37,938 matches
-
lucrarea Domnului Înțelept și a puterii sale bune prin care a dat viață: creația malefică este, prin natura sa, imaterială, deoarece provine dintr-o alegere Împotriva vieții, care nu poate permite Spiritului Rău să transfere rezultatul lucrării sale din existența spirituală În cea materială. Din acest motiv, zoroastrismul s-a străduit mereu să explice prezența Răului În creație ca pe o consecință a „asaltului” dezlănțuit din afară, adică din lumea spirituală, de către puteri spirituale malefice, potrivnice lucrării divine. Ansamblul acestor concepții
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
permite Spiritului Rău să transfere rezultatul lucrării sale din existența spirituală În cea materială. Din acest motiv, zoroastrismul s-a străduit mereu să explice prezența Răului În creație ca pe o consecință a „asaltului” dezlănțuit din afară, adică din lumea spirituală, de către puteri spirituale malefice, potrivnice lucrării divine. Ansamblul acestor concepții, care au fost elaborate cu atenție de tradiția religioasă posterioară, În contextul speculațiilor despre cele două condiții ale existenței, m¶n½g și g¶tșg (cf. mai jos, „Religia zoroastriană”, subcapitolul
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
să transfere rezultatul lucrării sale din existența spirituală În cea materială. Din acest motiv, zoroastrismul s-a străduit mereu să explice prezența Răului În creație ca pe o consecință a „asaltului” dezlănțuit din afară, adică din lumea spirituală, de către puteri spirituale malefice, potrivnice lucrării divine. Ansamblul acestor concepții, care au fost elaborate cu atenție de tradiția religioasă posterioară, În contextul speculațiilor despre cele două condiții ale existenței, m¶n½g și g¶tșg (cf. mai jos, „Religia zoroastriană”, subcapitolul 2.3), a
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
aceste abstracții-entități, Între gândirea gathică și dezvoltările ulterioare ale teologiei zoroastriene (Boyce, 1992, p. 67), chiar dacă nu se poate nega faptul că, de regulă, sistematizările teoretice sunt, Într-un fel sau altul, inovatoare și nu respectă mereu spiritul mesajului pur spiritual și etic. În orice caz, nu există nici un dubiu că Adevărul, Bunul Gând, Devoțiunea și Puterea apar deja În G³th³ Într-o situație bine reliefată datorită frecventelor lor atestări (În principal pentru primele două). Într-un fragment din Spent³-mainyu G³th³
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
pe deplin gathică: deci, cele cinci G³th³ o presupun și o reflectă. Fundamental concepuți ca abstracții, Nemuritorii Bunixe "Nemuritorii Buni" au și o valoare ontologică: sunt, Într-un fel sau altul, entități (hant) care trăiesc o viață proprie În existența spirituală și o influențează pe cea materială, funcționând ca protectori și păzitori ai diverselor „elemente” În care se Împarte creația: lumea animală, focul, metalele, pământul, apa, plantele și, desigur, lumea umană. Un sistem de corespondențe ale cărui urme se Întâlnesc deja
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
corespondențe, inclusiv În lumina teoriei tripartite a indo-europenilor, elaborată de G. Dumézil; este Însă fără Îndoială că, date fiind continuitatea și coerența doctrinei Nemuritorilor Buni În dezvoltarea istorică a zoroastrismului, această Învățătură Își are rădăcinile Într-o analiză a lumii spirituale și a lumii fizice; astfel Încât, după cum s-a subliniat deja, ea nu se poate explica fără să se țină seama se concepția gathică a celor două existențe. La o privire mai atentă, o asemenea ontologie consimte, de fapt, prin utilizarea
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
șapte elemente ale lumii create: Boyce, 1992, pp. 68 sqq.). O constantă a Învățăturii zoroastriene, din cea mai Îndepărtată antichitate până În zilele noastre, a fost Întotdeauna convingerea naturală a unei solidarități profunde și indestructibile Între două nivele de existență, cel spiritual și cel material, cu toate implicațiile morale și comportamentale. A necinsti un element - de exemplu, focul, pământul, apa - Înseamnă a impieta și a necinsti Adevărul, Devoțiunea, respectiv Integritateaxe " Integritatea", din cauza legăturii strânse și organice dintre toate părțile universului viu. Într-
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
focul, pământul, apa - Înseamnă a impieta și a necinsti Adevărul, Devoțiunea, respectiv Integritateaxe " Integritatea", din cauza legăturii strânse și organice dintre toate părțile universului viu. Într-adevăr, nimic nu poate avea o existență materială fără să aibă un corespondent În existența spirituală: de exemplu, dacă am interpreta formula „gândire-cuvânt-faptă” (Schlerath, 1974), care a avut atâta succes În lumea zoroastriană și chiar În G³th³, ca pe o secvență sau un proces, am observa că, la fel ca În cazul celor două nivele ale
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
gândire-cuvânt-faptă” (Schlerath, 1974), care a avut atâta succes În lumea zoroastriană și chiar În G³th³, ca pe o secvență sau un proces, am observa că, la fel ca În cazul celor două nivele ale existenței, reciproca nu este valabilă: existența spirituală, bunăoară gândirea, poate exista prin ea Însăși - Drujxe "Druj", Răul, Spiritul Maleficxe "Spiritul Malefic", gândul rău demonstrează În mod evident acest lucru -, În schimb existența materială nu poate exista prin ea Însăși, pentru că ea este produsul sau manifestarea existenței spirituale
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
spirituală, bunăoară gândirea, poate exista prin ea Însăși - Drujxe "Druj", Răul, Spiritul Maleficxe "Spiritul Malefic", gândul rău demonstrează În mod evident acest lucru -, În schimb existența materială nu poate exista prin ea Însăși, pentru că ea este produsul sau manifestarea existenței spirituale. Pornind de la aceste premise, În textele de limbă pahlavi va fi amplu dezvoltată doctrina conform căreia m¶n½g este rădăcina, iar g¶tșg este rodul (cf., mai jos, „Religia zoroastriană”, subcapitolul 2.3). Pentru importanța pe care doctrina celor două
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
Nemuritorilor Buni, trebuie luat În considerație și faptul că aceste abstracții-entități corespund, În sistematizarea panteonului și a pandemoniului (probabil, În mare măsură, opera teologilor care i-au urmat lui Zoroastruxe "Zoroastru"), elementelor omoloage din creație; ba mai mult, În existența spirituală se opun simetric. Acest fapt se datorează naturii lor doar spirituale sau imposibilității care ține de natura lor de a da viață unor creații pur materiale. Astfel, Gândului Bun Îi va corespunde contrariul său, Gândul Răuxe "Gândul Rău" (Aka Manahxe
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
corespund, În sistematizarea panteonului și a pandemoniului (probabil, În mare măsură, opera teologilor care i-au urmat lui Zoroastruxe "Zoroastru"), elementelor omoloage din creație; ba mai mult, În existența spirituală se opun simetric. Acest fapt se datorează naturii lor doar spirituale sau imposibilității care ține de natura lor de a da viață unor creații pur materiale. Astfel, Gândului Bun Îi va corespunde contrariul său, Gândul Răuxe "Gândul Rău" (Aka Manahxe "Aka Manah"; În pahlavi Ak½manxe "Ako>man"); Adevărului Îi va corespunde
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
În contact (Burrow, 1973; Gnoli, 1980, pp. 73 sqq.) 8. De la dualism la escatologie: aspecte etice și socialetc "8. De la dualism la escatologie \: aspecte etice și sociale" O viziune dualistă care apare ca răspuns la problema Răului ce afectează existența spirituală și se reflectă În cea materială nu putea să nu considere lumea de dincolo ca o parte integrantă a dramei vieții pământene, concepută ca o luptă continuă Împotriva puterilor malefice: existența trupească, În care adesea fericirea nu este pe măsura
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
uneori, mai ales În epocile târzii, În urma contactului cu religii ideologic antidualiste, cum ar fi creștinismul și Islamul, la atenuarea forței ideii dualiste, care se află totuși la baza mesajului lui Zoroastru; cu toate acestea, lupta Înverșunată Între două puteri spirituale opuse a rămas mereu la baza teologiei zoroastriene, a viziunii despre lume, a cultului, a moralei și a practicilor rituale, mai ales a celor privind purificarea. Altă trăsătură specifică a zoroastrismului constă În faptul că aceasta este o religie fondată
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
zoroastriană este dominată de figura lui Ahuraxe "Ahura" Mazd³xe "Ahura Mazda>" (În limba pahlavi, Ohrmazdxe "Ohrmazd"), zeul suprem, unic În G³th³, creator a tot ceea ce există În viața materială, cauza ultimă a victoriei Binelui asupra Răului. Este transcendent oricărei puteri spirituale, chiar și celor două Spirite (mainyu) opuse, deși, Într-un fel sau altul, de aceeași natură cu Spiritul Beneficxe "Spiritul Benefic" (Spenta Mainyuxe "Spenta Mainyu"), inspiratorul lui Zoroastruxe "Zoroastru". Zeul suprem este În vârful unui sistem compus din abstracții-entități, Ameșa
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
dualiste originale (cf. „Religiile Iranului antic și Zoroastrului”, subcapitolul 2.6): entităților divine sau angelice le corespund entități demonice (da¶va; În limba pahlavi, d¶w), masculine sau feminine, acestea din urmă fiind numite druj. Dualismul zoroastrian Împarte Întreaga lume spirituală zoroastriană În două părți opuse, până Într-acolo Încât și limbajul poate fi divin (ahuric) sau demoniac (daivic) (Güntert, 1914; Gray, 1927; Burrow, 1973, pp. 128-133; Boyce, 1975a, p. 298). Angra Mainyuxe "Angra Mainyu" (În limba pahlavi, Ahrimanxe "Ahriman") este
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
lui Angra Mainyuxe "Angra Mainyu", oponentul lui Spenta Mainyuxe "Spenta Mainyu" și al lui Ahuraxe "Ahura" Mazd³xe "Ahura Mazda>" Însuși, unul dintre prototipurile Adversarului. Împreună cu acoliții săi - entități masculine și feminine - el nu numai că ocupă o jumătate din existența spirituală (mainyava; În limba pahlavi, m¶n½g, dar, animat de invidie, de poftă de sânge și de dorința de a distruge tot ceea ce este vital, pornește un atac (În limba pahlavi, ¶bgat) Împotriva lumii materiale, inserându-se În ea cu forme
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
de exemplu, șerpi, păianjeni, furnici etc.: În avestică, khrafstra, În limba pahlavi, khrafstar), pe care omul pios trebuie să le distrugă (cf. Herodot, I, 140), contaminând-o, făcând-o nedreaptă, slăbind-o. În această acțiune distructivă, principele tenebrelor are colaboratori spirituali (da¶va, druj) și materiali, precum vrăjitori (y³tu; În limba pahlavi, j³d¿g) și vrăjitoare (pairik³, În limba pahlavi, parșg) sau dușmani ai adepților credincioși ai lui Ahura Mazd³xe "Mazda>" (mazdayasna), adică adoratori ai divilor (da¶v³yasna; Lommel, 1930, pp.
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
Înainte și după amestec - există Timpul nelimitatxe "Timpul nelimitat" (Zurw³n ș akan³ragxe "Zurwa>n ș akana>rag"), În care cele două principii opuse sunt separate În Întregime unul de altul. Orice lucru din existența materială (g¶tșg) are un corespondent spiritual (m¶n½g), care Îi este origine sau rădăcină, la fel cum sămânța stă la originea oricărei vieți animale sau vegetale. Doctrina, deja gathică, a celor două existențe a fost obiectul unor elaborări profunde În literatura de limbă pahlavi (Gnoli, 1963
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
1985) care locuiește pe malul fluviului D³yt³ (cf. supra) etc. 4. Soteriologia și escatologiatc "4. Soteriologia și escatologia" Toată viața care se desfășoară În marele eon cosmic de 12 000 de ani este un fel de istorie sacră - de la creația spirituală la cea materială și la transfigurarea vieții ființei Într-o nouă existență, devenită minunată, luminoasă și perfectă prin nimicirea Răului. Această reînnoire a existenței este fraș½-kereti (În limba pahlavi, frașgird), adică actul prin care ființa devine frașa (În avestico-gathică, ferașa
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
Înrădăcinate În tradiția religioasă iraniană, cu puternicul ei ritualism și cu preocuparea constantă de a nu vătăma ordinea cosmică și ființele: lucruri, animale, oameni. Acestea sunt rodul puterii creatoare divine și replici - se poate spune așa - pe pământ ale modelelor spirituale și cerești. Cosmosul, În convingerea credinciosului zoroastrian, este În Întregime manifestarea grandioasă a puterii imense a celui care a creat „acest pământ, acel cer, omul și fericirea pentru om”, așa cum afirmă Darius În inscripțiile sale de la Naqs-¹-Rustam. Uneori, zoroastrismul a
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
cumplita Încercare a despărțirii de trup. Probabil atât naojot, cât și g¶tikharșd sunt o reflectare târzie a practicilor inițiatice mai vechi, bazate pe experiența extatică a unei călătorii În lumea de dincolo, care oferă o viziune asupra realității lumii spirituale. Pe fondul acestor rituri și al ceremoniilor funerare se poate găsi o analogie Între inițiere și moarte (Gnoli, 1979b, pp. 419 sqq.). Trecerea de la viață la moarte este deci concepută ca o Încercare cumplită, pentru care muribundul, apoi defunctul, are
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
puțin clar este cazul lui Xerxes. Formulele din inscripții par să ateste venerarea altor divinități (baga), chiar dacă semnificația cuvântului baga nu este clară - acesta ar putea fi un epitet care face referire la calitatea de Împărțitori ai bunăstării materiale și spirituale (etimologic, baga este un nume de agent care Înseamnă „distribuitor”: Baily, 1989); acest epitet era folosit pentru yazataxe "yazata" și Ameșa Spentaxe "Ameșa Spenta" din teologia Avestei târzii, fără a fi Însă dovada unui politeism propriu-zis, comun tuturor ahemenizilor Începând
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
mai puternică și incisivă datorită orientărilor sale etico-filozofice (dualismul și speculațiile asupra Timpului-Destinxe "Destin"), a concepțiilor escatologice și a aspirațiilor soteriologice, În deplină concordanță cu spiritul vremii. Zoroastrismul, ca și iudaismul de după exil, nu s-a pierdut datorită exigențelor sale spirituale și etice care au alimentat noul climat religios și filozofic al Orientului antic. Parții au fost zoroastrieni Încă de când, renunțând la rolul de cuceritori ai regiunii nord-orientale a lumii iraniene - Parția -, de la care au Împrumutat și numele, limba și cultura
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]
-
apoi cele elenistice. Acest mit relevă un tip de determinism, fatalism și pesimism În confruntările din această existență, cel puțin În ceea ce privește eonul prezent: răul este conceput ca un principiu activ care domină creația princeps huius mundi (Gnoli, 1984b, 135). Tulburarea spirituală și filozofică pe care acesta o exprimă este, În unele aspecte, analoagă cu aceea a gnosticismului și a diferitelor sale forme de dualism. Pe de altă parte, este dificil să ne imaginăm, În ciuda unor opinii curente, că gândirea religioasă iraniană
[Corola-publishinghouse/Science/2005_a_3330]