7,087 matches
-
Vasile Conta (Chestia evreiască, 1879) - considerat „adevăratul Întemeietor al antisemitismului doctrinar românesc” <endnote id="(67, p. 34)"/> - susținea și el existența unei imaginare „Împărății jidovești” : „[Evreii] au chiar o patrie. Este adevărat că nu o patrie reală, ci o patrie imaginară, Palestina : Însă o patrie pentru care au atâta iubire, atâta patriotism, Încât nu le mai rămâne iubire și patriotism pentru o altă patrie. Am zis Palestina, să nu credeți că această Palestina e numaidecât aceea din Asia ; după credința lor
Imaginea evreului În cultura română. Studiu de imagologie În context est-central-european by Andrei Oişteanu () [Corola-publishinghouse/Journalistic/835_a_1546]
-
creadă că sunt evreu, pentru că nu aveam coarne pe cap” <endnote id="(242, p. 227)"/>. Se pare că stereotipurile referitoare la evrei se conservă și supraviețuiesc mai bine În zonele fără sau cu puțini evrei. În astfel de locuri, „evreul imaginar” se dezvoltă nestingherit, clișeele care-l compun neputând fi corectate de prezența modelului real. Cu alte cuvinte, existența „evreului real” probează inexistența unor vicii puse pe seama „evreului imaginar” și, ca atare, portretul negativ al acestuia din urmă ar putea să
Imaginea evreului În cultura română. Studiu de imagologie În context est-central-european by Andrei Oişteanu () [Corola-publishinghouse/Journalistic/835_a_1546]
-
În zonele fără sau cu puțini evrei. În astfel de locuri, „evreul imaginar” se dezvoltă nestingherit, clișeele care-l compun neputând fi corectate de prezența modelului real. Cu alte cuvinte, existența „evreului real” probează inexistența unor vicii puse pe seama „evreului imaginar” și, ca atare, portretul negativ al acestuia din urmă ar putea să pălească. Pentru istoricul Josy Eisenberg, În Europa medievală - Vestică și Centrală - evreul a fost receptat ca „o ființă demonică, vândută Satanei”. Evreul avea coarne și miros respingător, „adică
Imaginea evreului În cultura română. Studiu de imagologie În context est-central-european by Andrei Oişteanu () [Corola-publishinghouse/Journalistic/835_a_1546]
-
magico-meteorologice este un personaj-cheie, respectat și temut, divinizat și demonizat. Pentru mentalitatea magică a țăranilor români, acest personaj era Întru chipat de un vrăjitor popular cu puteri meteorologice (solomo narul), care - la rândul lui - era asociat, uneori identificat cu „evreul imaginar”. În cadrul mitologiei populare românești, solomonarii sunt vraci, astrologi și vrăjitori, al căror patron spiritual și onomastic este regele biblic Solomon. Conform Cronografelor românești - traduse „după grecie pă limbă rumânească”, Începând de pe la mijlocul secolului al XVII-lea -, regele Solomon „au aflat
Imaginea evreului În cultura română. Studiu de imagologie În context est-central-european by Andrei Oişteanu () [Corola-publishinghouse/Journalistic/835_a_1546]
-
iar „sărbătoarea colibelor” (Sukot) cu „sărbătoarea cuștilor”. Lipsa de claritate a acestor eresuri nu numai că nu a dispărut, dar chiar s-a accentuat odată cu comutarea de care aminteam. Pare a fi vorba de un straniu sacrificiu uman, real sau imaginar, legat de puterea magică asupra fenomenelor meteorologice. Sugestii similare au supraviețuit degradate și În folclorul copiilor, În unele descântece magice de oprire a furtunilor și a ploilor excesive : „Cu cuțitul lui [arhanghelul] Mihai/ Taie capul jidului” <endnote id="(35, p.
Imaginea evreului În cultura română. Studiu de imagologie În context est-central-european by Andrei Oişteanu () [Corola-publishinghouse/Journalistic/835_a_1546]
-
prohibiția” <endnote id="(4, p. 108)"/>. Din nou, formula „Omul este ceea ce mănâncă” interferează cu formula „Omul este ceea ce nu are voie să mănânce”. 6. Evreul de bun augur Magia Începutului de drum Cu cât este mai negativ portretul „evreului imaginar”, cu atât mai surprinzător este faptul că acestuia i se atribuie - așa cum am văzut - și Însușiri pozitive : evreul este inteligent, instruit și priceput În afaceri, evreica este frumoasă, elegantă și virtuoasă, evreii sunt foarte religioși, buni familiști, solidari Între ei
Imaginea evreului În cultura română. Studiu de imagologie În context est-central-european by Andrei Oişteanu () [Corola-publishinghouse/Journalistic/835_a_1546]
-
dacă este Într-adevăr o superstiție a evreilor sau una a creștinilor, doar pusă pe seama evreilor. În orice caz, dacă acceptăm explicația notată cu nr. 3, prezentată mai sus, atunci ceea ce părea a fi o tușă pozitivă În portretul „evreului imaginar” (el este de bun augur) se dovedește a fi de fapt Încă o trăsătură negativă a imaginii sale : el este un bun receptor al Diavolului (vezi capitolul „Demonizarea evreului”). Magia primului oaspete Revenind la superstiția comentată - aceea privind prestigiul augural
Imaginea evreului În cultura română. Studiu de imagologie În context est-central-european by Andrei Oişteanu () [Corola-publishinghouse/Journalistic/835_a_1546]
-
legendele sunt etiologice. Cu alte cuvinte, legendele comentate stabilesc și legitimează trei practici rituale, al căror prestigiu este dat de trei Întâmplări diferite prin care Isus a scăpat de moartea plănuită de evrei. Blestemul Din cauza „infracțiunii de deicid”, portretului „evreului imaginar” i s-au adăugat alte două vicii stereotipe : mirosul urât pe care - din cauza blestemului proferat de Sfânta Maria - l-ar răspândi corpul său (vezi capitolul „Jidan murdar, jidan Împuțit”) și veșnica rătăcire prin lume, la care - conform tradiției populare - l-
Imaginea evreului În cultura română. Studiu de imagologie În context est-central-european by Andrei Oişteanu () [Corola-publishinghouse/Journalistic/835_a_1546]
-
iertarea” <endnote id="(121, p. 46)"/>. În Evul Mediu Însă, acuzația de deicid Începuse deja să-și cam tocească colții. Sigur că evreul generic era urât În continuare din aceeași cauză, dar acesta era cumva un evreu abstract, un „evreu imaginar”. Creștinului medieval Îi era mai dificil să-l urască cu patimă pe „evreul real” - contemporan și concitadin cu el - pentru o execuție, fie și a lui Cristos, Înfăptuită de „evreul ima ginar” cu o mie sau o mie cinci sute
Imaginea evreului În cultura română. Studiu de imagologie În context est-central-european by Andrei Oişteanu () [Corola-publishinghouse/Journalistic/835_a_1546]
-
ei - susține cercetătoarea Elisabeth Revel-Neher - nu au făcut ca evreii să fie asociați [În iconografia bizantină] cu icoana și acuzați de profanarea ei” <endnote id="(136, p. 109)"/>. De regulă, În spațiul creștin-ortodox, profanarea icoanei a fost pusă pe seama „evreului imaginar”, și nu - ca profanarea ostiei În Europa catolică și protestantă - pe seama unor evrei reali. Reactualizarea deicidului s-a făcut prin intermediul legendei : o legendă nouă (de iconocid) a reîncărcat-o pe cea veche (de deicid). Evreii nu mai erau reprezentați ca
Imaginea evreului În cultura română. Studiu de imagologie În context est-central-european by Andrei Oişteanu () [Corola-publishinghouse/Journalistic/835_a_1546]
-
de infanticid ritual. Eficiența acestui tip de inculpare este evidentă. Din abstracți, toți termenii ecuației devin dureros de concreți. De data aceasta, victima ar fi, chipurile, un copil inocent, cunoscut de toată comunitatea. Ucigașii n-ar mai fi niște „evrei imaginari”, care ar fi omorât „nu se știe când” și „nu se știe unde”, ci „evrei reali”, care locuiesc „chiar În târgul nostru”. În fine, ar fi vorba de o crimă „efectivă”, și nu de una simbolică (iconocidul) sau de una
Imaginea evreului În cultura română. Studiu de imagologie În context est-central-european by Andrei Oişteanu () [Corola-publishinghouse/Journalistic/835_a_1546]
-
te ia evreul cu bocceaua”. Imaginea era cu atât mai credibilă cu cât evreul boccegiu (bărbos, Înfășurat În negru și cu un sac În spate) era o realitate cotidiană pe ulițele satelor și târgurilor din această parte a continentului. „Evreul imaginar” se suprapunea perfect „evreului real”. Evreul nu este singurul pus În această postură. În România, Polonia și Bulgaria, același rol poate fi jucat de țigan („Vine țiganu’ cu sacul”) <endnote id="(324)"/>, iar În Ungaria - de Diavolul Însuși : „Dacă ești
Imaginea evreului În cultura română. Studiu de imagologie În context est-central-european by Andrei Oişteanu () [Corola-publishinghouse/Journalistic/835_a_1546]
-
de puțin ! Vai cât e de sărac !” <endnote id="(219, p. 62)"/> În țările comuniste, după Holocaust (1945-1963) Pe lângă acuzația de folosire a sângelui În scopuri rituale, o serie de alte aspecte neobișnuite (reale sau inventate) au făcut din „evreul imaginar” o ființă extrem de suspectă : circumcizia, de pildă (În secolul al XVIII-lea, pastorul olandez Cornelius de Pauw o considera o practică „dezgustătoare” a evreilor, care „inspiră oroare”, fiind una dintre „absurditățile lor religioase” ; <endnote id="cf. 810, p. 215"/>), sau
Imaginea evreului În cultura română. Studiu de imagologie În context est-central-european by Andrei Oişteanu () [Corola-publishinghouse/Journalistic/835_a_1546]
-
Cu un astfel de „portret-robot”, despre evreu se poate spune orice și oamenii simpli vor crede. Așa se explică tenacitatea și vitalitatea extraordinară a legendei privind omorul ritual și a altor povești similare. Sunt multe stereotipuri mentale asociate portretului „evreului imaginar”. Dar parcă nici unul nu este atât de Înrădăcinat și de longeviv. Este o prejudecată care nu-și schimbă aproape deloc coordonatele esențiale (se adaptează doar), cu toate că traversează epoci și civilizații complet diferite : de la Anglia medievală (1144) până la România post-comunistă (1996
Imaginea evreului În cultura română. Studiu de imagologie În context est-central-european by Andrei Oişteanu () [Corola-publishinghouse/Journalistic/835_a_1546]
-
din România (decât, eventual, pentru cârdășie), ci „evreimea mondială”, În diferitele ei forme virtuale de organizare : „mafia israeliană”, „rețeaua Mossad-ului”, „iudeo- masoneria”, „lobby-ul mondial evreiesc”, „marea finanță evreiască”, „oculta evreiască” etc. Este o altă formă de agregare a „evreului imaginar”. Pentru că „evreul real” nu mai poate fi folosit ca sperietoare În România, fiind pe cale de dispariție (sub 10.000 de evrei, dintre care două treimi au peste 70 de ani). Spectacolul antisemit trebuie să continue, chiar și fără evrei ! 5
Imaginea evreului În cultura română. Studiu de imagologie În context est-central-european by Andrei Oişteanu () [Corola-publishinghouse/Journalistic/835_a_1546]
-
faptul că, În toate exemplele date mai sus, personajele biblice Iuda și Irod au dispărut complet din scenariul ritual, fără ca cineva să le simtă lipsa. Evreul generic le-a luat cu succes locul <endnote id="(704)"/>. Uciderea simbolică a „evreului imaginar” (cel făcut din pânză și paie) continua adeseori, În mod natural, cu expulzarea sau uciderea efectivă a „evreului real” (cel făcut din carne și oase). Practica nu a dispărut complet. Chiar și În zilele noastre, În țările arabe (mai ales
Imaginea evreului În cultura română. Studiu de imagologie În context est-central-european by Andrei Oişteanu () [Corola-publishinghouse/Journalistic/835_a_1546]
-
pp. 12-13. 491. Tudor Pamfile, Sărbătorile la români. Studiu etnografic, ediție Îngrijită și introducere de Iordan Datcu, Editura Saeculum I.O., București, 1997. 492. B. Fundoianu, Poezii, traducere de Virgil Teodorescu, Editura pentru Literatură, București, 1965. 493. Andrei Oișteanu, „«Evreul imaginar» În cultura românească. Legenda jidovului rătăcitor”, Euphorion, nr. 4, 1998, pp. 8-10. 494. I. Ludo, „De ce n-au evreii talent”, În Adam, nr. 90, București, 1936 ; cf. 237, pp. 296-300. 495. Ion Ianoși, Opțiuni, Editura Cartea Românească, București, 1989. 496
Imaginea evreului În cultura română. Studiu de imagologie În context est-central-european by Andrei Oişteanu () [Corola-publishinghouse/Journalistic/835_a_1546]
-
octombrie 1923 - 30 martie 1924, Iași, 1925. 623. William Korey, Russian Antisemitism, Pamyat, and the Demonology of Zionism, Harwood Academic Publishers, 1995. 624. Andrei Oișteanu, „Utopografia insulei În imaginarul colectiv românesc”, În volumul Insula. Despre izolare și limite În spațiul imaginar, volum coordonat de Lucian Boia, Anca Oroveanu și Simona Corlan-Ioan, Centrul de Istorie a Imaginarului și Colegiul Noua Europă, București, 1999, pp. 57-92. 625. Într-adevăr, pentru români, neamțul este „cârnățar”, italianul este „broscar”, grecul este „măslinar” sau „plăcintar” (773
Imaginea evreului În cultura română. Studiu de imagologie În context est-central-european by Andrei Oişteanu () [Corola-publishinghouse/Journalistic/835_a_1546]
-
cu două coroane și, fără să urce în Olimp, rămâne nemuritor. Asemănătoare cu siluetele gloriei de altădată statuile învie imaginea gloriei primite de familia atletului și transformă clipa victoriei de atunci în eternitate de bronz. Pelerinii de acum aduc ofrande imaginare sportivilor din trecut și aerul transformă uralele și corpul celor vechi în statui și în vibrații contemporane, care arată importanța întâlnirilor odată la patru ani, în o perioadă de pace și întrecere dreaptă a celor mai buni atleți, aplaudați de
Fenomenul olimpic de la antic la modern by Liliana RADU () [Corola-publishinghouse/Memoirs/101004_a_102296]
-
transformau lozinca în morală. Presupunând o reacție de opoziție față de egocentrismul și ralantiul existenței, apare o altă realizare a virtualului prin activitatea olimpică, împletită cu viața ale cărei schimbări depășesc deseori capacitatea obișnuită de a te proiecta într-o lume imaginară, perfectă. Secretele dragostei și acelea ale destinului par revelate de sistemul din reclame sportive, al căror simbolism în spațiu, ca formă și ca mișcare devine din ce în ce mai sofisticat. Știința de a compune reclame ține de o veche retorică a aranjării a
Fenomenul olimpic de la antic la modern by Liliana RADU () [Corola-publishinghouse/Memoirs/101004_a_102296]
-
prin care el înțelege apropierea poporului în și prin sport... Bineînțeles că o mulțime de critici se revarsă bâlbâind asupra sportului și a noului olimpism: Maurass „denunță alinierea patriei la moravuri străine”; în corpul profesoral se pronostichează dezordine școlară; moraliștii imaginari reproșează bicicletei de a da doamnelor gânduri rele. Competițiile au fost asimilate bâlciului, o parte a Bisericii, cea mai puternică din lupta cu Republica anunță atacurile la morală... Dar viața taie și francezii aleg. În toată lumea industrializată se face același
Fenomenul olimpic de la antic la modern by Liliana RADU () [Corola-publishinghouse/Memoirs/101004_a_102296]
-
splendidă, chiar dacă era Îngrozitor de frig, iar nouă ne-a fost acordat privilegiul unor scînduri pe care să stăm, separîndu-ne de mulțimea de oameni urît mirositori, plini de purici, de sub noi, a căror duhoare puternică, dar caldă, acționa ca un lasou imaginar. Doar atunci cînd vehiculul și-a Început ascensiunea ne-am dat și noi seama de magnitudinea concesiei: mirosul nici nu se apropia de noi și ar fi fost destul de dificil, chiar și pentru un purice mai atletic, să sară În
[Corola-publishinghouse/Memoirs/1962_a_3287]
-
Mai mult decât atât, trecerea de la vers la proză n-a fost decât un pas, pe care și Lena Constante, ca și atâția alții, l-a făcut, reușind să trăiască pe alocuri o cu totul altă realitate, într-o lume imaginară a ideilor, a sentimentelor, a creației artistice sau a trăirii cu Dumnezeu și cu Sfinții Săi, un frumos și plăcut substitut al realității sumbre. Nu am întâlnit mărturii în cărțile sau interviurile de memorialistică concentraționară care să nu recunoască influența
Poezia închisorilor by Cristian Filip () [Corola-publishinghouse/Memoirs/822_a_1750]
-
de luare În seamă a celuilalt pare a fi un soi de voluntarism construit pentru a scăpa de sub zodia banalului sau este poate un semn al crizei de identitate, sau, și mai grav, de prejudiciere deliberată a respectivei culturi. Proiecția imaginară În exotism presupune o viziune parțială și incompletă asupra celuilalt, asupra Îndepărtatului, neobișnuitului. Nostalgia tradițiilor pierdute, a obiectelor dispărute, a gesticulațiilor primitive, inocente, toate acestea maschează o formă rudimentară de arheologie culturală sau de turism facil. Dorința de a-l
[Corola-publishinghouse/Administrative/1951_a_3276]
-
filosoful german, „Înseamnă a fi, ca muritor, pe pământ, adică a locui”. „Locuirea” se naște odată cu raporturile pe care le Întreține cu evenimentele lumii, cu lucrurile și cu semenii. „Locuirea” are un caracter dual, presupunând atât dimensiuni reale, cât și imaginare. E clar că sunt aici, dar aș vrea să mai fiu și dincolo. Ea presupune un joc permanent dintre interioritate și exterioritate, dintre imanență și transcendență. Mă mișc Într-un perimetru de obiecte, dar nădăjduiesc și la altele. Mă folosesc
[Corola-publishinghouse/Administrative/1951_a_3276]