37,690 matches
-
asociate. Dacă agricultura, în condițiile acelei insule, era în general neproblematică, succesul ei fiind automat asigurat, pescuitul reprezenta o activitate extrem de periculoasă și incertă. De unde și nivelul ridicat de anxietate asociat cu această din urmă activitate. Dezvoltarea practicilor religioase în sfera pescuitului avea funcția de a restaura echilibrul psihologic grav afectat de neputința în fața forțelor incontrolabile ale oceanului. Alfred R. Radcliffe-Brown (1965), pornind de la analiza unui alt tip desituații, avansează o interpretare a funcțiilor religiei care, în aparență opusă celei a
[Corola-publishinghouse/Science/2238_a_3563]
-
a însoți activitățile de muncă (cântece de muncă, șezătorile specifice satuluiromânesc). Viața de familie este afectată, în multiple privințe, de activitatea productivă a membrilor săi. Este firesc așadar ca ea să dezvolte o serie de cerințe funcționale laterale față de această sferă, să inducă o serie de finalități laterale (asigurări sociale, asistență sanitară, creșe, facilități de petrecere a timpului liber și a concediului), dar și unele limitări, restricții care să elimine sau să minimizeze posibilul impact negativ, dezorganizator al sferei muncii asupra
[Corola-publishinghouse/Science/2238_a_3563]
-
față de această sferă, să inducă o serie de finalități laterale (asigurări sociale, asistență sanitară, creșe, facilități de petrecere a timpului liber și a concediului), dar și unele limitări, restricții care să elimine sau să minimizeze posibilul impact negativ, dezorganizator al sferei muncii asupra sa (să nu absoarbă excesiv de mult timp și energie, să nu inducă tensiuni și conflicte în viața de familie etc.). O activitate oarecare nu poate depăși anumite limite în ceea ce privește consumurile economice pe care le presupune. Altfel, ea ar
[Corola-publishinghouse/Science/2238_a_3563]
-
condiții, doar prin divizarea cât mai adâncă a muncii, prin oferirea unor posturi de muncă tot mai simple, mai ușor de învățat și de controlat. Creșterea nivelului profesional, social-cultural și economic al colectivității, ridicarea, în consecință, a aspirațiilor privitoare la sfera muncii fac principiul muncii simplificate tot mai puțin adecvat. O soluție mai potrivită cu noile condiții o reprezintă, în consecință, promovarea unui nou tip de organizare a muncii, bazat pe principiul muncii îmbogățite. Analizând migrația, Dumitru Sandu (1984) sugerează mai
[Corola-publishinghouse/Science/2238_a_3563]
-
mult mai curentă, este necesar un mecanism mai complex de evaluare, bazat pe însumarea tuturor tipurilor de consecințe funcționale. Strategiile politice, între care tot mai frecvent colectivitățile trebuie să aleagă în mod conștient, prezintă consecințe distincte în cele mai diferite sfere: economice (bunăstare, ocuparea forței de muncă, venituri, posibilități de acumulare), ecologice (mediu curat, sănătos, estetic), sociale (coeziune socială, participare, cooperare), calitate a vieții (consum personal, activități umane interesante care oferă oportunități de manifestare și dezvoltare a persoanei, armonie, echilibru, sens
[Corola-publishinghouse/Science/2238_a_3563]
-
resursele altor sisteme: degradează solul (resursa esențială a agriculturii), distruge viața în ape, degradează în general mediul ca sursă complexă a vieții umane. Activitatea unei întreprinderi absoarbe cea mai mare parte a timpului și energiei personalului său, afectând astfel celelalte sfere ale vieții acestuia (viața de familie, viața personală) care au, de asemenea, nevoie de timp și energie. Costurile indirecte se referă atât la consumarea unor resurse necesare altoractivități (resurse financiare, timp, cunoștințe, resurse naturale), cât și la degradarea resurselor celorlalte
[Corola-publishinghouse/Science/2238_a_3563]
-
este unul sintetic. El face sinteza între cele două aspecte fundamentale ale funcționării unui element: totalitatea consecințelor sale funcționale, pe de o parte, și resursele consumate, pe de alta. În ultimele decenii s-au încercat analize de eficiență și dincolo de sfera proceselor economice propriu-zise. Ele pot fi găsite și sub denumirea de analiză cost-beneficiu sau analiză eficacitate-cost. Cele mai frecvente aplicații le putem găsi în analiza programelor militare, urbanistice, medicale, educaționale. Dificultățile și problemele ridicate de analizele de eficiență socială pot
[Corola-publishinghouse/Science/2238_a_3563]
-
considerat lipsit de o logică autonomă proprie. Dinamica sa este expresia unei dinamici structurale mai profunde. Reducția structurală reprezintă un palier fundamental al întregii organizări sociale. Structura și dinamica acestuia sunt, în mare parte, responsabile de structura și dinamica celorlalte sfere ale vieții sociale. Nu întâmplător el utilizează conceptul de suprastructură pentru a desemna sfera politicului, a juridicului, moralei, religiei. Acestea, în teoria lui Marx, nu au o dezvoltare independentă, o logică autonomă; logica lor este dată, în ultimă instanță, de
[Corola-publishinghouse/Science/2238_a_3563]
-
mai profunde. Reducția structurală reprezintă un palier fundamental al întregii organizări sociale. Structura și dinamica acestuia sunt, în mare parte, responsabile de structura și dinamica celorlalte sfere ale vieții sociale. Nu întâmplător el utilizează conceptul de suprastructură pentru a desemna sfera politicului, a juridicului, moralei, religiei. Acestea, în teoria lui Marx, nu au o dezvoltare independentă, o logică autonomă; logica lor este dată, în ultimă instanță, de logica structurii economice (Marx și Engels, 1958). Războaiele religioase din Germania nu mai sunt
[Corola-publishinghouse/Science/2238_a_3563]
-
relația soț/soție „+”. Poate cel mai renumit exemplu de analiză structurală de acest tip îl găsim în teoria lui Karl Marx a formațiunii sociale. Sâmburele teoriei lui Marx este că există diferite tipuri de societăți globale, caracterizate prin structuri distincte. Sferele componente ale societății stau în relații de dependență reciprocă, formând configurații stabile, pe care le numește formațiuni sociale. Simplificând puțin teoria, putem considera următoarele patru mari elemente componente ale unei societăți: • Forțele de producție: totalitatea capacităților de producție de care
[Corola-publishinghouse/Science/2238_a_3563]
-
vor mobiliza, la rândul lor, resursele pentru a sprijini subsistemul de apărare; își vor impune însă limitări pentru a nu-l afecta negativ. Într-o perioadă revoluționară, activitatea politică devine dominantă. Lupta pentru putere este problema crucială, subordonând toate celelalte sfere ale vieții sociale. În anumite condiții, religia a devenit un subsistem dominant, subordonând logicii sale toate celelalte subsisteme - știință, învățământ, politică și chiar economie. Interferențele dintre sisteme provoacă adesea fenomene sociale complexe, producând patologii cronice ale unor sisteme. Desigur, dominarea
[Corola-publishinghouse/Science/2238_a_3563]
-
performanță individuală recompensată social, corectitudine în relațiile dintre persoane. Această incompatibilitate poate genera perturbări reciproce. În unele condiții, sistemul industrial modern și-a impus logica, subminând treptat solidaritatea relațiilor de rudenie și preferențialitatea implicată de acestea sau reducând-o la sfere neutre. În alte condiții sau, cel puțin în anumite etape, sistemul relațiilor de rudenie a presat puternic sistemul industrial modern, modificându-i într-o anumită măsură logica funcționării, inducând preferințe proprii acolo unde ar fi trebuit să funcționeze criterii obiective
[Corola-publishinghouse/Science/2238_a_3563]
-
lor, elemente de concurență, competiție, negociere sau conflict. Cooperarea poate fi economică, socială, politică, științifică, culturală. Ea poate fi între întreprinderi, între clase și grupuri sociale, între indivizi, între state. Competiția pentru resurse și cooperarea pentru realizarea finalităților comune reprezintă sfere problematice care vor atrage cu siguranță interesul sociologiei în următorii ani. Puține cunoștințe sistematice au fost acumulate până în momentul de față. Există deja cristalizate o serie de teorii parțiale, de analize care nu se articulează însă într-o abordare sistematică
[Corola-publishinghouse/Science/2238_a_3563]
-
este fie optimă, fie singura posibilă (nu există și alte stări adecvate, în diferite grade, suficient de stabile). Dimpotrivă, comportamentul sistemelor caracterizate printr-o raționalitate limitată (condiția de incertitudine) este parțial indeterminat, impredictibil. Aceste sisteme vor adopta o soluție din sfera tuturor soluțiilor posibile, fără a se putea specifica care dintre ele. Nu mai putem vorbi, în condiția de incertitudine, de un determinism strict al sistemelor sociale. Legile care descriu comportamentul sistemelor sociale, caracterizate prin condiția de incertitudine, vor fi deci
[Corola-publishinghouse/Science/2238_a_3563]
-
prezis. O tehnologie era selectată până nu demult exclusiv în funcție de performanțele ei directe economice. De abia în ultimii ani s-au dezvoltat așa-numitele „studii de impact” care încearcă să identifice mulțimea consecințelor indirecte ale adoptării unei tehnologii în variatele sfere ale vieții sociale. Un sistem de retribuție poate fi selectat doar în funcție de consecințele sale directe asupra performanțelor în muncă ori pe baza considerării unei game mai largi de consecințe directe sauindirecte: asupra calității umane a muncii, asupra gradului de satisfacție
[Corola-publishinghouse/Science/2238_a_3563]
-
necritică a scopurilor. Modelul se bazează pe celebra dihotomie promovată de Max Weber (1947) între scopuri și mijloace și care justifică, în fapt, aservirea politică și ideologică a sociologiei. Conform teoriei weberiene, sociologia are ca obiect legitim de studiu doar sfera mijloacelor de atingere a scopurilor pe care și le formulează actorii sociali. Scopurile însele rămân o decizie liberă a acestora din urmă. Ele sunt date absolute pentru sociolog. Eventual, specialistul poate să analizeze claritatea formulării scopurilor, consistența lor internă, dar
[Corola-publishinghouse/Science/2238_a_3563]
-
utilizarea ei socială. Idealul neutralității și al colaborării sociologului cu toate părțile interesate (patronat și muncitori) s-a dovedit a nu fi, în acest caz, atât de neproblematic, pe cât părea (Ehn și Sandberg, 1979). De cele mai multe ori, proiectele sociologice din sfera industrială, remarcă specialiștii suedezi, sunt inițiate de patronat. De abia într-o fază ulterioară, atunci când proiectul este deja cristalizat, când s-au acumulat și structurat o mulțime de cunoștințe și dateempirice, este solicitat și sindicatul pentru a se pronunța în numele
[Corola-publishinghouse/Science/2238_a_3563]
-
sa de cetățean (morală și politică) sau conștiința sa sociologică îi poate permite sau interzice să se angajeze în rezolvarea respectivei probleme. În cazul sociologului, utilizarea rezultatelor cercetării sale, consecințele sociale ale soluțiilor pe care le promovează fac parte din sfera de interes a propriei sale profesiuni. Conștiința sa sociologică cuprinde preocupări legate numai de rezolvarea unei probleme concrete, dar și de efectul acestei rezolvări asupra celorlalte grupuri, clase, subsisteme ale colectivității, precum și asupra colectivității în ansamblul ei. Considerentele morale și
[Corola-publishinghouse/Science/2238_a_3563]
-
dar nu neapărat (și în principiu) total. Colectivitatea are nevoie de bunuri de înaltă calitate și ieftine, de beneficii economice, dar și de un mediu nepoluat, de oameni sănătoși, cu un înalt grad de satisfacție în viața lor, inclusiv în sfera muncii. Efectele pozitive și negative ale activității unei întreprinderi asupra colectivității, asupra calității vieții membrilor acesteia fac parte organică din preocupările sociologului și acesta nu le poate ignora decât cu prețul limitării profesiei sale. Se poate formula în acest context
[Corola-publishinghouse/Science/2238_a_3563]
-
profesională deficitară); de asemenea, acceptarea faptului că utilizarea mijloacelor corective de a scădea fluctuația este negativă nu numai din punctul de vedere al persoanelor, ci, prin efectele sale contraproductive, și din cel al întreprinderii. Dincolo de această convergență, rămâne și o sferă a divergenței. Aici, sociologul încearcă să realizeze un „compromis” în care fiecare parte să se adapteze parțial la cerințele celeilalte. El trebuie să susțină în fața oamenilor punctul de vedere al întreprinderii, care este de fapt al lor, în ultimă instanță
[Corola-publishinghouse/Science/2238_a_3563]
-
1966). O asemenea angajare este însă chestionabilă. Chiar dacă cercetarea este obiectivă, ea e incorectă din alt punct de vedere: nu răspunde la întrebarea de fond, ci oocolește. Sunt investițiile în programele spațiale mai bune pentru colectivitate decât investițiile în alte sfere de activitate: asistență socială, medicală, cultură, educație? Interesul din ultimii ani pentru calitatea vieții reprezintă o concretizarea a vocației transsectoriale umaniste a sociologiei. Accentul cade aici pe evidențierea consecințelor oricărei activități sociale, ale oricărui subsistem asupra bunăstării colective și calității
[Corola-publishinghouse/Science/2238_a_3563]
-
sociologiei în activitățile practice întâmpină dificultăți specifice. Ea contravine mecanismelor tradiționale. Unii specialiști estimează chiar că până acum contribuția practică a științelor sociale a fost mai mult de ordin negativ: subminarea „miturilor” pe care se întemeiază organizarea existentă a diferitelor sfere ale vieții sociale (Rein și Miller, 1970). Interesantă din acest punct de vedere este concluzia care stă la baza unei analize a aplicării sociologiei în SUA (Scott și Shore, 1979). Sistemul politic, consideră autorii, se caracterizează printr-o abordare incrementalistă
[Corola-publishinghouse/Science/2238_a_3563]
-
al integrării științelor sociale în activitățile practice. Este nevoie de stabilirea unei relații organice și continue între practicienii ce lucrează izolat în diferitele sisteme sociale și comunitatea științifică, menită să asigure o modificare rapidă a practicilor aplicative în funcție de acumulările din sfera științei. De aici, o strategie specifică. În sociologie, cel puțin în faza actuală de început a aplicării sale practice, calea cea mai bună de integrare nu este diseminarea de specialiști-practicieni în diferitele sisteme sociale, ci accentuarea dezvoltării globale a cercetării
[Corola-publishinghouse/Science/2238_a_3563]
-
probleme și dificultăți, nu dispun de tehnici raționale, fundate pe știință, comparabile cu cele dintâi. În societatea actuală, raționalitatea științifică a căpătat un prestigiu deosebit. Se acceptă în mod curent că există o tendință de pătrundere a științei în toate sferele de activitate. Din acest motiv, practicienii de cele mai diferite specialități tind să perceapă aplicarea științelor sociale ca fiind o parte esențială a efortului general de modernizare și dezvoltare, chiar dacă nu se așteaptă la rezultate spectaculoase imediate. Aceasta pare să
[Corola-publishinghouse/Science/2238_a_3563]
-
perceapă aplicarea științelor sociale ca fiind o parte esențială a efortului general de modernizare și dezvoltare, chiar dacă nu se așteaptă la rezultate spectaculoase imediate. Aceasta pare să reprezinte o motivație destul de generală a solicitării sprijinului sociologiei de către specialiștii din diferitele sfere ale activității sociale. Formarea și dezvoltarea capacităților de acțiune. Sistemele sociale dețin capacități empiric constituite de soluționare a diferitelor lor probleme sociale și umane. Științele sociale și umane oferă însă promisiunea unor cunoștințe și instrumente menite să dezvolte semnificativ aceste
[Corola-publishinghouse/Science/2238_a_3563]