38,095 matches
-
Anatolia. Adept al Marii Idei, primul-ministru visa la o Grecie stăpînă pe "două continente și cinci mări". Posibilitatea realizării acestor țeluri părea iminentă imediat după terminarea războiului. Pe lîngă aceasta, Aliații păreau să încurajeze expansiunea grecească. Întrucît nu dispuneau de trupe la fața locului care să poată impune guvernului otoman decizia lor, au fost mulțumiți de intervenția grecilor. Forțele grecești au fost debarcate în Anatolia de nave britanice, franceze și americane. Pînă la dezastrul final, guvernul grec a crezut în permanență
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
interval urma să fie organizat un plebiscit, ale cărui rezultate puteau fi asigurate din timp. Venizelos fusese norocos în contactele cu oamenii de stat aliați, mai ales în cadrul discuțiilor purtate cu David Lloyd George, primul-ministru britanic. Ca să obțină favorurile Occidentului, trupele grecești s-au implicat în intervenția Aliaților împotriva bolșevicilor. După ce fusese plecat din țară timp de aproape doi ani fără întrerupere, Venizelos s-a întors de la Paris cu ceea ce părea a fi o pace avantajoasă. S-a stabilit ca alegerile
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
evenimente să nu se mai repete. Ținînd cont de toate acestea, guvernul a ordonat în iulie 1921 armatei grecești cu un efectiv de 100 000 de soldați să declanșeze o campanie împotriva lui Kemal. Obiectivul era înconjurarea și apoi anihilarea trupelor inamice. Această politică s-a dovedit imposibil de pus în practică atunci cînd, înainte ca grecii să pornească ofensiva, forțele turcești s-au retras pur și simplu în Anatolia, astfel că armata grecească s-a aflat curînd în situația de
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
a pus capăt definitiv în ziua de 5 septembrie. Grecii, care suferiseră pierderi grele, 3 897 de morți și 20 000 de răniți, s-au retras spre apus.15 Nu a fost făcută nici o încercare de retragere în Grecia a trupelor; atît guvernul, cît și opinia publică s-au opus unei astfel de acțiuni. Datorită propriei sale slăbiciuni militare, timp de un an, guvernul turc nu a reușit să întreprindă nici o acțiune. În cele din urmă, în august 1922, armata turcească
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
slăbiciuni militare, timp de un an, guvernul turc nu a reușit să întreprindă nici o acțiune. În cele din urmă, în august 1922, armata turcească a atacat. Forțele grecești au cedat repede, iar peste două săptămîni, soldații naționaliști intrau în Izmir. Trupele grecilor au fost evacuate în mare grabă și în dezordine prin toate mijloacele posibile. Locuitorii greci care au putut face rost de un mijloc de transport au fugit, de asemenea, în insulele din apropiere. Un incendiu a mistuit apoi orașul
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
de ani de ocupație, locuitorii greci ai Anatoliei au fost nevoiți să plece. Marea Idee adusese o nenorocire asupra lor. Un schimb de populații avea să fie inițiat mai tîrziu, dar soarta acestui teritoriu fusese definitiv hotărîtă. Așa cum am văzut, trupele lui Mustafa Kemal au înaintat, după obținerea victoriei, spre Strîmtori și spre Tracia. Acest dezastru a produs inevitabil o schimbare în guvernul Greciei. A avut loc prima dintr-o întreagă serie de intervenții ale armatei în viața politică a țării
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
în 1923 de către italieni a insulei Corfu a provocat bineînțeles multe resentimente. Nici relațiile cu Bulgaria nu erau bune. În octombrie 1925, un incident care a avut loc la graniță a dus la moartea a doi ofițeri greci. Drept răzbunare, trupele grecești au invadat Bulgaria, acțiune pentru care, ulterior, o comisie de investigații a Ligii Națiunilor a amendat Grecia cu 45 000 de lire sterline. Negocierile purtate cu Iugoslavia privind folosirea porturilor de la Marea Egee au avut rezultate mai bune. Aranjamentele i-
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
două state, locul lor a fost luat de monarhia habsburgică, care a luat în stăpînire partea de nord și centru a țării. În același timp, forțele franceze de la Salonic și-au extins jurisdicția asupra districtului Korçë. La sfîrșitul războiului, cînd trupele habsburgice s-au retras, aceste două puteri victorioase au rămas pe loc. Guvernul italian deținea cea mai bună poziție pentru a exploata situația, dar armatele franceză și sîrbă puteau să exercite o influență destul de mare. Să nu uităm că, prin
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
nouă delegație la Paris. După instalarea administrației albaneze, următoarea problemă era obligarea italienilor să evacueze țara. Cauza albaneză a fost ajutată de grevele și demonstrațiile declanșate în Italia. În același timp, Consiliul Național i-a încurajat pe țărani să atace trupele italiene. În iunie 1920, Esad Toptani, care jucase un rol important în formarea statului și care cooperase cu Italia, a fost asasinat la Paris. Confruntat cu această presiune și cu opoziția celorlalte puteri, guvernul italian a acceptat, în septembrie, un
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
similară și în alt domeniu. Conduse de Franța, puterile victorioase le trataseră ca pe niște paria și încercaseră să le excludă din relațiile internaționale. Atitudinea față de regimul bolșevic, care reprezenta un pericol atît ideologic, cît și militar, era deosebit de ostilă. Trupele aliate au rămas pînă în 1922 pe pămînt rusesc ca să sprijine forțele antibolșevice. Chiar și după victoria sovieticilor, toate guvernele au ezitat să stabilească relații diplomatice cu aceștia pe bază de schimb de ambasade. Dintre statele balcanice, regimul bolșevic a
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
armata italiană. Regele Zog a încercat să întîrzie trecerea la fapte, dar dîndu-și seama de situația fără ieșire în care se afla, a fugit împreună cu familia sa în Grecia. El nu era dispus să devină o marionetă în mîinile italienilor. Trupele lui Mussolini au debarcat în Albania, la 7 aprilie; ele au întîmpinat o rezistență nesemnificativă și au suferit puține pierderi. Pregătirile pentru o astfel de acțiune fuseseră făcute cu ani în urmă, iar Italia avea susținători în interiorul Albaniei. La 12
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
dramatice pe harta Europei, iar România era înconjurată de vecini care aveau pretenții asupra teritoriului ei. Prima care a acționat a fost Uniunea Sovietică, care voia compensații pentru marile cîștiguri teritoriale ale Germaniei în apusul Europei. La mijlocul lunii iunie 1940, trupele sovietice au intrat în Statele Baltice; au fost instalate regimuri marionetă, care au organizat plebiscite și au cerut apoi unirea cu Uniunea Sovietică. În același timp, guvernul sovietic a informat partea germană că va ocupa, de asemenea, Basarabia și Bucovina
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
un ultimatum cu o limită de 24 de ore. Atunci cînd guvernul român a consultat Berlinul, a fost sfătuit să accepte cererile sovietice. Cu doar cîteva zile după acceptul românilor și înainte ca autoritățile să poată organiza o evacuare adecvată, trupele sovietice au intrat în Basarabia. Această criză a determinat reorganizarea guvernului. În iulie, prim-ministru a devenit Ion Gigurtu, iar ministru de Externe a fost numit Mihail Manoilescu. Datorită faptului că amenințarea sovietică părea mult mai serioasă, guvernul român a
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
sprijinului german. După încheierea împărțirilor, guvernul Germaniei a garantat în sfîrșit noile granițe ale statului român. Pentru a concretiza această asigurare, precum și în vederea pregătirii unor alte acțiuni militare în Est și a protejării acestei surse vitale de grîne și petrol, trupele germane au intrat în octombrie în România; Ungaria a fost de acord cu tranzitarea teritoriului ei de către aceste forțe. În ianuarie 1941, Antonescu s-a întîlnit cu Hitler și i-a dat acestuia asigurări că, în cazul în care ar
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
soldații italieni fuseseră complet izgoniți din Grecia, iar armata grecească lupta pe teritoriul Albaniei. Militarii greci au adoptat o tactică inteligentă și au exploatat terenul aspru, muntos. Armata italiană, cu echipamentul ei mecanizat și greu, era eficientă doar în văi. Trupele grecești dominau înălțimile și aveau avntajul mobilității. Vremea era și ea neobișnuit de rea pentru acea perioadă a anului, astfel că operațiunile italienilor s-au împotmolit în ploaie, zăpadă și noroi. Armata grecească putea folosi deci cantitățile mari de material
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
acordat un adevărat sprijin diplomatic, avertizînd Sofia că dacă Bulgaria intra în război, atunci va interveni și ea. Această acțiune, care îi punea pe bulgari în situația de a nu putea acționa, însemna că Grecia avea posibilitatea să-și transfere trupele de pe frontul macedonean pe cel albanez. Mai important era însă ajutorul primit din partea Marii Britanii. Metaxas nu voia să provoace o intervenție a Germaniei; el nu dorea decît să respingă invazia italienilor, fiind conștient de faptul că în momentul în care
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
britanică, dar în cele din urmă au sosit numai 58.000 din cei 100.000 de soldați britanici și a fost livrat numai o parte din materialul de război promis. Din rîndul militarilor trimiși, numai 35.000 făceau parte din trupele combatante. Sosirea forței britanice avea însă o importanță crucială pentru planurile de război ale Germaniei. Avioanele britanice puteau bombarda din Grecia terenurile petrolifere de la Ploiești și întrerupe astfel liniile de aprovizionare germane. Prezența unui bastion britanic pe continent avea mari
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
de cea est-europeană. La 26 noiembrie, Germania a primit răspunsul la propunerea ei de aderare a Uniunii Sovietice la Pactul Tripartit. Guvernul sovietic era de acord cu acest lucru dacă erau îndeplinite patru condiții principale. Prima se referea la retragerea trupelor germane aflate în acel moment în Finlanda; cea de-a patra punea problema drepturilor japonezilor asupra cărbunelui și petrolului din partea de nord a insulei Sahalin. A doua și a treia condiție stabileau că acordul va fi semnat 2. dacă în
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
dorit obținerea acceptului Bulgariei, Iugoslaviei și Turciei. Atitudinea Bulgariei era deosebit de importantă, întrucît planurile germanilor implicau lansarea invaziei de pe teritoriul acestei țări. Se spera că Iugoslavia va rămîne neutră. Reacția bulgară a fost însă puternic influențată de dezastrul suferit de trupele italiene în Grecia. La începutul războiului, Boris al III-lea adoptase o politică de neutralitate. Spre deosebire de interesele celorlalte state balcanice, cele ale bulgarilor au fost afectate pozitiv de Pactul germano-sovietic, deoarece acordul le unea pe cele două puteri care aveau
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
din nou posibila reacție a Turciei și a opiniei publice bulgare, dar înfrîngerea italienilor în Grecia îi influența, de asemenea, decizia. Cu toate că Bulgaria nu a semnat Pactul Tripartit, guvernul acesteia nu s-a opus deloc intrării unui număr redus de trupe germane pe teritoriul țării; prezența acestora a fost însă negată oficial. În decembrie au sosit cîteva mii de soldaați, majoritatea în haine civile, cu misiunea de a pregăti atacul asupra Greciei. Desigur, guvernul sovietic a aflat imediat despre această acțiune
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
a semnat un pact de neagresiune cu Turcia; Bulgaria nu mai trebuia să se teamă de un atac din această direcție în cazul izbucnirii unui război cu Grecia. În aceeași lună a fost semnat un acord cu Germania privind trecerea trupelor acesteia care nu obliga Bulgaria să intre în luptă. La 1 martie a fost făcut pasul final, Bulgaria aderînd în sfîrșit la Pactul Tripartit. În schimbul semnăturii i s-a asigurat o ieșire la Marea Egee între fluviile Struma și Marița. Tratatul
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
noua alianță. După cum era de așteptat, guvernul sovietic a protestat prompt. Bulgaria a rupt relațiile cu Marea Britanie în aceeași lună. Cu toate că țara sa nu intrase încă în război, Boris al III-lea alesese tabăra Axei. În februarie 1941, după intrarea trupelor britanice în Grecia, Hitler a luat decizia finală de a pune în aplicare Operațiunea Marița. Înainte de lansarea acestei campanii însă, el trebuia să fie absolut sigur de atitudinea iugoslavilor. Cu toate că Iugoslavia era în sfera italiană, guvernul german a purtat povara
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
la Viena ca să încheie acordul. Acest document, care purta data de 25 martie, conținea atît secțiuni publice, cît și prevederi secrete. În textul publicat, Iugoslavia declara aderarea ei la Pact, iar puterile Axei erau de acord să nu pretindă trecerea trupelor ei pe teritoriul Iugoslaviei. În secțiunile secrete, Germania și Italia promiteau ca, în ciuda formulării articolului III, să nu-i ceară părții iugoslave să intre în război, dîndu-i-se asigurarea că țara va primi la încheierea păcii avantaje teritoriale, adică Salonicul. După
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
după sosirea armatei germane la Zagreb, la 10 aprilie, a fost proclamat un stat croat independent și a fost instalat un guvern format din membrii acestei mișcări. Campania a început la 6 aprilie, principala sarcină revenind forțelor germane și italiene. Trupele maghiare au intrat în Vojvodina, iar ulterior, după încetarea luptelor, soldații bulgari au ocupat Macedonia și Tracia. Armata iugoslavă a cedat cu o repeziciune care a uluit pînă și comandamentul german. Forțele sale principale fuseseră concentrate la graniță; după înfrîngerea
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
la graniță; după înfrîngerea acestora, existau puține posibilități de a mai opune rezistență. Planul inițial, care prevedea retragerea spre Salonic și o posibilă evacuare, așa cum se întîmplase în primul război mondial, a fost zădărnicit de faptul că principalele eforturi ale trupelor germane veneau dinspre Bulgaria, astfel încît căile de ieșire au fost tăiate. În plus, unitățile croate și slovene au opus o mică rezistență sau nici una. Serbia a plătit astfel prețul conflictelor naționale înverșunate care au continuat după 1918. La 14
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]