1,297 matches
-
regiune anatomică; originea lor este dificil de stabilit în momentul diagnosticului; tabloul clinic, investigațiile paraclinice și tratamentul sunt în mare măsură similare [4]. Astfel, în funcție de locul de origine, sunt descrise patru tipuri de tumori: carcinoamele ampulare, carcinoamele căii biliare principale distale, carcinoamele pancreatice ductale și carcinoamele duodenale periampulare [1, 4]. Prognosticul carcinoamelor periampulare este în general, rezervat. Carcinomul ampular are un prognostic relativ mai bun comparativ cu celelalte tipuri de tumori periampulare, deoarece diagnosticul este precoce, fiind favorizat de localizarea tumorii
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului () [Corola-publishinghouse/Science/92209_a_92704]
-
ampulomul Vaterian se evidențiază în primul rând semnele indirecte ale obstrucției ampulare: dilatarea căilor biliare extrahepatice și intrahepatice și colecistul mult destins. Tumora ampulară se poate vizualiza rar și apare ca o formațiune hipoecogenă, rotund-ovalară, bine delimitată între calea biliară distală dilatată și duoden [3, 23]. Acuratețea generală a ecografiei în decelarea tumorilor ampulare este de 10-15% [24, 25]. De asemenea, prin această tehnică se pot decela metastazele hepatice, adenopatiile locoregionale sau ascita, iar prin ecografie Doppler color se evidențiază invazia
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului () [Corola-publishinghouse/Science/92209_a_92704]
-
CBP și ductul Wirsung dilatate. Pe lângă aportul diagnostic ecoendoscopia este considerată metoda de elecție în stadializarea preoperatorie a cancerului ampular, putând evalua extensia tumorală locală, metastazele ganglionare regionale și invazia vasculară [34, 35]. Ecoendoscopia permite obținerea de imagini ale CPB distale și a ductului pancreatic, putând evalua astfel, extensia intraductală a tumorii. De asemenea, vizualizează penetrarea peretelui duodenal. Acuratețea stadializării tumorii primare (T) prin ecoendoscopie variază între 70-90% [36-38]. În ceea ce privește valoarea metastazelor ganglionare (stadializarea N),metoda este mai puțin performantă, sensibilitatea
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului () [Corola-publishinghouse/Science/92209_a_92704]
-
pot fi tumori neuroendocrine, tumori carcinoide, limfoame și mai rar, sarcoame [53]. Tumorile metastatice provin din: melanoame, neoplasm mamar, ovarian, pulmonar, colonic sau col cervical. Diferențierea carcinomului ampular de celelalte tumori maligne periampulare (cancer cap de pancreas, colangiocarcinom cu localizare distală, cancer primitiv duodenal) este de multe ori extrem de dificilă. Neoplasmul de cap de pancreas poate invada duodenul, dar invazia este rar limitată la papilă fiind afectată de obicei și mucoasa înconjurătoare. Diagnosticul diferențial cu carcinomul ampular formă ulcerativă este dificil
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului () [Corola-publishinghouse/Science/92209_a_92704]
-
primitiv duodenal determină o îngustare importantă a porțiunii a doua a duodenului, cu mucoasa ulcerată și sângerândă. De multe ori endoscopia nu poate diferenția originea tumorilor periampulare (ampulă, pancreas, duoden) fiind necesare examinări imagistice complementare (ecoendoscopie, ERCP). Colangiocarcinomul cu localizare distală interesează mai mult arborele biliar și mai puțin mucoasa duodenală și papila. STADIALIZAREA Stadializarea TNM a carcinomului ampular conform AJCC/UICC (American Joint Committee on Cancer/Union International Centre Cancer) se face în funcție de gradul tumorii primare (T), a adenopatiilor regionale
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului () [Corola-publishinghouse/Science/92209_a_92704]
-
de 88%;fenotipul pancreatico-biliar și cu interesare ganglionară (N1) - prognostic rezervat - supraviețuire la 5 ani de 20%;fenotipul nonpancreatico-biliar combinat cu N1 sau fenotipul pancreatico-biliar combinat cu N0 - prognostic intermediar - supraviețuire la 5 ani 47% [56]. CARCINOMUL CĂII BILIARE PRINCIPALE DISTALE Colangiocarcinoamele sunt tumori maligne cu originea la nivelul epiteliului biliar și pot avea sediu în orice regiune a căilor biliare intra sau extrahepatice. De cele mai multe ori sunt tumori localizate, mai rar difuze. Carcinoamele căilor biliare sunt relativ rare și reprezintă
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului () [Corola-publishinghouse/Science/92209_a_92704]
-
reprezintă aproximativ 3% din cancerele digestive [57,58]. Apar ceva mai frecvent la bărbați decât la femei (1,5:1) și în decadele 6-8 de viață [59, 60]. Sunt tumori cu prognostic foarte rezervat datorită diagnosticului tardiv [61]. Carcinomul CBP distale face parte din grupul tumorilor periampulare și reprezintă aproximativ 15- 20% din colangicarcinoamele extrahepatice [59]. Macroscopic, colangiocarcinoamele pot fi sclerozante, nodulare sau papilare. Tumorile CBP distale sunt carcinoame papilare, friabile, ce se dezvoltă intraluminal. Microscopic, majoritatea sunt adenocarcinoame, bine sau
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului () [Corola-publishinghouse/Science/92209_a_92704]
-
59, 60]. Sunt tumori cu prognostic foarte rezervat datorită diagnosticului tardiv [61]. Carcinomul CBP distale face parte din grupul tumorilor periampulare și reprezintă aproximativ 15- 20% din colangicarcinoamele extrahepatice [59]. Macroscopic, colangiocarcinoamele pot fi sclerozante, nodulare sau papilare. Tumorile CBP distale sunt carcinoame papilare, friabile, ce se dezvoltă intraluminal. Microscopic, majoritatea sunt adenocarcinoame, bine sau moderat diferențiate și mai rar: adenocarcinoame mucinoase, carcinoame în celule în inel cu pecete, carcinoame cu celule clare, carcinoame adenoscuamoase, scuamoase, tumori carcinoide, melanoame sau limfoame
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului () [Corola-publishinghouse/Science/92209_a_92704]
-
ce se dezvoltă intraluminal. Microscopic, majoritatea sunt adenocarcinoame, bine sau moderat diferențiate și mai rar: adenocarcinoame mucinoase, carcinoame în celule în inel cu pecete, carcinoame cu celule clare, carcinoame adenoscuamoase, scuamoase, tumori carcinoide, melanoame sau limfoame. TABLOUL CLINIC Carcinomul CBP distale evoluează mult timp asimptomatic. Debutul este insidios. Manifestarea clinică dominantă este icterul colestatic (colurie, scaune acolice, prurit). Acesta are caracter persistent și progresiv. Pruritul apare după icter. Angiocolita nu este prezentă în momentul diagnosticului; când apare este, în general, indusă
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului () [Corola-publishinghouse/Science/92209_a_92704]
-
că nivelul crescut al IGF-I la nivelul tractului biliar ar putea ajuta la diagnosticul diferențial al colangiocarcinomului cu cancerul pancreatic sau cu afecțiunile biliare benigne. Ecografia transabdominală Este examinarea imagistică inițială la pacienții cu icter colestatic. În carcinomul CBP distale se evidențiază semne indirecte de obstrucție: dilatarea căilor biliare intra și extrahepatice și colecistul mult destins. Tumora coledociană inferioră se evidențiază greu datorită poziției retroduodenale a acesteia; atunci când se vede, apare ca o structură parenchimatoasă hipoecogenă având axul lung paralel
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului () [Corola-publishinghouse/Science/92209_a_92704]
-
sau examenul histologic după biopsie intraductală oferă certitudine diagnostică în cazurile dubitabile. Este importantă stadializarea tumorii în vederea stabilirii rezecabilității. Aceasta se poate face prin ecografie Doppler color, CT, ultrasonografie intraductală, angiografie și laparoscopie cu ultrasonografie laparoscopică. DIAGNOSTICUL DIFERENȚIAL Carcinomul CBP distale trebuie diferențiat de celelalte tumori ampulare prin endoscopie și colangiopancreatografie endoscopică retrogradă. STADIALIZAREA Stadializarea carcinomului CBP [58] se face în funcție de profunzimea invaziei (T), interesarea ganglionară (N) și prezența metastazelor la distanță (M) (capitolul „Morfopatologie - Colangiocarcinomul”). EVOLUȚIE, PROGNOSTIC Cancerele CBP ditale
Tratat de oncologie digestivă vol. II. Cancerul ficatului, căilor biliare și pancreasului () [Corola-publishinghouse/Science/92209_a_92704]
-
de interneuroni atât ascendenți, cât și descendenți. La rândul lor, interneuronii ascendenți activează neuronii motori excitatori situați proximal care determină oral, o zonă circulară de contracție, iar interneuronii descendenți activează neuronii motori inhibitori care determină în sens anal o zonă distală de relaxare (9, 31, 36, 37). Astfel excitația se deplasează de-a lungul peretelui intestinal imediat proximal față de bolul alimentar (fig. 21). Microcircuitele secretomotorii și vasomotorii sunt activate atât de excitarea mecanică a mucoasei cât și de chimismul intestinal, prezența
Sistemul nervos vegetativ Anatomie, fiziologie, fiziopatologie by I. HAULICĂ () [Corola-publishinghouse/Science/100988_a_102280]
-
este încă suficient cunoscută, s-au acumulat numeroase date privind concentrarea unor proteine în micromediul în care progresează conul de creștere dendritic și axonal, cunoscute inițial ca neurite. La acest nivel există două componente: o membrană (lamellipodium), care delimitează extremitatea distală a conului și prelungiri fine (filopodii), care se extind radiar. Clasic se descriu patru faze de desfășurare a sinaptogenezei: I.stabilirea de contacte între filopodele conului de creștere axonal și prelungirile sau componentele neuronului postsinaptic; II.recunoașterea interneuronală, care se
Sistemul nervos vegetativ Anatomie, fiziologie, fiziopatologie by I. HAULICĂ () [Corola-publishinghouse/Science/100988_a_102280]
-
hipotalamici, ca în deshidratare sau în ingestie salină excesivă. Acestea determină și senzație de sete, stimulând ingestia de apă, după cum am menționat. ADH determină retenția de apă (emisia de volume mici de urină concentrată), prin creșterea reabsorbției apei în tubii distali și colectori, datorată formării (cAMP-mediată) de pori în membrana apicală a celulelor epiteliale tubulare. Dacă mecanismul este activat de ingestia salină crescută, retenția hidrică poate duce în timp la hipertensiune arterială. În caz de ingestie crescută hidrică, nu și salină
Sistemul nervos vegetativ Anatomie, fiziologie, fiziopatologie by I. HAULICĂ () [Corola-publishinghouse/Science/100988_a_102280]
-
tip cubic, iar între celulele epiteliale apar intercalate capilarele subepiteliale. Când diametrul bronhiolelor scade sub 1 mm, dispar cartilajul, glandele sero-mucoase și nodulii limfatici, iar epiteliul devine cubic, cu sau fără cili. Celulele caliciforme scad numeric și dispar spre porțiunile distale. Devin mai abundente celulele neciliate, proeminente în lumen, denumite celule Clara. Acestea au aparat Golgi și reticul endoplasmatic bine reprezentat și conțin numeroase granulații exocrine dense. Ele sunt implicate în elaborarea mucusului și surfactantului pulmonar. Unitatea funcțională a plămânului este
Sistemul nervos vegetativ Anatomie, fiziologie, fiziopatologie by I. HAULICĂ () [Corola-publishinghouse/Science/100988_a_102280]
-
de eliminare (glucoză, acizi aminați, vitamine etc.). Peste 90% din apa existentă în filtratul glomerular se reabsoarbe la nivelul tubilor uriniferi. Aproximativ 80% este resorbită de tubii proximali în cadrul reabsorbției obligatorii, iar restul la nivelul ansei Henle (6%) și tubilor distali (14%), reprezentând resorbția facultativă. Reabsorbția apei în tubul contort proximal, făcându-se în condiții izotonice față de plasmă, fenomenul este dependent de absorbția activă a clorurii de sodiu, care atrage apa printr-un proces de osmoză locală. În tubul contort distal
Sistemul nervos vegetativ Anatomie, fiziologie, fiziopatologie by I. HAULICĂ () [Corola-publishinghouse/Science/100988_a_102280]
-
din care cea mai mare parte la nivelul tubilor proximali. Spre deosebire de ionii de sodiu, calciu și clor care sunt reabsorbiți predominant de epiteliul tubular proximal, potasiul este reținut de tubii proximali în proporție de 100% și secretat apoi de cei distali. La rândul său, glucoza este integral reabsorbită la nivelul tubilor proximali. Reabsorbția glucozei, având la bază un mecanism enzimatic de transport activ, este limitată de concentrația sa plasmatică. Transportul maxim (Tm) tubular al acesteia atinge 350 mg/min. la bărbat
Sistemul nervos vegetativ Anatomie, fiziologie, fiziopatologie by I. HAULICĂ () [Corola-publishinghouse/Science/100988_a_102280]
-
ansei Henle. În timp ce porțiunea sa descendentă este permeabilă pentru apă, ramura ascendentă este total impermeabilă. Aceasta permite în schimb, reabsorbția sodiului și clorului. În comparație cu tubii proximali, la nivelul cărora predomină celulele cilindrice, bogate în mitocondrii, restul epiteliului tubular, inclusiv tubii distali, prezintă o permeabilitate mai redusă. Aceasta suferă importante modificări sub influența hormonilor implicați în reglarea hidroelectrolitică (ADH, aldosteron etc.). c) Excreția (secreția) tubulară realizează prin procesul invers reabsorbției, transportul unor substanțe din capilarele peritubulare în lumenul tubilor uriniferi. Ca și
Sistemul nervos vegetativ Anatomie, fiziologie, fiziopatologie by I. HAULICĂ () [Corola-publishinghouse/Science/100988_a_102280]
-
pasivă. Dintre ionii apăruți în urină ca produși de secreție tubulară fac parte H+ și K+, iar printre cataboliții excretați figurează ureea, amoniacul și creatinina. Spre deosebire de ionii de hidrogen, care sunt secretați atât de tubii proximali, cât și de către cei distali și colectori, K+ este transportat activ intratubular numai la nivelul acestora din urmă, după ce a fost în prealabil reabsorbit la nivelul primilor. La animalele inferioare și îndeosebi la pești, secreția tubulară reprezintă singura modalitate de îndepărtare a produșilor finali de
Sistemul nervos vegetativ Anatomie, fiziologie, fiziopatologie by I. HAULICĂ () [Corola-publishinghouse/Science/100988_a_102280]
-
renali de a crește rata reabsorbției ca răspuns la creșterea încărcării tubulare asigură echilibrul glomerulo-tubular. Acesta constă în creșterea proporțională a ratei totale de reabsorbție cu încărcarea tubulară în vederea evitării dezechilibrelor create de variațiile filtrării glomerulare. Prevenind supraîncărcarea segmentelor tubulare distale când rata filtrării glomerulare crește, echilibrul glomerulo-tubular acționează ca o a doua linie de apărare ce tamponează efectele variațiilor spontane ale fluxului lichidian asupra debitului urinar. Cei doi factori determinanți ai procesului de reabsorbție în capilarele peritubulare sunt reprezentați de
Sistemul nervos vegetativ Anatomie, fiziologie, fiziopatologie by I. HAULICĂ () [Corola-publishinghouse/Science/100988_a_102280]
-
la normalizarea presiunii sanguine și a volumului extracelular ca urmare a amplificării reabsorbției hidro-saline tubulare. În afara efectelor vasoconstrictoare a arteriolelor eferente, angiotensina II stimulează secreția de aldosteron și creșterea reabsorbției ionilor de sodiu la nivelul tubilor proximali, anselor Henle, tubilor distali și tubilor colectori prin mecanismul activării directe a pompei Na-K ATP-aza membranară a celulelor epiteliale tubulare. Spre deosebire de aldosteron care activează reabsorbția ionilor de sodiu și secreția (excreția) ionului de potasiu la nivelul tubilor colectori, hormonul antidiuretic (ADH) determină creșterea reabsorbției
Sistemul nervos vegetativ Anatomie, fiziologie, fiziopatologie by I. HAULICĂ () [Corola-publishinghouse/Science/100988_a_102280]
-
tubulare. Spre deosebire de aldosteron care activează reabsorbția ionilor de sodiu și secreția (excreția) ionului de potasiu la nivelul tubilor colectori, hormonul antidiuretic (ADH) determină creșterea reabsorbției tubulare a apei ca urmare a permeabilității crescute pentru apă a celulelor epiteliale din tubulii distali, colectori și ductele colectoare. Contribuind la retenția apei în organism când există riscul deshidratării, ADH reprezintă factorul hormonal de bază în controlul gradului de diluție sau de concentrare a urinii. La deplasarea rapidă a apei din celulele epiteliale în spațiul
Sistemul nervos vegetativ Anatomie, fiziologie, fiziopatologie by I. HAULICĂ () [Corola-publishinghouse/Science/100988_a_102280]
-
8.2. Controlul endocrin al diurezei, contrar celui nervos, se exercită mai mult asupra reabsorbției tubulare decât asupra filtrării glomerulare. El este dominat de intervenția hormonului antidiuretic (ADH), ca principal factor de activare a resorbției de apă la nivelul tubilor distali și de participarea aldosteronului la reabsorbția sodiului și eliminarea potasiului tubular. Hormonul antidiuretic retrohipofizar este octapeptid, secretat de nucleul supraoptic din hipotalamusul anterior și depozitat în hipofiza posterioară. Acțiunea st antidiuretică a fost pusă în evidență de Starling și Verney
Sistemul nervos vegetativ Anatomie, fiziologie, fiziopatologie by I. HAULICĂ () [Corola-publishinghouse/Science/100988_a_102280]
-
distal și canalului colector a fost inițial pusă pe seama activării hialuronidazei și depolimerizării acidului hialuronic din substanța fundamentală a epiteliului tubular (Ghineținski, 1958). În ultimii ani, s-a precizat că efectul antidiuretic se datorează deschiderii porilor și creșterii permeabilității tubilor distali pentru apă de către AMP ciclic rezultat din activarea adenilciclazei membranare în prezența ADH (Sutherland, 1968). Lipsa hormonului antidiuretic în diabetul insipid face ca pierderea zilnică de apă prin urină să depășească de 5-20 de ori eliminarea normală. Această pierdere, ducând
Sistemul nervos vegetativ Anatomie, fiziologie, fiziopatologie by I. HAULICĂ () [Corola-publishinghouse/Science/100988_a_102280]
-
se ține seama că din cei aproximativ 50 de litri de apă din organismul unui subiect de 70 kg, doar 11,5 litri constituie lichidul interstițial și numai 3,5 litri plasma sanguină. Concomitent cu resorbția apei la nivelul tubilor distali și colectori, dependentă de nivelul secreției de ADH, crește reabsorbția tubulară de Na+, aldosteronodependentă. Aldosteronul, ca principal mineralo-corticoid este secretat în cantități infime de aproximativ 150 g/zi de către zona glomerulară a corticosuprarenalei. Concentrația sa plasmatică, deși atinge doar 0
Sistemul nervos vegetativ Anatomie, fiziologie, fiziopatologie by I. HAULICĂ () [Corola-publishinghouse/Science/100988_a_102280]