408 matches
-
MMP sunt o familie de endopeptidaze dependente de zinc, capabile să degradeze componentele matricii extracelulare (MEC). Ele intervin în remodelarea fiziologică a MEC, dar joacă un rol esențial și în situații patologice mai ales în procesele de creștere tumorală și metastazare. Cercetări recente au arătat că în tumorile maligne MMP sunt secretate în special de către celulele fibroblastice stromale și mai puțin de către celulele tumorale. Fibroblastele care înconjoară celulele tumorale secretă MMP-2 care se localizează la nivelul frontului de invazie al tumorii
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului by Ofelia Șuteu, Daniela Coza, Alexandru Irimie () [Corola-publishinghouse/Science/92151_a_92646]
-
femei, pacienți cu infecție VHC, dar nu și la cei cu infecție VHB și la neconsumatori de alcool [96]. POLIMORFISMUL GENELOR FACTORILOR DE CREȘTERE Factorul endotelial de creștere vasculara (VEGF) Angiogeneza reprezintă un mecanism fundamental pentru creșterea tumorala, invazie și metastazare [97], VEGF fiind implicat în procesul de angiogeneza. În CHC s-au evidențiat nivele serice crescute de VEGF care se corelează cu un prognostic rezervat și cu recurenta CHC după transplantul hepatic. Genă VEGF, localizată pe cromozomul 6p21.3 are
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului by Mircea Grigorescu, Mircea Dan Grigorescu () [Corola-publishinghouse/Science/92130_a_92625]
-
rol esențial în sinteză prostaglandinelor, o atenție deosebită acordânduse COX-2, forma inductibilă a ciclooxigenazelor, care prin produșii pe care ii generează intervine în multiple procese biologice, inclusiv în cele implicate în carcinogeneza: supresia răspunsului imun, inhibiția apoptozei, invazia celulară, angiogeneza, metastazare [124]. Genă COX-2 este situată pe cromozomul 1q25.-25.3 și prezintă mai multe SNP, care influențează funcția sau expresia genei și în acest fel pot avea rol în predispoziția pentru diferite afecțiuni, inclusiv CHC. Prin studiul polimorfismelor funcționale -1195A
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului by Mircea Grigorescu, Mircea Dan Grigorescu () [Corola-publishinghouse/Science/92130_a_92625]
-
-se utilizarea în viitor a modificării nivelului CTC pentru ajustarea chimioterapiei [139]. CELULELE STEM CIRCULANTE (CSC) CSC, cunoscute și sub numele de celule care inițiază cancerul (cancer initiating cells) sunt considerate că stau la originea formării tumorii, menținerii, progresiei și metastazării sale, precum și a rezistenței la tratament [133, 140]. Ele reprezintă un set de CTC, identificat prin markeri CD45-/CD90+/CD44+. Prezenta și numărul de celule purtătoare ale acestor markeri se corelează cu un prognostic nefavorabil al pacienților cu CHC, cu
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului by Mircea Grigorescu, Mircea Dan Grigorescu () [Corola-publishinghouse/Science/92130_a_92625]
-
stadiul și dimensiunea tumorala. Cercetări mai noi sugerează că nu toate CTC sunt capabile să formeze metastaze, ci numai CSC și că numai atunci când se realizează eradicarea totală a celulelor stem în tumoră primară s-ar putea stopa procesul de metastazare și recurenta [141, 142]. Având în vedere că, în cursul actului operator se poate produce diseminarea celulelor neoplazice inclusiv CSC se considera că determinarea CTC postoperator are o mai bună valoare predictiva față de cea preoperator [141, 143]. Prin această prisma
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului by Mircea Grigorescu, Mircea Dan Grigorescu () [Corola-publishinghouse/Science/92130_a_92625]
-
în vedere că, în cursul actului operator se poate produce diseminarea celulelor neoplazice inclusiv CSC se considera că determinarea CTC postoperator are o mai bună valoare predictiva față de cea preoperator [141, 143]. Prin această prisma, CSC stau la originea recidivelor, metastazării și, în principal, a rezistenței la chimioterapiei ceea ce le transformă într-o țintă primordială de identificare de strategii de terapie celulară țintită în CHC [2]. O direcție insuficient explorata o reprezintă studiile farmacogenetice privind modificările expresiei genice în CTC și
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului by Mircea Grigorescu, Mircea Dan Grigorescu () [Corola-publishinghouse/Science/92130_a_92625]
-
presupune că miR acționează că o adevarată rețea, care influențează tipul de expresie al genei [173]. Prin aceste acțiuni miR este implicat într-o multitudine de procese biologice, inclusiv în carcinogeneza, în reglarea ciclului celular, diferențiere, apoptoza, angiogeneza, invazie și metastazare [174, 175]. În procesul de oncogeneza miR acționează în procesul de comunicare intercelulara, nu numai între celulele canceroase dar și între acestea și celulele normale, după un model paracrin, alături de citokine, chemokine, factori de creștere sau alți mediatori [176]. În
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului by Mircea Grigorescu, Mircea Dan Grigorescu () [Corola-publishinghouse/Science/92130_a_92625]
-
HGF se asociază cu tumorile de dimensiuni mari, tipul invaziv și prezența de metastaze intrahepatice [272]. Nivelul preoperator al HGF este un factor de prognostic nefavorabil privind supraviețuirea, iar persistentă să postoperatorie reprezintă un factor de predicție pentru recurenta și metastazare [273]. Factorii insulinici de creștere Factorii de creștere insulin-like au rol în carcinogeneza, acționând că factori mitogeni. În CHC, nivelul seric scăzut al IGF-1 se corelează cu o functie hepatică deteriorată, creșterea dimensiunilor tumorale și invazia vasculara [274]. În urmărirea
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului by Mircea Grigorescu, Mircea Dan Grigorescu () [Corola-publishinghouse/Science/92130_a_92625]
-
înalte ICAM-1 semnifică un prognostic nefavorabil și de predicție a recurentelor tumorale după hepatectomie [284]. Osteopontina (OPN) Este o moleculă de coeziune, care face parte din familia de proteine SIBLING (Small IntegrinBinding Ligand-N-Linked Glycoproteins), cu rol în progresia tumorala și metastazare prin legarea de CD44 și integrină. OPN este supraexprimată în numeroase localizări ale cancerului și se asociază cu progresia, invazia și metastazarea [284]. În CHC, nivelul crescut al OPN se corelează cu reducerea capacității funcționale hepatice evaluată prin clasele Child-Pugh
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului by Mircea Grigorescu, Mircea Dan Grigorescu () [Corola-publishinghouse/Science/92130_a_92625]
-
care face parte din familia de proteine SIBLING (Small IntegrinBinding Ligand-N-Linked Glycoproteins), cu rol în progresia tumorala și metastazare prin legarea de CD44 și integrină. OPN este supraexprimată în numeroase localizări ale cancerului și se asociază cu progresia, invazia și metastazarea [284]. În CHC, nivelul crescut al OPN se corelează cu reducerea capacității funcționale hepatice evaluată prin clasele Child-Pugh și cu stadiul tumoral [285]. Concentrația OPN serica se corelează cu o serie de caracteristici clinico-patologice tumorale: numărul de leziuni tumorale, dimensiunea
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului by Mircea Grigorescu, Mircea Dan Grigorescu () [Corola-publishinghouse/Science/92130_a_92625]
-
nivelul crescut al OPN se corelează cu reducerea capacității funcționale hepatice evaluată prin clasele Child-Pugh și cu stadiul tumoral [285]. Concentrația OPN serica se corelează cu o serie de caracteristici clinico-patologice tumorale: numărul de leziuni tumorale, dimensiunea lor, invazia vasculara, metastazarea ganglionara și stadiul TNM [287]. Nivelul OPN reprezintă un factor de prognostic nefavorabil, corelându-se cu gradul tumoral avansat, invazia vasculara, scăderea duratei globale de supraviețuire și a celei libere de boală [286]. Un nivel ridicat seric al OPN indică o
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului by Mircea Grigorescu, Mircea Dan Grigorescu () [Corola-publishinghouse/Science/92130_a_92625]
-
la Ag de membrana epitelială EMA, Ag carcino-embrionar CEA și proteinele plăcii desmozomaleAc monoclonali fie la o moleculă de glicoproteină asociată membranei fie la secvența zaharică din lacto-N-fucopentoză III EMA, CEA, Leu M1Asemănător cu adenocarcinomul (80%) și carcinomul epidermoid (20%). METASTAZAREA CARCINOMULUI BRONȘIC Carcinomul bronșic diseminează pe trei căi: extensia directă, metastazarea limfatică și cea hematogenă [21]. Extensia directă Se poate produce în parenchimul pulmonar adiacent (inclusiv peste scizuri), de-a lungul bronhiei de origine și în structurile adiacente din cutia
Tratat de chirurgie vol. IV. Chirurgie toracică. by TEODOR HORVAT, ALEXANDRU NICODIN, CEZAR MOTAŞ () [Corola-publishinghouse/Science/92109_a_92604]
-
plăcii desmozomaleAc monoclonali fie la o moleculă de glicoproteină asociată membranei fie la secvența zaharică din lacto-N-fucopentoză III EMA, CEA, Leu M1Asemănător cu adenocarcinomul (80%) și carcinomul epidermoid (20%). METASTAZAREA CARCINOMULUI BRONȘIC Carcinomul bronșic diseminează pe trei căi: extensia directă, metastazarea limfatică și cea hematogenă [21]. Extensia directă Se poate produce în parenchimul pulmonar adiacent (inclusiv peste scizuri), de-a lungul bronhiei de origine și în structurile adiacente din cutia toracică (pleura parietală și peretele toracic, vasele pulmonare, pericardul, diafragmul, marile
Tratat de chirurgie vol. IV. Chirurgie toracică. by TEODOR HORVAT, ALEXANDRU NICODIN, CEZAR MOTAŞ () [Corola-publishinghouse/Science/92109_a_92604]
-
în 12% din cazuri, iar distanța maximă a diseminării este de 1,9 cm. Așa se justifică rezecția bronșică în țesut sănătos la o distanță de 1,5-2 cm de leziune și necesitatea examenului histopatologic din rondela de secțiune bronșică. Metastazarea limfatică Este influențată de tipul celular, dar și de mărimea tumorii. În ordinea descrescândă a frecvenței, apare în: carcinomul cu celule mici, carcinomul cu celule mari, adenocarcinomul și carcinomul epidermoid. După Martini și Ginsberg (1990) [33], 50% din pacienții cu
Tratat de chirurgie vol. IV. Chirurgie toracică. by TEODOR HORVAT, ALEXANDRU NICODIN, CEZAR MOTAŞ () [Corola-publishinghouse/Science/92109_a_92604]
-
ce poate fi intra pulmonar, lobar sau mediastinal. Se identifică prin metoda radioizotopică, ca fiind primul „pozitivat”, după injectarea substanței radioactive în tumora primară. Injectarea se face în timpul operației. Sunt necesare studii viitoare pentru a putea aprecia semnificația prognostică a metastazării „ganglionului santinelă” [8, 39, 57]. Ganglionii santinelă mediastinali sunt relativ constanți ca loc de metastazare a NSCLC sub 3 cm. După Naruke (2000) și Asamura (1996) citați de T. Shields, topografia mediastinală a ganglionilor santinelă este: lobul superior drept - gg
Tratat de chirurgie vol. IV. Chirurgie toracică. by TEODOR HORVAT, ALEXANDRU NICODIN, CEZAR MOTAŞ () [Corola-publishinghouse/Science/92109_a_92604]
-
primul „pozitivat”, după injectarea substanței radioactive în tumora primară. Injectarea se face în timpul operației. Sunt necesare studii viitoare pentru a putea aprecia semnificația prognostică a metastazării „ganglionului santinelă” [8, 39, 57]. Ganglionii santinelă mediastinali sunt relativ constanți ca loc de metastazare a NSCLC sub 3 cm. După Naruke (2000) și Asamura (1996) citați de T. Shields, topografia mediastinală a ganglionilor santinelă este: lobul superior drept - gg. paratraheali inferiori și paratraheali superiori;lobul mediu - gg. paratraheali și subca-renali; lobul inferior drept - gg
Tratat de chirurgie vol. IV. Chirurgie toracică. by TEODOR HORVAT, ALEXANDRU NICODIN, CEZAR MOTAŞ () [Corola-publishinghouse/Science/92109_a_92604]
-
produce datorită invaziei ramurilor venoase pulmonare de către carcinom, uneori extensia tumorală ajungând până în atriul stâng. Artera pulmonară este frecvent invadată. Invazia acestor vase mari constituie un factor de prognostic întunecat. Mărimea leziunii ca și tipul histologic influențează incidența inițială a metastazării la distanță. Metastazarea hematogenă este foarte rară în tumori sub 1 cm și apare în 4-5% în leziuni între 1-3 cm (Ishida, 1990) [22]. Sediile cele mai frecvente ale metastazării sunt: creierul, ficatul, sistemul osos, suprarenalele. Mai rar se constată
Tratat de chirurgie vol. IV. Chirurgie toracică. by TEODOR HORVAT, ALEXANDRU NICODIN, CEZAR MOTAŞ () [Corola-publishinghouse/Science/92109_a_92604]
-
ramurilor venoase pulmonare de către carcinom, uneori extensia tumorală ajungând până în atriul stâng. Artera pulmonară este frecvent invadată. Invazia acestor vase mari constituie un factor de prognostic întunecat. Mărimea leziunii ca și tipul histologic influențează incidența inițială a metastazării la distanță. Metastazarea hematogenă este foarte rară în tumori sub 1 cm și apare în 4-5% în leziuni între 1-3 cm (Ishida, 1990) [22]. Sediile cele mai frecvente ale metastazării sunt: creierul, ficatul, sistemul osos, suprarenalele. Mai rar se constată determinări secundare în
Tratat de chirurgie vol. IV. Chirurgie toracică. by TEODOR HORVAT, ALEXANDRU NICODIN, CEZAR MOTAŞ () [Corola-publishinghouse/Science/92109_a_92604]
-
Mărimea leziunii ca și tipul histologic influențează incidența inițială a metastazării la distanță. Metastazarea hematogenă este foarte rară în tumori sub 1 cm și apare în 4-5% în leziuni între 1-3 cm (Ishida, 1990) [22]. Sediile cele mai frecvente ale metastazării sunt: creierul, ficatul, sistemul osos, suprarenalele. Mai rar se constată determinări secundare în rinichi, pancreas, piele și alte organe, inclusiv cord. Metastazele cerebrale sunt prezente la 11% din pacienții asimptomatici și la 33% din cei cu simptome și semne la
Tratat de chirurgie vol. IV. Chirurgie toracică. by TEODOR HORVAT, ALEXANDRU NICODIN, CEZAR MOTAŞ () [Corola-publishinghouse/Science/92109_a_92604]
-
totale a bronhiei, sau pot fi rezultatul atelectaziei sau sindromului supurativ retrostenotic. Simptomele și semnele intratoracice, dar extrapulmonare, rezultă din procesul de creștere a formațiunii tumorale, fiind produse fie prin extensia directă a procesului tumoral la structurile intratoracice, fie prin metastazarea în limfoganglionii mediastinali. Ele apar la 15% din pacienți. Manifestările extratoracice nemetastatice reprezintă de fapt sindroame paraneoplazice. Ele apar în 2% din cazuri. Nici unul din aceste sindroame nu este specific și fiecare din ele poate apare în asociație cu alte
Tratat de chirurgie vol. IV. Chirurgie toracică. by TEODOR HORVAT, ALEXANDRU NICODIN, CEZAR MOTAŞ () [Corola-publishinghouse/Science/92109_a_92604]
-
2% din cazuri. Nici unul din aceste sindroame nu este specific și fiecare din ele poate apare în asociație cu alte leziuni maligne. Ele apar mai frecvent decât sunt raportate, datorită dificultăților de încadrare și marii lor varietăți. Manifestările extratoracice datorate metastazării carcinomului bronșic nu sunt rare. Prezența acestora contraindică de regulă actul chirurgical. Simptomele generale nespecifice apar la mulți pacienți. Cel mai frecvent se înregistrează scăderea în greutate și astenia. Mecanismul intim al pierderii în greutate nu este cunoscut (ar fi
Tratat de chirurgie vol. IV. Chirurgie toracică. by TEODOR HORVAT, ALEXANDRU NICODIN, CEZAR MOTAŞ () [Corola-publishinghouse/Science/92109_a_92604]
-
un diametru < 1 cm, deși cei subcarinali pot ajunge la 1,5 cm (Watanabe 1991) [67]. Cei mai mulți chirurgi consideră că ganglionii cu diametru de 1 cm sau mai mult trebuie considerați măriți. CT are un rol mai modest în aprecierea metastazării ganglionilor paraesofagieni și ai ligamentului triunghiular, ca și în aprecierea invaziei peretelui toracic și a aperturii toracice superioare. Este necesar ca CT să se extindă și asupra abdomenului superior, chiar la pacienții asimptomatici (ficat, suprarenale, ganglioni celiaci) precum și la nivel
Tratat de chirurgie vol. IV. Chirurgie toracică. by TEODOR HORVAT, ALEXANDRU NICODIN, CEZAR MOTAŞ () [Corola-publishinghouse/Science/92109_a_92604]
-
invazia aperturii toracice superioare (fig. 6.97). Cei mai mulți autori sunt de acord că în prezent nu trebuie indicată de rutină ca tehnică de diagnostic și stadializare în CBP. UItrasonografia Unii autori o utilizează pe scară largă în locul CT, pentru aprecierea metastazărilor hepatice sau suprarenaliene și o consideră la fel de utilă. Ultrasonografia endoscopică transesofagiană permite evaluarea ganglionilor limfatici mediastinali în zona paraaortică, ca și în stațiile subcarinale, paraesofagiene și ale ligamentului pulmonar (Kondo, 1990) [25]. Prin ultrasonografia transbronșică se pot identifica și puncționa
Tratat de chirurgie vol. IV. Chirurgie toracică. by TEODOR HORVAT, ALEXANDRU NICODIN, CEZAR MOTAŞ () [Corola-publishinghouse/Science/92109_a_92604]
-
este indicată bilobectomia medio-superioară, sau când tumora invadează lobul mediu. Pneumonectomia se va realiza în caz de tumoră mare, care trece peste scizura mare sau interesează bronșia primitivă și/sau artera pulmonară. Tot rezecție totală se va executa și în metastazarea masivă a ganglionilor interlobari (11). Cancerul de lob mediu se extinde pe cale limfatică în ganglionii hilari (10), ganglionii carenali (7) și ganglionii mediastinului superior. Metastazarea apare și în ganglionii interlobari superiori (11s) și/sau ganglionii interlobari inferiori (11i). Din acest
Tratat de chirurgie vol. IV. Chirurgie toracică. by TEODOR HORVAT, ALEXANDRU NICODIN, CEZAR MOTAŞ () [Corola-publishinghouse/Science/92109_a_92604]
-
interesează bronșia primitivă și/sau artera pulmonară. Tot rezecție totală se va executa și în metastazarea masivă a ganglionilor interlobari (11). Cancerul de lob mediu se extinde pe cale limfatică în ganglionii hilari (10), ganglionii carenali (7) și ganglionii mediastinului superior. Metastazarea apare și în ganglionii interlobari superiori (11s) și/sau ganglionii interlobari inferiori (11i). Din acest motiv pentru această localizare tumorală este indicată bilobectomia medio-superioară sau bilobectomia medio-inferioară, în funcție de metastazarea unuia din „puțurile limfatice” (11s sau 11i). Pneumonectomia dreaptă este indicată
Tratat de chirurgie vol. IV. Chirurgie toracică. by TEODOR HORVAT, ALEXANDRU NICODIN, CEZAR MOTAŞ () [Corola-publishinghouse/Science/92109_a_92604]