805 matches
-
ar fi să considerăm că verbul are trăsături interpretabile. El nu trebuie să primească trăsăturile de număr și persoană prin acord cu un nominal, dar ele trebuie fie validate prin relația de acord cu un nominal. Semantica pronumelor indefinite, negative, indefinite și relative permite acordul semantic al verbului, spre deosebire de propozițiile cu subiect exprimat prin substantiv, unde acordul semantic este mult mai restricționat. Totuși, în limba vorbită, și substantivul poate admite acordul semantic al verbului-predicat (vezi infra, 2.7.2). Din grupul
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
sintagmă nominală construită cu prepoziția partitivă din sau dintre. Pe poziția lui N1 pot apărea substantivele care formează sintagme pseudopartitive (cantitative), de tipul kilogram, mulțime etc., sau alte nominale cantitative, cu sens cantitativ definit numeric (doi, patru, al treilea) sau indefinit numeric (unii, unul, niciunul, fiecare, vreunul, oricare, câțiva etc.): (i) N1 este un cuantificator partitiv (1) a. un sfert / o jumătate / 40% dintre copii b. majoritatea / restul copiilor (ii) N1 este o sintagmă pseudopartitivă eliptică; sintagmele partitive de la (2)a
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
pseudopartitive c. o mulțime dintre studenți = o mulțime de studenți dintre studenți; un kilogram din unt = un kilogram de unt din unt; o ceașcă de lapte = o ceașcă de lapte din lapte. N1 este un nominal cantitativ, definit numeric sau indefinit numeric: (3) a. trei dintre studenți b. fiecare / oricare / vreunul / unii / niciunul / câțiva dintre studenți Doar primul tip de sintagme, cele de la (i), sunt propriu-zis sintagme partitive, cu un singur referent. Cel de-al doilea tip de sintagme conține două
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
pot explica dacă se adoptă analiza alternativă, aceea că N2 este centrul, iar N1 (ex. a number of) este un cuantificator complex, deoarece ar trebui ca prepoziția să se grupeze cu N1. (ii) N1 poate avea diverși subordonați antepuși. Determinantul indefinit a, din a number of protesters, poate fi înlocuit cu alți determinanți, substantivul number poate fi singular sau plural; de asemenea, poate avea modificatori adjectivali: (7) a. a great number of... b. o mare parte dintre... Dacă s-ar adopta
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
în care relația parte - întreg se stabilește la nivel sintactic, cuprinde numerale și pronume (nehotărâte) pe prima poziție: (9) doi din copii, câțiva dintre copii, mulți dintre copii Nedelcu (2009) consideră că N2 este un complement, cerut de un determinant indefinit sau de o marcă de gradare (de pe poziția N1): N1 conține un nume vid, nelexicalizat, în construcțiile în care pe poziția N1 este lexicalizat doar un numeral sau un alt termen cuantificator (ca în (10)). Structura este cea din (10
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
lui fiecare la Spec,Do se petrece în sintaxa vizibilă (engl. overt syntax), într-un moment al derivării în care verbul se deplasează la centrul Acordo și fiecare este în Spec,Do, cea mai înaltă poziție de specificator din GD indefinit (1997: 43-44). Dacă acordul se face la plural sau la persoana I ori a II-a, ca în (13)b-d, atunci N2 s-a deplasat la Spec,Do în sintaxa non-vizibilă (engl. covert syntax). Prin urmare, acordul cu N2 se
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
în prima parte (vezi Nedelcu, 2009, unde sunt prezentate argumentele pro și contra acestei ipoteze): (38) a. o mulțime dintre studenți = o mulțime de studenți dintre studenți b. un kilogram din banane = un kilogram de banane din banane (iii) pronume indefinite și numerale: fiecare, niciunul, vreunul, câțiva, unul, altul, oricare, oricine, care, cine; doi, trei, al treilea etc. 1.4.1.2.1. Cuantificatorii partitivi Dacă N1 este un substantiv, cu sau fără sens partitiv intrinsec, acordul are aceleași caracteristici pe
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
a. Parte din studenți au venit / *a venit. b. Mare parte dintre ei nu știau / *știa că au examen într-o săptămână. c. Jumătate dintre jucători au fost testați antidoping / *a fost testată antidoping. 1.4.1.2.2. Pronumele indefinite Acordul sintagmelor partitive în care N1 este un pronume cuantificator, indefinit, depinde de semantica fiecărui tip de pronume în parte. (i) Unul Dacă pe poziția N1 se află cuantificatorul singular unul, este posibil doar acordul la persoana a III-a
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
dintre ei nu știau / *știa că au examen într-o săptămână. c. Jumătate dintre jucători au fost testați antidoping / *a fost testată antidoping. 1.4.1.2.2. Pronumele indefinite Acordul sintagmelor partitive în care N1 este un pronume cuantificator, indefinit, depinde de semantica fiecărui tip de pronume în parte. (i) Unul Dacă pe poziția N1 se află cuantificatorul singular unul, este posibil doar acordul la persoana a III-a singular: (41) a. Unul dintre studenți a plecat / *au plecat. b
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
O parte din voi a venit. Nu întotdeauna acordul la persoana I sau a II-a vs la persoana a III-a reflectă clar distincția inclusiv vs non-inclusiv. În enunțul din (60) sunt două seturi de persoane, denotate de pronumele indefinit, iar acordul este inclusiv în ambele propoziții. Acest acord inclusiv este mai degrabă de tip pragmatic, el reflectă o includere sau o implicare afectivă a vorbitorului: (60) Ne-am împărțit sarcinile. Unii am participat la decorarea sălii, alții am ajutat
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
ca în contextele în care N2 este exprimat: (63) a. O parte dintre studenți au făcut un referat, cealaltă parte au dat examen. b. Mulți studenți s-au înscris la acest curs. O parte au făcut referate foarte bune. Pronumele indefinit altul, alta, coindexat anaforic cu o parte, nu permite acordul cu N2 recuperat anaforic: (64) a. O partei din scaun a fost vopsit în verde, altai a fost vopsită / *vopsit în albastru. b. O partei dintre studenți au făcut un
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
în verde, altă parte a fost vopsită / ?vopsit în albastru. (= "altă parte din scaun") b. O parte dintre studenți au făcut un referat, altă parte a dat / ?au dat examen. (= "altă parte din studenți") Când cuantificatorul (N1) este un pronume indefinit (fiecare, unii etc.) sau un numeral (doi, trei etc.), pronumele personale de persoana I și a II-a sunt omise destul de frecvent. Exprimarea pronumelor personale (noi, voi) nu este necesară, întrucât informația lor poate fi exprimată prin utilizarea verbului la
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
substantiv: (68) a. O parte am plecat mai devreme. b. O mulțime am plecat mai devreme. c. Primii zece clienți am primit un bonus. Pentru a explica utilizarea verbului la persoana I sau a II-a în enunțurile cu pronume indefinit (Unii am plecat, Fiecare ați venit) sau numeral (Doi am plecat), se pot propune două ipoteze: (i) pronumele indefinit sau numeralul face parte dintr-o sintagmă partitivă în care N2 este neexprimat; verbul se acordă semantic, cu acest pronume personal
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
clienți am primit un bonus. Pentru a explica utilizarea verbului la persoana I sau a II-a în enunțurile cu pronume indefinit (Unii am plecat, Fiecare ați venit) sau numeral (Doi am plecat), se pot propune două ipoteze: (i) pronumele indefinit sau numeralul face parte dintr-o sintagmă partitivă în care N2 este neexprimat; verbul se acordă semantic, cu acest pronume personal neexprimat: (69) a. Unii am plecat mai devreme. = Unii dintre noi am plecat mai devreme. b. Fiecare am contribuit
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
am contribuit cu ceva. = Fiecare dintre noi am contribuit cu ceva. c. Faceți o recenzie careva. = Faceți o recenzie careva dintre voi. d. Doi am plecat. = Doi dintre noi am plecat. Împotriva acestei analize se pot aduce exemple cu pronume indefinite sau numerale care nu pot apărea în sintagma partitivă: (70) a. Nu am stat toți până la sfârșit. = *Nu am stat toți dintre noi până la sfârșit. b. Amândoi am plecat. = *Amândoi dintre noi am plecat. (ii) subiectul propoziției nu este exprimat
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
sintagma partitivă: (70) a. Nu am stat toți până la sfârșit. = *Nu am stat toți dintre noi până la sfârșit. b. Amândoi am plecat. = *Amândoi dintre noi am plecat. (ii) subiectul propoziției nu este exprimat, ci este inclus în forma verbului; pronumele indefinit sau numeralul sunt coreferențiale cu subiectul neexprimat al verbului: (71) a. Unii am plecat mai devreme. = Noi unii am plecat mai devreme. b. Fiecare am contribuit cu ceva. = Noi fiecare am contribuit cu ceva. c. Să faceți o recenzie careva
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
un grad de funcționalitate ridicat, exprimând un număr precis de unități (duzină, pereche, sută, milion, miliard etc.). Ele se încadrează în clasa numeralului cardinal: sută, mie, milion, miliard etc. În ipostaza lor tipică de numerale, ele sunt însoțite de determinantul indefinit sau numeralul un (la singular). În general, ele nu impun acordul verbului-predicat: (120) a. Un milion de manifestanți au ieșit / *a ieșit pe străzile Bucureștiului. b. O mie de elevi din București nu au promovat / *a promovat examenul de bacalaureat
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
pseudopartitive. N1 este un nominal generic sau clasificator, iar N2 denotă entitatea clasificată. Prin nominal clasificator se înțelege un substantiv care exprimă semantic clasa, în mod generic: clasă, fel, gamă, gen, soi, sort, tip. N1 poate avea determinanți definiți sau indefiniți: (139) o clasă de mamifere, un fel de mamifere, această gamă de automobile, genul acesta de programe TV, un soi de prieteni, un tip de publicații etc. Dintre N1 și N2, o valoare referențială mai mare are N2, care furnizează
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
sunt / e tot ceea ce mi-a adus Ion de ziua mea. b. Zgomotele sunt / este tot ceea ce mă deranjează la vecini. c. Muzeele și expozițiile sunt / e tot ceea ce vreau să vizitez. Dacă N1 la plural este însoțit de articolul indefinit sau este nearticulat, acordul se face la singular: (48) a. Niște trandafiri e / ??sunt ceea ce mi-a adus Ion de ziua mea. b. Niște cercei e / ??sunt ceea ce vreau să cumpăr. c. Niște muzee și expoziții e / ??sunt ceea ce mă
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
nu se datorează neanticipării mesajului. Nici în această topică acordul la plural nu este posibil: (37) c. *Secetă și foamete sunt în nordul Moldovei, din cauza schimbărilor climatice. Acordul se face la singular și dacă substantivele respective sunt articulate (definit sau indefinit), semn că acordul la singular nu trebuie legat neapărat de caracterul nearticulat al substantivelor, ci de alte caracteristici ale construcțiilor existențiale: (38) a. La foamea și setea care-mi e (/*sunt), m-aș opri la primul fast-food. În general, subiectul
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
și maghiară b. președinții român și francez 138 Posibilitățile de acord sunt aceleași și dacă relația de coordonare este disjunctivă: (198) a. vechea casă sau mașină b. *vechiul pantof sau cizmă c. *vechea casă sau gard etc. 3.2. Articolul indefinit Utilizarea articolului definit depinde de tipul de denotație al sintagmei coordonate. Dacă aceasta are lectură monoreferențială, articolul apare doar o dată, înaintea întregii sintagme 139. Dacă lectura este bi- sau multireferențială, utilizarea articolului înaintea fiecărui nominal este obligatorie. Prin urmare, prezența
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
articolului definit depinde de tipul de denotație al sintagmei coordonate. Dacă aceasta are lectură monoreferențială, articolul apare doar o dată, înaintea întregii sintagme 139. Dacă lectura este bi- sau multireferențială, utilizarea articolului înaintea fiecărui nominal este obligatorie. Prin urmare, prezența articolului indefinit este strâns legată de numărul de referenți: (199) a. un coleg și prieten - un referent b. un coleg și un prieten - doi referenți c. *Un coleg și prieten au venit în vizită. - sintagma coordonată nu poate avea lectură bireferențială d.
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
pe baze semantice oricând este posibil (iar în lipsa unor trăsături semantice, se folosesc forme nemarcate, default). Prin urmare, face generalizarea: (i) În limba română, sintagma coordonată nu are trăsături morfosintactice, formale, pe care să le transmită prin acord. Cum articolul indefinit se poate acorda doar formal, singura posibilitate de exprimare este cu repetarea determinantului. Se poate constata o ușoară asimetrie între articolul definit și cel indefinit: (203) a. vechea casă și mașină - lectură bireferențială a'. *o veche casă și mașină - lectură
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
coordonată nu are trăsături morfosintactice, formale, pe care să le transmită prin acord. Cum articolul indefinit se poate acorda doar formal, singura posibilitate de exprimare este cu repetarea determinantului. Se poate constata o ușoară asimetrie între articolul definit și cel indefinit: (203) a. vechea casă și mașină - lectură bireferențială a'. *o veche casă și mașină - lectură bireferențială b. colegul și prietenul Ion - lectură monoreferențială b'. un coleg și prieten pe nume Ion - lectură monoreferențială Această asimetrie (diferență) se explică prin rolul
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
bireferențială b. colegul și prietenul Ion - lectură monoreferențială b'. un coleg și prieten pe nume Ion - lectură monoreferențială Această asimetrie (diferență) se explică prin rolul referențial diferit al celor două articole, precum și prin caracterul lor afixal vs independent. Utilizarea articolului indefinit este strâns corelată cu numărul de referenți, spre deosebire de cea a articolului definit. Sintagmele coordonate cu lectură monoreferențială ne pot ajuta să urmărim aspectele legate de acordul în gen. Acordul în gen cu cel mai apropiat conjunct este gramatical dacă sintagma
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]