3,753 matches
-
remarcă primul dicționar etimologic latin-român (aproape o sută de cuvinte din vocabularul de bază), secționat în substantive și verbe. Historya polskimi rytmami o Woloskiey Ziemi i Moldawskiey [Istoria în versuri polone despre Moldova și Țara Românească], sub titlul prescurtat Poema polonă, a fost scrisă în 1684, în timpul exilului în Polonia și închinată regelui Jan Sobieski. Poate fi citită astăzi în traducerea liberă, integrală, a lui P.P. Panaitescu. „Muza sarmată” e invocată retoric, spre a scuza imperfecțiunea formei în tratarea unui subiect
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/286444_a_287773]
-
închinată regelui Jan Sobieski. Poate fi citită astăzi în traducerea liberă, integrală, a lui P.P. Panaitescu. „Muza sarmată” e invocată retoric, spre a scuza imperfecțiunea formei în tratarea unui subiect înalt. Intenția era aceea de a-l convinge pe regele polon asupra nobleței de origine a românilor. Sub influență clasică, poema începe: „Cânt țara-mi înlăcrimată și pe bieții locuitori” care au îndurat „scene de tiranie neroniană, prădăciuni, cruzimi de nepovestit”. Pe aceeași idee a antinomiei între bogăția de rai și
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/286444_a_287773]
-
între bogăția de rai și nefericirea țării își va construi mai târziu Alecu Russo poema Cântarea României. Elemente de mitologie clasică sunt îmbinate cu informații istorice luate din surse enumerate de autor. Conținutul nu e decât o variantă la Cronica polonă. Partea cea mai poetică e descrierea edenului moldav, văzut de Dragoș și suita lui cinegetică la trecerea Carpaților spre văile mănoase ale Siretului, Prutului și Nistrului. Opera de traducător conține două titluri. Istorie de Crăiia Ungurească e prelucrată după Origines
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/286444_a_287773]
-
I, București, 1872, 243-373; ed. îngr. și pref. I. Șt. Petre, București, 1943; ed. (Letopisețul Țării Moldovei de la Aaron Vodă încoace) îngr. și pref. P. P. Panaitescu, București, 1944; Descrierea Moldovei și a Țărei Românești în trei cânturi, în versuri polone (tr. și publ. B. P. Hasdeu), „Arhiva istorică a României”, I, 1865, partea I, 20-22; Viața lumii și Stihuri împotriva Zavistiei (publ. B. P. Hasdeu), „Satyrul”, 1866, 10; Despre poporul Moldovei și al Țerei Românești (tr. B. P. Hasdeu, publ
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/286444_a_287773]
-
Românești (tr. B. P. Hasdeu, publ. M. Kogălniceanu), în Cronicile României sau Letopisițele Moldovei și Valahiei, III, București, 1874, 487-524; Opere complete, I-II, îngr. V. A. Urechia, glosar L. Șăineanu, București, 1886-1888; Cronica Țării Moldovei și a Munteniei - Cronica polonă, tr. și îngr. Ioan Bogdan, în Cronice inedite atingătoare de istoria românilor, București, 1895; Chronicon Terrae Moldavicae ab Arone principe, îngr. E. Barwinski, București, 1912; Istorie în versuri polone despre Moldova și Țara Românească, tr. și îngr. P. P. Panaitescu
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/286444_a_287773]
-
L. Șăineanu, București, 1886-1888; Cronica Țării Moldovei și a Munteniei - Cronica polonă, tr. și îngr. Ioan Bogdan, în Cronice inedite atingătoare de istoria românilor, București, 1895; Chronicon Terrae Moldavicae ab Arone principe, îngr. E. Barwinski, București, 1912; Istorie în versuri polone despre Moldova și Țara Românească, tr. și îngr. P. P. Panaitescu, București, 1929; Cartea despre descălecatul dintâi - Letopisețul Țării Moldovei, îngr. I. Pillat, București, 1933; Cartea despre descălecatul dentâiu a Țărei Moldovei și neamului moldovenesc. Letopisețul Țărei Moldovei de la Aron
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/286444_a_287773]
-
V. A. Urechia, Miron Costin, Craiova, 1891; Aron Densușianu, Istoria limbei și literaturei române, ed. 2, Iași, 1894, 359-432; Iorga, Ist. lit. XVIII, II, 460-481; Giorge Pascu, Miron Costin, Iași, 1921; Iorga, Ist. lit., I, 315-341; P. P. Panaitescu, Influența polonă în opera și personalitatea cronicarilor Grigore Ureche și Miron Costin, București, 1925, 15-20, 83-133, 214-224; Pușcariu, Ist. lit., 132-138; Ioan Lupaș, Miron Costin și concepția lui filosofică-religioasă asupra istoriei, Sibiu, 1934; Giorge Pascu, Cronicarii moldoveni Gligorie Ureache și Miron Costin
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/286444_a_287773]
-
Miron Costin. Permanențe ale mentalității românești, Iași, 1995; Dan Horia Mazilu, Literatura română barocă în context european, București, 1996, 229-252; Sorohan, Introducere, 181-214, 333-351; Dicț. analitic, II, 365-368, IV, 395-397; Dicț. esențial, 204-208; Mihai Mitu, Integrala Miron Costin în limba polonă, RL, 2001, 12. El.Sr.
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/286444_a_287773]
-
creștini și de același neam” (una dintre primele confirmări scrise ale conștiinței de unitate a poporului român). Textul se întrerupe la mijloc de frază (ultimele două file au fost rupte între timp), fiind completat de Ioan Bogdan pe baza Cronicii polone și a Letopisețului Țării Moldovei al lui Grigore Ureche. Comparația cu Letopisețul de la Putna permite însă concluzia că pe cele două file dispărute din Letopisețul de la Bistrița istorisirea continua, probabil, până în anii 1518-1526 sau până la o dată apropiată. Față de paginile referitoare
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/287788_a_289117]
-
are o mașină de 100 de cai putere, va dori ca noua lui mașină să aibă același potențial, și oricât de modernă ar fi aceasta, nu va accepta să aibă numai 60 de cai putere" (El Mundo, 2003f). Primul ministru polon, Leszek Miller, manifestă și el o puternică rezistență. Doar propune ca soluție o amânare sine die. "A fost cel mai dur", afirmă ministrul belgian de externe, Louis Michel, cu toate că purtătorul de cuvânt al lui Miller asigură că Aznar a promis
by Diego Varela [Corola-publishinghouse/Science/952_a_2460]
-
stabilită la Nisa, votând cu veto propunerea pe care i-a prezentat-o primul ministru italian, Silvio Berlusconi, pe care Franța și Germania o susțineau. Acum, fostul mare aliat al lui Aznar, primul ministru polonez, Leszek Miller, rămâne singur. Președintele polon, Aleksander Kwasniewski, vorbește cu secretarul general al PSOE (Partidul Socialist Muncitoresc Spaniol) și declară pe un post public de radio din țara sa că "totul pare să indice faptul că Polonia va rămâne singură" în apărarea Tratatului de la Nisa (El
by Diego Varela [Corola-publishinghouse/Science/952_a_2460]
-
Țara Moldovei și despre domnii ei, cum au venit mai întâi românii în Țara Moldovei și cine a fost primul lor domn sau voievod, de la anul întâi de la facerea lumii 6860, iar de la nașterea Domnului 1352), versiune, transmisă în limba polonă, a cronicii scrise la Curtea lui Ștefan cel Mare, precum și a analelor ulterioare. Oferă informații prelucrate după letopisețul oficial (o variantă înrudită grupei de manuscrise de la Putna) pentru un interval cuprins între 1352 și 1552, de-aici încolo până la final
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/286526_a_287855]
-
un interval cuprins între 1352 și 1552, de-aici încolo până la final (1564), un narator mai liber și mai implicat în relatare luând ca sursă mărturiile contemporanilor. Cu un suport real în derularea faptelor istorice e devansarea, numai în redacția polonă, a datei privitoare la descălecat; în plus, textul include două paragrafe cu referire la organizarea statului (dregătorii, oștire, judecăți și împărțirea în ținuturi a Moldovei, în secolul al XVI-lea). După un manuscris descoperit de istoricul K. W. Wójcicki și
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/286526_a_287855]
-
două paragrafe cu referire la organizarea statului (dregătorii, oștire, judecăți și împărțirea în ținuturi a Moldovei, în secolul al XVI-lea). După un manuscris descoperit de istoricul K. W. Wójcicki și publicat în 1844, la Varșovia, în seria „Vechi scriitori poloni”, B. P. Hasdeu traduce cronica în românește (în „Arhiva istorică a României”). Alte ediții - și transpuneri - aparțin lui I. Bogdan și, respectiv, P. P. Panaitescu (ambii uzând de copii inedite, mai complete și mai apropiate arhetipului pierdut). Atribuită inițial unui
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/286526_a_287855]
-
a cronografelor autohtone (eventual de a copia sau, mai probabil, de a-și comanda „extrasul”). Altfel, retușurile ce survin sub pana (încă) anonimului traducător („rescrierea”, în cazul unor contexte favorabile, ori ocultarea altora, ce stânjenesc) sunt, previzibil, în profitul conaționalilor poloni; de-aici și câteva izbucniri ironice, polemice ce contrastează cu stereotipia cronicii. Ediții: Descrierea cronicii despre Țara Moldovei și despre domnii ei, cum au venit mai întâi românii în Țara Moldovei și cine a fost primul lor domn sau voievod
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/286526_a_287855]
-
l-a învins pe Petru Aron în bătălia de la Doljești (12 aprilie 1457), fiind încoronat domn al Moldovei, pe câmpia de la Direptate (14 aprilie 1457); -în prima parte a domniei a menținut relația cu Imperiul otoman și a acceptat suzeranitatea polonă pentru a înlătura suzeranitatea maghiară; o a încheiat cu Polonia Tratatul de la Overchelăuți (4 aprilie 1459), prin care era recunoscut domn de regele Cazimir al IVlea în schimbul acceptării suzeranității acestuia și cedării Hotinului ; după semnarea tratatului Petru Aron a fost
Istoria românilor : sinteze de istorie pentru clasa a XII-a by Cristina Nicu, Simona Arhire () [Corola-publishinghouse/Science/1128_a_1947]
-
28 septembrie 1600 a avut loc bătălia de la Mirăslău între armatele lui Mihai Viteazul și nobilimea maghiară, aliată cu oastea imperială condusă de Gheorghe Basta, încheiată cu înfrângerea domnul muntean; înfrângerea lui Mihai a avut consecințe negative pentru Țările Române: polonii au intrat în Moldova și l-au pus domn pe Ieremia Movilă; ulterior l-au pus domn pe Simion Movilă în Țara Românească (după înfrângerea lui Mihai în bătălia de la Bucov octombrie 1600 și Curtea de Argeș noiembrie 1600). -pierzând și tronul
Istoria românilor : sinteze de istorie pentru clasa a XII-a by Cristina Nicu, Simona Arhire () [Corola-publishinghouse/Science/1128_a_1947]
-
A urmat școala primară la Ploiești (1937-1941), Liceul „Elena Doamna” din București (1941-1946) și din nou la Ploiești, Liceul „Despina Doamna” (1946-1950). În 1954 a absolvit Facultatea de Filologie a Universității din București, secția limbi slave, specialitatea limba și literatura polonă. Obține titlul de doctor în 1978 cu teza Romanul istoric al lui Henryk Sienkiewicz în context european. După licență a lucrat scurt timp în redacția de literatură universală contemporană a Editurii de Stat pentru Literatură și Artă (1955-1956), apoi începe
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/290428_a_291757]
-
istoric al lui Henryk Sienkiewicz în context european. După licență a lucrat scurt timp în redacția de literatură universală contemporană a Editurii de Stat pentru Literatură și Artă (1955-1956), apoi începe o carieră didactică la Catedra de limba și literatura polonă a Facultății de Limbi Slave (1956-1973), ulterior fiind transferată la Catedra de limba română, unde predă până la pensionare, în 1989. Debutează la revista „Romanoslavica” în 1965. Interesul față de personalitatea lui Henryk Sienkiewcz, vizibil încă din 1957, într-o prefață la
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/290428_a_291757]
-
iubit România - Kazimiera Illakowiczówna, pref. Ioan Grigorescu, București, 2003. Traduceri: Maria Kuncewiczowa, Tristan 1946, București, 1973; Wiktor Ostrowski, Viața marelui fluviu, București, 1975; Eliza Orzeskowa, Pe malurile Niemenului, pref. trad., București, 1986. Repere bibliografice: Velea, Interferențe, 180-182; Stan Velea, Literatura polonă în România. Receptarea unei mari literaturi, București, 2001, passim. St. V.
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/290428_a_291757]
-
la Viena, leagă prietenii de durată cu Samuil Micu, Gh. Șincai, Petru Maior și Samuil Vulcan. Studios și dornic să se informeze din surse originare asupra unor probleme de lingvistică, istorie și drept, își însușește, pe lângă limba germană, limbile franceză, polonă, italiană, latină și greacă. Pregătirea umanistă temeinică și aderarea la ideile iluministe îl situează printre exponenții Școlii Ardelene. Ocupă, pentru scurt timp, un post de profesor la Blaj, dar, în urma neînțelegerilor cu episcopul I. Bob, se reîntoarce la Viena, unde
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/285910_a_287239]
-
MAREȘ, Nicolae (18.IV.1938, Măgurele, j. Prahova), polonist și traducător. Este fiul Elisabetei (n. Țenea) și al lui Dumitru Mareș, muncitor ceferist. Se înscrie la Universitatea din București (1959-1960) și își continuă studiile la Facultatea de Limba și Literatura Polonă în cadrul Universității din Varșovia (1961-1966). A îmbrățișat cariera diplomatică, îndeplinind diferite funcții în cadrul Ministerului Afacerilor Externe: în Departamentul de relații cu românii din străinătate (1966- 1967), atașat cultural la Ambasada Română din Varșovia (1967-1974), secretar la Departamentul pentru problemele Europei
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/288012_a_289341]
-
din Paris (1987-1988). Din 1994 este însărcinat cu afaceri ad-interim la Ambasada Română din Macedonia. Colaborează la „Steaua”, „Tribuna”, „România literară”, „Contemporanul”, „Familia”, „Convorbiri literare”, „Ateneu” ș.a. Debutează ca traducător în 1970 și își publică prima carte, monografia Republica Populară Polonă, în 1972 (în colaborare cu Lucia Badea). Monografia Ioan Paul al II-lea, papă pentru mileniul al III-lea (2000), bogat nutrită documentar, prezintă personalitatea marelui prelat prin mijlocirea operei și a biografiei, avansând ipoteza originii sale române. Aflându-se
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/288012_a_289341]
-
Lucia Badea). Monografia Ioan Paul al II-lea, papă pentru mileniul al III-lea (2000), bogat nutrită documentar, prezintă personalitatea marelui prelat prin mijlocirea operei și a biografiei, avansând ipoteza originii sale române. Aflându-se în contact direct cu literatura polonă, M. a tradus îndeosebi poezie, contribuția sa situându-se mai ales în perimetrul liricii contemporane. Din patrimoniul clasic selectează și transpune din versurile lui Adam Mickiewicz. Alte traduceri - Poeme (1973) de Tadeusz Róz˙ewicz, Bucuria scrierii (1977) de Wislawa Szymborska
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/288012_a_289341]
-
ca și de versiunea pe care o realizează în Poeme de Karol Wojtyla, viitorul papă Ioan Paul al II-lea. În proză M. traduce, singur sau în colaborare, din Michal Rusinek, Tadeusz Z.elenșki-Boy, Zenon Kosidowski ș.a. SCRIERI: Republica Populară Polonă (în colaborare cu Lucia Badea), București, 1972; Wyspianski, București, 1981; Ioan Paul al II-lea, papă pentru mileniul al III-lea, București, 2000. Traduceri: Zenon Kosidowski, Povestiri biblice, București, 1970 (în colaborare cu Anda Mareș); Stanislaw Jerzy Lec, Gânduri nepieptănate
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/288012_a_289341]