425 matches
-
Zeul soarelui Utuxe "Utu"/Șamaș Utuxe "Utu" și Șamaș Înseamnă „soare” În sumeriană, respectiv În akkadiană. Al doilea termen este pansemitic. Vorbim despre Soarexe "Soare" ca despre prima divinitate a triadei astrale, urmând sistemul nostru curent, care este și cel mesopotamian. Trebuie totuși remarcat faptul că zeul soarelui este declarat de multe ori, dacă nu chiar Întotdeauna, fiu al zeului lunii Nannaxe "Nanna"-Su’en/Sinxe "Sin". Utuxe "Utu"/Șamaș este În general considerat un zeu benefic. Uneori Însă este văzut
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
Utu"/Șamaș este În general considerat un zeu benefic. Uneori Însă este văzut ca o divinitate periculoasă pentru că el poate, prin căldura sa violentă, să aducă mari nenorociri (boli și chiar moartea) oamenilor și animalelor. Pentru a evita această contradicție, mesopotamienii au recurs la atribuirea efectelor distructive ale soarelui zeului infernal Nergalxe "Nergal" (cf. subcapitolul 4.4.b). La sumerieni, Utuxe "Utu" este principalul zeu al războiului, În timp ce akkadianul Șamaș este În special lumina solară, luată chiar În sens spiritual: „el
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
zeul Nabûxe "Nabû", care a fost mult timp venerat În lumea babiloniană și asiriană. Numele său Înseamnă „Vestitorul” sau ceva asemănător. Nu avem informații sigure despre originea sa. Nabû este totuși una dintre divinitățile cele mai frecvent menționate În textele mesopotamiene mai ales În mileniul I Î.Hr. Este considerat fiul lui Mardukxe "Marduk" și al soției sale ßarpanștu(m); soț al zeiței Tașm¶tu(m), Împreună cu care este foarte venerat mai ales În Borisppa, În templul Ezida. Nabû mai are
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
războiește alături de el. 9. Îngeri, demoni, monștri, eroi și regi divinizați 1tc "9. Îngeri, demoni, monștri, eroi și regi divinizați1" Ne aflăm Într-un moment potrivit pentru a discuta despre aceste ființe care sunt considerate, În teologia și practica religioasă mesopotamiană, persoane divine, dar nu zei adevărați. Calitatea acestor ființe se datorează În general și În principal faptului că acestea au ca strămoș o divinitate. a) Îngerii Denumirea noastră obișnuită de „Îngeri” se potrivește anumitor ființe benefice din religia mesopotamiană, care
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
religioasă mesopotamiană, persoane divine, dar nu zei adevărați. Calitatea acestor ființe se datorează În general și În principal faptului că acestea au ca strămoș o divinitate. a) Îngerii Denumirea noastră obișnuită de „Îngeri” se potrivește anumitor ființe benefice din religia mesopotamiană, care s-ar putea defini mai bine ca „spirite bune”, „demoni buni” sau „duhuri protectoare”. Iată-i pe doi dintre acești „Îngeri”: 1) Aladxe "Alad" din religia sumeriană căruia Îi corespunde În cea akkadiană Ș¶du. În mod obișnuit, acesta
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
pare că a avut parte de o expresie iconografică vie pe teracotele babiloniene antice, care Îl reprezintă Într-un mod cu adevărat Îngrozitor. În dubla categorie de monștri mai pot fi incluse și alte ființe diverse din literatura și arta mesopotamiană, printre care Cei Șaptexe "Cei Șapte" Înțelepți apkall (cf. subcapitolul 4.5c), precum și unele ființe mixte („Mischwesen”): omul-scorpion, omul-pește („Oannesxe "Oannes"”), capra-pește, mușhușșu, menționat mai sus ca simbol al lui Mardukxe "Marduk", taurul-om etc. d) Eroii Despre eroii mesopotamieni
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
mesopotamiană, printre care Cei Șaptexe "Cei Șapte" Înțelepți apkall (cf. subcapitolul 4.5c), precum și unele ființe mixte („Mischwesen”): omul-scorpion, omul-pește („Oannesxe "Oannes"”), capra-pește, mușhușșu, menționat mai sus ca simbol al lui Mardukxe "Marduk", taurul-om etc. d) Eroii Despre eroii mesopotamieni vorbesc atât izvoarele epigrafice, cât și reprezentările (mai ales sigiliile, unde există multe reprezentări de eroi nuzi sau Îmbrăcați cu veșminte caracteristice)1. Este greu să conciliem În mod satisfăcător definițiile pentru „erou” așa reies din izvoarele clasice greco-latine cu
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
mai ales sigiliile, unde există multe reprezentări de eroi nuzi sau Îmbrăcați cu veșminte caracteristice)1. Este greu să conciliem În mod satisfăcător definițiile pentru „erou” așa reies din izvoarele clasice greco-latine cu cele care pot fi folosite În lumea mesopotamiană: acestea din urmă sunt acceptabile În baza principiului analogiei. În acest sens, se poate afirma că termenul (epitet) principal pentru „erou” este ur-sang, În sumeriană, și qur³du(m) sau qarr³du(m) În akkadiană. Astfel, pe baza acestor titluri putem identifica
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
principal pentru „erou” este ur-sang, În sumeriană, și qur³du(m) sau qarr³du(m) În akkadiană. Astfel, pe baza acestor titluri putem identifica În poemele epice, În imnuri și alte texte, eroii fie că ei provin dintre oameni sau dintre zeii mesopotamieni. Printre oameni, Îi avem pe Enkiduxe "Enkidu", prietenul lui Ghilgameșxe "Ghilgameș" (după cum am văzut deja În legătură cu monstrul ¾uwawaxe "H~uwawa"/¾umbabaxe "H~umbaba"); Ghilgameș Însuși; ¾ammurabixe "H~ammurabi"; Lugalbandaxe "Lugalbanda"; Samsu’iluna; Sulghi etc. Răspândirea eroismului acestor figuri (dintre care
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
din perioada Protodinastică II (cca 2750Î.Hr.), ne putem gândi că Uruk a fost Încă din cele mai vechi timpuri un Însuflețit centru literar, cu o tendință evidentă către epic. e) Regii divinizați De-a lungul Întregii perioade a istoriei mesopotamiene, regele s-a bucurat mereu de un respect deosebit ca reprezentant sau vicar al divinității. În cele mai vechi timpuri sumeriene, capul politic și cel religios se identificau În aceeași persoană: e n. Această denumire are o dublă semnificație: „Stăpân
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
atenueze, până la dispariția totală În timpul marelui Hammurabi din Babilon (1792-1750 Î.Hr.). 5. LUMEA ȘI OMULTC "5. LUMEA ȘI OMUL" Lumea și omul sunt două teme importante nu doar prin ele Însele, ci și În relație cu Întregul sistem religios mesopotamian. 1. Crearea lumii (cosmogonia)tc "1. Crearea lumii (cosmogonia)" a) Atestarea Deținem 11 lucrări principale sumero-akkadiene care tratează originea lumii și iau În considerare cosmosul În Întregul său, dar și În părțile sale principale (aștri, țări, regiuni, cetăți, râuri etc.
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
ma eliș, tab. V, 1-76, În akkadiană. Se mai cunosc și alte fragmente de texte care ating tema cosmogoniei, cum ar fi diferite imnuri și rugăciuni. Merită să amintim că, prin analogie cu ceea ce se spune În Biblie (Genza), la mesopotamieni lumea nu a fost creată „din nimic” (ex nihilo), ci din ceva confuz și inform (haos), care se deosebește total de forma și orânduirea lucrurilor reale existente, putând fi considerat non-existență. b) Evaluarea documentării Lectura atentă a textelor cosmologice mesopotamiene
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
mesopotamieni lumea nu a fost creată „din nimic” (ex nihilo), ci din ceva confuz și inform (haos), care se deosebește total de forma și orânduirea lucrurilor reale existente, putând fi considerat non-existență. b) Evaluarea documentării Lectura atentă a textelor cosmologice mesopotamiene - care aici, din rațiuni de spațiu, nu pot fi nici măcar sintetizate - permite descoperirea a două adevăruri principale. Primul constă În faptul că lumea este o lucrare divină, realizată de divinități masculine (Anxe "An"/Anuxe "Anu"(m), Enlilxe "Enlil", Enkixe "Enki
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
Inanna/Iștarxe "Iștar". Celxe "Cel" de-al doilea adevăr este că lucrurile create sunt valoroase. O declarație explicită În acest sens se află În En¿ma eliș (tab. VI, 36), care le numește „lucruri frumoase” (nikl³ti). c) Guvernarea lumii Speculația mesopotamiană afirmă că lumea, pe lângă faptul că a fost creată de divinitate, este și menținută În ordine, deci guvernată, tot de acesta. Există diferite mituri care conțin această doctrină; de exemplu, mitul sumerian Inanna și Enkixe "Enki", În care se susține
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
mitul Coborârea lui Inanna Iștarxe "Iștar" În Infernxe "Infern": cf. mai ales subcapitolul 3.5c). Strâns legată de tema noastră este și doctrina exprimată de celebrarea sărbătorii Anului Nou În Babilon (akștu). În cetatea Babilon, dar și În alte cetăți mesopotamiene, această sărbătoare, care dura mai multe zile se celebra În cinstea lui Mardukxe "Marduk". În timpul sărbătorii se citea public En¿ma eliș și se implorau de la Marduk destine favorabile pentru tot anul, pentru rege, cetate, țară și popor. Marduk mai
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
destinelor” (mukin uÌurti) și „Hotărâtor al destinelor” (mușim șșm³ti). 2. Crearea omului (antropogonia)tc "2. Crearea omului (antropogonia)" Cea mai mare lucrare creatoare este cea care-l vizează pe om, cel puțin pentru faptul că acesta obține participarea la divin. Mesopotamienii vorbesc despre crearea omului În funcție de două direcții conceptuale. Una este „ivirea”, pentru că privește omul ca venind la viață asemenea unei plante care se ivește din pământ. Cealaltă este „formarea”, iar expresia ei cea mai tipică este aceea a unui amestec
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
unui amestec de lut cu sânge (și carne) al unei divinități ucise pentru acest scop. a) Documentarea generală Și În ceea ce privește crearea omului avem la dispoziție numeroase texte mitologice sau Înrudite cu acestea. Cele mai importante sunt În număr de nouă, mesopotamiene sau de inspirație mesopotamiană: 1) Enkixe "Enki" și Nima½ (sumerian); 2) Lauda Sapei (sumerian); 3) Atra¿asșsxe "Atrah~asșs" (akkadiană, vezi mai jos subcapitolul 5.2.b); 4) En¿ma eliș (akkadian, vezi mai jos subcapitolul 5.2d); 5) Crearea
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
cu sânge (și carne) al unei divinități ucise pentru acest scop. a) Documentarea generală Și În ceea ce privește crearea omului avem la dispoziție numeroase texte mitologice sau Înrudite cu acestea. Cele mai importante sunt În număr de nouă, mesopotamiene sau de inspirație mesopotamiană: 1) Enkixe "Enki" și Nima½ (sumerian); 2) Lauda Sapei (sumerian); 3) Atra¿asșsxe "Atrah~asșs" (akkadiană, vezi mai jos subcapitolul 5.2.b); 4) En¿ma eliș (akkadian, vezi mai jos subcapitolul 5.2d); 5) Crearea lui Enkiduxe "Enkidu", povestită
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
pe tab. I, col. II, 29-41 din poemul akkadian al lui Ghilgameșxe "Ghilgameș"; 6) Lucrarea creatoare a lui Ea (akkadian; vezi subcapitolul 5.1a); 7) Teodiceea babiloniană (akkadiană); 8) Mitul KAR-4 (bilingv); 9) Babyloniaka lui Berossos (text grec, de inspirație mesopotamiană, Întrucât se referă direct la En¿ma eliș). Dincolo de dubla perspectivă asupra modalității fundamentale În care a fost creat omul (ivire sau formare), este acceptat faptul că toate documentele deja menționate, mesopotamiene sau de inspirație mesopotamiană, concordă În ceea ce privește intervenția divină
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
9) Babyloniaka lui Berossos (text grec, de inspirație mesopotamiană, Întrucât se referă direct la En¿ma eliș). Dincolo de dubla perspectivă asupra modalității fundamentale În care a fost creat omul (ivire sau formare), este acceptat faptul că toate documentele deja menționate, mesopotamiene sau de inspirație mesopotamiană, concordă În ceea ce privește intervenția divină În crearea omului. Omul apare ca fiind În mod fundamental dependent de zei. Este util să prezentăm aici, În sinteză, modalitățile concrete ale creării omului, așa cum sunt ele povestite În textele cele
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
text grec, de inspirație mesopotamiană, Întrucât se referă direct la En¿ma eliș). Dincolo de dubla perspectivă asupra modalității fundamentale În care a fost creat omul (ivire sau formare), este acceptat faptul că toate documentele deja menționate, mesopotamiene sau de inspirație mesopotamiană, concordă În ceea ce privește intervenția divină În crearea omului. Omul apare ca fiind În mod fundamental dependent de zei. Este util să prezentăm aici, În sinteză, modalitățile concrete ale creării omului, așa cum sunt ele povestite În textele cele mai semnificative dintre cele
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
oameni handicapați. La rândul său, Enki creează două personaje (masculine), apți să o pună În dificultate pe Ninma¿. Mitul exprimă clar ideea că omul a fost creat pentru a munci În locul zeilor - după cum am văzut, o temă fundamentală pentru mitologia mesopotamiană. c) Mitul akkadian al lui Atra¿asșsxe "Atrah~asșs" și spiritul nemuritor eddimu Din Întreaga literatură mesopotamiană, mitul babilonian antic Atra¿asșsxe "Atrah~asșs" conține cea mai incisivă și organică descriere a creării omului. Pe tab. 204-217 se povestește: Ea
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
Ninma¿. Mitul exprimă clar ideea că omul a fost creat pentru a munci În locul zeilor - după cum am văzut, o temă fundamentală pentru mitologia mesopotamiană. c) Mitul akkadian al lui Atra¿asșsxe "Atrah~asșs" și spiritul nemuritor eddimu Din Întreaga literatură mesopotamiană, mitul babilonian antic Atra¿asșsxe "Atrah~asșs" conține cea mai incisivă și organică descriere a creării omului. Pe tab. 204-217 se povestește: Ea deschise gura și se adresă marilor zei: În prima, În cea de-a șaptea și de-a
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
În locul zeilor. Mitologia din En¿ma eliș privind crearea omului a fost confirmată și continuată de Babyloniaka lui Berossos, scrisă În greacă, după cum s-a spus deja (subcapitolul 3.5c). Este superfluu să amintim că narațiunea creației omului din izvoarele mesopotamiene are multe puncte În comun cu narațiunea biblică din capitolul al doilea al Genezei, care, de altfel, e dependent de sursele mesopotamiene. 3. Munca (destin al omului), păcatul originar, pedeapsa și potopultc "3. Munca (destin al omului), păcatul originar, pedeapsa
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
după cum s-a spus deja (subcapitolul 3.5c). Este superfluu să amintim că narațiunea creației omului din izvoarele mesopotamiene are multe puncte În comun cu narațiunea biblică din capitolul al doilea al Genezei, care, de altfel, e dependent de sursele mesopotamiene. 3. Munca (destin al omului), păcatul originar, pedeapsa și potopultc "3. Munca (destin al omului), păcatul originar, pedeapsa și potopul" Toate aceste subiecte sunt strâns legate Între ele. a) Munca (destin al omului) După cum am subliniat mai sus, omul, conform
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]