425 matches
-
mesopotamiene urbane mature de la Uruk și Gemdet NaÌr și care conțin, printre altele, și elemente care au precedat scrierea respectivă. Chiar dacă toate aceste lucruri sunt adevărate, ar fi totuși nedrept și antiistoric să negăm primatul sumerienilor În impulsionarea dezvoltării civilizației mesopotamiene la sfârșitul calcoliticului. Trebuie, de asemenea, adăugat că, pe baza unor afinități, nu este deloc hazardat să ne gândim la prezența sumerienilor În Mesopotamia chiar mai devreme: În etapa ‘Ubad și chiar, după unii cercetători, În etapa Eridu. 2. Sumerienii
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
lingvistic. Problemele legate de sumerieni se nasc din diferite situații, cum ar fi cea a „singularității” limbii aglutinante sumeriene, pentru care nu s-a găsit nici până astăzi o Înrudire lingvistică convingătoare 1, și cea a „ciudățeniei” inițiale În mediul mesopotamian. Trebuie amintită apoi o tradiție care s-a afirmat chiar În interiorul literaturii mitologice sumeriene (mitul lui Oannesxe "Oannes" etc.), conform căreia civilizația sumeriană omonimă a fost introdusă („a sosit”) În Sumer printr-o intervenție divină directă (cf. subcapitolul 5.4
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
pe care o cunoaștem Într-o fază matură la Uruk și Gemdet NaÌr, dar care Își are premisele În fazele anterioare ale civilizației calcolitice. După cum s-a afirmat În prima parte a studiului, religia este o componentă dovedită a civilizației mesopotamiene din calcolitic, ca, de altfel, și În epocile precedente și următoare. 3. Binomul sumero-akkadian al religiei mesopotamienetc "3. Binomul sumero‑akkadian al religiei mesopotamiene" a) Binomul sumero-akkadian Trebuie să recunoaștem că În fața acestei realități etnico-culturale complexe, esențialmente adevărată, În mare
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
După cum s-a afirmat În prima parte a studiului, religia este o componentă dovedită a civilizației mesopotamiene din calcolitic, ca, de altfel, și În epocile precedente și următoare. 3. Binomul sumero-akkadian al religiei mesopotamienetc "3. Binomul sumero‑akkadian al religiei mesopotamiene" a) Binomul sumero-akkadian Trebuie să recunoaștem că În fața acestei realități etnico-culturale complexe, esențialmente adevărată, În mare parte intuită, care se află la baza celor mai importante creații ale civilizației calcolitice mesopotamiene, atenția noastră este absorbită, datorită atestării epigrafice, aproape exclusiv
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
al religiei mesopotamienetc "3. Binomul sumero‑akkadian al religiei mesopotamiene" a) Binomul sumero-akkadian Trebuie să recunoaștem că În fața acestei realități etnico-culturale complexe, esențialmente adevărată, În mare parte intuită, care se află la baza celor mai importante creații ale civilizației calcolitice mesopotamiene, atenția noastră este absorbită, datorită atestării epigrafice, aproape exclusiv de „prezența” sumerienilor, pe de o parte, și Într-o măsură mai mică a akkadienilor, pe de altă parte. Această situație, care se dovedește reală Încă din momentul primei apariții a
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
celui de-al III-lea mileniu Î.Hr., ba chiar va acoperi o mare parte din etapa Isin-Larsa (cca 2 003-1 760 Î.Hr.). În trecut s-a lansat ipoteza unei opoziții fundamentale Între sumerieni și semiți la Începuturile istoriei mesopotamiene. Treptat, mai apoi definitiv, această ipoteză a fost infirmată la nivel istoric, lingvistic, cultural, artistic și religios 1, deși rămâne indubitabil primatul inițial sumerienilor. În această privință, W.G. Lambert afirma că „În Mesopotamia, prima mare civilizație a fost cea
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
veche religie semită din Mesopotamia (akkadiană) Sunt multe aspecte ale celei mai vechi religii semite din Mesopotamia, numită akkadiană, care sunt mai puțin articulate, deși cunoscute concret din punctul de vedere al atestării. Ne referim În special la panteonul semitic mesopotamian din perioada presargonică (de la Începuturi până la sfârșitul lui 2 334 Î.Hr.) și sargonică (2 334-2 154 Î.Hr.), adică pornind de la Începuturile atestării pentru a ajunge În perioada neosumeriană. Panteonul antic semit ni se face cunoscut aproape exclusiv prin intermediul
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
asemenea, au fost și divinități akkadiene care au trecut În panteonul sumerian. Nu mai este nevoie să amintim că, așa cum am menționat deja, au existat și treceri ale divinităților aparținând altor etnii În panteonul sumero-akkadian, și invers. d) Reconstruirea religiei mesopotamiene și unitatea sa fundamentală După cum s-a văzut deja, putem studia religia mesopotamiană În mod amplu și articulat, Încă din cele mai vechi timpuri, rămânând pe terenul sigur al atestării epigrafice. Este totuși adevărat că cea mai mare parte a
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
mai este nevoie să amintim că, așa cum am menționat deja, au existat și treceri ale divinităților aparținând altor etnii În panteonul sumero-akkadian, și invers. d) Reconstruirea religiei mesopotamiene și unitatea sa fundamentală După cum s-a văzut deja, putem studia religia mesopotamiană În mod amplu și articulat, Încă din cele mai vechi timpuri, rămânând pe terenul sigur al atestării epigrafice. Este totuși adevărat că cea mai mare parte a acestor documente - ca și a celor care vor urma - aparțin personalităților oficiale ale
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
școlilor teologice) și a palatului, ceea ce poate compromite cunoștințele noastre legate de lumea obișnuită, populară. Cu toate acestea, nu credem că este cazul să Împărtășim pesimismul lui A.L. Oppenheim, care, pornind de la această situație, a susținut că „o religie mesopotamiană nu ar putea fi scrisă”1. Dimpotrivă, putem considera, Împreună cu marea parte a cercetătorilor, că documentele pe care le avem la dispoziție oglindesc, În fond, cu fidelitate și sentimentul religios comun al mesopotamienilor. Trebuie făcută diferența Între acceptarea unei participări
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
această situație, a susținut că „o religie mesopotamiană nu ar putea fi scrisă”1. Dimpotrivă, putem considera, Împreună cu marea parte a cercetătorilor, că documentele pe care le avem la dispoziție oglindesc, În fond, cu fidelitate și sentimentul religios comun al mesopotamienilor. Trebuie făcută diferența Între acceptarea unei participări mai degrabă imperfecte a „credincioșilor obișnuiți” la formarea gândiri teologice și la stabilirea propriu-zisă a cultului și Între acceptarea unei lipse de comunicare aproape radicale Între primul mediu și cel de-al doilea
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
și la stabilirea propriu-zisă a cultului și Între acceptarea unei lipse de comunicare aproape radicale Între primul mediu și cel de-al doilea. Cu alte cuvinte, considerăm că așa-zisa documentație „oficială” oglindește esențialmente fidel și gândirea religioasă obișnuită a mesopotamienilor. Ceea ce s-a afirmat mai sus despre panteon este valabil și pentru aspectele vieții religioase mesopotamiene, Începând cu mitologia originilor până la cele mai importante manifestări speculative și practice: aici se Întâlnește o unitate fundamentală Între gândire și practică. Se pornește
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
primul mediu și cel de-al doilea. Cu alte cuvinte, considerăm că așa-zisa documentație „oficială” oglindește esențialmente fidel și gândirea religioasă obișnuită a mesopotamienilor. Ceea ce s-a afirmat mai sus despre panteon este valabil și pentru aspectele vieții religioase mesopotamiene, Începând cu mitologia originilor până la cele mai importante manifestări speculative și practice: aici se Întâlnește o unitate fundamentală Între gândire și practică. Se pornește de la sinteza primitivă la care participă toate forțele existente, iar fenomenul se repetă În epoci diferite
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
lucru ne permite să elaborăm un studiu unitar al materialului, chiar și din punct de vedere diacronic, păstrând totuși exigența de a lua În considerare inevitabilele diversificări. Această unitate Își are fundamentul În ceea ce am subliniat mai sus: Întreaga civilizație mesopotamiană este, Încă de la origini, rodul sinergiei diferitelor etnii și culturi, care s-au aflat În contact și colaborare pe același teritoriu. 3. ORIGINEA ȘI VIAȚA ZEILOR 1TC "3. ORIGINEA ȘI VIAȚA ZEILOR1" 1. Originea zeilor (teogonia)tc "1. Originea zeilor
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
rodul sinergiei diferitelor etnii și culturi, care s-au aflat În contact și colaborare pe același teritoriu. 3. ORIGINEA ȘI VIAȚA ZEILOR 1TC "3. ORIGINEA ȘI VIAȚA ZEILOR1" 1. Originea zeilor (teogonia)tc "1. Originea zeilor (teogonia)" a) Premisa Literatura mesopotamiană din toate timpurile vorbește despre zei ca despre niște componente ale unei lumi deja constituite și organizate, lucru despre care se va discuta mai mult În cele ce urmează. Există apoi multe păreri care susțin că zeii sunt organizați În
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
toți zeii cerești ( În sensul cel mai deplin al termenului), dar nu numai ei, sunt fii unui singur tată: sumerianul Anxe "An", căruia Îi corespunde akkadianul Anuxe "Anu"(m), al cărui nume Înseamnă „cer”. Trebuie adăugat și faptul că zeii mesopotamieni nu au fost niciodată concepuți, În sens strict, ca fiind veșnici, fără Început și sfârșit, ci doar ca nemuritori: mesopotamienii nu și-au pus problema unei origini a zeilor, comparabilă cu Începutul omenirii pornind de la un singur om (Lullûxe "Lullû
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
Anxe "An", căruia Îi corespunde akkadianul Anuxe "Anu"(m), al cărui nume Înseamnă „cer”. Trebuie adăugat și faptul că zeii mesopotamieni nu au fost niciodată concepuți, În sens strict, ca fiind veșnici, fără Început și sfârșit, ci doar ca nemuritori: mesopotamienii nu și-au pus problema unei origini a zeilor, comparabilă cu Începutul omenirii pornind de la un singur om (Lullûxe "Lullû" babilonian, Adamxe "Adam" din Bibile etc.). Abia mai târziu Începe să se pună problema teologico-filozofică a originii zeilor: acest lucru
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
a băuturii necesare. Se povestește tab. I, 2-4: șZeiiț trebuiau să Îndure munca și să Își poarte povara (șupșikku): povara zeilor era mare, munca lor era grea, oboseala puternică. Se face aici aluzie În mod clar la munca agricolă a mesopotamienilor și la cea adiacentă, de construire și Întreținere a canalelor de irigație, care presupuneau de multe ori mutarea unei mari cantități de pământ dintr-o zonă În alta: situația istorică bine cunoscută a activităților agricole ale locuitorilor Mesopotamiei este transferată
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
zei prin intermediul actelor de cult (ofrande, jertfe etc.). Va mai putea el să-și legitimeze refuzul de a sluji din moment ce tocmai pentru aceasta a fost creat? 3. Antropomorfismul, simboluri și statui divinetc "3. Antropomorfismul, simboluri și statui divine" a) Antropomorfismul Mesopotamienii, la fel ca alte popoare, și-au creat despre zei o imagine preponderent antropomorfă, fapt ce rezultă din atestarea arheologică și epigrafică, cu un caracter preponderent mitologic. Zeii au trup, cap, membre, sentimente; mănâncă, beau, se Îmbracă, obosesc, dorm etc.
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
venerație În temple. Dar este cert că se făcea distincția Între simbol și divinitatea personală simbolizată. Simbolurile cele mai abstracte ale divinităților sunt numerele. Anuxe "Anu"(m), zeul suprem, era numărul 60, adică numărul cel mai important din sistemul sexagesimal mesopotamian; Enlilxe "Enlil" era 50; Enkixe "Enki"/Ea era 40 etc. Odată cu simbolul numeric - folosit de obicei În texte În locul numelui propriu al zeului, constituind astfel o adevărată logogramă - divinitatea primea un rang precis În ierarhia divină. Logograma numerică se dovedește
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
G. Lambert În Reallexikon der Assyriologie 1. Nu ne rămâne așadar decât să discutăm despre divinitate Într-un mod complex, referindu-ne În special la transcendența și atributele sale. a) Transcendența divină Din cauza antropomorfismului accentuat, În funcție de care sunt „predicați” zeii mesopotamieni, aceștia găsesc tocmai În om și În conceptul de umanitate prima paradigmă de glorificare bazată pe opoziție. Zeul mesopotamian este Într-o primă instanță cel care, prin viața și acțiunile sale, este diferit de om și superior acestuia (sumerianul l
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
complex, referindu-ne În special la transcendența și atributele sale. a) Transcendența divină Din cauza antropomorfismului accentuat, În funcție de care sunt „predicați” zeii mesopotamieni, aceștia găsesc tocmai În om și În conceptul de umanitate prima paradigmă de glorificare bazată pe opoziție. Zeul mesopotamian este Într-o primă instanță cel care, prin viața și acțiunile sale, este diferit de om și superior acestuia (sumerianul l ú, akkadianul awșlum, am¶lu). Întregul trăsăturilor umane oferă conceptul abstract de „umanitate”; acestuia i se opune conceptul abstract
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
a descrie excelența calităților unui om, se recurge adesea la ideea de divinitate: de exemplu, despre Gilgameș, regele Urukului, se spune că „este două treimi zeu și o treime om”. Zeii sunt diferiți de om și sub capitolul „sentimentului religios”. Mesopotamianul crede că divinitatea este Învăluită Într-o splendoare maiestuoasă, care impune venerație și teamă, sentiment numit melammu. Zeii participă În moduri și grade diferite la Întregul puterii divine, fiind ordonați ierarhic după genealogie și având calități diferite și inegale. Există
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
dintre zeu și om devine o prăpastie de netrecut odată cu afirmarea conceptului de nemurire. Aceasta este o prerogativă exclusiv divină și privește În mod clar zeii și sfera cerească. Am putut observa deja (cf. subcapitolul 3.1a ) că, potrivit concepției mesopotamiene, nemurirea divină nu se confundă cu veșnicia, care este absolut străină izvoarelor mesopotamiene. Prerogativa nemuririi divine contrastează strident cu situația concretă a omului, care, deși este puternic sedus de aceasta, se vede totuși sortit inexorabil morții, de altfel profund Înspăimântătoare
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
nemurire. Aceasta este o prerogativă exclusiv divină și privește În mod clar zeii și sfera cerească. Am putut observa deja (cf. subcapitolul 3.1a ) că, potrivit concepției mesopotamiene, nemurirea divină nu se confundă cu veșnicia, care este absolut străină izvoarelor mesopotamiene. Prerogativa nemuririi divine contrastează strident cu situația concretă a omului, care, deși este puternic sedus de aceasta, se vede totuși sortit inexorabil morții, de altfel profund Înspăimântătoare. b) Sublinierea conceptului de moarte umană În miturile lui Ghilgameșxe "Ghilgameș" și Adapaxe
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]