38,095 matches
-
că îi cere să-l informeze „comment vont les affaires et quelles dispositions on a la-bas envers nous, afin que nous le sachions et que nous agissons d’après cela”. Așadar, Brâncoveanu se simte oarecum ostracizat, vede că doar „ceva trupe” se îndreaptă spre țara sa (mai precis, spre Brăila), însoțite de Toma Cantacuzino. Or, domnitorul nu putea vedea în Toma Cantacuzino decât ceea ce a văzut în el logofătul cronicar Radu Greceanu: un „hain” ce visa la tronul Munteniei și care
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
Toma Cantacuzino decât ceea ce a văzut în el logofătul cronicar Radu Greceanu: un „hain” ce visa la tronul Munteniei și care „au tras” la „vestitul viclean” Dimitrie Cantemir, „cu care și mai înainte vreme înțelegere avusese”. Pentru domnitor, cele „câteva trupe” însoțite de Toma Cantacuzino nu erau „afacerea noastră”. Și, totuși, el se arăta gata să servească cauza potrivit instrucțiunilor ce le-ar fi primit. Firește, aceasta ar putea fi numai o promisiune menită să mascheze o decizie deja luată. Este
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
epocă) a domniei sale: 25 de ani. Să ne amintim „lungul drum”, din 1703, la Adrianopol, pornit numai după deschiderea „drumului pungilor”. Iată de ce subscriem în întregime la concluziile lui Ștefan Ionescu și Panait I. Panait: domnitorul n-avea la granițe trupe aliate, ci, dimpotrivă, era înconjurat pe tot flancul dunărean de puternice concentrări inamice, adică otomane; cel mai inofensiv gest de trădare ar fi însemnat atragerea oștilor otomane și tătare; i s-a poruncit să meargă spre Tighina; a pornit pentru
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
meargă spre Tighina; a pornit pentru a ajunge la conacul său de la Gherghița și, în schimbul unor mari sume de bani, a smuls porunca de a se opri acolo; s-a mutat apoi lângă Urlați, loc care permitea fie contactul cu trupele ruse în drumul domnitorului spre sudul Moldovei, fie retragerea în Transilvania (alternativă pe care o negociase încă din ianuarie 1711); intră în rol de mediator, pentru ca, după Stănilești, să pedepsească pe cei compromiși cu rușii; atacul Brăilei, deci fărâmițarea oastei
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
care se apropia, ocuparea Principatelor de către una din părți echivala cu un avantaj hotărâtor. Cum bine a fost spus, „dacă turcii ar fi fost tot atât de prompți în a face război ca în a-l declara”, soarta campaniei era alta; dar trupele otomane nu știau să se folosească de armele de foc cu care erau dotate; ele nu aveau nici baghetă de fier, nici cartușe, din care cauză încărcarea se făcea lent și prost; ele nu „țineau rând nici fir”; ele nu
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
să fie primit de însuși domnitorul. Cu ajutorul decisiv al fraților Mihai și Pârvu Cantacuzino, „va pune mâna” și pe București, și pe domnitorul Grigore al III-lea Ghica, „pregătit” să cadă prizonier cu o minimă garanție în raport cu susceptibilitățile Porții. Pentru trupele țariste, ca și pentru oricare armată angajată în război, problema aprovizionării era fundamentală. Cum vistieria Rusiei nu putea face față ceririlor - nota istoricul S. M. Soloviev -, oamenii de stat și Ecaterina a II-a erau preocupați să stoarcă cât mai mult
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
supuși ai ei. Așadar, între acest rescript (din decembrie 1769) și manifestul din ianuarie același an, deosebirile în conținut sunt relevante și agravante pentru Principate, iar principala explicație constă în aceea că rescriptul pornește de la o stare de fapt: prezența trupelor țariste pe teritoriul Moldovei și Munteniei, un teritoriu cucerit. Neîndoielnic că s-a produs o substituire de suzeranitate fără un statut clar și în detaliu precizat, ca în 1711. În practică, războiul victorios al Rusiei îi îngăduia instituirea propriei administrații
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
zi. Înainte de a intra în miezul chestiunii, câteva precizări preliminare. Se cunoaște că grupările boierești antiotomane se adresau nu numai Rusiei, ci și Austriei și că, am adăuga noi, în acei ani, când Rusia era unica putere creștină beligerantă, iar trupele sale se aflau în Principate având și conducerea administrației, era firesc ca revendicările românilor să ia, de preferință, drumul Petersburgului. Tot așa de firesc era ca ele să poarte amprenta inspirației rusești, pentru c-ar fi o naivitate să credem
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
neîndoielnic că viitorul Moldovei și Munteniei nu atârna numai de Rusia și Poartă, ci și de atitudinea celorlalte mari puteri, grijulii să conserve echilibrul de forțe, ceea ce nu excludea, deci, și un joc al compensațiilor teritoriale. Prin însuși faptul că trupele sale se aflau la Dunăre, Rusia avea desigur rolul de protagonist în desfășurările din acei ani. Până în vara (inclusiv) anului 1771, ea a continuat să refuze renunțarea la Principate ca o condiție a negocierii unui tratat de pace, fiind gata
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
cucerită de armatele sale. Oricum, intenția Rusiei de a da Principatele în stăpânirea Austriei a fost nesinceră, pare mai degrabă o manevră politică, pentru că este de necrezut ca Petersburgul să fi acceptat închiderea unicului culoar de trecere pe uscat a trupelor sale în sudul Dunării și spre Constantinopol, să-și fi tăiat cu propriile mâini terenul de tranzit al legăturilor sale cu slavii de sud. Dimpotrivă, Rusia era interesată să-și fortifice influența în Principate pentru a degaja de piedici propriul
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
1771 de Alexei Orlov la Viena, a fost categoric respinsă. În ciuda refuzului, Rusia a contiunat să persiste. Prin nota verbală a lui Golițân, ea repeta dorința sa de a stabili în Principate un prinț independent, noul stat urmând să aibă trupe proprii și locuri întărite. Mai mult, Consiliul imperial reconfirma această decizie în ședința din 16 mai 1771, iar pentru a câștiga Prusia, din Petersburg se sugera ca prințul Henric, fratele lui Friedrich al II-lea, să ocupe tronul. Proiectul de
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
continentului, principalul adversar al Angliei nu era Rusia, care nu-i putea fi încă o concurentă economică, ci Franța cu o preponderență comercială incontestabilă. Atunci când Parisul a acordat ajutoare Turciei, Londra a pus la dispoziția Rusiei vase de transport pentru trupele sale trimise în arhipelag și ofițeri, amirali cu renume (Elphinstone și Grieg), pentru comanda flotei. Totuși, nu se poate vorbi de o raliere deplină la Rusia pentru că englezii n-au ignorat pe de-a întregul reversul medaliei, cel militaro-politic, cu
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
Poarta Otomană refuza categoric orice modificare a situației Principatelor, a suzeranității sale. Dar războiul a obosit-o foarte repede, au urmat înfrângeri (Cahul), flota rusă din arhipelag stânjenea aprovizionarea capitalei (aprovizionarea din Principate fusese tăiată), Rumianțev amenința să-și împingă trupele până la Adrianopol, revolta lui Ali bei închisese toate resursele furnizate de Egipt, confederații polonezi erau în neputință de a dezlănțui o diversiune cât de cât serioasă. Poporul fanatizat murmura. În acele condiții, Poarta a înclinat spre o conduită mai receptivă
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
tratatului de subsidii. La 28 ianuarie 1772, von Solms îi scria din Petersburg lui Friedrich al II-lea că a fost dezvăluit tratatul austriaco-turc. Se înțelege de la sine că noutatea a provocat consternarea și furia rușilor, care își imaginau deja trupele austriece intrând în Principate, de unde și declarația din aprilie 1772 a lui Panin că „aceste țări sînt prea considerabile pentru a le ceda Curții din Viena, că ele nu merită un astfel de tratament din partea Rusiei”, dar altceva ar fi
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
24 ianuarie și 1 septembrie 1772. Cea dintâi a dezbătut, între altele, proiectele austriece, Panin expunându-și opinia identică cu cea comunicată lui von Solms: în cazul pătrunderii austriecilor în Muntenia, să fie ruinată această țară, pentru a curma mișcarea trupelor habsburgice; deoarece cu turcii nu se poate niciodată ajunge la o pace solidă, dacă austriecii intră în Polonia, rușii să încheie singuri pacea, ruinând Moldova și Muntenia și luând pe toți locuitorii lor. La 1 septembrie, el readucea în discuție
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
dobândirea de la Poartă a unor foloase în favoarea lor, consfințite prin tratatele sale”. Anxietatea Vienei n-o împiedica să-și urmărească însă obiectivele concrete, dimpotrivă. În mai 1772, von Solms afla la Petersburg ceea ce-i transmisese la Viena Kaunitz lui Golițân: trupele austriece au primit ordin să se pună în marș, pentru a ocupa districtele poloneze, și îl ruga pe Panin să-i avertizeze pe Rumianțev și pe ambasadorul Rusiei la Varșovia să ordone ofițerilor ruși să se înțeleagă cu cei austrieci
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
ordin să se pună în marș, pentru a ocupa districtele poloneze, și îl ruga pe Panin să-i avertizeze pe Rumianțev și pe ambasadorul Rusiei la Varșovia să ordone ofițerilor ruși să se înțeleagă cu cei austrieci privitor la trecerea trupelor austriece prin Moldova, dacă drumul se dovedea practicabil. Moldova de nord era, deci, vizată. Suspicios, Panin a răspuns că drumul din Transilvania prin Moldova era... impracticabil. După cum se știe, lucrările congresului de la Focșani au fost rupte la începutul lui septembrie
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
în care scop țarul dorea să atragă de partea sa „Sfânta Alianță” și să acționeze în numele ei. Țarul - cum bine a fost spus - socotea „chestiunea Principatelor exclusiv rusă, spre deosebire de cea a Greciei, pe care o privea ca europeană”, dar retragerea trupelor otomane din Principate, stabilirea domnitorilor și, în general, reglementarea situației lor potrivit tratatelor ruso-turce au devenit cereri „internaționale”, ele fiind discutate în congresele „Sfintei Alianțe” și formând obiectul unui protocol ruso-prusian și a unei înțelegeri ruso-austriece. Ce-i drept, țarul
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
că dacă Moldova continua să fie un focar de intrigi și comploturi, nu se va sta la îndoială deloc să fie tratată cum a fost tratată Cracovia”. Istoricul V. Ja. Grosul a avansat chiar ideea potrivit căreia între cauzele intrării trupelor țariste la 1848 în Principatele Române ar fi fost și aceea a activității emigrației polone aici, Nicolae I declarând că „nu va îngădui ca Moldova să devină un focar polonez”. Fapt este că, încă în 1846, austriecii și rușii au
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
demersurilor sale. Recomandat de Ion Ghica lui N. Bălcescu (căruia îi cerea să se înțeleagă cu Tell, Rosetti și N. Golescu în privința utilizării sale), Pulawski a ajuns în iulie la București, dar a trebuit să facă drum întors din cauza intrării trupelor țariste. Nici misiunea lui Zablocki nu a avut o soartă mai fericită. După o autorecomandare, la care a adăugat cererea de a i se acorda gradul de colonel, el a fost primit cu brațele deschise la București, unde i-au
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
Strădaniile în această direcție au avut oarecare ecou de vreme ce, după înăbușirea revoluției, cu prilejul anchetelor efectuate, Halepliu declarase că Nepomouc Gradowicz propusese guvernului provizoriu „să dea o sumă de bani ca să aducă armie poloneză a-i fi ajutor libertății”. Intrarea trupelor țariste în Muntenia avea însă să pună capăt aplicării acelor proiecte, impunând polonezilor o modificare de tactică în Moldova și Țara Românească. Veriga de legătură între români și polonezi o alcătuiau, la Constantinopol, Michal Czajkowski și Ion Ghica, care intraseră
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
în care se exercitau ele atunci, constituia un motiv de reticență pentru români în relațiile lor cu polonezii și dacă acea reticență nu s-a agravat este tocmai pentru că principala primejdie la adresa revoluției române venea atunci din partea țarismului. După intrarea trupelor țariste în Moldova, revoluția română era din nou direct și iminent amenințată. Și românii și polonezii au depus mari strădanii pentru a preveni această lovitură mortală pentru cauza revoluției. În iulie 1848, M. Czajkowski s-a adresat Porții, cerându-i
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
socotea că ea nu va întârzia să reizbucnească și în Moldova, iar, la 3 august, Zablocki raporta că la venirea sa în Țara Românească găsise aici câteva zeci de polonezi care au plecat în Moldova să înceapă răscoala, după ieșirea trupelor țariste. Acestea din urmă, după cum se știe, n-au părăsit Moldova, dar o încercare totuși de răscoală s-a produs. Ea n-a fost însă opera partidei lui Adam Czartoryski, ci a democraților. Dealtfel, emisarul partidei aristocratice, Butkiewicz, era preocupat
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
detașament, este însă de 113 oameni „călări și pe jos”, număr indicat atât în rapoartele autorităților locale din Moldova, cât și ale celor din Țara Românească, adică în rapoarte ale unor autorități prin fața cărora a trecut coloana poloneză. Urmăriți de trupele țariste, vreo 30 de polonezi rămăseseră în urma coloanei încât aceasta din urmă a ajuns la mănăstirea Vintilă Vodă în formație cu 78 de oameni. Loviți la Vintilă Vodă și Lopătari, polonezii au pierdut 7 oameni (morți), majoritatea predându-se, restul
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]
-
județului Buzău pretindea să știe că detașamentul polonez ar fi intrat în Muntenia „întru înțelegere cu revoluționarii din Principat”, ceea ce este greu de confirmat. Rămâne însă fapt stabilit că acel detașament [urmărea să pătrundă în Transilvania, evitând o ciocnire cu trupele țariste, că el a fost sprijinit și aprovizionat de Aslan, că la Vintilă Vodă a fost bine primit, I. D. Petrescu, diacon la Episcopia de Buzău, tratându-l cu toată solicitudinea. Care a fost însă atitudinea autorităților oficiale ale revoluției
SCRIERI ISTORICE ALESE by Leonid BOICU () [Corola-publishinghouse/Science/100962_a_102254]