1,491 matches
-
care îl poartă), coincidența referentului cu semnificatul (Meschonic), faptul că autori ca Frege analizează un limbaj perfect în care fiecare lucru ar corespunde unui nume unic, unei iluzii pe care o poate da numele propriu, cercetătorul afirmă că acceptarea omniprezenței ontologiei are consecință excluderea numelui propriu din limbă: caracterul unei persoane sau istoria unei țări nu pot fi analizate de către lingvistică, așa cum sintaxa numelor proprii sau fonologia lor nu pot fi analizate prin instrumentele logicii sau ale sociologiei. Fără a contesta
[Corola-publishinghouse/Science/84970_a_85755]
-
de arhetip, folosit de Jung, deoarece "sacrul se manifestă în lume prin limitare de sine, toate realitățile epifanice ale sacrului (hierofanii, simboluri, mituri etc.) fiind ipostaze limitate ale acestuia"97. Teoria "prototipului ideal" este redevabilă doctrinei lui Platon: identitatea dintre ontologia platoniciană și "ontologia arhaică", dintre Idee și "modelul mitic" se realizează prin punerea sub semnul anamnezei 98. Dacă prima cădere a omului înseamnă religiozitate la nivelul conștiinței suferinde, iar a doua o și mai vertiginoasă cădere "în străfundurile inconștientului unde
[Corola-publishinghouse/Science/84970_a_85755]
-
de Jung, deoarece "sacrul se manifestă în lume prin limitare de sine, toate realitățile epifanice ale sacrului (hierofanii, simboluri, mituri etc.) fiind ipostaze limitate ale acestuia"97. Teoria "prototipului ideal" este redevabilă doctrinei lui Platon: identitatea dintre ontologia platoniciană și "ontologia arhaică", dintre Idee și "modelul mitic" se realizează prin punerea sub semnul anamnezei 98. Dacă prima cădere a omului înseamnă religiozitate la nivelul conștiinței suferinde, iar a doua o și mai vertiginoasă cădere "în străfundurile inconștientului unde a fost uitată
[Corola-publishinghouse/Science/84970_a_85755]
-
care i-l dau soldații - Ivan (un Ion rus) - cel mai răspândit, popular și frecvent nume de persoană la toate popoarele europene, în formele specifice fiecărei limbi 838 este o încercare de familiarizare cu sacrul, de umanizare a sacrului; conform ontologiilor arhaice, orice formă de viață începe să existe cu adevărat în momentul în care i se dă un nume839. Numele soldatului necunoscut găsit în apropierea unui sat din Ucraina "împânzită de partizani și de detașamente speciale admirabil camuflate"840 este
[Corola-publishinghouse/Science/84970_a_85755]
-
op. cit., p. 45; "une propriété qui caractérise le nom propre en tant qu'unité de la langue". 70 Ibidem, p. 45; "des propriétés qui caractérisent le nom propre en tant qu'il est lié à son référent initial". 71 Jean-Louis Vaxelaire, Ontologie et dé-ontologie en linguistique: le cas des noms propres, în Martine Léonard, Élisabeth Nardout-Lafarge, op. cit., p. 9; "de manière définitive nom propre et nom commun. Il est pourtant inutile de recourir à de tels stratagèmes terminologiques car ce ne sont
[Corola-publishinghouse/Science/84970_a_85755]
-
Sacrului în sensul mai puțin echivoc al cuvântului); aș spune că acestea din urmă sunt urzeala puternică a identității sale, care este de natură sacramentală; într-adevăr, este o identitate de natură umano-divină, după cum este fiecare realitate sacramentală. La această ontologie a harului, creată de hirotonirea sacră, care fundamentează și structurează persoana preotului, trebuie să corespundă o „psihologie” a harului care îi permite preotului - la diferitele nivele ale vieții sale - să se simtă și să acționeze după ordinea ființei sale, pentru
Măgarul lui Cristos : preotul, slujitor din iubire by Michele Giulio Masciarelli () [Corola-publishinghouse/Science/100994_a_102286]
-
anterioare) a dublei naturi a timpului, ca prezent etern al faptului trăit și ca istoricitate socială a timpului gîndirii. Momentului de optimist raționalist, prelungire a luptei dintre 1935 și 1938 pentru lege și cauză, îi urmează anii întunecați 1941-1943, cînd ontologia timpului va confirma o teorie metafizică anterioară (pur ecou leibnizian), privind eternitatea memoriei colective. Dubla natură a timpului permite atît demonstrarea superiorității memoriei colective asupra istoriei cît și propunerea unei alte soluții decît știința și metalimbajul pentru a unifica pluralitatea
by MAURICE HALBWACHS [Corola-publishinghouse/Science/987_a_2495]
-
și măsura unică pentru sensibilitatea filosofică a unui suflet căruia a fi și a nu fi îi apar nespus mai bine orchestrate”, căci „feeria ființei, la noi, spune astfel mai mult decât gravitatea ființei, sumbră și apăsătoare, a mai tuturor ontologiilor. Iar o asemenea feerie este cu totul alta decât feeria, sumară și doar artistică, a Mioriței, ca să intrăm în ordine cu noi înșine.” Paradoxul este că acest gânditor, al cărui demers constant pare să fie unul de separare radicală între
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/288472_a_289801]
-
al ființei, București, 1978; Spiritul românesc în cumpătul vremii. Șase maladii ale spiritului contemporan, București, 1978; Povestiri despre om. După o carte a lui Hegel, București, 1980; Devenirea întru ființă, vol. I: Încercare asupra filosofiei tradiționale, vol. II: Tratat de ontologie, București, 1981; Trei introduceri la „Devenirea întru ființă”, București, 1984; Scrisori despre logica lui Hermes, București, 1986; Cuvânt împreună despre rostirea românească, București, 1987; De dignitate Europae, București, 1988; Istoricitate și eternitate, îngr. și pref. Mircea Handoca, București, 1989; Rugați
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/288472_a_289801]
-
44; Ion Coja, Constantin Noica, RL, 1979, 52; Dan C. Mihăilescu, Cu fața la cuvânt, ST, 1980, 1; Constantin Barbu, Realitatea lui întru, R, 1980, 10; Constantin Crișan, Un roman filosofic de Const. Noica, ST, 1980, 11; Paleologu, Ipoteze, 7-67; Constantin Crișan, Ontologia lui Constantin Noica, VTRA, 1983, 2; Apolzan, Aspecte, 264-267; Gabriel Liiceanu, Jurnalul de la Păltiniș, București, 1983; Steinhardt, Critică, 238-241; Andrei Pleșu, Între filosofie și înțelepciune. Însemnări despre Constantin Noica, ATN, 1985, 5; Gabriel Liiceanu, Filosofia și paradigma feminină a auditoriului
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/288472_a_289801]
-
oferit "o perspectivă trunchiată a moralității, cu un sens îngust", concentrîndu-se mai mult pe ceea "ce este corect a face", decît pe ceea "ce este bine a fi", accentuînd mai mult obligația decît natura binelui și funcționalitatea mai mult decît ontologia. în concepția lui, ființa umană nu este un obiect de studiu, ci o ființă morală și spirituală care posedă intuiții spirituale și morale. Aceste intuiții sînt universale, adînci și puternice, astfel c\ am putea gîndi că sînt înrădăcinate în instinct
Psihologie interculturală: repere teoretice și diagnoze românești by Alin Gavreliuc () [Corola-publishinghouse/Science/855_a_1870]
-
Augustin este că prin intermediul limbajului reamintim altora și nouă înșine, printr-un soi de vorbire interioară, cunoștințele dobândite cu privire la cele materiale prin perceperea directă, iar la cunoașterea inteligibilă ajugem doar printr-o iluminare interioară. În acest dialog se dezvoltă o ontologie personală a dimensiunii subiective a vorbirii. Augustin acordă cuvintelor valoare rememorativă; prin ele, ascultătorul actualizează relația dintre complexul sonor și obiect, limbajul constituindu-se în cauză indirectă, mediată a cunoașterii. Construcțiile lingvistice sunt mediatori, simple instrumente utilizate de ființa umană
Metode de educaţie întâlnit e în opera fericitului Augustin şi actualitatea lor by Mihaela Bobârcă () [Corola-publishinghouse/Science/1682_a_2903]
-
Heidegger ne spune că nu trebuie să dormim și că, dimpotrivă, trebuie să veghem până la capăt. El stă în mijlocul acestei lumi absurde, arătându-ne caracterul ei pieritor și căutându-și drumul printre ruine. Jaspers nu crede în nici un fel de ontologie, pentru că, după el, ne-am pierdut "naivitatea". Știe că nu putem ajunge la nimic care să poată transcende jocul mortal al aparențelor. Știe că spiritul sfârșește totdeauna în eșec. Întârzie asupra aventurilor spirituale pe care ni le oferă istoria și
[Corola-publishinghouse/Science/85119_a_85906]
-
profesor de psihologie experimentală, Fronius, își pune toată voința intelectuală în efectuarea unui experiment ce urmează să dovedească logica fără cusur a colaborării. Fronius este cât pe ce să răstoarne teoria lui Darwin, sub ochii neîncrezători ai bătrânului profesor de ontologie: șoarecele A și șoarecele B, forțați, dresați, reușesc să se abțină alternativ, ajutându-se reciproc în consumarea râvnitului cașcaval. Minunea, însă, durează puțin. Corecția naturii nu se poate face, șoarecele A, mai prost, dar mai puternic, ajunge să își exploateze
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/289705_a_291034]
-
mișcării a lui Kant. Buchdahl conchide că nu există o demonstrație deductivă a acestei legi. „Astfel, în general, argumentele din Principiile metafizice încearcă într-un mod imprecis și exploratoriu să stabilească o anumită conexiune cu relevanță între structura transcendentală profundă (ontologia generală) și structura fizicii newtoniene.”28 Iată de ce, crede Buchdahl, ar fi greșit să comparăm demonstrațiile date de Kant pentru cele trei legi ale mișcării cu întemeierea pe care o dă Newton legilor mecanicii. Căci primele nu ar încerca să
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
legile formulate de Kant reprezintă o incercare de a întemeia fizica matematică pe principii a priori. Aceasta este o constatare greu de tăgăduit, indiferent dacă vom vedea în ea expresia intenției de a păstra, într-o versiune minimală, „critică”, o ontologie a naturii corporale supraordonată noii științe matematice a naturii 25, în opoziție cu noua conștiință de sine a fizicii matematice, sau, dimpotrivă, expresia unei străduințe, care merită să fie salutată, de a discerne elemente raționale, a priori, în infrastructura conceptuală
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
și „Kant’s Justification of the Laws of Mechanics”, în Studies in the History and Philosophy os Science, vol. 29, no. 4, 1998. Concluzia lui Watkins este că atât wolffienii, cât și unii dintre adversarii lor, încearcă să ofere o ontologie inteligibilă pentru corpurile fizice și totodată o întemeiere neempirică pentru legile care guvernează mișcarea corpurilor. Principia lui Newton nu încearcă nici unul din aceste lucruri deoarece elaborează principii matematice mai degrabă decât metafizice, iar legile mișcării sunt întemeiate mai degrabă în
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
exemplu, Michael Friedman, Philosophical Naturalism, adresă prezidențială la reuniunea anuală a Societății Americane de Filosofie, Pittsburgh, aprilie 1996 și „Kantian Themes in Contemporary Philosophy”, în Aristotelian Society, Supplementary volume 72, 1998. 27. Vezi în primul rând studiul „Empirism, semantică și ontologie”, în care Carnap distinge carcasele sau structurile lingvistice, adoptate drept cadre ale unei cercetări, de cercetările propriu-zise care se realizează în acest cadru și de rezultatele lor. În încheierea studiului, autorul subliniază că deși aceste cadre sunt și ele istoric
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
preocupări se rupe odată ce Noica ajunge în posesia propriilor sale idei și proiecte. Criticismul kantian va fi examinat din cu totul altă perspectivă și cu alte intenții în perioada când a fost scrisă Devenirea întru ființă. Această scriere propune o ontologie. Autorul ei va schița acum o interpretare ontologică a Criticii rațiunii pure, a cărei idee de bază ar putea fi formulată astfel: filosofia transcendentală, așa cum a fost dezvoltată de către Kant, nu este, cum s-a spus adesea, o teorie a
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
acum o interpretare ontologică a Criticii rațiunii pure, a cărei idee de bază ar putea fi formulată astfel: filosofia transcendentală, așa cum a fost dezvoltată de către Kant, nu este, cum s-a spus adesea, o teorie a cunoașterii, ci o nouă ontologie. În această încercare de resemnificare, Noica pornește de la interpretarea lui Heidegger, despre care spune că arată „fața mai adâncă a criticismului kantian cu trecerea acestuia de la epistemologie la ontologie”69. Punctul de plecare al lui Noica îl constituie întrebarea „ Ce
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
s-a spus adesea, o teorie a cunoașterii, ci o nouă ontologie. În această încercare de resemnificare, Noica pornește de la interpretarea lui Heidegger, despre care spune că arată „fața mai adâncă a criticismului kantian cu trecerea acestuia de la epistemologie la ontologie”69. Punctul de plecare al lui Noica îl constituie întrebarea „ Ce înțelege Kant prin metafizică”. Mai precis, el se întreabă dacă Critica rațiunii pure oferă o nouă metafizică sau respinge pur și simplu pretenția tradițională a metafizicii de a reprezenta
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
-o Noica. Ca autor al unei viziuni ontologice ce se plasează mai degrabă în tradiția hegeliană, Noica va avea dreptate atunci când se va delimita de Kant, și nu atunci când va căuta temeiuri pentru a și-l alătura. În Tratatul de ontologie întâlnim pasaje în care este evident efortul lui Noica de a-l anexa pe Kant la acel fel de a vedea filosofia care îi este apropiat 81. O intenție care transpare clar în încercarea lui de a arăta că există
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
atâtea afirmații ferme ale lui Kant și, de altfel, după spiritul întreg al criticii sale, se mai poate contesta de către unii comentatori, credința sa în realitatea lucrului în sine.” ( Problema lucrului în sine la Kant, p. 184.) În Tratatul de ontologie, citim, dimpotrivă: „Kant, după cum se știe, face din ce în ce mai puțin uz de lucrul în sine, lăsându-l să rămână un concept limită.” (Devenirea intru ființă, p. 304.) 82. Ibidem, p. 52. 83. C. Noica, Jurnal de idei, Humanitas, București, 1990, p.
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
limbaj.10 Nu există, prin urmare, principii metafizice care dau expresie unor adevăruri atemporale. În plăsmuirile cele mai înalte ale gândirii lor, oamenii insuflețiți de aspirații universaliste vor rămâne închiși în cercul unui limbaj, al unei anumite viziuni asupra lumii. Ontologiile și metafizicile sunt ale popoarelor și ale culturilor. Nu există o cunoaștere a lumii ca atare, ci doar viziuni istoric și local distincte asupra lumii. Traducerile dintr-un limbaj în altul sunt, desigur, posibile. Mai mult, ele sunt practicate în
[Corola-publishinghouse/Science/2034_a_3359]
-
adevărului ființei (alétheia), adică spre Platon și presocratici? Dar, am demonstrat în altă parte, Nietzsche, alungând pe Dumnezeu pe ușă, se vede nevoit să-l reintroducă pe fereastră. La fel procedează și Heidegger, căci izgonind metafizica el o reintroduce ca ontologie fundamentală și acesta va rămâne titlul său de glorie în filosofia universală. Interesant că discipolul, poate cel mai fidel, al lui Heidegger în filosofia postmodernă se dovedește a fi Jacques Derrida, care deconstruiește regresând, la rându-i, în conceptele de
[Corola-publishinghouse/Science/1565_a_2863]