32,884 matches
-
rezultate favorabile [6], dar la pacienții cu boală neoplazică avansată prognosticul este de obicei slab [3, 7, 8]. În 1954, Glen și colab. [9] au propus pentru prima dată procedura chirurgicală radicală, denumită ,,colecistectomia radicală”, unde fosa veziculei biliare împreună cu țesutul limfatic de la nivelul ligamentului hepato-duodenal sunt excizate în bloc odată cu colecistectomia. Pack și colab. [10] în 1955 și Fahim și colab. [11] în 1962 au pledat pentru rezecția radicală constând în hepatectomie și disecție limfatică portală, această strategie fiind recomandată
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului by Anca Raluca Popiţa, Nicolae Bolog () [Corola-publishinghouse/Science/92178_a_92673]
-
pentru tumorile T1b sau cele cu un nivel mai mare de invazie rerezecția este recomandată pentru toți pacienții care au o condiție medicală bună pentru a suporta o intervenție chirurgicală de amploare. STADIUL IB (T2N0M0) Pacienții cu T2 (tumora invadează țesutul conjunctiv perimuscular) vor beneficia de rezecție radicală. Simpla colecistectomie, datorită unei disecții subseroase lasă pe loc țesut tumoral restant în patul hepatic al colecistului. Probabilitatea metastazelor ganglionilor limfatici la pacienții cu tumora T2 a fost raportată ca variind între 28-63
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului by Anca Raluca Popiţa, Nicolae Bolog () [Corola-publishinghouse/Science/92178_a_92673]
-
pentru reintervenții cu efectuarea de rezecție hepatică cu limfadenectomie regională a ligamentului hepatoduodenal. Pacienții suspectați de a avea T2 sau leziuni ale veziculei biliare mai avansate preoperator ar trebui supuși unei laparotomii exploratorii cu rezecție în bloc a colecistului cu țesut hepatic adiacent pe o profunzime de cel puțin 2 cm și limfadenectomie regională. Deși se poate realiza o rezecție hepatică nonanatomică cuprinzând fosa veziculei biliare, rezecția anatomică hepatică a segmentelor 4b și este asociată cu o sângerare mai mică intraoperatorie
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului by Anca Raluca Popiţa, Nicolae Bolog () [Corola-publishinghouse/Science/92178_a_92673]
-
extensivă [29, 30]. Rata pozitivității ganglionilor limfatici în tumorile T1b-T3 în aceste studii variază de la 16% până la 30%. Rezecția ductului biliar combinat cu limfadenectomie regională necesită efectuarea manevrei Kocher, secționarea căii biliare principale la nivelul duodenului și disecția completă a țesutului înconjurător. Această disecție trebuie continuată superior până se obține o scheletizare a fisurei transversale hepatice (porta hepatis). Reconstrucția se va efectua printr-o hepaticojejunostomie Y à la Roux. Imaginea de ansamblu al cancerului de veziculă biliară este încă una sumbră
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului by Anca Raluca Popiţa, Nicolae Bolog () [Corola-publishinghouse/Science/92178_a_92673]
-
ADH1C Arg/Arg, dar nu și pentru genotipurile ALDH2 Glu/Glu sau ADH1B Arg [33]. GENE IMPLICATE ÎN ACTIVITATEA ANTIOXIDANTĂ Stresul oxidativ este implicat în carcinogeneza pancreatică, iar expresia enzimelor antioxidante: superoxid dismutaza (SOD) și catalaza (CAT) este scăzută în țesutul tumoral pancreatic [34]. Homozigotismul (Val 16 Val) sau heterozigotismul (Ala16 Val) pentru polimorfismul SOD2 rs 4880 au un risc cu 43% mai mic pentru cancerul pancreatic, față de homozigoții pentru alela de tip sălbatic (Ala 16 Ala) [35]. În schimb, nu
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului by Luminiţa Leluţiu, Alexandru Irimie () [Corola-publishinghouse/Science/92187_a_92682]
-
de CTC are aplicații nu numai în diferențierea dintre procesele maligne și cele benigne, dar și pentru neoplaziile pancreatice intraepiteliale (Pan IN). S-a evidențiat că în Pan IN celulele care poartă mutațiile oncogene K-ras sunt prezente nu numai în țesutul stromal înconjurător, dar și în circulație și chiar în ficat. Aceste celule circulante Pan IN exprimă markeri mezenchimali caracteristici procesului EMT, reprezentând adevărate celule pancreatice preneoplazice [85]. CELULELE DENDRITICE CIRCULANTE Celulele dendritice (DC) au rol în prezentarea antigenului limfocitelor T
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului by Luminiţa Leluţiu, Alexandru Irimie () [Corola-publishinghouse/Science/92187_a_92682]
-
al explorării seturilor celulare circulante implicate în carcinogeneză și prin semnificațiile lor multiple, de la diagnostic la tratament, acest domeniu reprezintă o direcție promițătoare de investigații. ACIZII NUCLEICI LIBERI ADN CIRCULANT LIBER ADN circulant liber provine din ADN-ul genomic al țesutului tumoral, conservând modificările genetice și epigenetice ale țesutului primar, reprezentând prin aceasta un important potențial diagnostic, prognostic și de monitorizare în diferite procese maligne [96,97]. Modificările constatate în ADN-ul liber circulant sunt atât de ordin genetic cât și
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului by Luminiţa Leluţiu, Alexandru Irimie () [Corola-publishinghouse/Science/92187_a_92682]
-
și prin semnificațiile lor multiple, de la diagnostic la tratament, acest domeniu reprezintă o direcție promițătoare de investigații. ACIZII NUCLEICI LIBERI ADN CIRCULANT LIBER ADN circulant liber provine din ADN-ul genomic al țesutului tumoral, conservând modificările genetice și epigenetice ale țesutului primar, reprezentând prin aceasta un important potențial diagnostic, prognostic și de monitorizare în diferite procese maligne [96,97]. Modificările constatate în ADN-ul liber circulant sunt atât de ordin genetic cât și epigenetic. Markeri genetici Mutațiile K-ras Sunt prezente în
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului by Luminiţa Leluţiu, Alexandru Irimie () [Corola-publishinghouse/Science/92187_a_92682]
-
primar, reprezentând prin aceasta un important potențial diagnostic, prognostic și de monitorizare în diferite procese maligne [96,97]. Modificările constatate în ADN-ul liber circulant sunt atât de ordin genetic cât și epigenetic. Markeri genetici Mutațiile K-ras Sunt prezente în țesutul tumoral al adenocarcinomului ductal pancreatic în peste 90% dintre cazuri, ele fiind detectate în principal la nivelul codonului 12, dar într-o proporție mai mică de cazuri și la nivelul codonilor 13 și 61 [98]. În ADN-ul liber circulant
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului by Luminiţa Leluţiu, Alexandru Irimie () [Corola-publishinghouse/Science/92187_a_92682]
-
diagnostic [102]. Mutațiile TP53 Sunt prezente la aproximativ 70% dintre pacienți cu CP invaziv, dar cu dezavantajul că ele sunt prezente la foarte diferite nivele ale genei, implicând recurgerea la tehnologii sofisticate și frecvent utilizate mai mult în determinări pe țesutul tumoral și în bilă [103]. Alte mutații Prin studii de genomică funcțională au fost identificate în ADN-ul liber circulant șapte gene care ar putea diferenția CP de subiecții sănătoși: TNC, TFP1, TGF-β1, SEL-IL, LICAM, WWTR1, CDC4BPA [104]. O atenție
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului by Luminiţa Leluţiu, Alexandru Irimie () [Corola-publishinghouse/Science/92187_a_92682]
-
histonei sau remodelarea cromatinei sunt intens studiate în cancer [107]. În cancerul pancreatic, studiul profilului global de metilare la nivelul a 1505 sedii de metilare CpG pentru 807 gene a evidențiat existența unor diferențe semnificative de metilare ale genomului în țesutul tumoral din CP față de subiecții sănătoși [108]. La nivel plasmatic s-a evidențiat o metilare patologică a ciclinei D2, iar printr-un studiu complex care a investigat pe ADN-ul plasmatic, 56 dintre cele mai frecvente gene metilate s-a
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului by Luminiţa Leluţiu, Alexandru Irimie () [Corola-publishinghouse/Science/92187_a_92682]
-
R) Reprezentând fragmente monocatenare de ARN de 18-24 nucleotide, mi-R reprezintă o nouă clasă de ARN noncodant, care acționează ca reglatori endogeni ai genelor codante de proteine la nivel posttranslațional [116]. Mi-R circulant își are originea în celulele țesutului tumoral, fiind stabil în circulație, nivelul expresiei sale serice fiind reproductibil interindividual [117]. Micro ARN este implicat într-o multitudine de procese biologice, inclusiv în cancer, în reglarea ciclului celular, diferențiere, proliferare, apoptoză, angiogeneză [118]. Studiul disreglării profilului mi-R
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului by Luminiţa Leluţiu, Alexandru Irimie () [Corola-publishinghouse/Science/92187_a_92682]
-
acestuia de pancreatita cronică [124]. Un progres important îl reprezintă un studiu a două molecule miR: miR-221, cu funcție oncogenă și miR 375 cu funcție supresivă. S-a evidențiat valoarea diagnostică pentru CP a supraexpresiei miR 221 nu numai în țesutul tumoral, dar și a nivelului său plasmatic,simplificând astfel complexitatea studiului anterior. Nivelul plasmatic al miR-221 crește semnificativ în CP față de subiecții de control, iar raportul miR-221/miR-375 este semnificativ crescut în CP, ariile de sub curbă pentru miR-221,miR.375
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului by Luminiţa Leluţiu, Alexandru Irimie () [Corola-publishinghouse/Science/92187_a_92682]
-
seric miR-221 este evidențiată de utilitatea sa în predicția metastazelor la distanță, nivelul său seric corelându-se cu metastazarea la distanță și nerezecabilitatea [125]. Nivelul miR-221 scade după rezecția chirurgicală, reflectând statusul și dinamica tumorală, iar creșterea corelându-se cu prezența de țesut rezidual sau recurența. Din complexul de șapte miR (124), nivelul seric înalt al miR-21 se corelează cu durata mai scăzută de supraviețuire, având o evidentă valoare prognostică, independentă de alți factori clinici sau morfopatologici. Profilul miR este important și pentru
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului by Luminiţa Leluţiu, Alexandru Irimie () [Corola-publishinghouse/Science/92187_a_92682]
-
128]. TELOMERAZA Dintre cele trei componente ale complexului telomerazic: hTR, hTERT și TEP, interesul se concentrează asupra hTERT. hTERT (revers transcriptaza telomerozică umană) reprezintă „unitatea catalitică” a complexului telomerazic, fiind trepta limitantă a activității telomerazice. Expresia hTERT este crescută în țesutul tumoral și se coreleaza cu activitatea telomerazică [129]. Valoarea diagnostică În adenocarcinomul ductal pancreatic investigațiile asupra nivelului hTERT au fost efectuate în principal asupra sucului pancreatic recoltat prin ERCP, urmărindu-se expresia mARN-hTERT [130, 131]. Activitatea crescută a telomerazei în
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului by Luminiţa Leluţiu, Alexandru Irimie () [Corola-publishinghouse/Science/92187_a_92682]
-
142]. Dacă ne referim la markerii derivați tumoral, atunci aceștia ar trebui să îndeplinească simultan câteva condiții pentru a avea valoarea de biomarkeri serologici în CP:produsul genelor supraexprimate în tumoră trebuie să fie secretat;să nu fie exprimați în țesuturile netransformate tumoral;să fie specifici pentru adenocarcinomul pancreatic ductal [143]. Deși nu sunt suficient de sensibili și specifici pentru a permite diagnosticul de CP, markerii serologici au valoare pentru diagnosticul diferențial dintre afecțiunile maligne și benigne pancreatice, sunt utili ca
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului by Luminiţa Leluţiu, Alexandru Irimie () [Corola-publishinghouse/Science/92187_a_92682]
-
reprezintă principalii factori de prognostic în CP [194]. Se sugerează ca pacienții cu CP candidați la chimioterapie să fie stratificați pe baza răspunsului inflamator sistemic în perioada preterapeutică, putând beneficia eventual de o modulare farmacologică a răspunsului inflamator [193]. Adipocitokinele Țesutul grăsos care nu mai este privit ca un organ de stocaj, ci ca un organ endocrin, care sintetizează și eliberează în circulație numeroși mediatori, în principal adipocitokine, are un rol important în reglarea diferitelor procese fiziologice, inclusiv inflamația, hematopoeza, imunitatea
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului by Luminiţa Leluţiu, Alexandru Irimie () [Corola-publishinghouse/Science/92187_a_92682]
-
și cașexia indusă de boala neoplazică, sau existența unei rezistențe la adiponectină, datorită unei subreglări a receptorilor adiponectinei sau a căilor sale de semnalizare. Având în vedere că s-a evidențiat prezența de receptori Adipo R1 și Adipo R2 în țesutul tumoral pancreatic, nu se poate exclude ipoteza că prezența acestor receptori și ai hiperadiponectinemiei ar fi expresia unui proces adaptativ la cancer [199]. Concomitent s-a evidențiat un nivel scăzut al leptinei, care nu se corelează cu pierderea ponderală și
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului by Luminiţa Leluţiu, Alexandru Irimie () [Corola-publishinghouse/Science/92187_a_92682]
-
dar superioară MIC-1 [209]. Determinarea seriată a nivelului seric al NGAL evidențiază scăderea postoperatorie a acesteia în cancerele rezecabile [210]. Osteopontina (OPN) Este o proteină fosforilată și glucozilată a matricei extracelulare, fiind foarte probabil produsă de către macrofagele activate, care infiltrează țesutul tumoral [211, 212], deși există studii care sugerează producerea sa și de către celulele tumorale. OPN are un rol complex în tumorigeneză, favorizând procesul de migrare și invazie, crescând capacitatea metastatică, stimulând proliferarea și progresia celulară și protejând celulele tumorale de
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului by Luminiţa Leluţiu, Alexandru Irimie () [Corola-publishinghouse/Science/92187_a_92682]
-
IC. Una dintre explicații este legată de riscul crescut al acestor pacienți pentru aritmii ventriculare (15). Toate aceste rezultate trebuie privite însă și analizate în context individual, cu atât mai mult cu cât este recunoscut faptul că nu cantitatea de țesut adipos acumulat în exces este importantă, ci mai ales disfuncțio - nalitatea acestuia, în sensul prezenței acelor adipocite active metabolic, ce secretă adipo - citokine cu efecte nefavorabile la nivel cardiometabolic (16). În același sens, s‑a sugerat existența unor căi biologice
Afectarea cardiovasculară în boala renală cronică by Laura Mihalache, Lidia Arhire, Mariana Graur () [Corola-publishinghouse/Science/91922_a_92417]
-
adipozității totale și a compoziției corporale. Masa slabă scade cu aproxi - mativ 15% începând din a treia decadă de vârstă până la a opta decadă, dar scăderea consu - mului energetic nu este corelată cu diminuarea aportului decât la vârste extrem de înaintate. Țesutul adipos are tendința de a se localiza preponderent la nivel central, perivisceral, atât la bărbați, cât și la femei, în acest din urmă caz mai ales postmenopauză (18). Din punctul de vedere al evaluării antropometrice, există particularități la vârstnici care
Afectarea cardiovasculară în boala renală cronică by Laura Mihalache, Lidia Arhire, Mariana Graur () [Corola-publishinghouse/Science/91922_a_92417]
-
exis- tența unei relații directe între IMC și mortalitate, relație care se modifică odată cu înaintarea în vârstă. Astfel, după 65 de ani relația dintre IMC și mortalitate se estompează, chiar se inversează în anumite situații, sugerând existența efectului protectiv al țesutului adipos la vârstnici (18). Proiectul SCOPE (Systematic COronary Risk Evaluation) a avut drept scop principal evaluarea relației dintre IMC și riscul coronarian la ambele sexe și în diferite grupe de vârstă. În acest sens, au fost analizate 12 studii de
Afectarea cardiovasculară în boala renală cronică by Laura Mihalache, Lidia Arhire, Mariana Graur () [Corola-publishinghouse/Science/91922_a_92417]
-
în balanță cu parametrii de calitate a vieții dependenți de greutate, cu deteriorarea capacităților fizice și nu numai, asociate cu obezitatea. Un alt parametru de evaluare clinică este reprezentat de circumferința abdominală (CA) ce aduce informații privind dispoziția excesului de țesut adipos. Acumularea la nivel abdominal, perivisceral, este asociată cu un risc crescut de morbi‑mortalitate, mai ales de cauză cardiovasculară. La vârstnici, acest parametru pare să aibă o importanță particulară, având în vedere modificările compoziției corporale, și este demonstrată creșterea
Afectarea cardiovasculară în boala renală cronică by Laura Mihalache, Lidia Arhire, Mariana Graur () [Corola-publishinghouse/Science/91922_a_92417]
-
adipos. Acumularea la nivel abdominal, perivisceral, este asociată cu un risc crescut de morbi‑mortalitate, mai ales de cauză cardiovasculară. La vârstnici, acest parametru pare să aibă o importanță particulară, având în vedere modificările compoziției corporale, și este demonstrată creșterea țesutului adipos visceral comparativ cu adulții tineri, la aceeași valoare a circumferinței abdominale (31). Pentru acest parametru sunt definite 3 categorii dependente de sex, de evaluare a riscului odată cu creșterea circumferinței abdominale (tabelul 5.1). Una dintre cele mai complexe treceri
Afectarea cardiovasculară în boala renală cronică by Laura Mihalache, Lidia Arhire, Mariana Graur () [Corola-publishinghouse/Science/91922_a_92417]
-
rezultate confirmă faptul că, în cazul populației vârstnice, evaluarea corectă antropometrică și a factorilor de risc pentru morbi-mortalitatea cardiovasculară trebuie să includă, pe lângă determinarea IMC, și măsurarea circumferinței abdominale. Argumentul este că CA reprezintă un parametru al distribuției excesului de țesut adipos, indicator al adipozității viscerale, pentru care s-a demonstrat o asociere mai mare cu mortalitatea generală sau specifică la vârstnici, indiferent de valoarea IMC (42), alături de evaluarea compoziției corporale. O altă modificare fiziologică în sistemului vascular al persoanelor vârstnice
Afectarea cardiovasculară în boala renală cronică by Laura Mihalache, Lidia Arhire, Mariana Graur () [Corola-publishinghouse/Science/91922_a_92417]