30,395 matches
-
o declarație de statut. În primul rând, indică faptul că nu stăpânești prea bine limba maternă. Oamenii recurg la așa ceva atunci când capacitatea de exprimare le este limitată de vocabular. În al doilea rând, denotă lipsă de profesionalism. În al treilea, sugerează o atitudine de indiferență față de clienți. Companiile care le permit angajaților să folosească limbajul vulgar În prezența clienților spun doar atât: „Suntem dispuși să riscăm să vă jignim”. Nimeni n-a pierdut vreodată o comandă pentru că s-a abținut de la
[Corola-publishinghouse/Science/1890_a_3215]
-
aceasta trebuie să fi fost cauza principală a exilului poetului: era el însuși conștient de acest lucru, din moment ce afirma: Pace, novem, vestra liceat dixisse, sorores: Vos estis nostrae maxima causa fugae 74. Maxima causa a exilului ovidian consta, cum am sugerat până aici, în acest mod complex de a vedea viața (Weltanschauung), insuflat lui de Muze. La Ovidiu, care în mod aparent și formal se situa pe linia tradiției greco-romane, acest mod de a vedea viața era însă rupt de istoria
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
nu de un scelus sau de un facinus. Ovidiu insistă în multe și repetate rânduri asupra acestei distincții, care ar vrea să fie categorică 86. Din această insistență, s-ar putea deduce că, într-un oarecare fel, poetul intenționa să sugereze prietenilor săi și, implicit, lui Augustus că împăratul evaluase prea dur păcatul ovidian: în loc să-l încadreze între culpae, îl inserase între scelera sau facinora. Întrucât nu este posibil să se traseze o linie clară între unele și celelalte infracțiuni, deoarece
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
-o pur și simplu la faptul de a fi văzut respectivul delict 108. Ochii poetului au fost spectatori la un funestum malum, adică la un "rău funest, fatal, de doliu" și această legătură nu ni se pare potrivită pentru a sugera dezmățurile Iuliei minor, așa cum se face în general. Ceea ce poetul vrea constant să fie avut în vedere de diverșii prieteni, cărora le trimite scrisori de la Tomis ca să le solicite un loc mai blând de exil, este ca ei să insiste
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
deduce că delictul lui Ovidiu nu era inclus în categoriile citate, care prevedeau confiscarea parțială sau totală a bunurilor paterne. După explicita afirmație a poetului, lui nu i-a fost aplicată confiscarea bunurilor. Aceasta reprezintă o confirmare a ceea ce am sugerat până acum în baza altor elemente comentate mai sus. Pe lângă delictele menționate, relegarea era prevăzută în principal pentru: stuprum, incestus, calumnia, falsum, repetundae, ars magica sau mathematica 127. Dacă, din motivele citate anterior, eliminăm cazurile de stuprum, incestus legate de
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
și fără blazon, creați doar prin voința lui Augustus, în baza activității și a bogăției lor. Horațiu reprezintă un caz tipic de homines novi: me libertino patre natum. Acel me libertino patre natum, repetat cu satisfacție de Horațiu, pentru a sugera și trăncăneala aristocrației de sânge, în satira I, VI, avea cu siguranță menirea sa profundă, vitală chiar. În jurul acestei simple formule se duce o luptă la cuțite între două lumi: cea augustană și cea anti-augustană. De altfel, deja W. Wili145
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
legături de noblețe, dacă se ține cont că și Rufus trebuie să fi fost un arisocrat, cum pare să dezvăluie posesia moșiei de la Fundi 172; în plus, și rudenia cu Paulus Fabius Maximus, de ilustră stirpe foarte veche, ne-ar sugera că Rufus însuși este nobil de viță veche, la fel ca și Fabius. În concluzie, trebuie să subliniem mai ales apartenența lui Rufus la cercul lui Fabius Maximus și să postulăm, implicit, prezența lui la faimoasele convivia organizate de Fabius
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
însă, că Celsus este nobil din naștere și cu atât mai puțin că este nobil de viță veche: se pare că noblețea sa nu era de blazon, ci de suflet, de spirit; cum ni se pare că Ovidiu vrea să sugereze când afirmă că Celsus jura că va veni la Tomis, cu condiția ca Maximus să-i permită să întreprindă o călătorie atât de lungă. Celsus venera căminul lui Maximus și nu ar fi fost pe locul al doilea după nici unul
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
în ochii împăratului. De parcă Ovidiu ar fi avut intenția ascunsă de a juca și cartea neînțelesei sale foedus de suflete cu populația locului, mai ales în astfel de dura tempora (v. 88). Ni se pare că chiar acest gând este sugerat de precizarea care urmează și care are toate aparențele unei scuze: poetul nu a făcut nimic pentru a merita afecțiunea populației (nec scilicet esse meremur)204. Ciudat este că populația își manifestă afecțiunea pentru el nu individual și nici în
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
Trebuie să mai acordăm atenție și celor doi: Flaccus și Graecinus. Insistând asupra simpatiei de care se bucură din partea populației getice subliniind în repetate rânduri teroarea pe care aceasta o inspiră prin inhumanitas și firea sa războinică -, Ovidiu vrea să sugereze implicit dificultățile pe care trebuie să le fi înfruntat din partea locurilor și a oamenilor Flaccus însuși, pe durata misiunii sale militare. Flaccus, de asemenea, nu ar fi avut și nu ar avea motive să fie mulțumit de misiunea care i-
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
Nous prions que César dirige les rênes de l'empire, aussi bien qu'il veille sur les interêts de sa patrie". Chiar dacă luate în sensul cel mai inocent posibil (deci fără nicio nuanță ironică), cuvintele lui Ovidiu ar vrea să sugereze cel puțin ca de-acum "Augustus să țină frâiele imperiului, cu aceeași vigilență cu care are grijă de interesele patriei sale219", ca un fel de Zeu stoic exilat în intermundia, fără a avea contact cu lumea oamenilor. De-acum înainte
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
și Cotys: primul fiind comparat cu Antiphates, regele lestrigonilor (de altfel, acesta nu este singurul loc unde Ovidiu îi atribuie împăratului un asemenea titlu deloc măgulitor), al doilea, în schimb, cu Alcinoos. În plus, precursorii lui Augustus par a fi sugerați prin numele tiranilor Apolodor, Alexandru și Falaride. E de la sine înțeles că, denigrându-l pe Augustus și elogiindu-l fățiș pe Cotys, Ovidiu intenționează să capteze bunăvoința acestuia din urmă, pentru a putea fi primit la curtea sa. Ciudată încercarea
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
în evidență că la Ovidiu, trimiterile mitologice nu sunt pur și simplu erudiție, cum au afirmat unii comentatori; acestea, în loc să facă și mai patetică suferința efectivă a poetului prin "răceala" lor, se folosesc în mod declarat de mit pentru a sugera realități mai profunde care, din cauza circumstanțelor politice ale momentului, nu puteau fi exprimate clar fără a-l pune în primejdie pe autorul lor. E timpul să trecem la destinatarii ovidieni cărora Sulmonezul le-a adresat una sau mai multe scrisori
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
Atticus nu trebuie să abandoneze nava poetului în mijlocul mării, ci trebuie să-l salveze, păstrându-și neștirbită propria-i judecată Meque simul serva iudiciumque tuum. Se încheie așadar cu un apel la constanță în fidelitate și judecată (Ovidiu vrea să sugereze că, așa cum Atticus îi dădea dreptate prietenului la început, tot așa să continue să o facă și după exilarea acestuia). Ultima recomandare, mai ales, pare a indica faptul că Atticus avea opinii destul de oscilante (în primul rând, politice)240. Lui
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
nolles) să fie Nasus"; și apoi continuă: " Dar ceea ce n-ai vrut tu, a vrut-o mizerabilul destin". Această insistență a lui Ovidiu asupra discrepanței dintre voința (= împotrivirea) lui Brutus și voința destinului depășește o simplă formulare poetică, pentru a sugera, cunoscătorului prăpastia dintre cei care secondau resemnați destinul, soarta, norocul care adesea maschează, în opera ovidiană exilul, cum era Augustus și cei care se împotriveau acestora. Această tenace voință de dușmănie a poetului persistă atât la sfârșitul celor cinci ani
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
În ultimele versuri reproduse de noi apare clar exprimată dorința Sulmonezului de a ști, dacă, între timp, a intervenit vreun motiv datorită căruia speranța eliberării este mai puțin deșartă. Un motiv atât de așteptat ar fi putut fi, așa cum am sugerat noi mai sus: moartea iminentă a lui Augustus. S-a spus că o prietenie strânsă îl lega pe Ovidiu și de M. Valerius Corvinus Messalinus, fiul mai mare al oratorului Messalla Corvinus. M. Valerius Corvinus a fost XV vir sacr
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
negari, Sic facinus nemo nescit abesse mihi (v. 39-40). Ripert traduce: "[...] autant je souhaiterais qu'on pût mettre en doute ma faute, autant il est notoire que de crime je n'en ai pas commis". Fragmentul în latină pare să sugereze mai mult: dorința mea este să mi se poată nega până și vina. Aceasta este convingerea intimă a poetului, pe care el vrea să o insinueze în inima lui Messalinus dacă nu se găsește deja acolo și nu numai, ci
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
recunoască justețea pedepsei imperiale, măcar să-i pară rău că poetul a meritat această pedeapsă, că a fost în condiția de a fi meritat-o. Meruisse, mai mult de a admite un fapt obiectiv comis de Ovidiu, ar vrea să ne sugereze mai degrabă dorința de a pasa vina pe seama complexului de circumstanțe (politice, în primul rând) care au făcut posibilă îndepărtarea din Roma a poetului, chiar dacă pentru asemenea motive neînsemnate. În Epist. ex Ponto, II, II, apare aceeași atitudine a lui
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
rând) care au făcut posibilă îndepărtarea din Roma a poetului, chiar dacă pentru asemenea motive neînsemnate. În Epist. ex Ponto, II, II, apare aceeași atitudine a lui Ovidiu față de Messalinus. În aceasta ni se pare că sesizăm efortul poetului de a sugera, chiar fără a depăși anumite limite de discreție pe care și le-a impus sau care i-au fost impuse, felul culpei sale. Încă de la început el se lamentează: "vai mie, dacă citind numele meu tu te schimbi la față
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
et nullum malus adorta nefas (v. 15-16). Nu este vorba că neagă și pare răspunsul la o obiecție care i-a fost făcută orice culpă, ci-i precizează proporțiile și felul. Cu se va vedea felul acestei culpe ne este sugerată de mai multe ori prin termeni precum: a îndrăzni, a fi cutezător, a avea ambiție, a sfida, menite să specifice propria-i vină, apelând la comparația cu unele personaje mitice. Cât despre acțiunea în sine, Ovidiu subliniază că propria sa
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
celor care îl puneau în situația de a nu acționa corect din supunere: va fi acuzarea explicită la adresa acelor nomina magna, de care își va sfătui un prieten să se țină la depărtare (Tristele, III, IV, 4). După cum s-a sugerat, Ovidiu ia în considerație faptul că, dată fiind justificata mânie a lui Augustus, și Messalinus nu putea decât să se arate, pe bună dreptate, la fel de neînduplecat la rugămințile sale: el trebuia să manifeste aceleași sentimente ca și Augustus. Acea pietas
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
lui Pompeius este mai degrabă o dovadă a greșelii lui Ovidiu sau mai mult un ajutor: Erroris nam tu, vix est discernere, nostri Sis argumentum maius, an auxilium. (v. 25-26) Exprimarea este oarecum ambiguă: dacă nu ne înșelăm, pare a sugera că sprijinul care i-a fost dat în mod constant de Sextus Pompeius nu este un ajutor oarecare (auxilium), ci, mai degrabă, argumentul, dovada cea mai mare (argumentum maius) a erorii lui Ovidiu (adevărata "eroare" pe care Ovidiu o identifică
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
până la sfârșit, Augustus l-ar putea suspecta și pe el și l-ar putea pedepsi în mod exemplar, așa cum a făcut tiranul Falaride cu Perillus. În acest fragment trebuie subliniate două elemente: în primul rând, trimiterea la Falaris, pentru a sugera aici persoana împăratului. Fără îndoială, o asemenea comparație compromițătoare și dură, chiar dacă indirectă, nu era deloc menită să-l măgulească pe Augustus. Prin asemenea dezvăluiri, care sunt de-a dreptul aluzii, se trădează adevăratele sentimente ale lui Ovidiu față de împărat
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
aveau să-i provoace până la urmă sinuciderea. Ovidiu pare să stabilească un paralelism: Gallus și-a primit tristul destin, nu pentru că a cântat Licoridele, ci pentru felul său liber de a vorbi despre persoana imperială. Sulmonezul aproape că vrea să sugereze că și lui, nu faptul că a scris Ars amatoria sau că a cântat-o pe Corina i-a adus relegarea, ci altceva, care nu se poate compara cu lăudăroșenia lui Gallus la beție. Nec fuit opprobrio celebrasse Lycorida Gallo
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
din Sulmona. E greu de atribuit acest lucru întâmplării. După părerea noastră, însă, sfârșitul prin exil sau moarte suspectă sau violentă al atâtor prieteni apropiați de-ai lui Ovidiu ne vorbește clar despre ideile politice ale Sulmonezului însuși și poate sugera chiar cauza adevărată a exilării poetului nostru. 6. Soția Fabia și Paulus Fabius Maximus În galeria personajelor care alcătuiesc lumea lui Ovidiu se disting cu claritate două personaje care ne atrag în mod deosebit atenția: Fabia, a treia soție a
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]