36,856 matches
-
celor ce s-au vrut urmașii lor. Se cunoaște, de asemenea, insistenta referire la Evul Mediu, în istoria sensibilității franceze începînd cu ultimii ani ai secolului Luminilor: tema "reîntoarcerii la Evul Mediu" a obsedat imaginația tradiționalismului romantic. Această temă o regăsim, mai ales, în perioada interbelică, în arierplanul tuturor cercetărilor ce urmăreau definirea unui tip de societate care recuză deopotrivă principiile individualismului liberal și acelea ale etatismului totalitar. Același lucru este evocat, în contextul contestatar din mai 1968, de unul dintre
by RAOUL GIRARDET [Corola-publishinghouse/Science/1114_a_2622]
-
zguduit laolaltă vechiul edificiu statal european se înfățișează de la început ca afirmare a unei renașteri: tocmai prin referirea la o imagine reconstruită din punct de vedere ideologic a unei națiuni dispărute în istorie, dar căreia se așteaptă să i se regăsească memoria, este legitimată lupta purtată pentru a i se asigura renașterea. De asemenea, în expresiile cele mai viguroase ale mișcării contestatare contemporane, cele din discursuri, atitudini, comportamente, nu se poate să nu fii frapat de frecvența asocierilor unei voințe progresiste
by RAOUL GIRARDET [Corola-publishinghouse/Science/1114_a_2622]
-
un anumit prezent. Este prezentul decăderii, al dezordinii, al unei corupții de care trebuie să scapi. Pe de altă parte, este timpul "de dinainte", acela al unei măreții, al unei nobleți sau al unei fericiri pe care trebuie să le regăsim. Un personaj din Legenda secolelor evocă: Acea mare strălucire a Bătrînilor și a Părinților pentru a afirma imediat, adresîndu-se celor de azi că "oamenii de dinainte" Ei erau mai mult ca țărani decît sînteți voi azi ca regi. Trebuie doar
by RAOUL GIRARDET [Corola-publishinghouse/Science/1114_a_2622]
-
părăsite de aceasta, dincolo de manifestările de transgresiune mai mult sau mai puțin impure. Dar, pe de altă parte, nu putem să nu ținem seama de prezența sa continuă în posteritate. Tocmai acel sistem de argumentare al bătrînului tahitian va fi regăsit, de-a lungul secolelor și pînă în contemporaneitatea imediată, în formularea sa esențială, prin afirmarea principiilor celor mai simple, în același discurs protestatar, diversificat ca expresie, dar în continuă dezvoltare. Întreținînd respectul sau cultul pentru omul "necivilizat", opunîndu-se moțiunii în
by RAOUL GIRARDET [Corola-publishinghouse/Science/1114_a_2622]
-
două lucruri cu totul diferite și această distincție a dus la apariția în cortegiu a luxului impunător, a vicleniei înșelătoare și a viciilor..." Plasată în această perspectivă, construirea unei noi ordini sociale nu înseamnă decît o ultimă încercare de a regăsi dincolo de istorie echivalentul a ceea ce a fost dincoace de istorie, pentru a recuceri într-un cadru instituționalizat reînnoit "liniștea zilelor noastre de demult" și odată cu ea transparența pierdută a legăturilor între ființe. E un caz cu totul excepțional, de fapt
by RAOUL GIRARDET [Corola-publishinghouse/Science/1114_a_2622]
-
Spartei și a Romei republicane continuă să furnizeze un inepuizabil sistem de referințe. Exemplul lor nu și-a pierdut nici valoarea demonstrativă, nici exigența deosebită. Luîndu-le ca model instituțiile, prin imaginea lor oamenii de azi vor putea, probabil, să-și regăsească drumul spre Fericire și spre Virtute tocmai prin uitarea și depășirea "grijilor individuale", prin exaltarea colectivă pusă în serviciul Binelui public, prin contopirea regăsită a spiritelor și a inimilor. Urmărită pînă la limitele logicului, această obsesie a unei comuniuni totale
by RAOUL GIRARDET [Corola-publishinghouse/Science/1114_a_2622]
-
să se vadă, să se iubească pe sine în ceilalți, astfel ca toți să devină mai uniți". Și în Noua Eloiză există acel faimos tablou al sărbătorii culesului, în care la Clarens, pe domeniul seniorial, "stăpîni, zilieri și servitori" își regăsesc în cîntecele culegătorilor o "agreabilă egalitate" care restabilește "ordinea naturii". "Această reuniune a oamenilor de ranguri diferite, simplitatea ei, ideea de destindere, de înțelegere, de liniște, sentimentul împăcării pe care-1 aduce în suflet au în ele ceva emoționant..." Cîțiva ani
by RAOUL GIRARDET [Corola-publishinghouse/Science/1114_a_2622]
-
fi suportată de cei care o interpretează. Dincolo de ironia cu care este privit trecutul, rămîne totuși surprinzătoare permanența acestor teme, a imaginilor și a stereotipurilor. La fel sînt și unele însușiri ce evocă o sociabilitate care se dovedește a fi regăsită și o viață comunitară ce se vrea a fi reconstituită. În vreme de secetă [declară un țăran întrebat în revistă despre recentele schimbări din societatea țărănească] cei din comunitatea rurală se ajutau. Cîntau, oamenii se iscodeau, țăranul avea întotdeauna o
by RAOUL GIRARDET [Corola-publishinghouse/Science/1114_a_2622]
-
limitele inteligenței sale în forțele Universului pe care-1 poate cunoaște, atunci cînd va percepe disproporția absurdă dintre dorințele sale și ceea ce-i oferă viața pe pămînt, și cînd, înțelegînd consecințele ciudate ale acestei disproporții, se va întoarce înapoi și va regăsi un echilibru salvator și drept și ceea ce se află acum în sfera activității sale. Pe de altă parte, acestei întoarceri a umanității spre "cei dintîi pași ai istoriei sale, îi regăsim imaginea în romanele de anticipație și de science-fiction din
by RAOUL GIRARDET [Corola-publishinghouse/Science/1114_a_2622]
-
ale acestei disproporții, se va întoarce înapoi și va regăsi un echilibru salvator și drept și ceea ce se află acum în sfera activității sale. Pe de altă parte, acestei întoarceri a umanității spre "cei dintîi pași ai istoriei sale, îi regăsim imaginea în romanele de anticipație și de science-fiction din vremea noastră. Un viitor istoric scrie, în anul 3750 al erei noastre, cronica ultimelor două milenii, aceasta este tema Amintirilor din viitor ale scriitorului american John Atkins, carte publicată în Franța
by RAOUL GIRARDET [Corola-publishinghouse/Science/1114_a_2622]
-
religie, fie ea și redusă la un catehism subțire, sînt obligatorii un cult, un ritual, o liturghie. Pe de altă parte, se știe ce loc deține sărbătoarea în viziunea rousseauistă asupra vieții comunitare, ea este un moment privilegiat în care, regăsindu-și curățenia, sufletele se descarcă și inimile se alătură. N-am putea uita că în acest caz instituirea unei religii civile n-ar face decît să consacre modelul unei societăți împăcate cu sine, în care omul religios va fi totuna
by RAOUL GIRARDET [Corola-publishinghouse/Science/1114_a_2622]
-
la începutul secolului al XlX-lea, acest apel la o putere atemporală, deopotrivă protectoare și unificatoare, acea evocare a Evului Mediu, perioadă privilegiată a unității spirituale și a solidarității umane, nu aparțin nici pe departe ultramontanismului catolic. Ele pot fi regăsite, susținute cu aceeași înfocare atît în textele fundamentale ale bisericii saintsimoniene, cît și devierile sale de natură pozitivistă. Desigur, nu se punea problema ca Saint-Simon sau, și mai puțin, acei nemărturisit discipol al său care a fost Auguste Comte să
by RAOUL GIRARDET [Corola-publishinghouse/Science/1114_a_2622]
-
drept suport acea viziune mistică a unei unități ce trebuie redobîndită, marile construcții speculative pe care le-am evocat au jucat un rol deosebit de important în formarea culturii politice a Europei contemporane. Să ne depărtăm totuși de ele, pentru a regăsi perspectivele mai familiare, mai lesne accesibile ale istoriei noastre naționale, cel puțin ale aceleia care a fost prezentată și predată mai bine de un secol mai multor generații de francezi. Din această istorie, din pedagogia pe care o inspira, din
by RAOUL GIRARDET [Corola-publishinghouse/Science/1114_a_2622]
-
indirect (armaniacii, burgunzii, Liga, Fronda, Comuna). Bineînțeles, dincolo de emoția cu care este elogiat sentimentul unirii, dincolo de ardoarea ce stimulează adeziunea colectivă în jurul unui aceluiași sistem de valori și al acelorași amintiri, observatorul, fie el și mai puțin atent, trebuie să regăsească acel plan ascuns aî neliniștii, care trimite la istoria celei de a treia Republici din primele ei decenii, la nesiguranța instituțională care a durat atît de mult, la violența confruntărilor ideologice, la puternicele dispute religioase. Totuși nu acesta este cel
by RAOUL GIRARDET [Corola-publishinghouse/Science/1114_a_2622]
-
bucuria unirii într-o Patrie întregită cu slăvirea unirii întru Dragoste pentru Dumnezeu, unanimitatea națională cu acea comuniune mistică a minților și a sufletelor. A fi absorbit, a te pierde în "sfînta unitate frățească a nației" înseamnă pentru Michelet a regăsi cu adevărat pacea prin care te simți "în armonie cu lumea". Dragostea de țară confundată cu dragostea universală, văzută drept cel dintîi pas spre iubirea de Dumnezeu aceasta a fost tema principală a unuia dintre cursurile lui Michelet, curs susținut
by RAOUL GIRARDET [Corola-publishinghouse/Science/1114_a_2622]
-
și domeniul credinței. Deplîngînd faptul că "afinitatea naturală" a religiei și științei va fi negată sau ignorată, Joseph Maistre și-a exprimat speranța că, într-o bună zi, ele vor fi reunite "în mintea unui om genial". Dar preocuparea se regăsește la toți cei pe care, în acest secol, îi obsedează ideea unei "sinteze" ce trebuie reconstituită, a unui echilibru intelectual și moral ce trebuie restabilit. Acest lucru este exprimat fără echivoc de admirația nostalgică pe care Saint-Simon și Auguste Comte
by RAOUL GIRARDET [Corola-publishinghouse/Science/1114_a_2622]
-
în marea aventură a omului, altfel spus va redobîndi ceea ce este esențial în propria sa umanitate. Dar făcînd abstracție de o anume exaltare lirică nu e lipsit de importanță faptul că și la Auguste Comte, și cam în aceeași epocă, regăsim un același mod de a analiza și de a repune lucrurile în cauză. Și pentru el noile condiții de muncă la care sînt supuși oamenii din vremea sa riscă să ducă la disoluția corpului social și la prăbușirea oricărei solidarități
by RAOUL GIRARDET [Corola-publishinghouse/Science/1114_a_2622]
-
o lume în care dragostea să stea sub semnul adevărului", lume din care vor fi alungate pentru totdeauna, laolaltă cu constrîngerile și cu "falsele pudori", acele minciuni, acele travestiri și măști care nu dau voie bărbaților și femeilor să se regăsească liberi în fericirea unei aceleiași comuniuni 86. În ceea ce privește cele două biserici surori, cea a saintsimonismului și cea a pozitivismului lui Comte, se știe că ele atribuie un rol hotărîtor Femeii lui Mesia, care este în același timp Soră, Soție și
by RAOUL GIRARDET [Corola-publishinghouse/Science/1114_a_2622]
-
vorba doar de îndemnul de a reconstitui persoana în întregul ei, de a redobîndi, fiecare dintre noi, destinul său coerent. Și mai puțin e vorba de nevoia de a reconstitui structura distrusă a vechii solidarități sociale. În efuziunea colectivă se regăsește "principiul divin", prin ea se restabilește "unitatea dinamică" între om, Dumnezeu și univers... "Cei ce sînteți principi, spune Saint-Simon, ascultați glasul Domnului care vă vorbește prin glasul meu." Acțiunea noastră, precizează unul dintre discipolii săi, este "de același fel cu
by RAOUL GIRARDET [Corola-publishinghouse/Science/1114_a_2622]
-
societăților indo-europene, fiind doar una din manifestările ce țin de istorie? E adevărat că acea concepție trinitară a ordinii divine instaurate în cetăți concepție în care apar preotul, războinicul, lucrătorul pămîntului, concepție caracteristică pentru universul mental al acestor societăți se regăsește în acea umbră misterioasă ce învăluie imaginea puterii... Oare va trebui, dimpotrivă, să insistăm asupra moștenirii culturale iudeo-creștine, asupra felului în care aceasta a marcat, cu totul decisiv, o întreagă arie de civilizație, visele, speranțele, angoasele, opozițiile sale? Într-adevăr
by RAOUL GIRARDET [Corola-publishinghouse/Science/1114_a_2622]
-
apare ca străină, suspectă, ostilă. Modelele oferite de viața comunitară par a-și pierde orice semnificație, orice legitimitate. Vechile legături între oameni se rup. "Noi" devine "ei", altfel spus, în loc să se recunoască în normele ansamblului social, un anumit grup este regăsit și definit prin ceea ce are diferit; în același timp, îndurerat sau violent, devine conștient de noua sa însingurare 89. Fără îndoială, e vorba de o dramă a alienării. Fiind un sentiment personal, intim, starea de alienare se caracterizează îndeosebi prin
by RAOUL GIRARDET [Corola-publishinghouse/Science/1114_a_2622]
-
o viziune globală, bine structurată asupra prezentului, asupra evoluției colective. În cultul întreținut în 1940 în jurul persoanei mareșalului Pétain adulat deopotrivă ca descendent din spița țărănească, ca oștean, ca propovăduitor al unei morale tradiționale, ca un tată ce apără patria regăsim imaginea societății franceze, a societății pe care regimul de la Vichy a vrut s-o instaureze și s-o mențină. Mitul conspirației evreiești, prin explicațiile sale sistematice și coerente, vine să lămurească toate enigmele create de vicisitudinile istoriei contemporane. Nostalgia Vîrstelor
by RAOUL GIRARDET [Corola-publishinghouse/Science/1114_a_2622]
-
un aspect patologic, poate deveni melancolie regresivă, nevroză de transfer, delir de persecuție sau obsesie paranoică. Ele rărmn totuși niște manifestări insidioase în ceea ce observația clinică definește drept stare de normalitate. Printr-un efort introspectiv nu prea mare le putem regăsi pe toate, pe jumătate ascunse, sau acționînd vizibil, în fiecare dintre noi. Cine nu are vîrsta sa de aur, epoca sa privilegiată de referință afectivă, acel moment din trecut în care s-a conturat visul luminii și al fericirii? Există
by RAOUL GIRARDET [Corola-publishinghouse/Science/1114_a_2622]
-
ale visului, ce funcționau normal în sistemele politice, să fie evacuate din structurile lor organice, să fie revărsate dincolo de cadrul instituțional. După Saint-Simon, Auguste Comte și mulți alții, la începutul secolului, Durkheim insistase, la rîndul său, asupra necesității de a regăsi, de a redefmi și de a restaura noi forme de "transcendență socială", văzute drept condiții esențiale pentru a menține coeziunea în societățile occidentale. În societățile tradiționale, se știe, puterea n-a încetat să-și găsească legitimitatea în sacru. Întorcîndu-ne la
by RAOUL GIRARDET [Corola-publishinghouse/Science/1114_a_2622]
-
născut în 1692 și a murit în 1764. 53. Lesay-Marnesia, Fericirea la țară, Neufchâtel, 1785. De inspirație rousseauistă, lucrarea se vrea o pledoarie în favoarea întoarcerii la pămîntul nobilimii tradiționale. Idealul este o societate patriarhală în care vechea nobilime își va regăsi, odată cu rolul său important pe cale a se pierde, sensul îndatoririlor sale. Fidelitatea față de gîndirea lui J.-J. Rousseau este asociată aici unei reacții a nobilimii, o reacție antiburgheză și anticapitalistă. 54. Problema este tratată pe larg în lucrarea, adesea uitată
by RAOUL GIRARDET [Corola-publishinghouse/Science/1114_a_2622]