativ la nivelul peretelui
Factorul de risc geometric în arteriopatiile obliterante aterosclerotice by Antoniu Octavian Petriş () [Corola-publishinghouse/Science/1161_a_2068]
-
Stettler și colab. 1981) și experimental (Holenstein și Ku, 1988) faptul că hemodinamica la nivelul aortei abdominale diferă în segmentul suprași infrarenal (fig. 4.14). În repaus și la efort la nivelul segmentului suprarenal: fluxul este bifazic, fără/ cu un redus flux retrograd. În repaus la nivelul segmentului suprarenal: fluxul este trifazic cu flux retrograd în diastolă (impedance mismatch) cu reflexia undei pulsului și transmiterea retrogradă a sângelui în aorta abdominală în cursul diastolei, impedanța joasă a arterelor renale și a
Factorul de risc geometric în arteriopatiile obliterante aterosclerotice by Antoniu Octavian Petriş () [Corola-publishinghouse/Science/1161_a_2068]
-
sanguin exercitând astfel un stress de forfecare mai mare la nivelul peretelui intern al arterelor fiice decât la nivelul vasului parental 67. Separarea fluxului este un fenomen observat la nivelul bifurcațiilor sau al anevrismelor existând zone unde velocitatea sângelui este redusă ceea ce determină un clearance local redus și o creștere a duratei de staționare cu expunere prelungită la factori aterogeni (proces implicat in vitro în depunerea de plachete)80. Separarea fluxului este cuantificată de ecuația instabilității a lui Euler care permite
Factorul de risc geometric în arteriopatiile obliterante aterosclerotice by Antoniu Octavian Petriş () [Corola-publishinghouse/Science/1161_a_2068]
-
forfecare mai mare la nivelul peretelui intern al arterelor fiice decât la nivelul vasului parental 67. Separarea fluxului este un fenomen observat la nivelul bifurcațiilor sau al anevrismelor existând zone unde velocitatea sângelui este redusă ceea ce determină un clearance local redus și o creștere a duratei de staționare cu expunere prelungită la factori aterogeni (proces implicat in vitro în depunerea de plachete)80. Separarea fluxului este cuantificată de ecuația instabilității a lui Euler care permite estimarea modificărilor locale de presiune pentru
Factorul de risc geometric în arteriopatiile obliterante aterosclerotice by Antoniu Octavian Petriş () [Corola-publishinghouse/Science/1161_a_2068]
-
vascular, aproape toată pierderea fiind disipată sub formă de căldură: Dacă subiectul este în clinostatism componentele hidrostatice de la cele două puncte de determinare se anulează reciproc. Considerând pierderea de energie (căldură) neglijabilă ecuația devine: Dacă velocitatea din amonte este foarte redusă (v1 2 = 0) și densitatea sângelui este relativ constantă (0.004 dacă velocitatea este exprimată în cm.s-1 sau 4 dacă velocitatea este exprimată în m.s-1): dar pentru sistemul arterial periferic (leziuni mai lungi, leziuni mai complexe
Factorul de risc geometric în arteriopatiile obliterante aterosclerotice by Antoniu Octavian Petriş () [Corola-publishinghouse/Science/1161_a_2068]
-
deoarece densitatea este constantă, ceea ce se modifică în această ecuație este velocitatea cum se întâmplă în cazul curgerii pulsatile (accelerație și decelerație) și când sângele trece dintr-un vas de calibru mare (unde velocitatea este redusă) întrunul cu un calibru redus (unde velocitatea este crescută) sau vice versa. Orice modificare a direcției fluxului reprezintă o accelerație. Aspectul profilului velocității influențează de asemenea valoarea ∆P: dacă profilul este aproape plat (ca în cazul unui flux turbulent) valoarea k este 1.06, dacă
Factorul de risc geometric în arteriopatiile obliterante aterosclerotice by Antoniu Octavian Petriş () [Corola-publishinghouse/Science/1161_a_2068]
-
rs și r raza lumenului stenotic și cea de referință; k - constantă care variază de la 1.0 pentru un orificiu abrupt și <0.2 pentru un orificiu care se deschide gradat la un unghi de 60. Contribuția vâscozității este relativ redusă comparativ cu cea a forțelor inerțiale. În 1974 Gould dezvoltă conceptul rezervei de flux ca măsură a severității stenozei 36 simplificând ecuația Young care era derivată din ecuația fluxului fluidelor descrisă de Poiseuille, toate aceste ecuații fiind intrinsec legate prin
Factorul de risc geometric în arteriopatiile obliterante aterosclerotice by Antoniu Octavian Petriş () [Corola-publishinghouse/Science/1161_a_2068]
-
de secțiune se reduce peste 75%, dar dacă leziunea este simetrică, reducerea ariei de secțiune corespunde la cel puțin 50% reducere în diametru (stenoza critică)65. {tim că stenozele critice variază cu rezistența distală în sistemele cu flux crescut (rezistență redusă), reduceri semnificative de presiune și flux aparând aici în cazul unor leziuni mai puțin severe decât în sistemele cu flux redus (de exemplu, leziunile iliace pot reduce sever efortul fizic deși nu produc simptome în repaus și nu par a
Factorul de risc geometric în arteriopatiile obliterante aterosclerotice by Antoniu Octavian Petriş () [Corola-publishinghouse/Science/1161_a_2068]
-
în diametru (stenoza critică)65. {tim că stenozele critice variază cu rezistența distală în sistemele cu flux crescut (rezistență redusă), reduceri semnificative de presiune și flux aparând aici în cazul unor leziuni mai puțin severe decât în sistemele cu flux redus (de exemplu, leziunile iliace pot reduce sever efortul fizic deși nu produc simptome în repaus și nu par a fi semnificative pe arteriografie). Evaluarea exactă a reducerii de presiune și flux legată de gradul stenozei este dificil de evaluat din cauza
Factorul de risc geometric în arteriopatiile obliterante aterosclerotice by Antoniu Octavian Petriş () [Corola-publishinghouse/Science/1161_a_2068]
-
de 10 mmHg72. în vasele mici vâscozitatea aparentă se reduce prin acumularea axială a hematiilor cu formarea unui strat periferic de plasmă de câțiva microni grosime (unii autori amintesc chiar de capilare “plasmatice” în care proporția elementelor figurate este foarte redusă 6); deformabilitatea hematiilor deține un rol împortant în microcirculație. În capilare hematiile trec una câte una deformându-se ca urmare a marii lor flexibilități. În mod normal vâscozitatea sângelui este de 3 ori mai mare decât cea a plasmei darprin
Factorul de risc geometric în arteriopatiile obliterante aterosclerotice by Antoniu Octavian Petriş () [Corola-publishinghouse/Science/1161_a_2068]
-
ca un lichid. Hematocritul mediu într-un compartiment vascular cu diametrul sub ordinul de zecimi de milimetru este inferior hematocritului rezervorului vascular din amonte (al vaselor cu diametru mare) - efect Fahreus (fig. 4.25). curgerea se face cu o viteză redusă, la nivel capilar existând tendința de formare a rulourilor de hematii, cauză de creștere a vâscozității aparente a sângelui; vasomotricitatea de cauză locală și nevoasă determină deschiderea/ închiderea unor rețele capilare generând variații ale geometriei sistemului conform activității MFRS (sistemului
Factorul de risc geometric în arteriopatiile obliterante aterosclerotice by Antoniu Octavian Petriş () [Corola-publishinghouse/Science/1161_a_2068]
-
de sub obstrucție care primesc sânge din vasul afluent și reconstituie artera ocluzionată prin flux retrograd). Comunicarea între vasele afluente și cele efluente se poate face prin inosculație (linie vasculară continuă, flux eficient) sau prin anastomoze retiforme (rețea de vase, flux redus, ex. traseul Wislow - comunicarea între arterele intercostale, arterele mamare interne și artera iliacă externă prin artera epigastrică). Circulația colaterală (provenind din vase preexistente, rar neo-vascularizație) poate fi compromisă, în afara ocluziei intimale progresive sau extinderii trombozei în arterele principale sau în
Factorul de risc geometric în arteriopatiile obliterante aterosclerotice by Antoniu Octavian Petriş () [Corola-publishinghouse/Science/1161_a_2068]
-
Se poate astfel aprecia eficiența terapeutică a agenților farmacologici sau a terapiei genice 71. Vasele colaterale pot fi recrutabile (absente înaintea ocluziei vasului principal) și spontan vizibile înainte de ocluzie (fig. 4.27). 4.2. VADEMECUM HEMOREOLOGIC Continența sistemului arterial este redusă (comparativ cu sistemul venos): volumul de sânge conținut este de 0.65 l din care 0.15-0.20 l în aortă (deci doar 1/10 din sângele total) (tabel 4.7). capilare 5% artere 11% cord 5% plămân 12% vene
Factorul de risc geometric în arteriopatiile obliterante aterosclerotice by Antoniu Octavian Petriş () [Corola-publishinghouse/Science/1161_a_2068]
-
valoarea hematocritului). Sângele este de 4 ori mai vâscos decât apa37, curgerea sa fiind dependentă de stress-ul de forfecare: la stress mare hematiile suferă o deformare elipsoidală ceea ce le scade rezistența la flux, în timp ce în cazul unui stress de forfecare redus, hematiile păstrează forma clasică biconcavă ceea ce (funcție și de valoarea hematocritului) va genera constituirea de agregate celulare 6. Vâscozitatea poate fi definită și ca fiind raportul Dacă vâscozitatea este independentă de stressul de forfecare fluidul este considerat newtonian. În sânge
Factorul de risc geometric în arteriopatiile obliterante aterosclerotice by Antoniu Octavian Petriş () [Corola-publishinghouse/Science/1161_a_2068]
-
de stressul de forfecare. În condițiile unei concentrații crescute a proteinelor totale stress-ul de forfecare necesar este mai mare pentru o rată de forfecare definită (fluiditate)6. Cu cât vasul își micșorează calibrul stratul de plasmă periferic este tot mai redus (în valoare absolută) dar nemodificat (raportat la numărul de hematii pe unitatea de volum) - efect Fahraeus (vezi mai sus). Astfel vâscozitatea scade tot mai mult cu cât sângele se apropie de periferie încât la nivel capilar, prin autodiluție, vâscozitatea sângelui
Factorul de risc geometric în arteriopatiile obliterante aterosclerotice by Antoniu Octavian Petriş () [Corola-publishinghouse/Science/1161_a_2068]
-
a imaginilor este în funcție de tipul de matrice utilizată care determină numărul de pixeli (la 512 x 512 se vizualizează vase de 0.4-0.5 mm diametru); cadența de achiziție a imaginilor este limitată pentru unele examinări; dimensiunea câmpului amplificatorului este redusă (numeroase injectări pentru întregul membru inferior, dificil de analizat ambele membre inferioare la obez); imobilizarea pacientului în timpul examenului. Recent s-a introdus în practică arteriografia rotațională (DSRA - Digital Substraction Rotational Angiography) care permite achiziționarea de imagini în proiecție 2-D utilizând
Factorul de risc geometric în arteriopatiile obliterante aterosclerotice by Antoniu Octavian Petriş () [Corola-publishinghouse/Science/1161_a_2068]
-
cazuri pe calea arterei femurale; complicații la nivelul SNC de 2-3 ori mai frecvente (pe calea axilară dreptăriscuri carotidiene sporite - de evitat; de evitat și puncția axilară stângă la un dreptaci)10; cateter de calibru mic ce asigură un flux redus al substanței de contrast și o opacifiere inadecvată 10; mobilitatea și poziția arterei fac puncția și compresiunea ei dificilă (hematoame mari)10; posibilă afectare a pachetului vasculo-nervos, necesitând uneori chirurgie decompresivă; contraindicată absolut la un indice de protrombină < 50%4
Factorul de risc geometric în arteriopatiile obliterante aterosclerotice by Antoniu Octavian Petriş () [Corola-publishinghouse/Science/1161_a_2068]
-
condițiilor suboptimale se pot obține rezultate suprinzător de bune. Angiografia cu CO2 a fost realizată inițial accidental de către Hawkins în 1971 care a remarcat buna opacifiere obținută în acest mod101. Combinată cu DSA, administrarea CO2 drept contrast (gaz cu vâscozitate redusă, ieftin, disponibil în volume mari care va înlocui sângele în segmentul vascular investigat) s-a dovedit a fi o metodă sigură (dacă este corect utilizată) fără risc de alegie sau de nefrotoxicitate (este indicată la pacienții cu insuficiență renală) și
Factorul de risc geometric în arteriopatiile obliterante aterosclerotice by Antoniu Octavian Petriş () [Corola-publishinghouse/Science/1161_a_2068]
-
în segmentul vascular investigat) s-a dovedit a fi o metodă sigură (dacă este corect utilizată) fără risc de alegie sau de nefrotoxicitate (este indicată la pacienții cu insuficiență renală) și care nu determină încărcare osmolară 101,102. Având vâscozitatea redusă permite utilizarea cateterelor 3F și de asemenea trece prin stenozele strânse 101. Dezavantajele sunt reprezentate de sistemele de injectare speciale necesare și de faptul că acest gaz asigură imagini bune la un volum adecvat și la o rată înaltă a
Factorul de risc geometric în arteriopatiile obliterante aterosclerotice by Antoniu Octavian Petriş () [Corola-publishinghouse/Science/1161_a_2068]