617 matches
-
cazul marilor moșii sau timar pentru cele de mărime normală, trupelor de cavalerie, din care acestea puteau obține anumite sume fixe de bani. Fondurile acestea erau menite subzistenței deținătorului lotului respectiv, a familiei și servitorilor lui, precum și achiziționării echipamentului militar. Spahiii trebuiau să aparțină clasei militare. Cu toate că un fiu putea să nu moștenească pămîntul direct de la tatăl lui, el putea ca membru al clasei guvernante să ceară și să primească un timar dacă se dovedea că are acest drept. Sclavii sultanului
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
de început, chiar și de un creștin. Atunci cînd armata otomană ocupa pentru prima oară un teritoriu, era întocmit un registru complet al populației și al resurselor zonei, astfel ca impozitele să poată fi calculate corect. La apogeul sistemului timarelor, spahiul era îndreptățit să colecteze doar anumite taxe, de obicei în natură și sub forma unor corvezi. Deoarece aceste plăți erau efectuate cu regularitate, țăranul o ducea mai bine decît o dusese sub moșierii regimurilor feudale anterioare. În perioada aplicării politicii
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
acestora. Cea mai mare parte a țăranilor din Balcani cultivau pămîntul unui timar, asupra căruia aveau drepturi ereditare. Fiii lor puteau continua să lucreze pămîntul, dar acest drept nu putea fi vîndut sau transferat altcuiva fără permisiunea autorităților. De obicei, spahiul locuia în satul unde se aflau pămînturile lui sau în tîrgul din apropiere. El era astfel legat de regiunea respectivă, unde avea importante îndatoriri oficiale: răspundea de menținerea ordinii în districul lui și de protecția arendașilor săi, fiind totodată și
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
tîrgul din apropiere. El era astfel legat de regiunea respectivă, unde avea importante îndatoriri oficiale: răspundea de menținerea ordinii în districul lui și de protecția arendașilor săi, fiind totodată și perceptor de taxe. Întrucît se baza pe posesiunea pămîntului său, spahiul depindea în primul rînd de producția acestuia, fapt ce limita eficiența lui ca luptător. El dorea desigur să fie acasă în toamnă cînd se strîngea recolta. Perioada campaniilor era deci de obicei cuprinsă între martie și septembrie sau octombrie. Spahiul
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
spahiul depindea în primul rînd de producția acestuia, fapt ce limita eficiența lui ca luptător. El dorea desigur să fie acasă în toamnă cînd se strîngea recolta. Perioada campaniilor era deci de obicei cuprinsă între martie și septembrie sau octombrie. Spahiul avea dreptul și la o parte din prada de război obținută în bătăliile victorioase. Totuși, în perioada acoperită de relatarea de față, private de recompense și de realizări spectaculoase, trupele otomane nu au putut realiza cîștiguri prea mari din prăzi
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
comerciale spre Asia se deplasaseră acum spre Atlantic, unde britanicii și olandezii deveniseră marii lor beneficiari. Relativa paupertate a statului a afectat direct eficiența lui militară. După cum am văzut, marile cuceriri inițiale s-au datorat în primul rînd abilității cavaleriei spahiilor, al căror venit provenea din uzufructul asupra timarelor și din prăzile de război din timpul cuceririlor. Nu se pusese deloc problema plății în bani peșin. Din nefericire, acest corp s-a dovedit din ce în ce mai ineficient în fața infanteriei dotate cu arme de
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
vom explica mai încolo, o parte a pămînturilor au devenit practic proprietatea particulară a celui care le avea în stăpînire. Odată cu eșecul imperiului de a anexa noi teritorii prin cucerire și ieșirea anumitor terenuri din sistemul timarelor, firește că numărul spahiilor echipați de luptă a scăzut. Situația aceasta afecta și populația rurală din provincii. Noii stăpîni ai pămînturilor impuneau condiții mai grele, astfel încît tulburările frecvente au ajuns curînd să fie o caracteristică a vieții provinciale. Desigur, nu mai exista nici un
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
lor, acestea erau subordonate jurisdicției așa-numitelor sangeacuri sau live, care erau subîmpărțite în kaze și apoi în nahiyeuri. Regiunea era totodată organizată în districte juridice numite kadilîkuri; defterdarii, funcționarii vistieriei, aveau un sistem administrativ separat. Autoritățile locale colaborau cu spahiii din zona respectivă, care aveau îndatoriri și obligații clar stabilite. Administrația provincială era controlată și de forțele polițienești. Ienicerii, care nu se aflau sub jurisdicția cîrmuirii locale, ci a celui central, erau de asemenea obligați să îndeplinească anumite îndatoriri polițienești
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
el de cuviință. De foarte multe ori, nu exista nici un control asupra metodelor aplicate sau a ceea ce prefera el să producă. Țăranul putea de asemenea să vîndă dreptul de cultivare a lotului său, sau să-l transfere, în măsura în care obținea permisiunea spahiilor ori găsea pe cineva care să-i preia obligațiile. El deținea și unele proprietăți private, fie legal, fie prin tradiție. În sate, unele case și grădini, ca și o parte a pășunilor comunale, au obținut acest statut. Majoritatea pămînturilor din
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
obligațiile. El deținea și unele proprietăți private, fie legal, fie prin tradiție. În sate, unele case și grădini, ca și o parte a pășunilor comunale, au obținut acest statut. Majoritatea pămînturilor din sistemul timarelor erau destinate cheltuielilor de întreținere a spahiilor. O parte din moșii erau totuși rezervate avutului public, folosite pentru recompensarea înalților oficiali ai statului sau pentru finanțarea familiei sultanului și a casei lui. Pămînturile vakif au căpătat și ele o mare importanță. Era posibil ca un individ să
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
în propriile lui provincii. Deosebit de dezavantajoasă pentru statutul țăranului avea să fie transformarea treptată a timarelor în moșii, numite chiftlîkuri, care erau în fond considerate drept proprietatea particulară a deținătorilor lor. Acestea și-au făcut apariția pe diverse căi. Un spahiu putea adesea obține ceea ce erau de fapt drepturile ereditare asupra pămîntului său; uneori, unei familii sau unui individ i se acorda monopolul asupra perceperii impozitelor fie permanent, fie ereditar. Pe pămînturile acestea, țăranul era supus unor obligații mult mai împovărătoare
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
se acorda monopolul asupra perceperii impozitelor fie permanent, fie ereditar. Pe pămînturile acestea, țăranul era supus unor obligații mult mai împovărătoare decît înainte. În sistemul timarelor, el avea anumite drepturi fixe, statul hotărînd îndatoririle lui și reglementînd relațiile lui cu spahiul. Noii proprietari nu erau controlați în același fel și aveau o mare influență asupra conducerii locale. Cu toate că majoritatea chiftlîkurilor erau organizate după sistemul dijmei, țăranul trebuia să predea o mai mare parte a produselor lui decît în sistemul timarelor. Taxele
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
Obligațiile lor depindeau de situația fiecăruia în parte, dar o duceau mai bine ca omologii lor care trudeau pe moșiile din sistemul chiftlîkurilor, unde impozitele și obligațiile erau mai mari. Pentru toți, problema controlului guvernelor locale era esențială. Acolo unde spahiul sau proprietarul funciar din sistemul chiftlîk domina autoritățile și poliția, țăranul avea clar o situație mai grea. Cu toate acestea, erau și zone întinse în care satele nu plăteau nimic pentru cultivarea pămîntului. Regiunile privilegiate și satele îndepărtate plăteau taxe
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
despre musulmani, fie ei de origine turcă sau din rîndul naționalităților balcanice. Aceștia puteau fi desigur găsiți în orașe ca administratori oficiali, militari sau membri ai breslelor. În mediul rural existau atît deținători de pămînturi cît și săteni musulmani. Evident, spahiul sau proprietarul chiftlîkului dețineau o poziție puternică și făceau parte din pătura conducătoare. În schimb, țăranii nu avea în general o situație favorabilă. Unii dintre ei erau convertiți proveniți din rîndul naționalităților balcanice, alții erau coloniști turci aduși din Anatolia
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
de un statut privilegiat nu numai în ținuturile lor, dar și pe tot cuprinsul imperiului. Fiind un popor războinic, ei aveau multe posibilități de a sluji statul. Cei mai buni ieniceri recrutați prin sistemul devshirme proveneau din familiile creștine albaneze. Spahiii albanezi și trupele de mercenari erau vestite pentru eficiența lor. Gărzile albaneze erau angajate de înalții oficiali de pe tot cuprinsul Balcanilor. Ca și musulmanii, albanezii aveau multe posibilități de a dobîndi posturi administrative influente. Cei patru mari viziri din familia
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
grupul acesta își păstrase controlul asupra pămîntului și deci și asupra țăranilor care trudeau pe moșii. Pe lîngă aristocrația autohtonă, o serie de alte elemente militare au ajuns să facă parte și ele din societatea bosniacă. În secolul al optsprezecelea, spahiii dețineau 144 de ziamete (mari moșii) și 3617 timare. În general, oamenii aceștia trăiau pe propriile lor pămînturi, cu condiția să se fi aflat departe de un teatru de război. Ei formau un element important al forțelor armate otomane. S-
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
moșii) și 3617 timare. În general, oamenii aceștia trăiau pe propriile lor pămînturi, cu condiția să se fi aflat departe de un teatru de război. Ei formau un element important al forțelor armate otomane. S-a apreciat că 1553 de spahii din Bosnia au luptat în bătălia de pe rîul Prut împotriva lui Petru cel Mare.19 În plus, un mare număr de ieniceri s-au stabilit în zonă în secolele al șaptesprezecelea și al optsprezecelea. În ciuda faptului că mulți dintre aceștia
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
begi sau bey, număra cîteva sute de oameni. Pe o poziție inferioară, dar beneficiind totuși de anumite privilegii, se aflau membrii nobilimii de jos, care aveau rangul de agă, categorie din care făceau parte posesorii de proprietăți funciare mai mici, spahiii și ienicerii. Pe parcursul secolului al optsprezecelea, grupul acesta a reușit să dețină un control mai strict asupra teritoriului. Putere lui politică și militară îi permitea să încalce fostele posesiuni țărănești, să exploateze pămîntul necultivat sau zonele lăsate în paragină și
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
aceasta, ca și Bosnia, era un district de graniță, dar, spre deosebire de aceasta, nu avea o populație musulmană importantă în afara orașelor. Mai mult, aici nu existase o mișcare de mare anvergură, ca în unele părți ale Balcanilor, de transformare a pămînturilor spahiilor și a altor proprietăți funciare în moșii de tip chiftlîk. Țăranul sîrb de rînd deținea anumite drepturi tradiționale asupra pămîntului pe care îl lucra. Din punct de vedere tehnic, el era dijmaș și deci trebuia în general să plătească taxe
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
avut o importanță deosebită pentru biserica sîrbească, Mitropolia de la Sremski Karlovci devenind centrul ecleziastic principal al Serbiei. El avea să aibă de aici înainte o influență culturală și educativă majoră asupra sîrbilor. După semnarea păcii din 1739, administrația turcă, alături de spahii și de ieniceri, a revenit în regiune. Situația țării a rămas însă în mare măsură neschimbată. Sistemul administrativ austriac bazat pe tradiția locală era încă în vigoare. Satul era relativ autonom, constituind centrul vieții sîrbești. Populația musulmană a rămas concentrată
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
a fost Claude Alexander, conte de Bonneval, un ofițer care slujise atît sub Ludovic al XIV-lea cît și sub comanda lui Eugen de Savoia. El a sosit la Constantinopol în 1729 și s-a convertit la islamism. Întrucît opoziția spahiilor și ienicerilor făceau imposibile schimbările din cadrul acestor organizații, Claude Alexander s-a concentrat asupra corpului de artileriști, pe care l-a instruit după metodele austriece și franceze. El a înființat un centru de instrucție pe care la moartea lui, în
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
-l sprijine în luarea de măsuri radicale referitoare la guvern, astfel că nu s-au produs schimbări administrative esențiale. Selim avea în schimb o mai mare libertate în tratarea problemelor militare, cu toate că nu putea încă lua măsuri decisive nici împotriva spahiilor, nici a ienicerilor. Deoarece nu putea lua măsuri reformatoare în privința vechilor corpuri, el a încercat alternativa creării unei unități complet noi, numită Nizam-i Cedid, sau Noul Model, care avea un statut separat de forțele militare regulate și era instruită
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
clar în fața tribunalelor dacă interesele lor intrau în conflict cu cele ale unui țăran sau ale unui tîrgoveț. Nu aveau nici îndatoriri militare clare, cu toate că erau supuși unor obligații ambigue de slujire a împăratului și de loialitate față de acesta. Spre deosebire de spahii, statutul deținerii pămîntului de către ei nu implica datorii față de stat. Puterea lor reală consta în faptul că nobilii erau efectiv stăpînii pămîntului, cel puțin în regiunile de care ne ocupăm. La nivel local, nobilul avea puteri depline asupra administrației. Nu
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
în sistemul ciftlîkurilor, pe care condițiile erau mult mai rele pentru țărani decît sub proprietarii funciari tradiționali. Acțiunilor ienicerilor li se opuneau cu îndîrjire nu numai creștinii, ci și populația musulmană legal stabilită în zonele respective, oficialii guvernamentali, negustorii și spahiii. În 1791, ca parte integrantă a programului de reforme care urma să fie implementat în pașalîc, ocîrmuirea otomană a decis ca ienicerii să fie împiedicați să se întoarcă la Belgrad. Armata habsburgică ocupase orașul pînă la sfîrșitul războiului, astfel că
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]
-
impozitele. Domnia lui nu a fost însă ereditară. În plus, spre deosebire de Principatele Dunărene, prezența otomană în Serbia era încă puternică și evidentă. A fost numit un guvernator otoman al Belgradului, dar alți oficiali și judecători au rămas în funcțiile lor. Spahiii, negustorii și garnizoanele orașelor fortificate aminteau în continuare de controlul otoman. Obiectivul fundamental al primei perioade a domniei lui Miloš era schimbarea acestei situații. El voia să-și întărească poziția personală și să obțină mai multe drepturi de autonomie pentru
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/961_a_2469]