736 matches
-
limba populară nu atingeau un sfert din producție, publicul cărții rămînînd în majoritate cel al clericilor. Multe sînt traduceri, fie ale lucrărilor de evlavie și de morală, fie ale clasicilor editați atunci. Sînt puține lucrări originale și contemporane, în afara romanelor cavalerești care nu se bucurau de un succes prea mare. Așadar, editorii secolului al XV-lea au adus o difuzare nesperată gîndirii medievale; dar ce Ev Mediu au transmis ei? Nu au tipărit tot și au trebuit să facă o selecție
by ALBERT LABARRE [Corola-publishinghouse/Science/966_a_2474]
-
a permis totuși să aibă cărți mai numeroase, iar bibliotecile au devenit mai ample și mai variate. Dar popularizarea cărții antrenează o lărgire a publicului său. Cartea pătrunde în rîndurile burgheziei negustorești, la care se găsesc opuscule de pietate, romane cavalerești, cronici, texte de medicină populară. Chiar și artizanii acced la carte, din motive practice; bijutierii, sticlarii, ilustratorii, pictorii, vînzătorii ambulanți, tîmplarii, zidarii, armurierii aveau lucrări de pourtraicture culegeri de modele, dar și lucrări ilustrate care aveau aceeași folosință. În sfîrșit
by ALBERT LABARRE [Corola-publishinghouse/Science/966_a_2474]
-
narative nefictive - scrisoarea, jurnalul intim, biografia, cronica sau scrierea istorică ; el se dezvoltă, ca să spunem așa, din documente ; stilistic, el pune accentul pe detaliul caracteristic, pe mimesis, în sensul strict al cuvântului. Romanțul, oare continuă tradiția epopeii și a romanului .cavaleresc medieval, poate neglija veridicitatea detaliului (de exemplu, reproducerea limbajului individual în dialog), adresându-se unei realități superioare, unei psihologii mai profunde." Când un scriitor își numește opera a românce, scrie Hawthorne, este clar că el dorește să ceară o oarecare
[Corola-publishinghouse/Science/85059_a_85846]
-
socoti sau nu că Eiada intră în prima categorie. Probabil că Milton n-ar fi admis că Faerie Queene (Crăiasa zânelor) a lui Spenser este o epopee, deși lucrarea a fost scrisă într-o epocă în care epopeea și romanul cavaleresc nu erau încă separate si în oare se considera că în epopee trebuie să predomine caracterul alegoric ; cu toate acestea nu încape îndoială că Spenser credea că sicrie un poem de tip homeric. 301 Într-adevăr, o realizare de 'Un
[Corola-publishinghouse/Science/85059_a_85846]
-
Hankins, un critic englez din secolul al XVIII-lea, tratează despre drama engleză așa cum este ilustrată de "diferitele ei specii, si anume : misterul, moralitatea, tragedia și comedia". în secolul al XVIII-lea proza a cunoscut două specii : romanul și romanul cavaleresc. Aceste "subdiviziuni", aceste grupe de ordinul al doilea sunt , credem noi, ceea -ce ar trebui să numim, în mod normal, "genuri". Secolele al XVII-lea și al XVIII-lea sunt secole care iau genurile în serios; criticii lor sunt persoane
[Corola-publishinghouse/Science/85059_a_85846]
-
Fielding și în Tristram. Shandy al lui Steme se află anumite einfache Formen (forme simple), cum ar fi scrisoarea, jurnalul intim, cartea de călătorii (sau "călătoria imaginară"), autobiografia, "caracterul" din secolul al XVII-lea, eseul, precum și comedia, epopeea și romanul cavaleresc. O altă problemă este aceea a continuității genurilor., Este im fapt unanim recunoscut că Brunetière a făcut un rău serviciu "genologiei" prin teoria cvasi-biologică a "evoluției" pe care a elaborat-o, teorie care a dus la concluzii ca aceea că
[Corola-publishinghouse/Science/85059_a_85846]
-
dragostea lui și a Ancăi e jertfită, cu inevitabilă cruzime, întru reușita calculelor reci. Apariție surprinzătoare, „bătrânul” de legendă de mai târziu se înfățișează deocamdată ca un june cu un caracter incert, răscolit de patimi contrarii - când îmboldit de delicate, cavalerești sentimente amoroase, când răvășit de „viziuni de mărire”, turmentat de elanuri tulburi, în care ambiția lui nestăpânită hrănește bezmeticia sedițiunii și declanșează excitația subită a loviturii ucigașe. Pumnalul se oprește în pieptul lui Român Gruie, și Vlaicu, după ce își deplânge
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/286707_a_288036]
-
în poezie motivul „iubirii de departe” - amor de lonh. În capodoperă lui Cervantes, Don Quijote, eseistul crede a găsi confirmarea deplină a ipotezelor sale de lectură: caracterul construit al primului „personaj de hartie” din istoria literaturii - o construcție polemică în raport cu românele cavalerești anterioare și, bineînțeles, în conformitate cu programul estetic al autorului -, complicitatea autor-personaj, jocul subtil cu convențiile literare, punerea în râma epica a dezbaterilor pe teme de estetică și, în particular, de poetica a românului. R. lansează un concept care ar ilustra cel
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/289119_a_290448]
-
fiind vaporizarea imaginilor, fluidizarea versului, liber și adesea alb, sugerarea stărilor sufletești prin obsesii cromatice. În producția lirică ulterioară, feericul se dezvoltă în fabulos, spațiul imaginarului se lărgește, iar în locul figurației de evantai apar motive de baladă, legendă sau roman cavaleresc. Peisajele sunt mai ales de burg medieval, cu turnuri învăluite uneori de cețuri nordice, bântuite de stafii. Cu timpul, gustul poetei pentru straniu, fantastic și exotic începe să fie concurat de un simț al realului, exprimat în versurile din volumul
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/288263_a_289592]
-
conducători i-au detronat pe Carol Întâiul al Angliei, pe Ludovic al XVI-lea sau pe țarul Nicolai al II lea. De asemenea, a te lupta cu o femeie, adică cu regina mamă, într-o Franță a curtoaziei, a manierelor cavalerești, abia ieșită din Evul Mediu, era privită ca o adevărată blasfemie. În fața problemelor ridicate de Frondă, Ludovic al XIVlea avea două alegeri. Putea opta între a-și pierde cumpătul, ași demonstra lipsa de maturitate și, aducând drept argument vârsta fragedă
Ludovic al XIV-lea, memorii oficiale și apocrife by Andreea Irina Chirculescu () [Corola-publishinghouse/Science/1669_a_2963]
-
taxată arbitrar, cum era cazul celei feudale. Acest lucru era valabil inclusiv pentru proprietarul funciar care practica o activitate agricolă în calitate de freeholder, dar nu era valabil și pentru copyholder. Proprietarii care erau supușii direcți ai seniorului feudal, legați prin jurământul cavaleresc, erau vulnerabili față de taxele arbitrare. Și tocmai de aceea, la sfârșitul Evului Mediu, se va da o luptă surdă între interesele economiei libere (reprezentate în Camera Comunelor) și interesele puterii regale care va dori să lege pe cât mai mulți freeholder-i
[Corola-publishinghouse/Science/84950_a_85735]
-
le-am urmărit au fost diferite: parodia s-a ivit din dorința primilor autori de a submina formulele literare la modă sau pe acelea deja clasicizate. O dată epuizată satira menippee în Antichitate, apare romanul parodic latin. O dată încheiată cariera romanului cavaleresc, e publicat Don Quijote. O dată apus romanul realist și încheiate experimentele romanești ale începutului (chiar mijlocului) de secol XX, se afirmă în forță romanul parodic postmodern, cel care sensibilizează ideologic publicul de pretutindeni atât în privința dimensiunii metaficționale a operelor, cât și
by Livia Iacob [Corola-publishinghouse/Science/1021_a_2529]
-
-lea", reprezentând o "școală care s-a dezvoltat din parodie privită ca o artă în sine"27 și care va căpăta, o dată cu trecerea timpului și apariția noilor romane care îl parodiază, alte varii semnificații. Replica acidă dată de Sterne romanului cavaleresc, abundent în aventuri până la limita pierderii firului epic, are ecouri total diferite în marele roman de la începutul secolului XX, pe linia individualizării extreme a personajului central, a sferei intimității sau a evoluției eului. Se justifică, prin urmare, apariția parodiilor ca
by Livia Iacob [Corola-publishinghouse/Science/1021_a_2529]
-
și travestiuri ale tuturor genurilor elevate (numai ale genurilor, nu ale unor scriitori anumiți sau ale unor curente), parodii care sunt prevestitorii, însoțitorii și, într-un fel, crochiurile romanului" care "aspiră să se șablonizeze"35. Astfel au apărut parodiile romanului cavaleresc ("cea dintâi parodie a romanului cavaleresc de aventuri Dit d'aventures datează din secolul al XIII-lea"), ale romanului pastoral sau sentimental (precum Păstorul extravagant al lui Sorel) ori parodii ale romanului picaresc, precum Povestea hazlie a lui Francion; astfel
by Livia Iacob [Corola-publishinghouse/Science/1021_a_2529]
-
numai ale genurilor, nu ale unor scriitori anumiți sau ale unor curente), parodii care sunt prevestitorii, însoțitorii și, într-un fel, crochiurile romanului" care "aspiră să se șablonizeze"35. Astfel au apărut parodiile romanului cavaleresc ("cea dintâi parodie a romanului cavaleresc de aventuri Dit d'aventures datează din secolul al XIII-lea"), ale romanului pastoral sau sentimental (precum Păstorul extravagant al lui Sorel) ori parodii ale romanului picaresc, precum Povestea hazlie a lui Francion; astfel a fost posibil romanul celei de-
by Livia Iacob [Corola-publishinghouse/Science/1021_a_2529]
-
calcul două texte oarecum legate între ele, ci numai cazurile în care se stabilește o intenție clară a autorului textului care parodiază de trimitere la un text anterior (sau la o sumă de procedee, de convenții, de pildă parodierea epicului cavaleresc în romanul picaresc 47, care lansează o modă tocmai prin faptul că "opune un realism comic idealismului ofilit al tradiției cavalerești"48). Așa cum observa Sanda Golopenția-Eretescu în articolul "Grammaire de la parodie", "ea poate promova o similitudine, și atunci avem imitații
by Livia Iacob [Corola-publishinghouse/Science/1021_a_2529]
-
parodiază de trimitere la un text anterior (sau la o sumă de procedee, de convenții, de pildă parodierea epicului cavaleresc în romanul picaresc 47, care lansează o modă tocmai prin faptul că "opune un realism comic idealismului ofilit al tradiției cavalerești"48). Așa cum observa Sanda Golopenția-Eretescu în articolul "Grammaire de la parodie", "ea poate promova o similitudine, și atunci avem imitații, citate, aluzii sau pastișe; sau poate propune o diferență, și atunci vorbim de parodie, ironie și satiră"49. La rândul său
by Livia Iacob [Corola-publishinghouse/Science/1021_a_2529]
-
cu Tristan și Isolda? Ar fi posibilă, se pare, și o regulă: o capodoperă se obține tot prin parodierea altei capodopere. Iată de ce principalele hipotexte ale unor parodii solide sunt Biblia, miturile, epopeile, tragediile, poemele eroice ale Evului Mediu, romanele cavalerești, basmele, fabulele, operele "cu viață lungă"... Deși conținutul se aseamănă, forma face diferența: cele două aspecte vor face și obiectul trimiterilor teoretice ale lui Hans Robert Jauss 61, care scoate la iveală, din atât de complexa lume a parodiei, acei
by Livia Iacob [Corola-publishinghouse/Science/1021_a_2529]
-
grad de cultură ridicat din partea receptorului; comicul parodic are o cu totul altă raportare la cititor decât celelalte ramificații ale comicului, dacă ne gândim numai la faptul că nu orice lector dispune de capacitatea să reconstituie normele codului de comportament cavaleresc bazându-se pe "maimuțărerile" din Don Quijote. "Savoarea comicului parodic depinde inevitabil de cultura literară a receptorului, în măsura în care și cititorul de mai târziu va putea reconstitui idealurile și normele astfel negate", observă Jauss. Permanența eroului comic (chiar definirea lui ca atare
by Livia Iacob [Corola-publishinghouse/Science/1021_a_2529]
-
să provoace râsul prin mimică, gesturi sau limbaj) și Orlando furioso al lui Ariosto: "Dar pe deasupra particularităților apărute în funcție de predilecțiile individuale, se formează un stil burlesc, un stil al parodiei italiene care va face epocă în istoria culturii europene. Romanul cavaleresc și eposul medieval sunt tratate într-o manieră apropiată de cea populară. Personajele istorice suferă o diminutio capitis care le scade din grandoare și le supune unei tratări comune"212. Titulatura de epos este pe deplin justificabilă dacă ne gândim
by Livia Iacob [Corola-publishinghouse/Science/1021_a_2529]
-
majoritatea autorilor și-au permis să inoveze fie creionând noi cupluri semi-actanțiale (după modelul cuplurilor din literatura populară, cel mai adesea robiți de lene), fie preluând direct anumite nume (Carol cel Mare, Roland transformat în Orlando etc.) din apropiatele poeme cavalerești medievale, dar golindu-le de conținutul eroic și de solemnitate. Menționăm în special tendința de încălcare, parțială sau totală, a normelor literare în vigoare până la momentul respectiv. Sunt ridiculizate (nu neapărat în această ordine): subiectul (înalt, unitar, verosimil); caracterul eroului
by Livia Iacob [Corola-publishinghouse/Science/1021_a_2529]
-
certificând libertatea parodică a invenției. Cine inventa mai mult, pornind de la un motiv literar secătuit de semnificații, era mai apreciat. Hârtia era umplută "cu basme și cu visuri, și cine le povestea mai fără perdea era stimat mai mult". Motivele cavalerești distorsionate parodic îi au în centru pe eroii Mesei rotunde și paladinii lui Carol cel Mare, acesta din urmă având o "oarecare legătură cu Italia, ca un erou religios, protector al papei, învingător al sarazinilor și precursor al cruciadelor" (ibidem
by Livia Iacob [Corola-publishinghouse/Science/1021_a_2529]
-
Ce s-a întâmplat însă cu această glorie și cât a mai rămas din ea în poemele umaniștilor italieni, vom vedea în continuare... Până să apară prima capodoperă cultă de gen, parodia "era în aer, în clipa în care instituția cavalerească decăzând nu mai reușea să atragă atenția nimănui asupra valorilor pe care le pusese în circulație"216. Luigi Pulci (1432-1484) sparge, cronologic, canoanele, prin opera lui de căpătâi, Morgante, ale cărei linii directoare îi fuseseră sugerate chiar de mama lui
by Livia Iacob [Corola-publishinghouse/Science/1021_a_2529]
-
În ediția din 1480, în care se publica și episodul cuplului de uriași Morgante și Margutte, se făcea precizarea că "titlul epopeii este determinat de numele eroului simpatizat de cititori"217. Detaliul ni se pare ușor regizat: schimbarea titlului epopeii cavalerești era un gest de curaj, dar și de sfidare. Necesita așadar "proptele" din partea publicului. Însă intenția a devenit limpede pentru toată lumea atunci când prima ediție completă, cu douăzeci și opt de cânturi, din 1483, s-a intitulat Morgante maggiore. O dată personajul episodic transformat
by Livia Iacob [Corola-publishinghouse/Science/1021_a_2529]
-
se putea altfel, cu atât mai mult cu cât munca de parodist începută de Luigi Pulci va fi continuată de Matteo Maria Boiardo (1441-1494). După scrieri în care, anacronic vremii sale, promova gravitatea temelor 222, își propune să preia romanul cavaleresc "din mâinile plebei", cum spunea De Sanctis, și să-l reconstruiască. Drept pentru care hotărăște să-i dea proporțiile epopeii, spre a-l face credibil, dar se strecoară, voluntar sau nu, pe teritoriul parodiei. Boiardo începe să scrie Orlando innamorato
by Livia Iacob [Corola-publishinghouse/Science/1021_a_2529]