1,633 matches
-
a se instaura „literatura realismului socialist”. Termenul de origine este vocabula rusească „proletkult”, abreviere a sintagmei „proletarskaia kultura”, care s-a crezut, chiar printre zelatorii sinceri ai literaturii angajate, a denumi modalitatea literară cea mai adecvată într-o „dictatură a proletariatului”, cum se definea regimul politic al momentului. În realitate, p. nu mai era, de la începutul anilor ‘30, o noțiune agreată de partidul comunist sovietic și destul de repede va fi combătut prin directivă oficială și în România, într-o „campanie de
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/289036_a_290365]
-
masă erau legi științifice, și nu construcții sociale. Cu doar o lună Înaintea revoluției din octombrie 1917, Lenin scria că „războiul, prin transformarea capitalismului monopolist Într-un capitalism monopolist de stat, a accelerat dezvoltarea capitalismului În așa măsură Încât nici proletariatul, nici democrații mic-burghezi revoluționari nu se pot Încadra În limitele capitalismului”. și el, și consilierii săi de specialitate se bazau În mod direct pe munca lui Rathenau și Mollendorf În elaborarea planurilor destinate economiei sovietice. Economia de război a Germaniei
[Corola-publishinghouse/Administrative/2012_a_3337]
-
căreia perspectiva asupra istoriei și materialismul dialectic Îi permit să stabilească „scopurile de război” adecvate ale luptei de clasă. Autoritatea sa se bazează pe inteligența științifică. Lenin cita „frazele importante și profund adevărate ale lui Karl Kautsky”, care spunea că proletariatul nu poate aspira la „conștiința socialistă modernă” de unul singur, deoarece Îi lipsește „cunoașterea științifică temeinică” necesară: „Vectorul științei nu e proletariatul, ci intelighenția burgheză”. Iată esența pledoariei pe care o face Lenin Împotriva spontaneității. Există doar două ideologii: cea
[Corola-publishinghouse/Administrative/2012_a_3337]
-
bazează pe inteligența științifică. Lenin cita „frazele importante și profund adevărate ale lui Karl Kautsky”, care spunea că proletariatul nu poate aspira la „conștiința socialistă modernă” de unul singur, deoarece Îi lipsește „cunoașterea științifică temeinică” necesară: „Vectorul științei nu e proletariatul, ci intelighenția burgheză”. Iată esența pledoariei pe care o face Lenin Împotriva spontaneității. Există doar două ideologii: cea burgheză și cea socialistă. Dată fiind răspândirea și puterea istorică a celei dintâi, dezvoltarea spontană a clasei muncitoare va determina Întotdeauna succesul
[Corola-publishinghouse/Administrative/2012_a_3337]
-
sunt, În mod repetat, date drept exemplu și puse În contrast cu situația din Rusia. Însă principiul ce stătea la baza neliniștii lui Lenin era deasupra diferențelor naționale, avându-și sursa În rolurile funcționale clar definite pe care le jucau partidul și proletariatul. În ultimă instanță, conștiința de clasă este un adevăr obiectiv, deținut doar de acele persoanele luminate din punct de vedere ideologic care se află În fruntea partidului de avangardă. Deși contrară primei legi a mecanicii formulate de Newton, ideea centrală
[Corola-publishinghouse/Administrative/2012_a_3337]
-
pe care o folosește. Tâmplarul sau zidarul trebuie să cunoască foarte bine materialele inerte cu care lucrează pentru a-și face treaba. În cazul lui Lenin, relativa lipsă de dinamism a materialului modelat este sugerată de conotațiile termenilor „mase” și „proletariat”. O dată adoptate aceste cuvinte plate, diferențele enorme de istorie, experiență politică, aptitudini organizaționale și ideologie (ca să nu mai vorbim de cele religioase, etnice și lingvistice) din cadrul clasei muncitoare devin greu de analizat. Mai este și un alt posibil motiv, legat
[Corola-publishinghouse/Administrative/2012_a_3337]
-
a presiunii revoluționare, iar cel de-al doilea era, desigur, practic inevitabila diversiune ideologică, menită să atragă atenția clasei muncitoare asupra sindicalismului și reformei legislative. Cum conștiința revoluționară de clasă nu s-ar fi putut dezvolta niciodată independent În sânul proletariatului, rezulta că Însăși atitudinea politică a muncitorilor era Întotdeauna o amenințare pentru partidul de avangardă. Probabil că acestea sunt motivele pentru care, atunci când Lenin scria despre propagandă și agitație, nu făcea decât să transmită unidirecțional informațiile și ideile pe care
[Corola-publishinghouse/Administrative/2012_a_3337]
-
toate acestea, aplicat procesului revoluționar real, se dovedește iluzoriu, având prea puțină legătură cu faptele concrete. Din păcate, acest model se respectă cu acuratețe În exercitarea autorității statale după preluarea puterii prin revoluție. După cum s-a văzut, lunga „dictatură a proletariatului” a fost cea care s-a apropiat cel mai bine de structura puterii care sperase Lenin să caracterizeze procesul revoluționar. Or, În acest caz, desigur, muncitorii și țăranii nu au consimțit asupra structurii puterii, ci ea a fost impusă de
[Corola-publishinghouse/Administrative/2012_a_3337]
-
de conducători, consolidează legitimitatea acestora, iar accentul asupra coeziunii, uniformității și principalului scop face evenimentul să pară a fi fost inevitabil și, se speră, implicit permanent. Punerea În umbră a acțiunii populare independente servește obiectivului adițional de a arăta că proletariatul este incapabil să acționeze de unul singur, fără sprijinul unor lideri din afară. Este foarte posibil ca descrierea revoluției să fie folosită și ca o ocazie de a identifica dușmanii din exteriorul și din interiorul acesteia și de a stabili
[Corola-publishinghouse/Administrative/2012_a_3337]
-
fac Încă simțite În text. În primul rând, Lenin nu lasă să subziste nici o Îndoială În privința faptului că singurul mod de a construi socialismul este aplicarea puterii coercitive a statului. El afirmă deschis că, după preluarea puterii, este necesară violența: „Proletariatul are nevoie de puterea de stat, de organizarea centralizată a forței, de organizarea violenței... pentru conducerea uriașei mase a populației, a țărănimii, a micii burghezii, a semiproletarilor, În vederea organizării economiei socialiste”. Din nou, marxismul pune la dispoziție ideile și instruirea
[Corola-publishinghouse/Administrative/2012_a_3337]
-
pentru conducerea uriașei mase a populației, a țărănimii, a micii burghezii, a semiproletarilor, În vederea organizării economiei socialiste”. Din nou, marxismul pune la dispoziție ideile și instruirea, singurele care alcătuiesc creierul maselor de muncitori: „Educând partidul muncitoresc, marxismul face educația avangărzii proletariatului, capabilă să preia puterea și să ducă Întregul popor spre socialism, să călăuzească și să organizeze noua orânduire, să fie Învățătorul, conducătorul, Îndrumătorul tuturor celor ce muncesc și sînt exploatați, În opera de organizare a vieții lor sociale, fără burghezie
[Corola-publishinghouse/Administrative/2012_a_3337]
-
nu vor Îngădui să se glumească cu dânșii), Încât necesitatea respectării regulilor simple fundamentale ale oricărei comunități umane va deveni foarte repede o deprindere”. Dincolo de faptul că utopia lui Lenin este mai egalitaristă și plasată În contextul unei dictaturi a proletariatului, similitudinile dintre ea și modernismul extrem al lui Le Corbusier sunt evidente. Ordinea socială este concepută ca o enormă fabrică sau un mare birou - „o mașină bâzâind În surdină”, cum ar fi spus Le Corbusier -, În cadrul căruia „fiecare om ar
[Corola-publishinghouse/Administrative/2012_a_3337]
-
Înainte de a muri. În schimb, Lenin a Întâlnit-o pe Rosa Luxemburg. Ei scriau amândoi cam pentru același public, Își cunoșteau reciproc părerile, iar Luxemburg făcuse referire exactă la argumentele lui cu privire la partidul de avangardă și la relația acestuia cu proletariatul În cursul revoluției și le respinsese. Aici, ne vom concentra atenția În principal asupra eseurilor În care Rosa Luxemburg se opune viziunilor extrem-moderniste ale lui Lenin: „Chestiuni organizaționale privind social-democrația rusă” (1904), „Greva de masă, partidul și sindicatele” (1906) și
[Corola-publishinghouse/Administrative/2012_a_3337]
-
Greva de masă, partidul și sindicatele” se datorează În parte faptului că lucrarea a fost scrisă, spre deosebire de Ce e de făcut?, după lecția de militantism muncitoresc dată de Revoluție În 1905. Luxemburg era surprinsă mai ales de reacția masivă a proletariatului din Varșovia la evenimentele acelui an. Pe de altă parte, „Chestiuni organizaționale privind social-democrația rusă” fusese scrisă Înainte de acestea, ca răspuns direct la Ce e de făcut?, și a fost un text determinant pentru refuzul partidului polonez de a se
[Corola-publishinghouse/Administrative/2012_a_3337]
-
pe elementul uman, avertizând Împotriva tacticilor bazate pe o concepție Îngustă asupra lucrurilor. O grevă sau o revoluție nu era doar un scop Înspre care trebuiau Îndreptate strategiile și ordinele, deoarece procesul prin care se ajungea la el modela caracterul proletariatului. Felul În care se producea revoluția conta la fel de mult ca și desfășurarea sau nedesfășurarea ei, deoarece procesul În sine avea consecințe enorme. Luxemburg era de părere că dorința lui Lenin de a transforma partidul de avangardă Într-un stat-major al
[Corola-publishinghouse/Administrative/2012_a_3337]
-
colectivă) a clasei muncitoare ale cărei interese și acțiuni nu puteau fi niciodată „standardizate” precum produsele În serie. Mai mult, chiar dacă o asemenea disciplină ar fi putut fi impusă, partidul s-ar fi privat astfel de forța creativă independentă a proletariatului, care era, la urma urmei, tocmai obiectul revoluției. Aspirației lui Lenin către control și ordine, Rosa Luxemburg Îi opune imaginea vie, inevitabil dezordonată și tumultoasă, a acțiunii sociale la scară largă. „În locul unui proiect fix și inconsistent de acțiune politică
[Corola-publishinghouse/Administrative/2012_a_3337]
-
Luxemburg respinge viziunea exprimată În Ce e de făcut? și arată foarte clar că prețul plătit pentru a avea o ierarhie centralizată este pierderea creativității și inițiativei venite de jos: „«Disciplinaș la care se referă Lenin nu se aplică nicidecum proletariatului doar prin intermediul fabricii, ci și prin intermediul cazărmilor, al birocrației moderne și al Întreg mecanismului aparatului de stat burghez centralizat... Ultracentrismul susținut de Lenin este marcat, În Însăși esența sa, de spiritul steril al paznicului de noapte (Nachtwachtergeist), nu de un
[Corola-publishinghouse/Administrative/2012_a_3337]
-
prea puțin Înțelese. A interveni și a o diseca, În ciuda acestei necunoașteri, Însemna a ucide mișcarea muncitorească, tot așa cum amenajarea orașului pe baza unor planuri funcționale rigidear fi Însemnat un oraș fără viață, aidoma unui animal Împăiat. În vreme ce Lenin trata proletariatul așa cum abordează un inginer materiile prime, adică gândindu-se cum să le folosească spre a-și atinge scopurile, Rosa Luxemburg avea o atitudine medicală. Ca orice pacient, proletariatul avea propria sa constituție, ce limita numărul tipurilor de intervenții posibile. Medicul
[Corola-publishinghouse/Administrative/2012_a_3337]
-
Însemnat un oraș fără viață, aidoma unui animal Împăiat. În vreme ce Lenin trata proletariatul așa cum abordează un inginer materiile prime, adică gândindu-se cum să le folosească spre a-și atinge scopurile, Rosa Luxemburg avea o atitudine medicală. Ca orice pacient, proletariatul avea propria sa constituție, ce limita numărul tipurilor de intervenții posibile. Medicul trebuia să respecte acest lucru și să acționeze În funcție de punctele forte și slăbiciunile bolnavului. În sfârșit, rezultatul final era inevitabil influențat de autonomia și de istoricul personal al
[Corola-publishinghouse/Administrative/2012_a_3337]
-
propria sa constituție, ce limita numărul tipurilor de intervenții posibile. Medicul trebuia să respecte acest lucru și să acționeze În funcție de punctele forte și slăbiciunile bolnavului. În sfârșit, rezultatul final era inevitabil influențat de autonomia și de istoricul personal al pacientului. Proletariatul nu putea fi complet remodelat și mulat perfect Într-o matriță prestabilită. Însă tema principală și recurentă a criticii pe care o făcea Rosa Luxemburg lui Lenin - și bolșevicilor În general - era aceea că metodele lor dictatoriale și lipsa de
[Corola-publishinghouse/Administrative/2012_a_3337]
-
fi complet remodelat și mulat perfect Într-o matriță prestabilită. Însă tema principală și recurentă a criticii pe care o făcea Rosa Luxemburg lui Lenin - și bolșevicilor În general - era aceea că metodele lor dictatoriale și lipsa de Încredere În proletariat aveau ca rezultat o politică educațională inadecvată, ce Împiedica dezvoltarea clasei muncitoare mature și independente, de care era nevoie pentru revoluție și pentru crearea socialismului. Astfel, Luxemburg Îi ataca și pe revoluționarii germani, și pe cei ruși, deoarece puneau conștiința
[Corola-publishinghouse/Administrative/2012_a_3337]
-
inadecvată, ce Împiedica dezvoltarea clasei muncitoare mature și independente, de care era nevoie pentru revoluție și pentru crearea socialismului. Astfel, Luxemburg Îi ataca și pe revoluționarii germani, și pe cei ruși, deoarece puneau conștiința partidului de avangardă În locul celei al proletariatului, neținând cont de faptul că scopul era de a realiza o mișcare muncitorească cu conștiință proprie, nu doar de a-i folosi pe proletari ca pe niște instrumente. Asemenea unui protector Încrezător și plin de Înțelegere, ea anticipa apariția greșelilor
[Corola-publishinghouse/Administrative/2012_a_3337]
-
dintre toate «comitetele centraleș posibile”. Aproape cincisprezece ani mai târziu, la un an după preluarea puterii de către bolșevici În octombrie 1917, Rosa Luxemburg Îl ataca pe Lenin În exact aceeași termeni. Avertismentele ei cu privire la direcția În care se Îndrepta dictatura proletariatului, venite la atât de puțin timp după revoluție, par profetice. Ea considera că Lenin și Troțki răstălmăciseră complet Înțelesul corect al dictaturii proletariatului. Din punctul ei de vedere, aceasta Însemna conducerea de către Întregul proletariat, ceea ce presupunea acordarea celor mai mari
[Corola-publishinghouse/Administrative/2012_a_3337]
-
Îl ataca pe Lenin În exact aceeași termeni. Avertismentele ei cu privire la direcția În care se Îndrepta dictatura proletariatului, venite la atât de puțin timp după revoluție, par profetice. Ea considera că Lenin și Troțki răstălmăciseră complet Înțelesul corect al dictaturii proletariatului. Din punctul ei de vedere, aceasta Însemna conducerea de către Întregul proletariat, ceea ce presupunea acordarea celor mai mari libertăți politice tuturor muncitorilor (totuși nu și claselor inamice), astfel Încât ei să-și poată folosi influența și Înțelepciunea pentru construirea socialismului. Nu Însemna
[Corola-publishinghouse/Administrative/2012_a_3337]
-
direcția În care se Îndrepta dictatura proletariatului, venite la atât de puțin timp după revoluție, par profetice. Ea considera că Lenin și Troțki răstălmăciseră complet Înțelesul corect al dictaturii proletariatului. Din punctul ei de vedere, aceasta Însemna conducerea de către Întregul proletariat, ceea ce presupunea acordarea celor mai mari libertăți politice tuturor muncitorilor (totuși nu și claselor inamice), astfel Încât ei să-și poată folosi influența și Înțelepciunea pentru construirea socialismului. Nu Însemna, după cum considerau Lenin și Troțki, ca un cerc restrâns de lideri
[Corola-publishinghouse/Administrative/2012_a_3337]