734 matches
-
TR, 1974, 40; Nicolae Manolescu, Proza contemporană în antologie, RL, 1974, 47; Const. Ciopraga, O panoramă a romanului, CL, 1974, 11; Noemi Bomher, „Povestirea. Destinul unei structuri epice”, AUI, 1974; Ciobanu, Critica, 221-225; Felea, Secțiuni, 357-362; Zaharia Sângeorzan, Ion Vlad, preeminența teoreticianului, CRC, 1975, 4; Roxana Sorescu, O panoramă a romanului românesc contemporan, VR, 1975, 1; Șerban Stati, Panorama de la prose roumaine contemporaine, REVR, 1975, 2; Const. Ciopraga, Vue panoramique de la littérature roumaine contemporaine, CREL, 1975, 3; Mihai Dinu Gheorghiu, Tipologia
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/290599_a_291928]
-
elitei se pot juxtapune sau se pot opune. Într-adevăr, putem considera implicit ca fiind admis faptul că, sub orice raport, ceea ce permite ocuparea primului loc este excelența. Dar putem fi și sceptici în această privință și putem considera că preeminența nu coincide decât foarte rar cu excelența. De asemenea, este posibil să acceptăm ideea unei relații între preeminența socială și o anumită formă de excelență, continuând în același timp să contestăm validitatea unui criteriu de excelență general admis într-un
[Corola-publishinghouse/Science/2356_a_3681]
-
sub orice raport, ceea ce permite ocuparea primului loc este excelența. Dar putem fi și sceptici în această privință și putem considera că preeminența nu coincide decât foarte rar cu excelența. De asemenea, este posibil să acceptăm ideea unei relații între preeminența socială și o anumită formă de excelență, continuând în același timp să contestăm validitatea unui criteriu de excelență general admis într-un mediu dat. În acest caz, vom opune formației, competenței sau culturii niște caracteristici cum ar fi aptitudinea cuiva
[Corola-publishinghouse/Science/2356_a_3681]
-
nu agreează câtuși de puțin ideea unei elite care să se detașeze de masă. Principiul retribuirii echitabile a meritului ține de o logică opusă. Pe el se fondează ideea de meritocrație ce corespunde întru totul noțiunilor de excelență și de preeminență a celor mai buni. Pentru a rămâne compatibil cu aspirația către egalitate, principiul meritului implică totuși egalitatea șanselor la început de drum despre care nu se poate spune că a fost vreodată o realitate faptică, ținând cont de mecanismele reproducerii
[Corola-publishinghouse/Science/2356_a_3681]
-
pentru ea un sens și să-i sugereze un obiect de investigație teoretic și metodologic acceptabil. Dar nu va fi de mirare dacă vom percepe ecoul unor incertitudini în privința felului obișnuit de a raționa. Aici, noțiunile de excelență și de preeminență, de notorietate și de autoritate, de prestigiu și de putere își confundă sensurile, atunci când nu sunt de-a dreptul opuse. Termenul elită va fi tratat când ca o simplă categorie a stratificării sociale, când ca o minoritate conștientă de valorile
[Corola-publishinghouse/Science/2356_a_3681]
-
vorbi despre „elitele locale”. Aceste câteva expresii pe care oricare dintre noi le poate identifica zilnic în mass-media reflectă polisemia unui termen care vehiculează sensuri distincte. Singularul și pluralul se suprapun frecvent - dar nu întotdeauna - unei distincții între excelență și preeminență. A vorbi despre elită la singular înseamnă a-i diferenția pe cei mai buni dintr-un anumit domeniu de activitate de indivizii obișnuiți, adică de toți cei care, fără a fi lipsiți de anumite talente, nu se deosebesc cu nimic
[Corola-publishinghouse/Science/2356_a_3681]
-
acționa. Elitele: competiție sau specializare? Chiar de la început, recurgerea la pluralul termenului elită pare să acopere două semnificații foarte distincte una de cealaltă. Putem vedea în aceasta o referire la o situație de competiție între mai multe grupuri vizând fiecare preeminența. Dar o putem înțelege și ca fiind consecința unei stări de diversificare a societății, implicând existența unor elite specializate, care au atins excelența sau preeminența în domenii particulare. În definitiv, într-o societate modernă, organizată pe principiul „solidarității organice”, în
[Corola-publishinghouse/Science/2356_a_3681]
-
în aceasta o referire la o situație de competiție între mai multe grupuri vizând fiecare preeminența. Dar o putem înțelege și ca fiind consecința unei stări de diversificare a societății, implicând existența unor elite specializate, care au atins excelența sau preeminența în domenii particulare. În definitiv, într-o societate modernă, organizată pe principiul „solidarității organice”, în sensul durkheimian al sintagmei, pare rezonabil să luăm în considerație o combinație de specializare și competiție. Drept pentru care termenul elită este utilizat în mod
[Corola-publishinghouse/Science/2356_a_3681]
-
Drept pentru care termenul elită este utilizat în mod curent cu referire la grupuri beneficiind de un statut privilegiat. Principii de legitimitate diverse Totuși, pentru ca noțiunea de elită să se poată impune fără ezitare și să putem admite coincidența dintre preeminență și excelență, trebuie ca acordul să se facă pe baza unui principiu de legitimitate. Așa cum notează Ezra Suleiman, „supraviețuirea elitelor depinde de voința lor de a exercita puterea și de capacitatea lor de a-și făuri o ideologie de care
[Corola-publishinghouse/Science/2356_a_3681]
-
ansamblul, funcționează pe baza unei scări de valori proprii și de norme specifice. În această situație, în cadrul fiecărui subsistem, definit printr-unul sau mai multe domenii de activitate, trebuie menținut un consens asupra unui principiu de legitimitate care să asigure preeminența unei categorii de indivizi considerată ca elită: politică și administrativă, desigur, dar și elită militară, elită a afacerilor, a domeniului artelor și a culturii, a comunicației, a sporturilor etc. O modalitate foarte coerentă de a prezenta toate acestea este referirea
[Corola-publishinghouse/Science/2356_a_3681]
-
Nu este nimic nelalocul său să-i calificăm drept elite specializate ale câmpului în chestiune pe cei care acced la poziții dominante. Ei țin de elită în două moduri. Pe de o parte, și-au asigurat efectiv o poziție de preeminență; pe de altă parte, au reușit să stabilească echilibrul cel mai nefavorabil între diferitele specii de capital (capitalul cultural sau economic) ce asigură supremația în câmp (ibidem, p. 56). La Bourdieu, principiul de legitimitate care permite impunerea noțiunii de elită
[Corola-publishinghouse/Science/2356_a_3681]
-
mai sunt cele ale lumii științifice, ci ale mediilor jurnalistice. Așadar, o întărire a heteronomiei „câmpului științific”. O deplasare a elitelor asemănătoare din punct de vedere formal a fost observată în Europa de Est în urma prăbușirii sistemului sovietic. Elita conducătoare își datora preeminența unor poziții specifice politice. Ca să ne exprimăm în termeni parsonieni, exigențele funcționale ale subsistemului politic prevalau asupra exigențelor altor subsisteme. Când viitorul pozițiilor politice a încetat să mai fie garantat, o parte a elitei conducătoare a căutat să-și asigure
[Corola-publishinghouse/Science/2356_a_3681]
-
al elitei. De la Talcot Parsons încoace, judecățile bazate pe performanță (achievement), adică acele caracteristici dobândite de individ, sunt, în general, puse în opoziție cu judecățile bazate pe caracteristici atribuite sau moștenite (ascribed), care nu se datorează nimic eforturilor individului însuși. Preeminența poate fi asociată fără prea multe dificultăți logice cu unele elemente atribuite prin transmitere ereditară. În schimb, excelența nu se acordă direct decât cu performanța. Pentru a evita acordarea unei prezumții de excelență unei categorii sociale preeminente prin naștere, trebuie
[Corola-publishinghouse/Science/2356_a_3681]
-
În schimb, excelența nu se acordă direct decât cu performanța. Pentru a evita acordarea unei prezumții de excelență unei categorii sociale preeminente prin naștere, trebuie să putem arăta în mod convingător faptul că acele calități care au stat la baza preeminenței strămoșilor s-au transmis din generație în generație și n-au încetat să-i caracterizeze pe moștenitori. Când realitatea acestei transmiteri a excelenței este pusă la îndoială, se pune în discuție însăși legitimitatea poziției preeminente. Referitor la aceeași chestiune, Tocqueville
[Corola-publishinghouse/Science/2356_a_3681]
-
minoritar și majoritatea populației. Într-adevăr, așa cum notează Siegfried Nadel, superioritatea unei anumite categorii de indivizi poate fi recunoscută tacit de către restul populației, fără ca acest lucru să ducă în mod necesar la vreo dinamică socială (Nadel, 1990, p. 417). Atunci când preeminența se fundamentează în mod tradițional pe o caracteristică atribuită sau moștenită (etnia, rasa), noțiunea de model cultural are o slabă pertinență. Într-adevăr, cum să iei ca model o categorie de indivizi din care ești exclus încă de la început?! În
[Corola-publishinghouse/Science/2356_a_3681]
-
fenomene de imitație sau de respingere, fără însă ca aceasta să se traducă prin strategii reale de inserție. Pentru că, la urma urmei, nu putem decât să acceptăm sau să respingem validitatea acestei caracteristici ca normă a superiorității. În schimb, atunci când preeminența este asigurată de o caracteristică dobândită (talent, calificare, resurse), există, cel puțin în principiu, condițiile unui acces la elită prin imitație. Apare o dinamică între strategiile elitei stabilite și candidații la admiterea în rândurile elitei. De îndată ce elita manifestă o tendință
[Corola-publishinghouse/Science/2356_a_3681]
-
empirice, în diferitele puncte de vedere emise în legătură cu problema elitei sau a elitelor. Redus la esență, obiectul prezentat analizei sociologice la rubrica „elită/elite” este unul situat departe de sensibilitatea egalitaristă dominantă în epoca noastră. Într-adevăr, este vorba despre preeminența unei minorități, despre motivele acestei preeminențe și despre modul ei de manifestare. Un punct de vedere clar normativ, dar care n-ar putea fi înlăturat pur și simplu este acela ce prezintă avantajele decurgând din delegarea puterilor și responsabilităților minorităților
[Corola-publishinghouse/Science/2356_a_3681]
-
emise în legătură cu problema elitei sau a elitelor. Redus la esență, obiectul prezentat analizei sociologice la rubrica „elită/elite” este unul situat departe de sensibilitatea egalitaristă dominantă în epoca noastră. Într-adevăr, este vorba despre preeminența unei minorități, despre motivele acestei preeminențe și despre modul ei de manifestare. Un punct de vedere clar normativ, dar care n-ar putea fi înlăturat pur și simplu este acela ce prezintă avantajele decurgând din delegarea puterilor și responsabilităților minorităților. Conform acestui punct de vedere, caracteristicile
[Corola-publishinghouse/Science/2356_a_3681]
-
elite conducătoare (guvernamentale sau nu), și teoreticienii care pot fi calificați drept „pluraliști”, care, dimpotrivă, se ocupă de diversitatea elitelor, în toate contextele și la toate nivelurile (Scott, 1990, pp. XI-XIII). Acest fapt nu corespunde distincției paretiene dintre excelență și preeminență. Și unii, și alții se pot mulțumi cu constatarea unei poziții de superioritate socială de facto. Totuși, pentru primii, elita se confundă cu clasa conducătoare pe care o găsim în posturile cu responsabilități, în diversele organisme ale statului sau în
[Corola-publishinghouse/Science/2356_a_3681]
-
acest capitol, vom opta pentru forma de plural a termenului și vom postula existența unor elite distincte, exercitându-și, în diferite sensuri, influența asupra masei populației. Adoptând acest punct de plecare, ne confruntăm din nou cu noțiunile de excelență și preeminență. Niște elite în competiție, în concurență sau în opoziție își justifică poziția preeminentă prin pretenția la o formă sau alta a excelenței, bazându-se pe principii de legitimare diferite. Desigur, când există o diversitate a legitimărilor, nu putem decât să
[Corola-publishinghouse/Science/2356_a_3681]
-
consacrat câteva pagini inspirate. Pentru Saint-Simon, ceea ce subzistă din elitele conducătoare ale Vechiului Regim la începutul secolului al XIX-lea constituie un conglomerat de categorii parazitare lipsite de orice spirit de întreprinzător. Este vorba despre pături sociale în situație de preeminență de pe vremea Restaurației, dar excelența la care au ele pretenții nu se referă decât la activități neproductive: preocuparea pentru a-și asigura o viață plină de „distincție” le ține loc de rațiune a existenței. În fața acestei clase de trândavi se
[Corola-publishinghouse/Science/2356_a_3681]
-
albinelor și a trântorilor au avut ecouri în două direcții care, de altfel, nu sunt cu totul străine una de cealaltă, în măsura în care opun și ele elitele „utile” își trag legitimitatea dintr-o activitate productivă sau creatoare, unora „parazitare”, a căror preeminență este bazată pe un statut obținut cu multă vreme în urmă. Prima dintre aceste orientări este cea care asociază noțiunea de elită celei de timp liber. Parabola albinelor și a trântorilor Presupunem că Franța îi pierde subit pe primii săi
[Corola-publishinghouse/Science/2356_a_3681]
-
conducătorii sectorului privat de cei ai aparatului de stat” (Birnbaum, 1978, pp. 86-87). Opoziția dintre producători și neproducători pusă în evidență de Saint-Simon tinde să identifice excelența cu un aport productiv sau creativ și să confunde orice alt criteriu de preeminență cu „etichetele” dobândite în mod fraudulos despre care vorbește Pareto. În optica tehnocratică, competența tehnică este asimilată dinamismului și creativității, în vreme ce mandatul politic conferă un statut ambiguu, greu de justificat în termeni simpli. Totuși, această întâietate acordată tehnicii comportă riscul
[Corola-publishinghouse/Science/2356_a_3681]
-
un record mondial care, până astăzi, n-a fost niciodată egalat în țările dezvoltate. Michael Bauer și Benedicte Bertin Mourot, „Tripla excepție franceză. Cu privire la formarea elitelor”, Esprit, nr. 10, 1997, p. 50. Elitele puterii și elitele notorietății Dacă excelența și preeminența sunt noțiunile-cheie care nu încetează să ne vină în minte atunci când este vorba despre elite, modalitățile de a le aprecia și pe una, și pe cealaltă sunt extrem de variate, așa cum am avut deja ocazia s-o constatăm. În plus, diferitele
[Corola-publishinghouse/Science/2356_a_3681]
-
dezvoltare, faptul că cineva știe să citească poate fi considerat drept un criteriu de apartenență la elită, atât timp cât aceștia reprezintă mai puțin de 10% din populație (Svalastoga‚ 1969, p. 15). Elitele prin poziție În ciuda ambiguităților create prin interferențele excelenței cu preeminența, o abordare ispititoare din punct de vedere sociologic este cea care constă în a lua ca punct de plecare al analizei pozițiile dintr-o structură. În felul acesta, sunt puse în evidență elitele prin poziție. Este cazul unei elite definite
[Corola-publishinghouse/Science/2356_a_3681]