4,018 matches
-
altul; atunci, el procedează la o schimbare de scară cu substituție. Trei tipuri de comportamente sînt deci de studiat pe termen lung: • alegerea combinației K-M optimale, pentru un volum de producție dat; • schimbarea scării fără substituție; • schimbarea scării cu substituție. a) Cadrul de analiză Pe plan formal, teoria microeconomică utilizează aici un model analog celui al teoriei curbelor de indiferență. Într-adevăr, ca și consumatorul care alege între două bunuri, X și Y, producătorul efectuează un arbitraj între doi factori
Economie politică by Tiberiu Brăilean, Aurelian P. Plopeanu [Corola-publishinghouse/Administrative/1420_a_2662]
-
consecință, producția totală tinde să se diminueze din ce în ce mai repede; numai o cantitate crescătoare din celălalt factor va putea menține producția neschimbată, cu atît mai mult cu cît M fiind tot mai abundent, productivitatea sa marginală scade. b) Rata marginală de substituție tehnică (RMST) În continuare, pe plan formal, analiza este identică celei deja dezvoltate la teoria consumatorului și a ratei marginale de substituție între două bunuri. Rata marginală de substituție tehnică (RMST) între capital și muncă măsoară variația cantității de capital
Economie politică by Tiberiu Brăilean, Aurelian P. Plopeanu [Corola-publishinghouse/Administrative/1420_a_2662]
-
atît mai mult cu cît M fiind tot mai abundent, productivitatea sa marginală scade. b) Rata marginală de substituție tehnică (RMST) În continuare, pe plan formal, analiza este identică celei deja dezvoltate la teoria consumatorului și a ratei marginale de substituție între două bunuri. Rata marginală de substituție tehnică (RMST) între capital și muncă măsoară variația cantității de capital ce este necesară, de-a lungul unei izocante, pentru a compensa o variație infinitezimală a cantității de muncă. c) Combinația optimală a
Economie politică by Tiberiu Brăilean, Aurelian P. Plopeanu [Corola-publishinghouse/Administrative/1420_a_2662]
-
tot mai abundent, productivitatea sa marginală scade. b) Rata marginală de substituție tehnică (RMST) În continuare, pe plan formal, analiza este identică celei deja dezvoltate la teoria consumatorului și a ratei marginale de substituție între două bunuri. Rata marginală de substituție tehnică (RMST) între capital și muncă măsoară variația cantității de capital ce este necesară, de-a lungul unei izocante, pentru a compensa o variație infinitezimală a cantității de muncă. c) Combinația optimală a factorilor O dată determinată cantitatea de producție ce
Economie politică by Tiberiu Brăilean, Aurelian P. Plopeanu [Corola-publishinghouse/Administrative/1420_a_2662]
-
aceeași proporție, se spune că ea schimbă "scara"; raportul K/M rămîne neschimbat. Atunci avem de-a face cu așa-zisele "randamente de scară". Dacă întreprinderea își modifică tehnologia și schimbă proporția factorilor, avem de-a face cu "randamente de substituție", căci întreprinderea se dezvoltă substituind un factor cu altul. Nu se pot emite, a priori, ipoteze privind randamentele de substituție, decît în măsura în care ele depind de evoluția tehnologiilor și de cea a prețurilor relative ale factorilor, care sînt imprevizibile. În replică
Economie politică by Tiberiu Brăilean, Aurelian P. Plopeanu [Corola-publishinghouse/Administrative/1420_a_2662]
-
zisele "randamente de scară". Dacă întreprinderea își modifică tehnologia și schimbă proporția factorilor, avem de-a face cu "randamente de substituție", căci întreprinderea se dezvoltă substituind un factor cu altul. Nu se pot emite, a priori, ipoteze privind randamentele de substituție, decît în măsura în care ele depind de evoluția tehnologiilor și de cea a prețurilor relative ale factorilor, care sînt imprevizibile. În replică, se pot emite ipoteze privind evoluția randamentelor, a tehnologiei și a prețurilor factorilor constanți, aceștia depinzînd de raționalitatea antreprenorilor. Iată
Economie politică by Tiberiu Brăilean, Aurelian P. Plopeanu [Corola-publishinghouse/Administrative/1420_a_2662]
-
uzină; nu pot fi tot timpul introduse în cultură pămînturi noi la fel de fertile ca primele etc. Dacă utilizarea anumitor factori nu poate fi reprodusă în mod identic, costurile vor rămîne crescătoare (și randamentele descrescătoare) pe termen lung. f) Randamentele de substituție Se numesc "randamente de substituție" sporurile de productivitate, realizate în întreprindere prin substituirea unui factor de către altul. Invers decît în cazul randamentelor de scară, ce se operează cu o proporție K/M constantă, randamentele de substituție provin dintr-o modificare
Economie politică by Tiberiu Brăilean, Aurelian P. Plopeanu [Corola-publishinghouse/Administrative/1420_a_2662]
-
timpul introduse în cultură pămînturi noi la fel de fertile ca primele etc. Dacă utilizarea anumitor factori nu poate fi reprodusă în mod identic, costurile vor rămîne crescătoare (și randamentele descrescătoare) pe termen lung. f) Randamentele de substituție Se numesc "randamente de substituție" sporurile de productivitate, realizate în întreprindere prin substituirea unui factor de către altul. Invers decît în cazul randamentelor de scară, ce se operează cu o proporție K/M constantă, randamentele de substituție provin dintr-o modificare a raportului K/M. Cînd
Economie politică by Tiberiu Brăilean, Aurelian P. Plopeanu [Corola-publishinghouse/Administrative/1420_a_2662]
-
lung. f) Randamentele de substituție Se numesc "randamente de substituție" sporurile de productivitate, realizate în întreprindere prin substituirea unui factor de către altul. Invers decît în cazul randamentelor de scară, ce se operează cu o proporție K/M constantă, randamentele de substituție provin dintr-o modificare a raportului K/M. Cînd o întreprindere atinge scara minimum eficace, ea este incitată să caute randamente de substituție crescătoare. Într-adevăr, după ce au fost exploatate toate posibilitățile legate de o mai bună diviziune a muncii
Economie politică by Tiberiu Brăilean, Aurelian P. Plopeanu [Corola-publishinghouse/Administrative/1420_a_2662]
-
decît în cazul randamentelor de scară, ce se operează cu o proporție K/M constantă, randamentele de substituție provin dintr-o modificare a raportului K/M. Cînd o întreprindere atinge scara minimum eficace, ea este incitată să caute randamente de substituție crescătoare. Într-adevăr, după ce au fost exploatate toate posibilitățile legate de o mai bună diviziune a muncii în cadrul unui proces de producție dat, singurul mijloc de a ameliora, în continuare, productivitatea constă în căutarea altui proces de producție, adică a
Economie politică by Tiberiu Brăilean, Aurelian P. Plopeanu [Corola-publishinghouse/Administrative/1420_a_2662]
-
muncii în cadrul unui proces de producție dat, singurul mijloc de a ameliora, în continuare, productivitatea constă în căutarea altui proces de producție, adică a altui mod de a combina factorii de producție între ei. Randamentele de scară și cele de substituție sînt deci adeseori legate, cu atît mai mult cu cît numeroase echipamente sau procedee nu sînt utilizabile decît plecînd de la un anumit nivel de activitate. 7.3.3. Piețele contestabile Conform microeconomiei, cazul model este cel al concurenței pure și
Economie politică by Tiberiu Brăilean, Aurelian P. Plopeanu [Corola-publishinghouse/Administrative/1420_a_2662]
-
de producție fixe, variabile, totale, medii, marginale; * pragul de rentabilitate; * creșterea internă (prin investiții) și creșterea externă (prin concentrare); * piața; * concurență perfectă și concurență imperfectă; * monopol, monopson și oligopol; * crearea, oferta și prețul; * întreprinzătorul; * randamente de scară și randamente de substituție; * curbele de izoprodus sau izocantele; * rata marginală de substituție tehnică; * combinația optimală a factorilor; * piețe contestabile. Probleme de studiat: * Ce sînt și cum se clasifică întreprinderile? * Care sînt factorii de producție? * Cum se calculează productivitatea totală, medie și marginală a
Economie politică by Tiberiu Brăilean, Aurelian P. Plopeanu [Corola-publishinghouse/Administrative/1420_a_2662]
-
rentabilitate; * creșterea internă (prin investiții) și creșterea externă (prin concentrare); * piața; * concurență perfectă și concurență imperfectă; * monopol, monopson și oligopol; * crearea, oferta și prețul; * întreprinzătorul; * randamente de scară și randamente de substituție; * curbele de izoprodus sau izocantele; * rata marginală de substituție tehnică; * combinația optimală a factorilor; * piețe contestabile. Probleme de studiat: * Ce sînt și cum se clasifică întreprinderile? * Care sînt factorii de producție? * Cum se calculează productivitatea totală, medie și marginală a factorilor? * Ce sînt și cum se clasifică costurile de
Economie politică by Tiberiu Brăilean, Aurelian P. Plopeanu [Corola-publishinghouse/Administrative/1420_a_2662]
-
țină seama în configurarea strategiei sale de preț, într-un regim de concurență imperfectă? * Ce sînt prețurile administrate? * Care sînt rolul și funcțiile întreprinzătorului? * În ce constă legea randamentelor factoriale descrescătoare? * Ce este o izocantă? * Ce este rata marginală de substituție tehnică? * Care este combinația optimală a factorilor de producție? * Care pot fi efectele variației prețurilor relative ale factorilor de producție? * În ce constau randamentele de scară și randamentele de substituție? * În ce constă ipoteza randamentelor constante? * Ce sînt "economiile de
Economie politică by Tiberiu Brăilean, Aurelian P. Plopeanu [Corola-publishinghouse/Administrative/1420_a_2662]
-
descrescătoare? * Ce este o izocantă? * Ce este rata marginală de substituție tehnică? * Care este combinația optimală a factorilor de producție? * Care pot fi efectele variației prețurilor relative ale factorilor de producție? * În ce constau randamentele de scară și randamentele de substituție? * În ce constă ipoteza randamentelor constante? * Ce sînt "economiile de scară" și "dezeconomiile de scară"? * Ce sînt piețele contestabile? Capitolul 8 FACTORII DE PRODUCȚIE 8.1. MUNCA 8.1.1. Piața muncii și șomajul În sistemul capitalist, munca se schimbă
Economie politică by Tiberiu Brăilean, Aurelian P. Plopeanu [Corola-publishinghouse/Administrative/1420_a_2662]
-
chip inevitabil la monopol, concurența determină întreprinderile să facă tot ce pot pentru a-l evita sau surmonta. Producătorii încearcă să obțină randamente crescătoare, cel puțin în anumite perioade, dispunînd momentan de monopolul unui produs nou sau realizînd randamente de substituție. Pe de altă parte, importanța costurilor fixe și a strategiilor disuasive ale firmelor prezente pe piață pot limita conte stabilitatea acesteia. Iată că procesul concurențial poate el însuși antrena limite ale concurenței (!). De asemenea, chiar în absența reglementărilor sau a
Economie politică by Tiberiu Brăilean, Aurelian P. Plopeanu [Corola-publishinghouse/Administrative/1420_a_2662]
-
ofertă), scăderea prețului crește cererea netă pînă la a o anula. Cererea netă a fiecărui bun trebuie să fie o funcție descrescătoare (inversă) a prețului. Aceasta se verifică cu ajutorul ipotezei substituabilității brute, potrivit căreia între două bunuri oarecare efectul de substituție conduce întotdeauna la efectul-venit. Dacă prețul lui X crește în raport cu prețul lui Y, cererea pentru X trebuie să scadă, iar cea pentru Y să crească. Dar creșterea lui Px scade venitul real și deci reduce cererea pentru ambele bunuri. Dacă
Economie politică by Tiberiu Brăilean, Aurelian P. Plopeanu [Corola-publishinghouse/Administrative/1420_a_2662]
-
Y, cererea pentru X trebuie să scadă, iar cea pentru Y să crească. Dar creșterea lui Px scade venitul real și deci reduce cererea pentru ambele bunuri. Dacă acest efect-venit asupra consumului lui Y este mai puternic decît efectul de substituție, cererea pentru Y se diminuează atunci cînd prețul său relativ a scăzut. Deci convergența către echilibru nu mai este asigurată dacă anumite bunuri au o cerere netă care variază în același sens cu prețul lor relativ, și nu în sens
Economie politică by Tiberiu Brăilean, Aurelian P. Plopeanu [Corola-publishinghouse/Administrative/1420_a_2662]
-
unui individ fără a o deteriora pe cea a altui individ, cel puțin. Pentru ca alocarea resurselor să fie optimală, în sens paretian, trebuie îndeplinite trei condiții: 1) repartiția optimală a bunurilor între consumatori. Prima condiție a optimului: Rata marginală de substituție între două bunuri oarecare trebuie să fie identică pentru toți consumatorii; 2) repartiția optimală a factorilor între producători. A doua condiție a optimului: Rata marginală de substituție tehnică (RMST) între doi factori de producție trebuie să fie identică în toate
Economie politică by Tiberiu Brăilean, Aurelian P. Plopeanu [Corola-publishinghouse/Administrative/1420_a_2662]
-
repartiția optimală a bunurilor între consumatori. Prima condiție a optimului: Rata marginală de substituție între două bunuri oarecare trebuie să fie identică pentru toți consumatorii; 2) repartiția optimală a factorilor între producători. A doua condiție a optimului: Rata marginală de substituție tehnică (RMST) între doi factori de producție trebuie să fie identică în toate întreprinderile; 3) repartiția optimală a producției globale între bunuri. A treia condiție a optimului: Rata marginală de transformare (RMT) între două bunuri oarecare trebuie să fie egală
Economie politică by Tiberiu Brăilean, Aurelian P. Plopeanu [Corola-publishinghouse/Administrative/1420_a_2662]
-
factori de producție trebuie să fie identică în toate întreprinderile; 3) repartiția optimală a producției globale între bunuri. A treia condiție a optimului: Rata marginală de transformare (RMT) între două bunuri oarecare trebuie să fie egală cu rata marginală de substituție între aceste bunuri; RMT între două bunuri X și Y indică cantitatea din bunul Y pe care colectivitatea trebuie să o sacrifice pentru a produce o unitate suplimentară din bunul X. Este tangenta într-un punct a frontierei posibilităților de
Economie politică by Tiberiu Brăilean, Aurelian P. Plopeanu [Corola-publishinghouse/Administrative/1420_a_2662]
-
dinamic, tendențial; * dezechilibru funcțional și dezechilibru structural; * legea debușeelor a lui J.-B. Say; * legea lui L. Walras; * teorema lui Arrow-Debreu; * tatonarea walrasiană; * critica keynesiană a tatonării walrasiene (teoria dezechilibrului); * teorema Somenchein-Mantel-Debreu; * ipoteza substituabilității brute; * optimul paretian; * rata marginală de substituție; * rata marginală de substituție tehnică și rata marginală de transformare; * frontiera posibilităților de producție * modelul IS-LM-BP. Probleme de discutat: * Care este proveniența etimologică a termenului de "echilibru"? * Cum definesc echilibrul economic N. Dobrotă și E. Malinvaud? * Economia poate atinge un
Economie politică by Tiberiu Brăilean, Aurelian P. Plopeanu [Corola-publishinghouse/Administrative/1420_a_2662]
-
și dezechilibru structural; * legea debușeelor a lui J.-B. Say; * legea lui L. Walras; * teorema lui Arrow-Debreu; * tatonarea walrasiană; * critica keynesiană a tatonării walrasiene (teoria dezechilibrului); * teorema Somenchein-Mantel-Debreu; * ipoteza substituabilității brute; * optimul paretian; * rata marginală de substituție; * rata marginală de substituție tehnică și rata marginală de transformare; * frontiera posibilităților de producție * modelul IS-LM-BP. Probleme de discutat: * Care este proveniența etimologică a termenului de "echilibru"? * Cum definesc echilibrul economic N. Dobrotă și E. Malinvaud? * Economia poate atinge un echilibru absolut? * Care este
Economie politică by Tiberiu Brăilean, Aurelian P. Plopeanu [Corola-publishinghouse/Administrative/1420_a_2662]
-
constă teoria keynesiană a dezechilibrului? * În ce constă teorema Somenchein-Mantel-Debreu? * În ce constă ipoteza substituabilității brute? * Ce este optimul paretian? * Care sînt condițiile ce trebuie îndeplinite pentru ca alocarea resurselor să fie optimă, în sens paretian? * Ce este rata marginală de substituție? * Ce este rata marginală de substituție tehnică? * Ce este rata marginală de transformare? * Ce este frontiera posibilităților de producție? * În ce constă eșecul relativ al teoriei neoclasice a echilibrului? Capitolul 18 BALANȚA DE PLĂȚI Balanța de plăți este un "cont
Economie politică by Tiberiu Brăilean, Aurelian P. Plopeanu [Corola-publishinghouse/Administrative/1420_a_2662]
-
ce constă teorema Somenchein-Mantel-Debreu? * În ce constă ipoteza substituabilității brute? * Ce este optimul paretian? * Care sînt condițiile ce trebuie îndeplinite pentru ca alocarea resurselor să fie optimă, în sens paretian? * Ce este rata marginală de substituție? * Ce este rata marginală de substituție tehnică? * Ce este rata marginală de transformare? * Ce este frontiera posibilităților de producție? * În ce constă eșecul relativ al teoriei neoclasice a echilibrului? Capitolul 18 BALANȚA DE PLĂȚI Balanța de plăți este un "cont" care reflectă toate plățile efectuate între
Economie politică by Tiberiu Brăilean, Aurelian P. Plopeanu [Corola-publishinghouse/Administrative/1420_a_2662]