711 matches
-
științifică, seacă și neutră, prin definiția sa, poate fi atenuată prin descrierea locurilor, la care ne putem raporta sentimental: “Pitorescul ... apreciat ca una dintre cele mai frumoase priveliști, ce ni le oferă Carpații bucovineni, este defileul numit Strâmtura Roșie de la Prisaca Dornei, pe când regiunea Molidului, valea Moldoviței spre Podul Brazilor și valea Moldovei în preajma intrării în Prisaca se impune atenției prin gingășia priveliștei și invită ochiul călătorului la liniștită și odihnitoare contemplație. Mândră și impunătoare se ridică în fața comunei ultima ramură
600 de ani de istorie ai satului vama by Ion Cernat, Elena Lazarovici () [Corola-publishinghouse/Science/83083_a_84408]
-
putem raporta sentimental: “Pitorescul ... apreciat ca una dintre cele mai frumoase priveliști, ce ni le oferă Carpații bucovineni, este defileul numit Strâmtura Roșie de la Prisaca Dornei, pe când regiunea Molidului, valea Moldoviței spre Podul Brazilor și valea Moldovei în preajma intrării în Prisaca se impune atenției prin gingășia priveliștei și invită ochiul călătorului la liniștită și odihnitoare contemplație. Mândră și impunătoare se ridică în fața comunei ultima ramură a Obcinei Mari cu vârful des împădurit a Runcului Focșei, peste creasta căruia suie șoseaua națională
600 de ani de istorie ai satului vama by Ion Cernat, Elena Lazarovici () [Corola-publishinghouse/Science/83083_a_84408]
-
plasă de sârmă umplute cu piatră de râu și așezate pe fașcine (mănunchiuri de nuiele) <footnote Mai multe date în lucrarea pentru gr.I a prof. Ștefan Gânscă, Hidrologia Moldovei, manuscris aflat în posesia familiei. footnote>. Satul Vama, ca și Prisaca, este așezat pe terasa de 8-10 m, valorificând terenurile agricole care au un strat de sol foarte subțire, mai consistent fiind în punctul numit Zăvoi, peste apă, și pășunile și fânețele așezate pe terasele superioare, zona fiind propice pentru creșterea
600 de ani de istorie ai satului vama by Ion Cernat, Elena Lazarovici () [Corola-publishinghouse/Science/83083_a_84408]
-
care și Vama și Stulpicani. Termenul braniște vine din slava veche de la cuvântul braniti = a opri, fiind locuri folosite exclusiv de proprietar, servind în general pentru creșterea vitelor, însă, uneori cuprinzând adevărate complexe economice cu locuri de pășune, fânaț, iazuri, prisăci și livezi <footnote Pavel Blaj, Ioan Iosep, Contribuții la cunoașterea braniștilor din Bucovina, Suceava, Anuarul Muzeului Bucovinei, XVII-XVIII, 1990-1991-1992, p. 90. footnote>. În cuprinsul lor era interzis pescuitul, vânatul, culegerea fructelor de pădure, tăiatul lemnelor <footnote Ibidem. footnote>. (vezi: supra
600 de ani de istorie ai satului vama by Ion Cernat, Elena Lazarovici () [Corola-publishinghouse/Science/83083_a_84408]
-
lui Vodă a fost considerat o emblemă a Vamei și așa îl considerăm și noi și, din acest motiv, de acest monument modest s-a ocupat și Simion Florea Marian <footnote Simion Florea Marian, Stâlpul lui Vodă. Monumentul tătarilor lângă Prisaca, Manuscrise, fascicola 2, Arhivele Bucovinei; Stâlpul lui Vodă din Vama, studiu istoric, 1888. footnote>, care enumeră mai întâi pe cei care au scris despre monument: Theofil Beudella (“Die Bukovina”, Vien, 1845), fost rector al Seminarului diocezan din Cernăuți, Dr. Karl
600 de ani de istorie ai satului vama by Ion Cernat, Elena Lazarovici () [Corola-publishinghouse/Science/83083_a_84408]
-
Mikiewiez, Ernest Rudolf Neubauer. Autorul se adresează cititorului invitându-l la o călătorie în care “eu aș fi călăuzul tău. Și așa te aduc îndată în mijlocul țării, prin care ne-am propus să călătorim, și-ți arăt valea cea atrăgătoare “Prisaca” în a cării frontispiță zărești o coloană numită “Monumentul Tătarilor”... Valea aceasta este strâns înconjurată de promontorii urieșilor Carpați, ale căror creștete și coaste sunt acoperite cu codri primitori, ce adăpostesc încă urși și lupi. Cea mai mare parte de
600 de ani de istorie ai satului vama by Ion Cernat, Elena Lazarovici () [Corola-publishinghouse/Science/83083_a_84408]
-
întors în Moldova, dar tătarii au mai zăbovit după pradă, dar au fost surprinși de imperiali și bătuți, retrăgându-se în grabă. În amintirea acestei expediții victorioase, Mihail Racoviță a înălțat în Vama (atunci terenul era liber), în drumul spre Prisaca, pe partea dreaptă, pe un promontoriu, un monument modest, din gresie poroasă, căruia poporul i-a spus „Stâlpul lui Vodă” denumire care s-a impus și în lumea științifică. „Stâlpul” constă dintr-o coloană de piatră, pătrată, cu latura de
600 de ani de istorie ai satului vama by Ion Cernat, Elena Lazarovici () [Corola-publishinghouse/Science/83083_a_84408]
-
Uricariul, Colecție de diferite documente, Iași, 1888, p. 82-84 footnote>. La cele 12 stampe ale lui Knapp, în 1857, Ernest Rudolf Neubauer a publicat o broșură explicativă, tradusă și în limba română de Iohann Mitkiewicz sub titlul „Monumentul tătarilor lângă Prisaca”. De la străini, denumirea improprie „Crucea tătarilor”, „Monumentul tătarilor”, a trecut și asupra românilor: Teodor Codrescu, amintește de două ori în „Uricariul” său, după Fotache Ciurea (atât în 1857, cât și în 1888) despre monument, reproducând hrisovul lui Mihai -Vodă Racoviță
600 de ani de istorie ai satului vama by Ion Cernat, Elena Lazarovici () [Corola-publishinghouse/Science/83083_a_84408]
-
36-37. footnote>, apoi George Sion care publică în „Revista română” - 1862, un studiu intitulat „Bucovina” care conține la cap. II „Istoria unui monument”, cu reproducerea stampei lui Knapp. El înregistrează legendele locale de întemeiere, evident, de la Ștefan cel Mare, despre Prisaca, revenind în actualitate la topitoriile lui Mantz, apoi scrie: „Pe latura drumului mare, este un mare stâlp de piatră, ce pare uitat de toată lumea. Românii îl numesc „Crucea tătarilor”, și când trec pe lângă ea, își fac cruce, iar nemții, când
600 de ani de istorie ai satului vama by Ion Cernat, Elena Lazarovici () [Corola-publishinghouse/Science/83083_a_84408]
-
ea, fug ca de tămâie, căci pentru români, neamțul e tot una cu dracul” <footnote Ibidem, p. 39. footnote>. Românul din Bucovina, arheologul Dionisie Olinschi - Olinescu, stabilit în Regat în 1893, a scris despre „Stâlpul lui Vodă” la 1886: „La Prisaca o atinență a orășelului Vama, districtul Câmpulung, se află monumentul lui Mihai Vodă Racoviță, care se întregește cu „Cerdacul lui Ferenz” din Iași, căci amândouă monumentele istorice se referă la unul și același eveniment, la încercarea nemților de a prinde
600 de ani de istorie ai satului vama by Ion Cernat, Elena Lazarovici () [Corola-publishinghouse/Science/83083_a_84408]
-
ar fi dat o luptă cu tătarii în Vama, care ar justifica denumirea monumentului ridicat de Mihai Racoviță în Vama drept „Crucea Tătarilor” sau „Monumentul Tătarilor”. Monumentul din Vama, supus intemperiilor și nepăsării autorităților, a trezit interesul unor „tipțeri” din Prisaca Dornei (coloniști germani din regiunea Zieps) le-a aprins imaginația, cum că în interiorul coloanei s-ar ascunde o comoară. Coloana prezintă și astăzi o ruptură pe latura nord-vestică, cauzată de o lovitură violentă cu o unealtă din fier. De asemenea
600 de ani de istorie ai satului vama by Ion Cernat, Elena Lazarovici () [Corola-publishinghouse/Science/83083_a_84408]
-
din apus, din epoca feudală, în virtutea prerogativelor de „singuri stăpânitori”, „din mila lui Dumnezeu”, beneficiau de „dominium eminens”, drept suveran, de a dărui credincioșilor „pentru dreaptă și credincioasă slujbă”, beneficii constând din moșii, sate, venituri din vânat, din mori, heleștee, prisăci, vii, hanuri, alte venituri, toate întărite cu un act de donație <footnote Alexandru Gonța, op. cit., p. 159; pentru a compara atributele domnilor români cu cele ale suveranilor apuseni vezi și: Radu Manolescu, Societatea feudală în apusul Europei, Ed. Științifică, București
600 de ani de istorie ai satului vama by Ion Cernat, Elena Lazarovici () [Corola-publishinghouse/Science/83083_a_84408]
-
Arșița Floarei, Arșițile Iepei (imaș), Arșița lui Cupa, Arșița lui Pușcă, Arșița lui Nicolae Ciocan, Ascuțita (imaș), Barbușca, Buzău (deal), Dealul „Fagosch” (probabil Dealul Focșii), Dealul lui Bardan, Dealul lui Toader (imaș), Dealul Mare, Dealul Miclăușei, Dealul Porcului (imaș), Dealul Prisăcii, Fața Belțugului (imaș), Făgetu (fânaț), Fânațele Câmpulungului, Fânațele la Fântânele, Fânațele lui Nicolae Ciocan, Fânațele lui Toader Bosancu, Fânațele Mândrenilor, Huciu la Vadul Brazilor, Imașul la Gura Pârâului Hurghiș, Imașul Moldovenilor, Imașul Prisăcii, În Capul Strâmturii (imaș), În Gura Tocilii
600 de ani de istorie ai satului vama by Ion Cernat, Elena Lazarovici () [Corola-publishinghouse/Science/83083_a_84408]
-
Mare, Dealul Miclăușei, Dealul Porcului (imaș), Dealul Prisăcii, Fața Belțugului (imaș), Făgetu (fânaț), Fânațele Câmpulungului, Fânațele la Fântânele, Fânațele lui Nicolae Ciocan, Fânațele lui Toader Bosancu, Fânațele Mândrenilor, Huciu la Vadul Brazilor, Imașul la Gura Pârâului Hurghiș, Imașul Moldovenilor, Imașul Prisăcii, În Capul Strâmturii (imaș), În Gura Tocilii (fânaț), La Bahne, La Gura Pârâului Colibelor, La Împreunare (imaș), La Pârâul Morii, Lângă Gârla Morii, Măgura Moșului, Muncelul (imaș), Obcina Mare, Păscătura la Dealul lui Hosniș, Piciorul Muncelului, Pârâul Arșiții, Pârâul Arșițele
600 de ani de istorie ai satului vama by Ion Cernat, Elena Lazarovici () [Corola-publishinghouse/Science/83083_a_84408]
-
Runcu Focșei, Runcu lui Grigore Lucan, Runcu Porcului (fânaț), Runcurile Priotesei, Secătura lui Bardon (fânațe), Spre Podireul Copiilor (fânațe), Șesul la Runcul Porcului, Șesul la Dealul lui Hasniș, Șesul Micului, Șesul Moldoviței dincoace de vad, Șesul de pe lângă Pârâul Hurghiș, Șesul Prisăcii, Tăbârcile, Târșitura Rușilor, Vârfu Miculelor, Vârfu Sălătrucului, Zăvoiul (fânațe) <footnote bidem, p. 66-73; vezi și V.Diaconu, op. cit., p. 247-268. footnote>. Din lectura și analiza acestor denumiri se poate deduce că aceste nume n-au fost date la întâmplare. Locuitorii
600 de ani de istorie ai satului vama by Ion Cernat, Elena Lazarovici () [Corola-publishinghouse/Science/83083_a_84408]
-
podină, podirei, prelucă, prihod, rediu, scursură, topliță, zamcă, și altele <footnote Ibidem footnote>. O bună parte din numele topice se referă la termeni care definesc acțiunea de defrișare: arșiță, ciungu, curături, jariște, odaie, pârjolita, pârlitura, tăietura ; activități tehnice țărănești: mori, prisăci ; ocupații mai puțin onorabile: Peștera Hoților (Tâlharilor) <footnote După mărturia locuitorului Lucuțar Adrian (n. 1913). Peștera Hoților se mai cheamă și Beciul Haiducilor și se află în Poiana Strigoaia. footnote>, care se află în Poiana Strigoaia, denumire care reprezintă un
600 de ani de istorie ai satului vama by Ion Cernat, Elena Lazarovici () [Corola-publishinghouse/Science/83083_a_84408]
-
unde astăzi este locuința lui Nicolae Axinte, cunoscută sub numele de filială, deoarece în acea locuință a funcționat un magazin mixt, care depindea de cel central. Acea zonă era considerată ca fiind Capul Satului, dincolo fiind Stâlpul lui Vodă și Prisaca. Așezarea satului este avantajoasă, valea Moldovei fiind o arteră comercială, așa încât dezvoltarea economică a fost influențată pozitiv de condițiile naturale. După ce văile râurilor au fost curățate și folosite, defrișarea pădurii a continuat pornind dinspre văi în sus, ajungându-se în
600 de ani de istorie ai satului vama by Ion Cernat, Elena Lazarovici () [Corola-publishinghouse/Science/83083_a_84408]
-
ci după suprafața de teren aflată în folosință. Inițial, mierea și ceara erau obținute de la albinele sălbatice, care-și aveau cuiburile în scorburile copacilor. Așezarea satului și ordinea impusă de existența statului au dus la practicarea albinăritului în stupine și prisăci. Prisacă înseamnă un loc întărit natural, dar și îngrăditură, întăritură făcută de mâna omului. Locul cu stupină era îngrădit pentru a fi apărat de animale și oameni. Un asemenea loc în moșia Vama este în partea dinspre Câmpulung, acolo unde
600 de ani de istorie ai satului vama by Ion Cernat, Elena Lazarovici () [Corola-publishinghouse/Science/83083_a_84408]
-
după suprafața de teren aflată în folosință. Inițial, mierea și ceara erau obținute de la albinele sălbatice, care-și aveau cuiburile în scorburile copacilor. Așezarea satului și ordinea impusă de existența statului au dus la practicarea albinăritului în stupine și prisăci. Prisacă înseamnă un loc întărit natural, dar și îngrăditură, întăritură făcută de mâna omului. Locul cu stupină era îngrădit pentru a fi apărat de animale și oameni. Un asemenea loc în moșia Vama este în partea dinspre Câmpulung, acolo unde apa
600 de ani de istorie ai satului vama by Ion Cernat, Elena Lazarovici () [Corola-publishinghouse/Science/83083_a_84408]
-
loc în moșia Vama este în partea dinspre Câmpulung, acolo unde apa Moldovei și-a făcut cu greu loc printre dealurile stâncoase și împădurite care se unesc în locul numit Strâmtura Roșie. Locul din aval de Strâmtura Roșie s-a numit Prisaca, astăzi un sat component al comunei Vama. Toponimul Prisaca ar indica locul unde mănăstirea a avut o stupină, îngrijită de călugări specializați, apicultori, nu de locuitorii vămeni. Este de presupus că majoritatea familiilor, dacă nu toate, aveau pe lângă casă un
600 de ani de istorie ai satului vama by Ion Cernat, Elena Lazarovici () [Corola-publishinghouse/Science/83083_a_84408]
-
acolo unde apa Moldovei și-a făcut cu greu loc printre dealurile stâncoase și împădurite care se unesc în locul numit Strâmtura Roșie. Locul din aval de Strâmtura Roșie s-a numit Prisaca, astăzi un sat component al comunei Vama. Toponimul Prisaca ar indica locul unde mănăstirea a avut o stupină, îngrijită de călugări specializați, apicultori, nu de locuitorii vămeni. Este de presupus că majoritatea familiilor, dacă nu toate, aveau pe lângă casă un anumit număr de stupi, confecționați din trunchiurile de brad
600 de ani de istorie ai satului vama by Ion Cernat, Elena Lazarovici () [Corola-publishinghouse/Science/83083_a_84408]
-
Suceava, privilegiile primite de la alți domni și obligația vecinilor de pe moșia Ițcani: „...Deci dară după scrisoarea ce are (stareța mănăstirii Ițcani-n.a.), să aibă a lua a zecea din țarini cu pâne, din fânațe, din grădini cu legume și din prisăci cu stupi și din livezi cu pomi și din tot locul cu tot venitul moșiei după obicei. Așișderea de vor fi șezând cu casă pe această moșie să aibă a da de toată casa câte 2 lei pe an. Ori
600 de ani de istorie ai satului vama by Ion Cernat, Elena Lazarovici () [Corola-publishinghouse/Science/83083_a_84408]
-
10 pogoane de vii la Odobești, case la Suceava scutite de dări, cârciumi la Baia și venitul cerii de la cârciumile din Baia, dreptul de a aduce din țară 3 care de sare și pește pentru care nu plătea vamă, o prisacă la Bohotin, monopolul asupra pescuitului și vânatului pe moșiile și braniștile ce-i aparțineau, dreptul de a ține moară, sladnițe, de a vinde băuturi <footnote Claudiu Paradais, Comori de spiritualitate românească la Putna, Al.Gonța, op. cit., p. 42 „... activitatea cu
600 de ani de istorie ai satului vama by Ion Cernat, Elena Lazarovici () [Corola-publishinghouse/Science/83083_a_84408]
-
duce în Țara Ungurească, care este mai jos de mănăstire, la gura Moldoviței, și satul care este la Vamă, unde a fost jude Cârstea, și pe Prut, un iezer, anume Gemenele, și cu toate gârlele sale, și, la Chigheci, o prisacă, anume prisaca lui Brumar, și cu poiana. Și de asemenea, le-am dat de la noi vama, jumătate din vadul călugăresc și cu jumătate din vamă, și jumătate din vama de trecere, și cu jumătate din iezerele ce ascultă de această
600 de ani de istorie ai satului vama by Ion Cernat, Elena Lazarovici () [Corola-publishinghouse/Science/83083_a_84408]
-
Țara Ungurească, care este mai jos de mănăstire, la gura Moldoviței, și satul care este la Vamă, unde a fost jude Cârstea, și pe Prut, un iezer, anume Gemenele, și cu toate gârlele sale, și, la Chigheci, o prisacă, anume prisaca lui Brumar, și cu poiana. Și de asemenea, le-am dat de la noi vama, jumătate din vadul călugăresc și cu jumătate din vamă, și jumătate din vama de trecere, și cu jumătate din iezerele ce ascultă de această vamă și
600 de ani de istorie ai satului vama by Ion Cernat, Elena Lazarovici () [Corola-publishinghouse/Science/83083_a_84408]