606 matches
-
la dreapta. 3.3. Două ipoteze pentru acordul din română 3.3.1. Ipoteza acordului cu termenul cel mai marcat Pe baza ierarhiei acordului în structurile copulative (vezi supra, la (22), se poate desprinde o generalizare: (32) Acordul în structurile copulative se face întotdeauna cu termenul mai marcat morfosintactic. Ce înseamnă mai marcat morfosintactic? În domeniul numărului, pluralul este mai marcat morfosintactic decât singularul. În domeniul persoanei, persoanele I și a II-a sunt mai marcate morfosintactic decât persoana a III
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
și cea care se folosește în structurile impersonale (ca formă nemarcată, engl. default). Ipoteza pe care o vom propune este legată de generalizarea din (32). Este vorba de ipoteza acordului cu termenul cel mai marcat morfosintactic. Conform acesteia, în structurile copulative, verbul "are în vedere" pentru acord ambele nominale, iar acordul se face cu nominalul care are trăsăturile cel mai puternic marcate morfosintactic, conform ierarhiei din (22). Această regulă a acordului cu termenul cel mai puternic marcat morfosintactic se corelează cu
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
marcate morfosintactic, conform ierarhiei din (22). Această regulă a acordului cu termenul cel mai puternic marcat morfosintactic se corelează cu faptul că româna este o limbă cu marcare morfologică bogată. Într-o relație de echivalență, cum este cea din structurile copulative, ambele nominale sunt posibile surse de acord, iar verbul alege pentru acord nominalul care are trăsăturile phi cele mai puternice. Există o "competiție" între cele două nominale pentru marcarea morfologică a verbului, iar nominalul cu trăsăturile cel mai bine marcate
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
de topic. Diferența de acord se poate explica prin ipoteza că, atunci când N1 se ridică din poziția sa pentru a avansa în poziția de topic, la momentul trecerii sale prin poziția de subiect (Spec,GFlex) se face acordul cu verbul copulativ. Ulterior, N1 este ridicat mai departe, în poziția de Spec,GTopic. Contrastul dintre limbi ar rezulta astfel din diferența între momentele în care se face acordul în engleză și română (sau italiană). Conform acestei ipoteze, în română, acordul se face
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
a, (36)b și (37)b. Când în structură este prezent GD ouăle fierte, acesta este în Spec, IP, este subiect și delcanșează acordul. GN focalizat ouă fierte este un termen predicativ, deci nu declanșează acordul. 4. Acordul în structurile copulative pseudoscindate în română. Ipoteza focalizării Foarte pe larg spus, în structurile scindate și în cele pseudoscindate o propoziție este scindată în două părți legate prin intermediul verbului copulativ. Prin scindare sau pseudoscindare se focalizează un element. În engleză, o propoziție fără
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
fierte este un termen predicativ, deci nu declanșează acordul. 4. Acordul în structurile copulative pseudoscindate în română. Ipoteza focalizării Foarte pe larg spus, în structurile scindate și în cele pseudoscindate o propoziție este scindată în două părți legate prin intermediul verbului copulativ. Prin scindare sau pseudoscindare se focalizează un element. În engleză, o propoziție fără scindare precum cea din (38)a poate fi reformulată într-o structură cu scindare (engl. cleft), precum cea din (38)b, și o structură cu pseudoscindare (engl.
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
la persoana III-a sg., cea mai puțin marcată, conform ierarhiei acordului din (22). Nu este exclus nici acordul la singular, dar astfel de exemple sunt foarte rare și determinate mai degrabă de hipercorectitudine. Vorbitorii se gândesc că subiectul verbului copulativ este termenul N1, la singular, și fac acordul la singular pentru a nu greși. În structurile pseudoscindate inversate, dacă N1 plural este nearticulat, acordul se face la singular: (45) a. Trandafiri a fost / *au fost (ceea) ce mi-a adus
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
poziției preverbale, N1 este mai calificat pentru poziția de subiect decât pentru cea de termen focalizat (focus), de unde preferința verbului-predicat pentru acordul cu N1, la plural. 5. Concluzii Concluziile care se desprind din acest capitol, referitoare la acordul în structurile copulative specificaționale și în cele cu pseudoscindare, sunt următoarele: (i) În română, în propozițiile copulative nepredicaționale, acordul se face cu nominalul cel mai marcat, indiferent de poziția pre- sau postverbală a acestuia. Există o ierarhie a puterii trăsăturilor implicate în acord
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
termen focalizat (focus), de unde preferința verbului-predicat pentru acordul cu N1, la plural. 5. Concluzii Concluziile care se desprind din acest capitol, referitoare la acordul în structurile copulative specificaționale și în cele cu pseudoscindare, sunt următoarele: (i) În română, în propozițiile copulative nepredicaționale, acordul se face cu nominalul cel mai marcat, indiferent de poziția pre- sau postverbală a acestuia. Există o ierarhie a puterii trăsăturilor implicate în acord: persoanele I și a II-a au prioritate față de persoana a III-a, iar
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
indiferent de poziția pre- sau postverbală a acestuia. Există o ierarhie a puterii trăsăturilor implicate în acord: persoanele I și a II-a au prioritate față de persoana a III-a, iar pluralul are prioritate în fața singularului. Pentru acordul din structurile copulative nepredicaționale din română, am adoptat ipoteza că acordul trebuie să respecte un principiu al maximizării informației phi pe care o oferă, astfel încât alege întotdeauna cel mai marcat nominal pentru acord. Acest tip de acord arată că în română nu este
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
nu atrage acordul, chiar dacă este mai marcat morfologic (fiind la plural). Capitolul 6. ACORDUL SINTAGMELOR COORDONATE 1. Structura sintagmei coordonate 1.1. Tipuri semantice de coordonare Din punctul de vedere al raporturilor semantico-logice, coordonarea unor nominale poate fi de tip copulativ sau disjunctiv. Nu pot apărea, la nivelul coordonării de nominale, coordonarea adversativă și cea conclusivă. Construcțiile coordonate prin nu numai..., ci și... sunt la limita dintre copulativ și adversativ, dar și la limita dintre coordonarea de nominale și coordonarea de
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
punctul de vedere al raporturilor semantico-logice, coordonarea unor nominale poate fi de tip copulativ sau disjunctiv. Nu pot apărea, la nivelul coordonării de nominale, coordonarea adversativă și cea conclusivă. Construcțiile coordonate prin nu numai..., ci și... sunt la limita dintre copulativ și adversativ, dar și la limita dintre coordonarea de nominale și coordonarea de propoziții prin elipsă (vezi infra, 2.4.). Pentru coordonarea de nominale pot fi folosite elemente specifice coordonării concluzive, dar cu valoare apozitivă sau pentru a introduce o
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
elipsă (vezi infra, 2.4.). Pentru coordonarea de nominale pot fi folosite elemente specifice coordonării concluzive, dar cu valoare apozitivă sau pentru a introduce o secvență incidentă: George Andone Vasiliu, deci Bacovia, s-a născut pe 17 septembrie 1881. Coordonarea copulativă se realizează prin conjuncția și, juxtapunere sau conjuncția "zero", prepoziții și grupări locuționare cu rol de conjuncție (cu, împreună cu și cu), adverbe corelative, asociate sau nu cu o conjuncție (și... și..., nici... nici..., atât... cât și..., nu numai... ci și
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
cercetători au adoptat ipoteza că numărul sintagmei coordonate este determinat de o trăsătură de număr pe care o poartă înseși conjuncțiile (cf. Skrabalova, 2005, Gertrude de Vries, 1992, apud Skrabalova, 2005: 6). Conform acestei ipoteze, conjuncția și și alte conjuncții copulative ar avea trăsătura [+plural], iar sau și alte conjuncții disjunctive nu ar avea o trăsătură de număr. Dacă ar fi așa, ar trebui explicat de ce unele conjuncții acceptă două posibilități de acord, în funcție de tipul de lectură. Ar trebui să presupunem
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
de afișe electorale. Compunerea trăsăturilor de persoană ale conjuncților se face pe baza unei ierarhii a valorilor trăsăturii de persoană, ierarhie cu mare putere de generalitate (vezi infra, 2.1.2). 2. Acordul predicativ al sintagmei coordonate 2.1. Coordonarea copulativă prin și Conjuncția și stabilește relații de coordonare copulativă și are o răspândire generală, putând lega foarte multe tipuri de conjuncți (inclusiv prefixoide: Ion și Maria sunt etno- și antropologi). Și exprimă doar faptul că termenii coordonați fac parte din
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
se face pe baza unei ierarhii a valorilor trăsăturii de persoană, ierarhie cu mare putere de generalitate (vezi infra, 2.1.2). 2. Acordul predicativ al sintagmei coordonate 2.1. Coordonarea copulativă prin și Conjuncția și stabilește relații de coordonare copulativă și are o răspândire generală, putând lega foarte multe tipuri de conjuncți (inclusiv prefixoide: Ion și Maria sunt etno- și antropologi). Și exprimă doar faptul că termenii coordonați fac parte din același set, fără să facă referire la relația dintre
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
lega foarte multe tipuri de conjuncți (inclusiv prefixoide: Ion și Maria sunt etno- și antropologi). Și exprimă doar faptul că termenii coordonați fac parte din același set, fără să facă referire la relația dintre ei, spre deosebire de alte elemente de coordonare copulativă, care adaugă diverse nuanțe semantice; de exemplu, cu, împreună cu și și cu reliefează ideea de asociere între termenii coordonați. Conjuncția și nu stabilește o ierarhie semantică sau sintactică între conjuncții pe care îi coordonează, în afară de cea dată de topică (ordinea
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
după predicat, pe lângă acordul formal, la plural, este tolerat acordul prin atracție cu primul termen al subiectului." (Avram, 2001: 340-341); " În propozițiile cu subiect multiplu așezat după predicat și format din mai mulți termeni la singular în raport de coordonare copulativă, predicatul se poate pune la singular, adică se acordă, prin atracție, numai cu subiectul așezat imediat după el." (GA2 II: 112); "În ordinea B ← A, numărul lui B trebuie motivat ulterior. Datorită însă mecanismului de formulare a ideilor (= elaborare pe
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
123, care conține trăsăturile interpretabile asociate nominalelor. De vreme ce nominalele [-Animat] nu au trăsături de gen interpretabile, acest centru INDEX nu poate fi folosit pentru acord. Prin urmare, se folosește o formă nemarcată (engl. default). 2.2. Alte tipuri de coordonare copulativă Coordonarea copulativă (cumulativă sau aditivă) se poate realiza și prin alte elemente decât conjuncția și: conjuncțiile și locuțiunile ca și, precum și, cât și, împreună cu, și cu, prepoziția cu sau elemente corelative: și... și..., nici... nici..., atât... cât și... În timp ce și
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
conține trăsăturile interpretabile asociate nominalelor. De vreme ce nominalele [-Animat] nu au trăsături de gen interpretabile, acest centru INDEX nu poate fi folosit pentru acord. Prin urmare, se folosește o formă nemarcată (engl. default). 2.2. Alte tipuri de coordonare copulativă Coordonarea copulativă (cumulativă sau aditivă) se poate realiza și prin alte elemente decât conjuncția și: conjuncțiile și locuțiunile ca și, precum și, cât și, împreună cu, și cu, prepoziția cu sau elemente corelative: și... și..., nici... nici..., atât... cât și... În timp ce și este o
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
sau aditivă) se poate realiza și prin alte elemente decât conjuncția și: conjuncțiile și locuțiunile ca și, precum și, cât și, împreună cu, și cu, prepoziția cu sau elemente corelative: și... și..., nici... nici..., atât... cât și... În timp ce și este o conjuncție copulativă cu sens general, alte elemente coordonatoare copulative au diverse valori semantice: - focalizantă: precum și; ca și; cât și; aceste elemente focalizează conjunctul pe care îl precedă: (91) Ion, Gheorghe, Dan, precum și Vasile au cântat pe scena Festivalului Național de folclor. - disociată
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
alte elemente decât conjuncția și: conjuncțiile și locuțiunile ca și, precum și, cât și, împreună cu, și cu, prepoziția cu sau elemente corelative: și... și..., nici... nici..., atât... cât și... În timp ce și este o conjuncție copulativă cu sens general, alte elemente coordonatoare copulative au diverse valori semantice: - focalizantă: precum și; ca și; cât și; aceste elemente focalizează conjunctul pe care îl precedă: (91) Ion, Gheorghe, Dan, precum și Vasile au cântat pe scena Festivalului Național de folclor. - disociată și distributivă: și... și..., nici... nici..., atât
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
ca și prietenul meu, Ion, a devenit tătic. b. *Atât colegul, cât și prietenul meu, Ion, a devenit tătic. c. *Și colegul, și prietenul meu, Ion, a devenit tătic.124 În ceea ce privește acordul în gen și în persoană, coordonarea prin elementele copulative menționate pune aceleași probleme de compunere a trăsăturilor și de ierarhie ca și structurile legate prin conjuncția copulativă și. 2.2.1. Ca și, precum și Locuțiunile conjuncționale ca și și precum și au un sens ușor comparativ. Ca și poate introduce
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
tătic. c. *Și colegul, și prietenul meu, Ion, a devenit tătic.124 În ceea ce privește acordul în gen și în persoană, coordonarea prin elementele copulative menționate pune aceleași probleme de compunere a trăsăturilor și de ierarhie ca și structurile legate prin conjuncția copulativă și. 2.2.1. Ca și, precum și Locuțiunile conjuncționale ca și și precum și au un sens ușor comparativ. Ca și poate introduce și adjuncți circumstanțiali comparativi, care nu intră în relația de acord cu predicatul (indiferent de topică): (96) a
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]
-
împreună cu drept adjunct circumstanțial sociativ: (101) a. Ion cu mine a venit ieri. b. Ion împreună cu mine a venit ieri. (102) *Ion și cu mine a venit ieri. 2.2.3. Cât și Gruparea cât și se folosește cu rol copulativ în limbajul colocvial, apărând prin trunchierea corelativelor atât... cât și...: (103) Premierul Ucrainei, cât și cel al Iranului au afirmat că nu vor participa la summit. Sintagmele coordonate prin cât și au aceleași caracteristici sintactice ca și cele coordonate prin
[Corola-publishinghouse/Science/85013_a_85799]