425 matches
-
deși este puternic sedus de aceasta, se vede totuși sortit inexorabil morții, de altfel profund Înspăimântătoare. b) Sublinierea conceptului de moarte umană În miturile lui Ghilgameșxe "Ghilgameș" și Adapaxe "Adapa" 1) Ghilgameșxe "Ghilgameș" - distincția radicală care se face, În mintea mesopotamienilor antici, Între zeu și om În lumina contrastului dintre nemurire, pentru primul, și moarte, pentru al doilea, este clar exprimată În mitul (epopeea) lui Ghilgameș, marele poem akkadian, cu rădăcini adânci În tradiția sumeriană (un adevărat ciclu epic), care și-
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
Iștar este mai Întâi readusă la viață (Înviată), iar apoi scoasă din infern, trecând din nou, rând pe rând, prin cele șapte porți și primind Înapoi toate Însemnele pe care le lăsase la intrare. Dar Învierea din morți este pentru mesopotamieni o absurditate mitologică. Este de neconceput ca cineva care a intrat În infern să mai poată ieși: tocmai din acest motiv infernul este numit În sumeriană kur-nu-gi4-a și În akkadiană qaqqar/erÌet l³ târi, „ținutul fără Întoarcere”. Așadar, cum este
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
În infern, pentru că sora sa iubitoare se oferă să Îl Înlocuiască acolo pentru șase luni pe an: oferta este acceptată de responsabilii acestui regat și se rezolvă problema alternanței anotimpurilor și a perioadelor de fertilitate. 2) Plângerile lui Dumuzixe "Dumuzi" - Mesopotamienii l-au preamărit pe acest zeu În multe texte care amintesc despre „căsătoria sacră” cu Inanna/Iștarxe "Iștar", În descântece Împotriva unor boli, În vrăjile pentru iubire, În celebrările anuale ale Învierii sale, În textul Visul lui Dumuzi și altele
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
făcuse vinovat, ținându-i partea lui Ti³mat Împotriva celor tineri, care au ieșit Învingători. Trebuie totuși să reținem că, În cazul acestei alegeri, un criteriu decisiv a fost importanța figurii lui Kingu. c. Mitul KAR-4 - Și un al treilea mit mesopotamian afirmă că omul a fost creat din lut și sânge divin. Este vorba despre mitul care ne-a fost transmis de textul KAR-4, un mit bilingv sumero-akkadian provenit din biblioteca din Assurxe "Assur". Acesta este evident legat de tradiția babiloniană
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
literatura sumeriană. Probabil este vorba despre o „contaminare” apărută relativ târziu, Într-un moment În care tradiția babiloniană a cunoscut un reviriment, reprezentat exemplar de Atra¿asșsxe "Atrah~asșs" și de En¿ma eliș. d. „Babiloniakà” lui Berossos - Această tradiție mesopotamiană Își demonstrează soliditatea prin faptul că găsește un ecou clar Într-un text mult mai târziu (secolul al III-lea Î.Hr.) - Babyloniaka lui Berossos, preot al lui Mardukxe "Marduk" În Babilon, În jurul anului 280 Î.Hr. Și În această
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
veșniciei Nemurirea zeilor, adică ideea că viața lor nu se va sfârși niciodată, se află În acord perfect cu un alt punct al doctrinei sumero-akkadiene conform căreia zeii au avut un moment de Început În timp. Cu alte cuvinte, zeii mesopotamieni nu sunt veșnici (cf. subcapitolul 3.1). Este adevărat că unele expresii din izvoare ne-ar putea face să credem contrariul, având În vedere că se afirmă că unii zei (Sinxe "Sin", Assurxe "Assur" etc.) s-au autogenerat, autocreat, sau
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
deja (subcapitolul 3.4a), Își Împart puterea divină, care este considerată nemărginită, dar care nu aparține unei singure divinități. Zeii sunt asemenea multor monarhi pământeni, care se condiționează reciproc și se tem unii de alții. Este adevărat că, potrivit tradiției mesopotamiene antice, Anuxe "Anu"(m) este divinitatea supremă din care s-au născut ceilalți zei; Însă Anu(m) nu este un monarh absolut, ci puterea pare să-i aparțină concret lui Enlilxe "Enlil" care deține „Tablele Destinelor” (cf. subcapitolul 4.5b
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
pentru meritele sale, toate puterile. În acest caz este totuși vorba despre o poziție „teologică” cu scopuri propagandistice clare, care permite supraviețuirea marilor divinități tradiționale, cum ar fi triada cosmică sau triada astrală. c) Absența autosuficienței și doctrina destinului Divinitatea mesopotamiană nu pare a fi dotată nici cu autosuficiență. Aceasta este negată Încă din momentul În care se acceptă că zeii au avut un Început În timp. Este negată și de afirmația severă că viața divină este condiționată de slujirea pe
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
nu deținem tot mitul lui Anzûxe "Anzû". Partea păstrată scoate În evidență privilegiul de a dețin „Tablele Destinelor”. Partea finală, care lipsește, conținea, desigur, istoria recuperării „Tablelor Destinelor”, pe care le acaparase vulturul. Dar aceste două mituri nu epuizează doctrina mesopotamiană despre destinul care guvernează Întreaga lume. Această doctrină privește și faptul că nici măcar zeii nu au puterea de a schimba ceea ce a fost decis În mod suprem. Există destine care Îi privesc pe zei, indiferent dacă sunt cerești sau infernali
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
vedere faptul că se afirmă că destinele zeilor sunt decise În adunarea lor divină. Însă ceea ce s-a decis rămâne ca atare și, conform limbajului unor texte, supunerea zeilor În fața destinului nu este diferită de cea a oamenilor. În concepția mesopotamiană, destinul este ceva suprem, În sens absolut, chiar supradivin. Această idee devine foarte explicită În perioada suveranilor asirieni numiți sargonizi (721-609 Î.Hr.), când destinul ajunge să fie considerat divinitate propriu-zisă. d) Absența spiritualității. Teologia mesopotamiană nu cunoaște bine nici
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
a oamenilor. În concepția mesopotamiană, destinul este ceva suprem, În sens absolut, chiar supradivin. Această idee devine foarte explicită În perioada suveranilor asirieni numiți sargonizi (721-609 Î.Hr.), când destinul ajunge să fie considerat divinitate propriu-zisă. d) Absența spiritualității. Teologia mesopotamiană nu cunoaște bine nici conceptul modern de spiritualitate divină. Într-adevăr, se vorbește despre zei Într-un mod foarte uman; li se desemnează domenii materiale, e adevărat, misterioase (cerul, atmosfera, pământul, subteranul, soarele, luna, stelele etc.). Nu se aude niciodată
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
atmosfera, pământul, subteranul, soarele, luna, stelele etc.). Nu se aude niciodată vorbindu-se despre locuire sau prezență divină În sufletul omului. 4. PANTEONULTC "4. PANTEONUL" 1. Formarea panteonuluitc "1. Formarea panteonului" Ceea ce am observat În subcapitolul 2.3 În legătură cu religia mesopotamiană rămâne, În general, valabil și În ceea ce privește formarea panteonului. Încă din cele mai vechi timpuri și, În general, din cea mai Îndepărtată perioadă atestată, panteonul mesopotamian reprezintă efectul unei acumulări multilaterale, cu toate că este mai degrabă de natură sumeriană, decât semitică. Majoritatea
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
1. Formarea panteonuluitc "1. Formarea panteonului" Ceea ce am observat În subcapitolul 2.3 În legătură cu religia mesopotamiană rămâne, În general, valabil și În ceea ce privește formarea panteonului. Încă din cele mai vechi timpuri și, În general, din cea mai Îndepărtată perioadă atestată, panteonul mesopotamian reprezintă efectul unei acumulări multilaterale, cu toate că este mai degrabă de natură sumeriană, decât semitică. Majoritatea covârșitoare a divinităților sunt de origine sumeriană și corespund divinităților diferitelor cetăți-stat sumeriene (Eridu, Nippur, Ur, Uruk etc.). În general, divinitățile sumeriene s-au conservat
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
cât se poate de legitimă și naturală, de a acorda credit zeităților propriu-zis semite. Cu toate acestea, fondul nu a fost diminuat și nu a suferit niciodată modificări: și acest fenomen oferă un argument solid susținerii unității fundamentale a religiei mesopotamiene (cf. subcapitolul 2.3d). Panteonul mesopotamian a preluat și câteva nume ale unor divinități străine, de la amoriți, casiți, elamiți, și hurriți. 2. Numele zeilortc "2. Numele zeilor" Panteonul mesopotamian privit În totalitate, după cum rezultă din atestarea epigrafică pe care o
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
naturală, de a acorda credit zeităților propriu-zis semite. Cu toate acestea, fondul nu a fost diminuat și nu a suferit niciodată modificări: și acest fenomen oferă un argument solid susținerii unității fundamentale a religiei mesopotamiene (cf. subcapitolul 2.3d). Panteonul mesopotamian a preluat și câteva nume ale unor divinități străine, de la amoriți, casiți, elamiți, și hurriți. 2. Numele zeilortc "2. Numele zeilor" Panteonul mesopotamian privit În totalitate, după cum rezultă din atestarea epigrafică pe care o deținem, este compus din mii de
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
acest fenomen oferă un argument solid susținerii unității fundamentale a religiei mesopotamiene (cf. subcapitolul 2.3d). Panteonul mesopotamian a preluat și câteva nume ale unor divinități străine, de la amoriți, casiți, elamiți, și hurriți. 2. Numele zeilortc "2. Numele zeilor" Panteonul mesopotamian privit În totalitate, după cum rezultă din atestarea epigrafică pe care o deținem, este compus din mii de nume divine. Lucrarea Pantheon babylonicum, elaborată de A. Deimel, publicată În 1914, conține circa 3 000 de nume divine. „Mareaxe "Marea" listă” de
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
de laudă al zeului dreptății Șamaș, acestea sunt două atribute caracteristice aceluiași zeu. Totodată, există multe dubluri ale numelor divine, unul În formularea sumeriană, iar altul În cea akkadiană (Utuxe "Utu"/Șamaș, Inanna/Iștarxe "Iștar" etc). Complexul denumirilor din panteonul mesopotamian este rezultatul unei documentări milenare. Trebuie să ținem cont și de faptul că orice epocă, orice cetate și orice dinastie se raportează la un panteon foarte redus. Rezultă așadar, cât se poate de limpede, că zeitățile venerate de locuitorii Mesopotamiei
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
așadar, cât se poate de limpede, că zeitățile venerate de locuitorii Mesopotamiei se reduc la câteva zeci de nume. 3. Opera de sistematizare a școlilor teologico-sacerdotaletc "3. Opera de sistematizare a școlilor teologico‑sacerdotale" Numărul uriaș de zei din panteonul mesopotamian, dintre care mulți Își au originea În „fantezia” creatoare a preoților și teologilor, a creat confuzie În organizarea și conducerea vieții religioase la nivel practic. Încă din perioada sumeriană s-a simțit nevoia ordonării panteonului. În fazele următoare, semiții din
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
al cerului, Anxe "An"/Anuxe "Anu"(m), un zeu al fenomenelor atmosferice, Enlilxe "Enlil", un zeu al focului, Ghirruxe "Ghirru" etc. Așa cum s-a mai menționat, mai importanți sunt zeii triadei cosmice și ai celei astrale. Caracterul astral al religiei mesopotamiene iese În evidență În orice epocă și devine prevalent În perioada neobabiloniană (629-539 Î.Hr.) și În etapele următoare. Așa cum se știe, politeismul este o formă de religie relativ tânără, strâns legată de viața agricolă și de creșterea animalelor. Iată
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
Îl reprezintă. Chiar și zeii al căror nume nu recheamă un domeniu anume sunt atașați În mod fundamental de un loc. Sediile zeilor sunt și regatele lor; acestea sunt diferitele părți ale lumii, În funcție de diviziunea pe care o face cosmologia mesopotamiană. Primul dintre regatele cerești și cel mai „locuit” este cerul (sumeriană a n, akkadiană șamû). Dintr-un anumit punct de vedere, „cerul” este bolta cerească; dar termenul este sinonim și cu tot ceea ce este „deasupra” pământului (să ne amintim de
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
este valabil și pentru „cer”: are, așadar, două lecturi, ambele semnificative. În afară de regatul lor, zeii locuiesc și În cer sau pe pământ (sumeriană k i, akkadiană erÌetum), În templele dedicate lor, În statui, În imagini. Este un topos al literaturii mesopotamiene ideea că, atunci când o divinitate este luată din locul ei ca pradă de război, zeul respectiv și-a părăsit locuința ca să-i pedepsească pe credincioși pentru diferitele lor greșeli și le neagă acestora ajutorul. Exemplul tipic pentru această teologie este
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
regatul infernului, guvernat de Ereșkigalxe "Ereșkigal" și Nergalxe "Nergal", deține o curte formată din zei și demoni. Demonii, despre care se va vorbi În subcapitolul 4.9b, sunt temuți de om, fiind considerați un mare pericol. După cum se vede, la mesopotamieni, Întregul cosmos beneficiază de prezența și stăpânirea divinității. 5. Triada cosmicătc "5. Triada cosmică" După cum am spus deja, În religia mesopotamiană a avut o mare importanță, din punct de vedere speculativ și practic, triada cosmică, formată din Anxe "An"/Anuxe
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
va vorbi În subcapitolul 4.9b, sunt temuți de om, fiind considerați un mare pericol. După cum se vede, la mesopotamieni, Întregul cosmos beneficiază de prezența și stăpânirea divinității. 5. Triada cosmicătc "5. Triada cosmică" După cum am spus deja, În religia mesopotamiană a avut o mare importanță, din punct de vedere speculativ și practic, triada cosmică, formată din Anxe "An"/Anuxe "Anu"(m), zeul cerului, Enlilxe "Enlil", zeul atmosferei, și Enkixe "Enki"/Ea, zeul lumii apelor subterane, apsû. a) Zeul cerului Anxe
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
deus otiosus. Această situație devine și mai evidentă În mediul asiro-babilonian, după ridicarea lui Mardukxe "Marduk" și Assurxe "Assur" la rangul de zei naționali. Numărul simbolic al lui Anxe "An"/Anuxe "Anu"(m) este 60, numărul maxim al sistemului sexagesimal mesopotamian. El este adesea numit „tată al zeilor” și mulți zei (Adadxe "Adad", Amurru, Inanna/Iștarxe "Iștar", Mardukxe "Marduk", Nergalxe "Nergal" etc.) sunt adesea numiți fii ai săi. Tot fii ai săi sunt considerate și unele figuri demoniace (Utukkuxe "Utukku", Sibittixe
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
deși originea este tot sumeriană: é-a, care Înseamnă „Casa apei”. Însă și akkadienii foloseau numele Enkixe "Enki". Dincolo de desemnarea unui regat precis pentru cea de-a treia divinitate cosmică, rolul atribuit lui Enkixe "Enki" de mitologie și de Întreaga literatură mesopotamiană este extrem de important. El este venerat În miturile sumeriene Enki și Ninmah, Enki și Ninhursanga și Enki și Ordinea Lumii, unde se amintește rolul său hotărâtor În formarea lumii divine și În orânduirea Întregului cosmos. În mitul akkadian En¿ma
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]