6,297 matches
-
ocrotirea ori eliberarea omului de "capcanele lui Varuna"21. El este înfățișat cu o funie în mâini, și, în ceremonii, tot ceea ce e legat de el, începând cu nodurile, se cheamă "varunian". În ciuda acestor prestigii spectaculoase, Varuna e deja în declin în epoca vedică. El e departe de a se bucura de popularitatea lui Indra, de pildă. Dar de el se leagă două noțiuni religioase care vor avea un viitor excepțional: rta și măyă. Cuvântul rta, participiu trecut de la verbul "a
[Corola-publishinghouse/Science/85022_a_85808]
-
ale anului și cele cinci rânduri de cărămizi din altarul focului (Sat. Br., VI, 1,2). Această triplă identificare a lui Prăjăpati cu Universul, Timpul ciclic (Anul) și altarul focului constituie marea noutate a teoriei brahmanice a sacrificiului. Ea marchează declinul concepției care hrănea ritualul vedic și pregătește descoperirile realizate de autorii Upanișadelor. Ideea fundamentală este că, dând naștere lumii, prin "încălziri" și prin "emisii" repetate, Prăjăpati se consumă și sfârșește prin a se epuiza. Cei doi termeni-cheie - tapas (ardoare ascetică
[Corola-publishinghouse/Science/85022_a_85808]
-
creneluri, agitație la frontiere, războaie sfinte! Și este aceeași "civilizație mecanică" în care numărul statelor laice se reduce precum faimoasa piele de măgar. Celebra decepție a lumii weberiene are legătură cu această revenire a baghetelor magice; deja Imperiul Roman în declin credea că noțiunea de divin pierde teren pe măsură ce se proceda la divinizarea împăraților. Știm ce s-a întîmplat. Ar trebui să ne întrebăm într-o zi dacă e cumva adevărat că nu administrăm decît resturi de religie, cu titlu individual
by Régis Debray [Corola-publishinghouse/Science/1031_a_2539]
-
nu se aplică colectivităților, deoarece ele își datorează viața "filosofiei" lor. Un grup istoric se destramă și moare imediat ce încetează să-și decline transcendența care îl constituie ca grup (sau de cînd încetează să o înlocuiască pe cea aflată în declin). Nu spunem deci: "așa mediu, așa produs" în felul lui Taine sau Marx. Fiindcă un mediu istoric se realizează și se reproduce prin producția lui simbolică. Simbolizarea vine din organizare, ca un instrument al necesității. Istoria ideologiilor este poate o
by Régis Debray [Corola-publishinghouse/Science/1031_a_2539]
-
micilor popoare nu dobîndesc o considerație internațională decît recurgînd la limba nobilă (dacă Shakespeare a rămas necunoscut pe continent e și pentru că scrisese în engleză). Latina nu a primit o lovitură decisivă decît odată cu fragmentarea pieței de carte legată de declinul tîrgului de la Frankfurt în jur de 1630, și numai la sfîrșitul secolului al XVII-lea franceza și-a ocupat locul ca limbă europeană. "Cartea, acest ferment" scriau Febvre și Martin. Îi trebuie timp ca să acționeze, conform unor ritmici interioare, de
by Régis Debray [Corola-publishinghouse/Science/1031_a_2539]
-
ca societăți de gîndire, cu un instrument din secolul al XIX-lea, cotidianul de opinie, care făcea din partid un loc în care societatea se chibzuiește și prin care o idee se socializează zi de zi. Printre toți factorii de declin al formei-partid (și deci al proiectului socialist), am neglijat prea mult tranziția scrisului (lejer, decentralizat, ieftin) către imaginea-sunet (industrială și costisitoare), diminutio capitis al tiparului și modificarea tehnicilor de tipărire. Fotocompoziția a descompus ultimele baze culturale ale vechii mișcări muncitorești
by Régis Debray [Corola-publishinghouse/Science/1031_a_2539]
-
închisoarea și exilul în primul rînd. Istoria secolului al XIX-lea și a primei jumătați a secolului XX articulează în mod clar expansiunea socialismului la compresiunea sa. Atîta vreme cît există represiune, există speranță. Slogan posibil pentru o minoritate în declin: o singură soluție, încarcerarea. Să ne explicăm. Socialismul a fost o tentativă istorică de a instaura în mediu ostil un contra-mediu de răspîndire. Ideea ar fi devenit "ideologie" dacă în interiorul unui spațiu informativ dezordonat, încîlcit, fără o axă și lege
by Régis Debray [Corola-publishinghouse/Science/1031_a_2539]
-
iluzia politică noua religie a cetățeanului cititor. Deznodînd legătura politică, electronul reînnoadă legătura economică transformînd iluzia economică în noua religie a consumatorului de imagini. Mișcare de balansoar care își are propria traducere socială. Tipăritura precipita ascensiunea burgheziei de robă și declinul burgheziei de spadă. Electronul precipită declinul moștenitorilor magistraturii (profesiuni liberale și intelectuale) și ascensiunea moștenitorilor magazinului (managerii și micii întreprinzători). Dominantele se schimbă. La fel și sacralitățile simbolice. Tipografia accelerează transferul acelei aura a Cărții ce conține Adevăr în cărțile
by Régis Debray [Corola-publishinghouse/Science/1031_a_2539]
-
cititor. Deznodînd legătura politică, electronul reînnoadă legătura economică transformînd iluzia economică în noua religie a consumatorului de imagini. Mișcare de balansoar care își are propria traducere socială. Tipăritura precipita ascensiunea burgheziei de robă și declinul burgheziei de spadă. Electronul precipită declinul moștenitorilor magistraturii (profesiuni liberale și intelectuale) și ascensiunea moștenitorilor magazinului (managerii și micii întreprinzători). Dominantele se schimbă. La fel și sacralitățile simbolice. Tipografia accelerează transferul acelei aura a Cărții ce conține Adevăr în cărțile conținătoare de adevăruri, adică de la mănăstire
by Régis Debray [Corola-publishinghouse/Science/1031_a_2539]
-
a muzicii împotriva lecturii și a audiovizualului împotriva tablelor negre ale școlii. Poate că Reforma a eșuat în utopiile sale. Revoluția cu siguranță a făcut-o. Dar eșecul Reformei nu este nici al școlii, nici al cărții; în timp ce Revoluția marchează declinul școlii și apogeul imaginii. Secolul al XVI-lea își dorea să creadă, dar fie ce-o fi, a învățat să citească. Secolul XX, obosit de-atîtea idei, se dezvață de citit și începe să creadă din nou, mai întîi în imagine
by Régis Debray [Corola-publishinghouse/Science/1031_a_2539]
-
fașă, zgomotele mamei, vibrațiile, respirația, emisiile. Undele bune sau rele, cum le numesc surorile noastre pentru a semnaliza empatia cu cutare sau cutare, ori lipsa ei. Lungimea undelor. Contactul. Feeling-ul. Cu cît citim mai puțin, cu atît relaționăm mai mult. Declinul lecturii întărește valorile acelui eu-tu, devalorizarea textului restrînge textura socializărilor înconjurătoare. Desacralizarea scrisului resacralizează valorile de contact și de prezență, datele afective se transformă în categorii politice. Astăzi ne angajăm mai puțin, dar participăm mai mult. Nu mai argumentăm
by Régis Debray [Corola-publishinghouse/Science/1031_a_2539]
-
la 30 de ani, de o reducere a fertilității și deci a natalității. Astfel, unui secular echilibru demografic anterior (natalitate mare, mortalitate mare) i s-a substituit un grav dezechilibru (natalitate mare, de ordinul a 45 50 ‰ și mortalitatea în declin, scăzând rapid pe la 25 35 ‰): populația a avut astfel tendința să crească rapid și speranța de viață s-a ameliorat puternic (Rollet, 1998 și 2002 și, la fel, Noin, 1998). Totuși, destul de repede, fertilitatea s-a redus la rândul ei
Demografie şi societate by Phillippe Barthélemy, Roland Granier, Martine Robert [Corola-publishinghouse/Administrative/1396_a_2638]
-
1,26), în Irlanda întâlnim un maxim (1,97), maxim de care, de altfel, Franța se găsește foarte aproape (1,91). Remarcăm în sfârșit că situația demografică este de asemenea într-o stare proastă în țările Europei de Est, recordul declinului fiind atins de Federația Rusă: populată în prezent de 146 de milioane de locuitori, s-ar putea să nu mai numere decât 137 de milioane în 2025, din cauza, în special, descreșterii naturale care o caracterizează de câțiva ani. Se vorbește
Demografie şi societate by Phillippe Barthélemy, Roland Granier, Martine Robert [Corola-publishinghouse/Administrative/1396_a_2638]
-
începând cu anii 1970 a coincis pe larg cu declanșarea unei încetiniri a creșterii, și un șomaj important a rezultat desigur din această conjunctură. În ceea ce privește comportamentele demografice, fără îndoială ele au reacționat negativ la această evoluție. Fertilitatea, deja în mare declin încă din 1965-1966, a atins din mijlocul anilor 1980 o scădere din ce în ce mai mare și mai neliniștitoare, indicele fertilității totale trecând de la 2,48 în 1970 la 1,93 în 1975, apoi scăzând progresiv până la 1,71 în 1995. Neliniștea care
Demografie şi societate by Phillippe Barthélemy, Roland Granier, Martine Robert [Corola-publishinghouse/Administrative/1396_a_2638]
-
1995. Neliniștea care a decurs de aici se justifica cu atât mai mult cu cât evoluții de aceeași natură (și adesea mult mai ample) au caracterizat și celelalte mari țări europene. Apoi, într-o manieră aparent destul de puțin așteptată, acest declin s-a stabilizat și a fost imediat urmat de o creștere progresivă, care permite astăzi situarea Franței la o fertilitate de aproximativ 1,91 sau 1,92 copii pe femeie, numeroși experți neezitând, printre altele, să spere la o întoarcere
Demografie şi societate by Phillippe Barthélemy, Roland Granier, Martine Robert [Corola-publishinghouse/Administrative/1396_a_2638]
-
economică (față de familie și / sau de colectivitate), poate că în curând va fi mai pertinent să optăm pentru un grup de tineri cuprinzând ansamblul de "0 la 24 ani". La celălalt capăt al piramidei vârstelor și în ciuda observării unui oarecare declin al participării masculine la activitate, de două sau trei decenii, începând cu vârsta de cincizeci de ani, fenomen indus în parte de creșterea încetinită și de o gestiune socială a șomajului ce a contribuit mult mai mult la reducerea ofertei
Demografie şi societate by Phillippe Barthélemy, Roland Granier, Martine Robert [Corola-publishinghouse/Administrative/1396_a_2638]
-
această decelerare le privește aproape pe toate, inclusiv Franța, cu excepția Luxemburgului și Irlandei. Dacă ne aplecăm apoi asupra națiunilor care tocmai au intrat în Uniunea Europeană (în majoritatea lor, țări din vechiul bloc comunist, cu excepția Maltei și Ciprului), se constată că declinul demografic este acolo și mai accentuat: șase dintre ele prezintă, începând cu 1991, o veritabilă descreștere demografică (Estonia, Ungaria, Letonia, Lituania, Republica Cehă și Slovenia), alte două o cvasi-stagnare a populației lor (Slovacia și Polonia), numai Malta (și poate Ciprul
Demografie şi societate by Phillippe Barthélemy, Roland Granier, Martine Robert [Corola-publishinghouse/Administrative/1396_a_2638]
-
miză politică a puterii. Accentul e pus pe distribuirea evoluțiilor constatate între țări, regiuni și civilizații. Ceea ce suscită astăzi neliniștea este decalajul calendaristic între tranzițiile demografice care fac ca Europa să fie singura regiune din lume cu o populație în declin vizibil în valoare absolută începând cu secolul al XXI-lea. Factorul militar, fără a fi neglijabil, nu mai este primordial. Recurgerea la forță nu mai este adaptată unei lumi caracterizată prin cucerirea unor părți ale pieței și prin interdependența statelor
Demografie şi societate by Phillippe Barthélemy, Roland Granier, Martine Robert [Corola-publishinghouse/Administrative/1396_a_2638]
-
internațional ar trebui să scadă foarte tare și ASEAN ar deveni prima putere exportatoare. "Uniunea Europeană ar influența din ce în ce mai puțin mersul globalizării, o lentă dar inexorabilă "ieșire din istorie" este de prevăzut" (ibid., p.105). Dacă Europa nu vrea să cunoască declinul, trebuie să adopte un demers voluntarist bazat pe crearea unei zone de dezvoltare integrată (Europa, Rusia, Țările din sudul Mediteranei) în care ar putea angaja politici demografice active, de imigrație puternică și de inovație viguroasă. Trebuie asimilată baza economică pe
Demografie şi societate by Phillippe Barthélemy, Roland Granier, Martine Robert [Corola-publishinghouse/Administrative/1396_a_2638]
-
la noile tehnologii și problemele lor de sănătate din ce în ce mai dese contribuie la reducerea eficacității lor. Concomitența unei slabe productivități și a unei părți importante de persoane în vârstă poate rezulta și din faptul că seniorii se află în sectoare în declin, și nu din mai mica lor eficacitate productivă. Un demers sectorial este singurul capabil să confirme sau să infirme această ipoteză și, în această privință, nimic nu permite să aderăm la o poziție tranșantă. Dispensele de căutare de lucru constituie
Demografie şi societate by Phillippe Barthélemy, Roland Granier, Martine Robert [Corola-publishinghouse/Administrative/1396_a_2638]
-
în conjugarea mai multor cauze, printre care sunt citate frecvent accesul la educație, care induce perspective de autonomie financiară, dezvoltarea dotărilor casnice, care facilitează sarcinile domestice și permite alegerea între a produce pentru sine și a achiziționa bunuri de pe piață, declinul proporției femeilor măritate și creșterea numărului de familii monoparentale, în foarte mare majoritate feminine, care le obligă pe femei să muncească, în sfârșit nevoia de independență și de deschidere spre exterior. Asupra acestui ultim punct, o anchetă făcută în 1998
Demografie şi societate by Phillippe Barthélemy, Roland Granier, Martine Robert [Corola-publishinghouse/Administrative/1396_a_2638]
-
de creștere modern). Creșterea capitalului uman suscită o creștere mai mare a progresului tehnic ce mărește, la rândul său, randamentul educației. O dinamică înțeleaptă bazată pe o fertilitate stăpânită duce la o creștere regulată (Galor și Weil, 2000). În rezumat, declinul fertilității pe termen lung și creșterea capitalului uman (copii de calitate) în economiile dezvoltate se explică prin schimbările de prețuri relative induse de o creștere a costului timpului și efectele tradiționale de venit și de productivitate. Rare sunt și modelele
Demografie şi societate by Phillippe Barthélemy, Roland Granier, Martine Robert [Corola-publishinghouse/Administrative/1396_a_2638]
-
să fie intensificate structurile de găzduire. Oricum ar fi, în cursul celei de-a doua jumătăți a secolului al XX-lea, tendința dominantă pe piețele muncii europene a fost în favoarea măririi numărului de locuri de muncă pentru femei și a declinului modelului tradițional, după care bărbatul este singurul furnizor de venit în gospodărie. În aceeași direcție, prezența copiilor, orice vârstă ar avea, are un efect negativ asupra serviciului mamelor și un efect pozitiv asupra serviciului taților. Aceste efecte sunt în valoare
Demografie şi societate by Phillippe Barthélemy, Roland Granier, Martine Robert [Corola-publishinghouse/Administrative/1396_a_2638]
-
la domiciliul părinților. Despărțirea se produce mai târziu, căci feertilitatea intervine după 30 de ani, în timp ce acum câteva decenii era mai precoce. Dorința de independență economică tinde să întârzie momentul formării unei familii și această amânare este una din cauzele declinului fertilității. Dacă este posibil ca numărul mic de copii să fie unul din factorii ce le determină pe femei să lucreze, este de asemenea posibil ca nevoia de a munci să le conducă pe femei la reducerea numărului de descendenți
Demografie şi societate by Phillippe Barthélemy, Roland Granier, Martine Robert [Corola-publishinghouse/Administrative/1396_a_2638]
-
în momentul migrației lor, indicele sintetic al fertilității în cazul imigrantelor scade la 2,16 copii pe femeie. Populația autohtonă este gata să primească un număr crescând de imigranți? După un Raport al Diviziunii populației Națiunilor Unite (Națiunile Unite, 2000), declinul populației este inevitabil în absența migrațiilor de înlocuire. Totuși, nivelul de imigrație necesar variază mult de la o țară la alta. Dacă Italia și Japonia au nevoie de o puternică creștere a numărului de imigranți, Franța și Statele Unite își vor putea
Demografie şi societate by Phillippe Barthélemy, Roland Granier, Martine Robert [Corola-publishinghouse/Administrative/1396_a_2638]