30,395 matches
-
riscul de a ne repeta, că, nici aici, nu ne putem aștepta la formulări categorice și declarații ostile, ci doar la afirmații aluzive sau de-a dreptul echivoce, care, destinatarilor mai apropiați, care cunoșteau adevărata cauză a exilării, le puteau sugera clar autentica dispoziție sufletească a sulmonezului. Ceea ce s-a spus până acum despre curentul antiaugustan, căruia îi aparține și Ovidiu, și despre modul de a se manifesta față de noua situație politică care s-a creat prin instaurarea Imperiului, este pe
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
invadeze dulcele chip, ci, mai degrabă, aleargă să mă protejezi, fii pentru mine exemplul soției bune și împlinește-ți cu virtute trista ta datorie" (v. 63-73). Exemplele mitologice și legendare la care se referă poetul sunt în măsură să ne sugereze și natura cauzei exilului ovidian. Acestea nu au absolut nicio legătură cu desfrânarea Iuliei minor. Capaneu, Phaeton, Semele, trecuți în revistă, își datorează tragicul, dar insinuează poetul mărețul lor destin temerității (temerarius Capaneus), ambiției nemăsurate (ambitiosa Semele). Ovidiu intenționează să
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
omonimă a acestuia. E cert că în Fasti figura lui Hercule apare în prim plan. E ca un motiv muzical care intervine când te aștepți mai puțin: Evandru-Hercule-Cacus (episod în Fasti, I, 461-586) e ca un preludiu care vrea să sugereze frumusețea ideală a acestei epoci arcadice și pastorale, liberă și fericită: spre o astfel de epocă și regiune mitică, învăluită într-un aură roză de poezie, se îndreaptă adesea sufletul zbuciumat al sulmonezului. Locuitorii Arcadiei apar ca fiind populația autohtonă
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
de la bou" (581-582). Constituitque sibi, quae Maxima dicitur, aram, hic ubi pars Urbis de bove nomen habet. Este vorba, așa cum se înțelege numaidecât, de marele templu al lui Hercule (magna Herculis ara = ara maxima)347, care, din ceea ce dorește să sugereze Ovidiu (bazându-se, cum i se întâmplă de cele mai multe ori, pe o etimologie falsă), ar trebui să fie legat, prin nume și istorie, de gens Fabia: ara Maxima = templul Maximi-lor adică a Fabii-lor348. Apar din nou Evandru și Hercule ca
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
explica termenul februa: v. 19-39); Lupercus-Faun-Evandru-Hercule, apar laolaltă în Fasti, II, 267-474: "A treia zi după Ide [din februarie] Lupercii se văd goi și vine sărbătoarea sacră a Faunului bicorn". Se povestește despre începuturile acesteia. Aici introduce, parcă pentru a sugera mai direct identificarea Lupercilor și a Faunilor cu neamul Fabiani-Fabii, un episod simpatic în care Fabii, tovarăși ai lui Remus, reușesc să aducă înapoi cei dintâi boii ce le-au fost furați. În timp ce Romulus încă îi mai caută pe hoți
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
domus? Male creditis hosti. Simplex nobilitas, perfida tela cave! Fraude perit virtus... Poetul a rupt planul istoriei pentru a se situa în cel al realității prezente imediate. Figură poetică, se va spune. Dar cât adevăr al timpului său dorea să sugereze prin aceste expresii aluzive Sulmonezul! Și continuă la fel de patetic Ovidiu: "Într-o singură zi i-a trimis în război pe toți cei cu numele de Fabia, într-o singură zi au pierit toți cei trimiși în luptă. Dar, pentru ca aceștia
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
epistola II, III: o mai mare apropiere aici și un mai mare convenționalism în corespondența cu Cotta. Legăturile cu Cotta sunt de prietenie, dar destul de distante: la un moment dat Ovidiu însuși exprimă îndoieli asupra existenței unei astfel de prietenii, sugerând că aceasta a fost un rod al fanteziei sale. Prietenia cu Paulus însă este afirmată în mod categoric și istoria demonstrează că aceasta a fost întărită și de rudenia cu Fabia: prin urmare, relațiile trebuie să fi fost mult mai
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
animi non cecidere tui) de pe vremuri: un curaj deosebit care ținea piept cauzelor disperate. Inima lui Paulus era foarte sensibilă la durerea altuia, mai ales, se pare, când durerea era provocată de o atitudine politică. O asemenea realitate vor să sugereze Horațiu și Ovidiu într-un vers care reia aproape cu termeni identici una dintre cele mai importante trăsături sufletești ale lui Paulus: pro sollicitis non tacitus reis, "apărător al învinuiților îngrijorați", spune Horațiu 384; "învinuiților temători, le sare în ajutor
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
fi vrut să spună Ovidiu prin primus error nu putem ști. Ripert traduce: "... mon crime peut être excusé comme on excuse une première erreur...", dar sensul este foarte vag și nesatisfăcător. S-ar putea crede că pentru Ovidiu (și, după cum sugerează, pentru Paulus) primus error înseamnă scrierea Artei iubirii; sau, s-ar putea imagina, dar mai puțin bine, după părerea noastră, că aceasta este echivalentă cu punctul de unde pornește vina lui Ovidiu, adică cu antecedentele faptei. Oricum ar fi, un lucru
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
ascunse sub masca unei greșeli din tinerețe, ale cărei foarte grave (și deci exagerate) consecințe trebuie să le suporte acum la bătrânețe. Apoi, la o ultimă analiză, din perspectiva prietenilor, prima greșeală nici măcar nu există: este o invenție vrea să sugereze poetul a lui Augustus, pentru a elimina din calea lui o persoană care la Roma îl deranja prin prezența sa adesea inoportun de volubilă. Înainte de a trage concluzia asupra acestei scrisori importante, vrem să scoatem în evidență contradicția din versurile
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
am fi tentați să credem că și aici există o notă de ironie atroce la adresa lui Augustus. Salvo Caesare, ca ablativ absolut, putea să mai însemne în epoca clasică: "pus deoparte, exceptându-l pe Cezar", salvo Caesare, lângă salva parens, putea sugera o idee cu totul opusă aceleia pe care formularea părea să o spună în mod direct. În Tristele, II, 205-6 apare o expresie, aproape identică, din care, dată fiind starea sufletească complexă a lui Ovidiu față de Augustus, nu este exclusă
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
prohibet Latio quemquam de sanguine natum, Caesaribus salvis, barbara vincla pati. Formularea echivocă, în loc să afirme că: "Il serait impie qu'un homme né de sang latin, tant que seront saufs les Césars, eût à endurer les fers des Barbares" (Ripert), sugerează, dimpotrivă, că: "cu excepția Cezarilor, ar fi nedrept ca un om de sânge latin să trebuiască să suporte lanțurile barbarilor". Ajunși în acest punct, s-ar putea semnala și o formulare echivocă de bine: este vorba de Fasti, V, 438 "...his
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
timp, și anume aceleia menționate lui Sextus Pompeius și poate dezvălui, de aceea, aceeași așteptare pentru revenirea la republică după moartea de-acum scontată a lui Augustus care trebuia să se întâmple efectiv în timpul consulatului lui Sextus Pompeius. Pentru a sugera veridicitatea supoziției noastre, Ovidiu pare să-i facă semn cu ochiul lui Paulus: "Mai degrabă decât să mă îndoiesc că tu, Paule, ai aplauda la aceste cuvinte [= la această găselniță a mea], aș crede că lebedele au culoarea lui Memnon
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
mult decât unei impuneri interioare (anume faptului că nu vrea să reînnoiască rănile lui Augustus: acest lucru putea constitui cel mult un pretext.), unei explicite impuneri exterioare din partea lui Augustus. Expresiile lui Ovidiu, la care am mai făcut trimitere 407, sugerează tocmai acest lucru: "vezi, o Fabius, că delictele mele se pot atenua sub motivația de a fi fost prima greșeală (Ars amatoria)". Ovidiu îl incita pe Paulus să insiste asupra greșelii literare din tinerețe, lăsând deoparte al doilea cap de
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
Sextus Pompeius, erau consuli din anul 14 d.H., an în care a murit Augustus. Aceste evenimente, cunoscute imediat și chiar anticipate în cercul lui Augustus, aveau să dea naștere la multe speranțe în sânul opoziției cu privire la reinstaurarea Republicii. După cum am sugerat, aceste sentimente de jubilare erau anticipate de Ovidiu, în calitatea sa de profet și interpret al dorințelor poporului. După momentul de stupoare și ezitare dat de moartea împăratului și, chiar mai mult, de moartea lui Paulus Fabius Maximus, atât Sextus
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
pentru tine etc. Prin rugăciuni publice (vota publica) se referă fără îndoială la rugăciunile decretate "pro valetudine Caesaris", care aveau loc din cinci în cinci ani. Ce simțea opoziția cu ocazia acestor celebrări cincinale vota publica pro valetudine Caesaris am sugerat deja mai înainte: loialism formal, exterior care putea să nu reflecte sinceritatea interioară, mai mult... Oare în spatele acestei aparențe de adulare și loialitate, ce gândea Ovidiu cu adevărat? La această întrebare Marache răspunde: "Maints indices permettent de sentir, çà et
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
în minte versul la fel de faimos al lui Naevius cu privire la cei din familia Metellus: Fato Metelli Romae fiunt consules. Cum se știe, Naevius se juca cu dublul sens al lui fatum, destin sau nefericire și, de aceea, versul citat vroia să sugereze că "Destinul Romei a fost ca cei din familia Metellus să fie făcuți consuli", sau "Din nefericire cei din familia Metellus sunt făcuți consuli la Roma"458. Se știe că Metellus a reacționat la critica cuprinsă la adresa sa în versul
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
care l-a provocat versul lui Naevius fraților Metellus: din nefericire (pentru poporul roman) cei doi consuli au căzut în aceeași zi (lăsând, din păcate, drumul liber tiraniei lui Augustus: pare să continue poetul). Prin versul citat, sulmonezul intenționează să sugereze posterității că ghinionul l-a urmărit încă de la naștere, care a avut loc într-un context așa de tulbure 459 pentru poporul roman și care avea să ducă la o schimbare de situație atât de dramatică în istoria romană. Se
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
Cf. DEM. ST. MARTIN, în: "Epigraphica", anul X, fasc. 1-4, 1948, (publ. în 1950), în mod deosebit, p. 115-130. 218 E. RIPERT, op. cit., nota 687, p. 530. 219 Ciudat mod de a se disocia la Ovidiu, ca și cum ar vrea să sugereze că patria lui Augustus nu este și a sa. 220 Aici Ovidiu îl definește pe Cotys progenies digna parente tuo, adică "demn descendent al tatălui său". Despre caracterul războinic al lui Rhoemetalces, tatăl lui Cotys, cfr. A. SCHOLTE, op. cit., p.
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
ibid., v. 841-844. Gândiți-vă la efectul aluziv pe care asemenea versuri îl puteau avea asupra celor care se opuneau regimului lui Augustus. 254 Trebuie remarcat pluralul regnis, care pare a servi nu atât de figură poetică, ci pentru a sugera că acea faimoasă zi (illa) a pus capăt tuturor regimurilor (tuturor tiraniilor), s-ar putea spune ideii înseși de tiranie, se înțelege, în realitate sau virtualiter, prin exemplul dat tuturor timpurilor, fără a exclude prezentul. 255 Ibid., cu bibliografia deja
by Demetrio Marin [Corola-publishinghouse/Science/1026_a_2534]
-
stă și povestește ca o fabulă, cum Orfeu Tracul ar fi cîntat așa de frumos, cît ar fi tras după sine pădurile și petrile...” Termenul de poet apare, la noi, la sfîrșitul secolului al XVII-lea, alături de alte formule care sugerează mai direct ideea de facere: „izvoditor”, „făcător”. Întîlnim și termenul de scriptor, pe care Barthes Îl introduce În limbajul noii critici. Pentru Heliade Rădulescu, care Îl folosește la 1829, scriptor indică apartenența la o profesiune legitimă și onorabilă: „eu sunt
[Corola-publishinghouse/Science/1935_a_3260]
-
grăbească să-l „criticarisească” dacă va intîlni „vreo noimă ori neplăcută sau nepotrivită atît la ideea sa și la a obștii”. Absența totală a ambiției și, deci, a conștiinței estetice, ori binecunoscuta prefăcătorie a creatorului care scrie una pentru a sugera contrariu!? Nicolae Văcărescu, fratele celui dinainte, n-are nici măcar asemenea scrupule. El mărturisește că, neavînd „duh născocitor”, adică talent, va folosi stihurile lui Alecu pentru necesitățile sale amoroase, fără a avea sentimentul că Încalcă o lege morală. Poezia nu este
[Corola-publishinghouse/Science/1935_a_3260]
-
Îndrăznesc?). Din nou refuzul ca o maximă calificare. Retragerea din fața obiectului ca expresie a intensității sentimentului. Amuțirea ca formă a supremei expresivități. Orbirea subiectului ca un calificativ al strălucirii obiectului ș.a.m.d. Ienăchiță caută mereu categorii negative pentru a sugera preaplinul pasiunii. Figura lui poetică (preterițiunea) se constituie dintr-un șir de abstracțiuni á rebours. Nu-i suficient că obiectul erotic este lipsit de orice corporalitate, dar el este sugerat, totdeauna, pe dos. La Ienăchiță, ca și la Alecu Văcărescu
[Corola-publishinghouse/Science/1935_a_3260]
-
ș.a.m.d. Ienăchiță caută mereu categorii negative pentru a sugera preaplinul pasiunii. Figura lui poetică (preterițiunea) se constituie dintr-un șir de abstracțiuni á rebours. Nu-i suficient că obiectul erotic este lipsit de orice corporalitate, dar el este sugerat, totdeauna, pe dos. La Ienăchiță, ca și la Alecu Văcărescu, se constituie o adevărată strategie a refuzului pe care nu putem să n-o legăm de celălalt sens, ascuns, al aventurii: acela al scrisului. Aceste lamentații, oricît de prefăcute, de
[Corola-publishinghouse/Science/1935_a_3260]
-
ca stare de criză (cea mai Înaltă) a existenței virile. Criza se manifestă prin abandonarea orgoliului și instalarea Într-o mucenicie lungă. Forma ei acută este trecerea de la chin la leșin, de la voluptatea durerii la pierderea conștiinței de sine, cum sugerează vestitele și des ridiculizatele versuri: „CÎnd nu te văz am chinuri, Și cînd te văz, leșinuri.” Discursul Îndrăgostit construit pe un sistem de convenții literare luate de peste tot are o Întreagă mitologie: a suspinului neîntrerupt, a lacrimilor-pîraie, a ochilor-lasouri sau
[Corola-publishinghouse/Science/1935_a_3260]