425 matches
-
am Înlăturat munca voastră grea șșiț am pus asupra omului povara voastră. Voi ați mutat șastfelț asupra umanității strigătul șde intoleranțăț. Am ridicat jugul vostru șși am readusț pacea. b) Revolta omului Împotriva muncii: păcatul originar și pedeapsa În izvoarele mesopotamiene, ca și În cele biblice, tabloul creării omului este urmat de revolta Împotriva creatorului: În cazul izvoarelor mesopotamiene este vorba despre refuzul de a continua Împlinirea muncilor grele impuse omului de slujirea zeilor. În această situație, este foarte potrivită folosirea
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
strigătul șde intoleranțăț. Am ridicat jugul vostru șși am readusț pacea. b) Revolta omului Împotriva muncii: păcatul originar și pedeapsa În izvoarele mesopotamiene, ca și În cele biblice, tabloul creării omului este urmat de revolta Împotriva creatorului: În cazul izvoarelor mesopotamiene este vorba despre refuzul de a continua Împlinirea muncilor grele impuse omului de slujirea zeilor. În această situație, este foarte potrivită folosirea expresiei „păcat originar”. Conform tab. I din mitul Atra¿asșsxe "Atrah~asșs", după o primă perioadă de supunere
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
și izvoare - Iată Însă că omul se revoltă pentru a patra oară. Acest lucru Îi face pe zei, mai ales pe Enlilxe "Enlil", să distrugă pentru totdeauna umanitatea rebelă, recurgând la pedeapsa potopului. Merită observat că motivația dată de izvoarele mesopotamiene este profundă și radicală, având În vedere că se referă la un păcat care privește Însuși scopul creării omului. Conform deciziei lui Enlilxe "Enlil" - care Îi constrânge pe zei să Îi jure solidaritate deplină -, toți oamenii rebeli, fără nici o excepție
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
apoi Însă, Enkixe "Enki"/Ea, folosindu-se de unul dintre șiretlicurile sale, reușește să-l salveze pe eroul potopului, Împreună cu familia sa, pentru ca umanitatea să nu fie nimicită pentru totdeauna și să se salveze sămânța pentru reconstruirea ei. Eroul potopului mesopotamian poartă numele (epitetul) de Ziusudraxe "Ziusudra", „Viața cu zile multe”. Acest nume sumerian Îi supraviețuiește lui Xisouthrosxe "Xisouthros" din Babyloniakà lui Berossos. În mitul Atra¿asșsxe "Atrah~asșs" există și acest nume care apare adesea ca Atram¿sșs și Înseamnă
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
Ras-Șamra/Ugarit. În poemul Ghilgameșxe "Ghilgameș", numele eroului potopului este Utnapiștimxe "Utnapiștim" sau Utanapiștimxe "Utanapiștim", iar semnificația sa se pare că este „Cel care a văzut/trăit viața (fără de moarte)”. Pe lângă aceste izvoare principale, citate implicit, mai există În literatura mesopotamiană și alte menționări diferite ale potopului. Termenul sumerian pentru potop este a-ma-ru sau a-má-uru5; termenul akkadian curent este ab¿bu(m). 2) Povestea - Povestea potopului din izvoarele sumero-akkadiene este foarte asemănătoare cu cea din Geneză, 6-9, care depinde, cu siguranță
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
menționări diferite ale potopului. Termenul sumerian pentru potop este a-ma-ru sau a-má-uru5; termenul akkadian curent este ab¿bu(m). 2) Povestea - Povestea potopului din izvoarele sumero-akkadiene este foarte asemănătoare cu cea din Geneză, 6-9, care depinde, cu siguranță, de tradiția mesopotamiană. Se povestește, În ordine, anunțarea dezastrului, făcută de Enkixe "Enki"/Ea, eroului potopului, Împreună cu Îndemnul de a construi o corabie (arca); construirea corabiei; Îmbarcarea eroului, Împreună cu familia sa și o serie de animale; Închiderea corabiei, pentru care se subînțelege folosirea
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
da porunci cu privire la reglementarea nașterilor, desigur În sens reductiv, și la reînmulțirea neamului omenesc. 4. Darul divin al civilizațieitc "4. Darul divin al civilizației" Această temă se leagă direct de cea a guvernării lumii (cf. subcapitolul 5.1c). Diferite texte mesopotamiene afirmă, mai mult sau mai puțin explicit, că, după reorganizarea umanității În urma potopului, zeii au arătat grijă față de oameni - concret, față de locuitorii Mesopotamiei -, intervenind pentru a-i ajuta să cunoască și să adopte principiile fundamentale ale civilizației. Textele principale pentru
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
a III-a) faptul că civilizația predicată de Oannes a fost reconstituită prin meritul caldeilor În timpul primelor zece generații de după potop. 5. Viața pământeană și lumea de „dincolo”1tc "5. Viața pământeană și lumea de „dincolo”1" a) Viața pământeană Mesopotamienii considerau că viața pământeană a omului era integrată În totalitate, de la Început la sfârșit, Într-un proiect inițial, superior și global, realizat de zei. Cât despre concepția antropologică - aflată Între teologie și filozofie -, aceasta atribuie o importanță fundamentală ideii că
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
omenirea să facă! Desigur este vorba despre o perspectivă pe cât de ademenitoare pe atât de iluzorie, În măsura În care este Înfiorător de episodică, după cum o demonstrează experiența cotidiană comună. Dimpotrivă, din viața omului fac parte și preocupări, nenorociri și boli. Iar omul mesopotamian știe că poate fi propria sa victimă, a semenilor săi, uneori a rudelor sale, a autorităților și, În final, a spiritelor rele (cf. subcapitolul 4.9b) sau chiar a zeilor. Împotriva acestor situații negative omul caută mângâiere și sprijin În
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
Moartea produce o schimbare radicală a statutului, pentru că face ca acesta (spiritul său: edimmu/eÚemmu) să coboare În lumea infernului, În lumea de „dincolo”, arallû, numit și „ținutul fără Întoarcere” unde domnesc Erișkigal și Nergalxe "Nergal" (cf. subcapitolul 4.4b). Mesopotamienii Își imaginau că zeii infernului trăiesc Într-un palat de lazurit, așezat În centrul unei cetăți subterane, Încercuite de ziduri. La aceasta se ajunge printr-o poartă străjuită de un temnicer neînduplecat (pe nume Neduxe "Nedu") și de ajutoarele sale
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
mituri: Nergalxe "Nergal" și Erișkigal, Coborârea lui Inanna/Iștarxe "Iștar" În Infernxe "Infern", din epopeea Ghilgameșxe "Ghilgameș" (tab. XII), din poemul Erraxe "Erra" și din poemul mai scurt numit Viziunea Infernului potrivit unui Principe Asirian. 2) Soarta morților - În privința morților, mesopotamienii considerau că aceștia intrau În infern prin pasajul creat de mormânt. Se credea că mai există și alte pasaje, cum ar fi crăpăturile și despicăturile pământului. Din acest motiv, se practica Înhumarea rituală și se credea că morții lăsați la
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
noroi și beau apă stătută. Morții care s-au purtat bine În viață sunt tratați mai bine decât cei răi (de exemplu, au parte de apă mai bună); regii și cei puternici sunt tratați mai bine decât muritorii de rând. Mesopotamienii Își plângeau morții atât În privat cât și În public, recurgând la bocitori oficiali (bakûm). Mormintele (qabrum) erau mai mult sau mai puțin bogate, Îngrijite sau dotate cu diferite piese de mobilier, după cum au dovedit-o cercetările arheologice. Sunt celebre
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
să se hrănească (să mănânce și să bea) zilnic, asemenea oamenilor. După cum se va vedea mai jos (cf. subcapitolul 4), practicile cultuale sunt variate și articulate. 2. Templele și casele de culttc "2. Templele și casele de cult" În religia mesopotamiană de o importanță deosebită beneficiau locurile sacre - temple și case de cult - În care se considera că locuiește divinitatea, mai dispusă să-și asculte credincioșii acolo decât oriunde altundeva. Această idee explică foarte bine termenul sumerian pentru templu, é, căruia
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
prima era en/enu(m); 2) ghicitorii, Împărțiți În nouă subcategorii, dintre care cea mai importantă era barûm; 3) descântătorii, Împărțiți În șase subcategorii, dintre care cea mai cunoscută era ³șipu(m). După cum se observă din cadrul organizatoric sacerdotal, În cultura mesopotamiană nu aparțineau sistemului religios practic doar cei care Îndeplineau ceremoniile de la templu, ci și cei care se ocupau cu riturile divinatorii și magice. De asemenea, În Mesopotamia un rol important Îl mai aveau și alți preoți: ramku(m), cei care
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
ocupau cu ungerile rituale; kallû(m), răspunzători de bocete etc. Tot de personalul sacru țineau și assinu(m), care erau efeminați (dar nu eunuci) și kurgarru(m), care se dedicau și ei cultului zeiței Inanna/Iștarxe "Iștar". De obicei, preoții mesopotamieni se căsătoreau și aveau fii care rămâneau și ei În mediul sacerdotal. Preotului en/enu(m) Îi corespundeau preotesele lui Enkixe "Enki", la Eridu, ale lui Nannaxe "Nanna", la Ur, ale lui Utuxe "Utu", În Larsa etc. Printre preotese, În
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
de mănăstiri, numite gagûm. Cu timpul, au devenit o categorie socială Însemnată, datorită numeroaselor bunuri imobiliare pe care le-au dobândit; acest fapt i-a determinat de multe ori pe suverani să intervină În privința lor cu măsuri restrictive. Cadrul sacerdotal mesopotamian este completat de ceea ce se cunoaște despre hierogamie (căsătoria sacră) și despre prostituția sacră, care era cu siguranță practicată ca mijloc ritual de promovare a fecundității. 4. Practicile cultualetc "4. Practicile cultuale" a) Liturgia Pe lângă jertfe (vezi mai jos), trebuie
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
sărbătorile dobândesc aspectul unei „Întâlniri” a omului cu divinitatea. Locul Întâlnirii trebuia să fie sacru, adică destinat acesteia prin consacrare. Templele foarte vechi aveau și „case de cult”. Sărbătorile aveau În general un ritm anual, fiind legate, În societatea agricolă mesopotamiană, de ciclurile vegetative ale anului. În acest sens erau caracteristice celebrările În cinstea lui Dumuzixe "Dumuzi"/Tammuzxe "Tammuz" și Inanna (Iștarxe "Iștar"), considerați principali zei care aveau legătură cu fertilitatea. 2) Calendarul sacru - În Mesopotamia a existat un calendar sacru
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
triumf ridicat În cinstea zeiței Iștarxe "Iștar". Multe procesiuni pentru sărbătorirea divinității se făceau de la un templu la altul sau de la o cetate la alta, pe râuri. f) Rituri pentru eliberarea de păcat Pe lângă „păcatul originar” (cf. subcapitolul 5.3b), mesopotamienii admiteau existența „păcatului actual”, pentru care existau multe denumiri (cea mai folosită era arnu(m), care indica și fapta, și pedeapsa). Se credea că multe rele, cum ar fi bolile sau alte nenorociri ale vieții, erau consecințe, ca pedeapsă divină
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
altor obiecte sacre. În multe cazuri, tot acte rituale erau considerate și jurămintele. Mai existau și ordaliile, asemenea celei amintite În al doilea paragraf din Codul lui Hammurabi (ordalia În apa râului). 5. Ghicirea și profețiatc "5. Ghicirea și profeția" Mesopotamienii, pentru a sublinia transcendența divină și superioritatea cunoașterii divine În comparație cu omul, afirmau că zeii Își păzeau cu gelozie „secretele” - niÌirtu(m) sau, mai ales, piriștu(m) -, care erau, În mod normal, inaccesibile omului. Uneori Însă, zeii Îi Îngăduiau omului să
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
vedere faptul că destinatarul era Zimri-Lin. Nu lipseau Însă excepțiile, unele profeții având caracter religios. 6. Magia, jurămintele (vrăjile, exorcismele) și amuleteletc "6. Magia, jurămintele (vrăjile, exorcismele) și amuletele" La fel ca și În cazul divinației, care privește domeniul cognitiv, mesopotamienii considerau că zeii au pus la dispoziția omului, chiar și la un nivel episodic și limitat, artele magice, pentru a le mări capacitățile de acțiune. a) Magia În termeni moderni, se poate spune că mesopotamienii credeau În „magia neagră”, practicată
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
divinației, care privește domeniul cognitiv, mesopotamienii considerau că zeii au pus la dispoziția omului, chiar și la un nivel episodic și limitat, artele magice, pentru a le mări capacitățile de acțiune. a) Magia În termeni moderni, se poate spune că mesopotamienii credeau În „magia neagră”, practicată de vrăjitoare, vrăjitori și alte personaje asemănătoare (există diferiți termeni În acest sens): o magie În mod clar interzisă. Multe boli care trebuiau vindecate sau prevenite prin practică magică religioasă - În acest caz „magia albă
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
formule de rugăciune, numite „descântece” sau „incantație” (În franceză, incantantion, În engleză, incantation, În germană Beschwörung); În sumeriană é n, În akkadiană șpitu(m). Aceste rugăciuni erau Întrerupte de descrierea acțiunii care trebuia Îndeplinită În cadrul ritualului. c) Amuletele Din cadrul magiei mesopotamiene face parte și folosirea amuletelor, de altfel destul de răspândite. Se cunosc multe tipuri de amulete. Acestea erau purtate de oameni sau erau atârnate pe pereții locuințelor. Conțineau reprezentări și invocații. Exemplare din poemul Erraxe "Erra" sau cel puțin unele părți
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
7. APENDICE: MENȚIUNI DESPRE RELIGIA ELAMIȚILOR, A HURRIȚILOR ȘI A AMORIEILORTC "7. APENDICE \: MENȚIUNI DESPRE RELIGIA ELAMIȚILOR, A HURRIȚILOR ȘI A AMORIEILOR" Elamiții, hurriții și amoriții sunt trei populații importante din anticul Orient Mijlociu, care au avut multe legături cu mesopotamienii (cf. subcapitolul 2.1). Aceste raporturi Privesc Întregul sistem civil, deci și zona religioasă. Vom indica aici, Într-o sinteză foarte redusă, câte ceva despre istoria și cultura acestor popoare, punând accentul pe religia lor - mai concret, pe panteonul acesteia, din cauza
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
civil, deci și zona religioasă. Vom indica aici, Într-o sinteză foarte redusă, câte ceva despre istoria și cultura acestor popoare, punând accentul pe religia lor - mai concret, pe panteonul acesteia, din cauza unei atestări precare - și pe influențele asupra sistemului religios mesopotamian. 1. Religia elamițilortc "1. Religia elamiților" a) Premisa istorică și culturală După cum s-a dovedit, În urma ultimelor cercetări arheologice și filologico-istorice1, Elamul antic, care astăzi iraniană, corespundea „țării din Anșan”, plasată pe platou: nu este fără semnificație faptul că logograma
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
strânse relații au existat În etapa culturală Uruk și Gemdet NaÌr (cf. subcapitolul 1-3e), atunci când elamiții, imitându-i pe sumerieni, au inventat a doua scriere a umanității, proto-elamita. Aceste contacte au continuat și de-a lungul Întregii perioade a istoriei mesopotamiene. Elamul continuă să fie amintit În texte mesopotamiene de orice tip. La acestea face referire și mitul sumerian Inanna și Șukaletuda. Textul sumerian Plângerea distrugerii Sumerului și Urului atribuie elamiților și populației sua căderea dinastiei a III-a din Ur
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]