5,342 matches
-
a fi fost singurul suveran despre care tradiția spune că ar fi apelat la un astfel de experiment. De fapt, pare să fie vorba de un răspândit motiv istorico-legendar. Rămâne de văzut în ce măsură avem de-a face cu un motiv mitic istoricizat sau cu un fapt istoric mitizat. Cabaliștii evrei și creștini Moshe Idel și Umberto Eco au pus în lumină faptul că acest motiv istorico-legen dar a fost vehiculat în scrierile lor de filosofi și cabaliști evrei din sudul Europei
Ordine şi Haos. Mit şi magie în cultura tradiţională românească by Andrei Oişteanu () [Corola-publishinghouse/Imaginative/848_a_1763]
-
a nu vorbi de față cu pruncii - le-ar fi fost tăiate limbile. Vezi submoti vul „doica mută” și în legenda scoțiană comentată mai sus. Expunerea și izolarea pruncilor La o privire superficială, s-ar putea crede că acest motiv mitic este înrudit cu cel al „expunerii (abandonării) pruncului” pe malul apei sau în peșteră - un alt mitem cu o bogată bibliografie folclorică și religioasă, având ca protagonist „eroul-copil” (Moise, Abraham, Sargon, Romulus și Remus, Perseu, Oedip, Paris, Cyrus, Amirani, Kullervo
Ordine şi Haos. Mit şi magie în cultura tradiţională românească by Andrei Oişteanu () [Corola-publishinghouse/Imaginative/848_a_1763]
-
peșteră - un alt mitem cu o bogată bibliografie folclorică și religioasă, având ca protagonist „eroul-copil” (Moise, Abraham, Sargon, Romulus și Remus, Perseu, Oedip, Paris, Cyrus, Amirani, Kullervo etc.) sau „zeul-copil” (Zeus, Horus, parțial Isus etc.). De regulă, cele două motive mitice nu sunt paralele. Câteodată, se intersectează. Unele submotive par să coincidă (izolarea/ abandonarea prun cului, alăptarea lui de către un animal sau de către o doică străină etc.), dar aspectele esențiale sunt complet diferite. Rareori se întâmplă ca ele să se suprapună
Ordine şi Haos. Mit şi magie în cultura tradiţională românească by Andrei Oişteanu () [Corola-publishinghouse/Imaginative/848_a_1763]
-
și lipsit de destin. În cadrul celui de-al doilea, dimpotrivă, elementele mira culoase legate de nașterea copilului abandonat (pe malul apei, într-o peșteră) anunță destinul de excepție al unei mari persona lități (întemeietor, legiuitor, reformator, civilizator etc.). Primul motiv mitic este întors cu fața spre trecut : recuperarea limbii originare. Cel de-al doilea, dimpotrivă, are fața întoarsă spre viitor : destinul prodigios al eroului/zeului. Referindu-se la acest din urmă topos, Carl Gustav Jung vorbește chiar despre the futurity of
Ordine şi Haos. Mit şi magie în cultura tradiţională românească by Andrei Oişteanu () [Corola-publishinghouse/Imaginative/848_a_1763]
-
acestuia, Adam și Eva gustă din „rodul pomului care crește în mijlocul grădinii”. „Atunci li s-au deschis ochii la amândoi” și au devenit „la fel ca Dumnezeu, cunoscând binele și răul” (Facerea, III, 1-7) (30). Este vorba de un eveniment mitic extrem de important. Din acest moment și din acest motiv, omul dobândește posibilitatea de a cunoaște (până atunci, un privilegiu divin), dar tot de atunci și tot de aceea omul este alungat din Paradis (este separat deci de Dumnezeu) pentru a
Ordine şi Haos. Mit şi magie în cultura tradiţională românească by Andrei Oişteanu () [Corola-publishinghouse/Imaginative/848_a_1763]
-
mâncat-o pântecele meu s-a amărât” (Apocalipsa, X, 10). Este vorba de un episod care a beneficiat de ilustrări celebre, printre care gravura lui Albrecht Dürer (1498) sau cea din Biblia de la Köln (circa 1471) (31). Plecând de la ficțiunile mitice, toposul bibliofagiei a fost preluat și în ficțiunile literare. Fiind student sărac la Berlin, Mihai Eminescu imaginează un poet în mizerie, înfrigurat și înfometat. Sărmanul Dionis se visează șoarece ca să-și poată mânca propriile cărți. Paginile cu poemele lui Homer
Ordine şi Haos. Mit şi magie în cultura tradiţională românească by Andrei Oişteanu () [Corola-publishinghouse/Imaginative/848_a_1763]
-
locuiește. La rândul lor, etnologi și istorici ai religiilor - P. Saintyves, Arnold Van Gennep, Karl Kerényi, Mircea Eliade, Ernest Bernea, Paul H. Stahl, Romulus Vulcănescu, Ion Ghinoiu și alții -, de pe poziții și cu mijloace diferite, au pus în evidență normele mitice și rituale conform cărora erau întemeiate, organizate și protejate așezările tradiționale. 2. Buricul pământului Din perspectiva mentalității arhaice și tradiționale, edificarea unei case sau întemeierea unei localități sunt reiterări simbolice ale creației lumii : „Orice nouă așezare omenească - susținea Mircea Eliade
Ordine şi Haos. Mit şi magie în cultura tradiţională românească by Andrei Oişteanu () [Corola-publishinghouse/Imaginative/848_a_1763]
-
a satului-idee (cum l-a numit Lucian Blaga), un model utopografic al satului arhaic și tradițional. Cu alte cuvinte, nu caut imaginea ideală a satului propriu- zis, ci pe cea a modului în care el era receptat prin prisma mentalității mitice a celor care îl locuiau. Pentru individul sau familia satului arhaic, punctul central al existenței este vatra casei, un centru consacrat și stabilit într-un mod magico-ritual cunoscut (11). În jurul acestui „punctiform” spațiu central (unde sunt produse lumina, căldura, hrana
Ordine şi Haos. Mit şi magie în cultura tradiţională românească by Andrei Oişteanu () [Corola-publishinghouse/Imaginative/848_a_1763]
-
apare ca fiind un spațiu superior cosmizat față de cel natural din jurul său, care - nebeneficiind de acțiunea demiurgică a omului - rămâne un spațiu inferior cosmizat și, ca atare, mai haotic. De aceea, spre deosebire de sat, spațiul din afara hotarelor lui este, pentru mentalitatea mitică, o „lume de dincolo”, unde sălășluiesc nu numai fiarele sălbatice, dar și balaurii și ielele, demonii bolilor și duhurile rele, o lume nehotărâtă (la propriu și la figurat), nesigură, necunoscută, străină, ostilă chiar, o lume a tuturor virtualităților și latențelor
Ordine şi Haos. Mit şi magie în cultura tradiţională românească by Andrei Oişteanu () [Corola-publishinghouse/Imaginative/848_a_1763]
-
el acasă. Dincolo e altceva și nu știi ce ; poate-i o lume bună, poate nu. Eu știu că de trec [hotarul] nu mă mai simt bine ; am așa o teamă” (16). 5. Urbi et orbi Glosând pe marginea atributelor mitice și simbolice ale hotarelor și ale zidurilor orașelor, Mircea Eliade conchidea : „Mult înainte ca ele [= zidurile orașelor] să fie construcții militare, ele constituiau un mijloc de apărare magică, pentru că ele delimitau, în mijlocul unui spațiu «haotic», populat de demoni și fantome
Ordine şi Haos. Mit şi magie în cultura tradiţională românească by Andrei Oişteanu () [Corola-publishinghouse/Imaginative/848_a_1763]
-
concluzii Aceasta este povestea cu care v-am înconjurat de trei ori și sper să aibă asupra domniilor voastre aceleași efecte benefice. <content> Cuprins Notă la o nouă ediție ..................................................... .................... 5 Cuvânt înainte ..................................................... .............................. 7 I. Colinda tip Furarea astrelor. Motive și semnificații mitice 1. Cosmos și Haos ................ 15 2. Desfrâul sacru ..................................................... .......................... 19 3. Somnul malefic ..................................................... .......................... 26 4. Regresiunea în Haos ..................................................... ..................... 41 5. Demonofobia zeilor ..................................................... ...................... 46 6. Zeul fulgerului și legarea demonului ..................................................... .... 54 7. Reinstaurarea ordinii cosmice ..................................................... ........... 61 Note ..................................................... ....................................... 64 II. Legenda românească a
Ordine şi Haos. Mit şi magie în cultura tradiţională românească by Andrei Oişteanu () [Corola-publishinghouse/Imaginative/848_a_1763]
-
Dendromitologie românească. Paltinul 1. Repere istorico-filologice ........................ 137 2. Paltinul cosmic ..................................................... ........................ 139 3. Paltinul consacrat ..................................................... ..................... 145 4. Paltinul magico-apotropaic ..................................................... ............. 155 5. Paltinul funerar ..................................................... ....................... 158 6. Paltinul psihopomp ..................................................... ..................... 174 7. Considerații finale ..................................................... .................... 186 Note ..................................................... ...................................... 187 IV. Balaurul și solomonarul. Termenii unei ecuații mitice arhetipale 1. Șaman - solomonar ...... 199 2. Kapnobates - solomonar ..................................................... ................. 201 3. Balaur - solomonar ..................................................... ..................... 219 4. Solomon - solomonar ..................................................... .................... 245 5. Gonitor de nori - solomonar............................................ ...................... 263 6. Zgrăbunțaș - solomonar ..................................................... ................. 266 7. Carte - solomonar ..................................................... ...................... 270 Note ..................................................... ...................................... 288 V. Labirintul. Un monstru arhitectonic 1. Ordine
Ordine şi Haos. Mit şi magie în cultura tradiţională românească by Andrei Oişteanu () [Corola-publishinghouse/Imaginative/848_a_1763]
-
sistemul educațional românesc, participarea elevilor la decizia în școală este redusă, pe considerentul că aceștia nu știu ce este bine și ce este rău pentru ei. școala românească se află încă în paradigma tradiționalistă orientată către trecut și spre valorizarea unei imagini mitice și legendare. Aceasta nu-i oferă elevului posibilitatea de a alege în funcție de dorințele și de interesele sale, obligându-l să urmeze un ciclu de studiu ancorat în tradiție și dictat din exterior. Astfel, școala creează un individ privat de libertatea
[Corola-publishinghouse/Administrative/1991_a_3316]
-
și se ancorează într-o cultură insuficientă și neexplicată. Această politică de mitologizare a trecutului nu va duce în final decât la atentatul la valori și la cultură. Copilul crescut într-o societate a cărei bază culturală o reprezintă aureola mitică a „eroilor neamului”, existența providențială a unui erou salvator și ideile preconcepute despre realitățile geopolitice nu va putea niciodată să iasă din școală cu o cultură politică modernă, cu conștiința propriei valori și cu o mentalitate tolerantă, democratică și nediscriminatorie
[Corola-publishinghouse/Administrative/1991_a_3316]
-
Rossi vine în București pentru o serie de 14 reprezentațiuni. Întâia reprezentațiune a fost cu Othello, în ziua de 20 ianuarie. Este de prisos să spunem marea impresiune produsă de jocul artistului neîntrecut al Italiei. La Senat, Dimitrie Ghica (Beizade Mitică) interpelează guvernul în urma zvonurilor ce au început să circule cum că Rusia pretinde României Basarabia. Iată interpelarea anunțată în urma comunicării făcute în Camera Comunelor de către guvernul englez cum că, între condițiile de pace ale Rusiei este și „Independența României cu
Bucureştii de altădată by Constantin Bacalbaşa () [Corola-publishinghouse/Journalistic/1328_a_2730]
-
cântarea lor, la fel "... soliile erau însoțite uneori de acompaniamente de kithare și lire iar întâmpinarea dușmanilor la porțile cetăților se făcea de preoți cu rugăciuni cântate". De asta nu ne miră faptul că, după Hasdeu, Orfeus, Muzeus și Thamyris, miticii fondatori ai poeziei și muzicii grecești, ar fi fost toți din marea gintă tracică de unde erau și dacii. Toate astea le găsim fie în "Getica" lui Pârvan, fie în George Breazul, în respectabila "Pagini din istoria muzicii românești" (pentru corectitudine
[Corola-publishinghouse/Journalistic/1450_a_2748]
-
300 de ani. Același arhiepiscop și-a exprimat părerea că închiderea „cazului Galilei” ar însemna „cicatrizarea celei mai grave răni în relațiile dintre religie și știință...” E spus patetic. Și exact. După ce aleargă de 10 ani să câștige măcar o dată miticul tur al Franței; după ce a împărțit lumea mare a ciclismului în „poulidoriști” și „anquetiliști”; după ce în fiecare an a fost învins fie din Anquetil, fie de ghinion, fie de el însuși, căci omul acesta - s-a constatat - nu are ambiții
[Corola-publishinghouse/Memoirs/2292_a_3617]
-
deși am o foarte bună memorie, deși anii aceia îi am înregistrați în minte cu o mare precizie, atât ca bandă sonoră, cât și ca plastică. Există, firește, primejdia de a gândi despre acea epocă, despre acel Labiș în termeni mitici, mistici sau de Mitici, în termeni disprețuitori, cu un „curaj” secant la lașitate. Există primejdia de a ne visa Iisuși, martiri, creștini persecutați aruncați la lei și, simultan, a ne dramatiza în inocenți - și din inocență să cădem din nou
[Corola-publishinghouse/Memoirs/2292_a_3617]
-
bună memorie, deși anii aceia îi am înregistrați în minte cu o mare precizie, atât ca bandă sonoră, cât și ca plastică. Există, firește, primejdia de a gândi despre acea epocă, despre acel Labiș în termeni mitici, mistici sau de Mitici, în termeni disprețuitori, cu un „curaj” secant la lașitate. Există primejdia de a ne visa Iisuși, martiri, creștini persecutați aruncați la lei și, simultan, a ne dramatiza în inocenți - și din inocență să cădem din nou în martiraj, în prunci
[Corola-publishinghouse/Memoirs/2292_a_3617]
-
îngăduită și de Biserică, și anume „erezia bunului-simț”. 5. Călătorii apocaliptice în jurul insulei Patmos tc "5. Călătorii apocaliptice în jurul insulei Patmos " Apocalipsa lui Ioan suportă cel puțin trei tipuri de lectură: în ea însăși, ca un poem debordând de imagini mitice, inaugurând sau mai degrabă structurând o nouă „mitologie”, creștină; din perspectivă patristică, așadar privind-o à rebours prin grila comentariilor Părinților Bisericii; din perspectivă iudaică și iudeo-creștină, integrând-o așadar curentului apocaliptic ce străbate majoritatea scrierilor așa-zise „intertestamentare” (secolul
[Corola-publishinghouse/Administrative/1996_a_3321]
-
subliniate în privința demersului exegetic al lui Philon. Mai întâi, textul din Geneza 6,1-4 beneficiază de o lectură în același timp demitizantă și alegorică, operație contrară tradiției apocaliptice reprezentate de 1Enoh și de Cartea Jubileelor, unde pasajul corespunzător produce scenarii mitice foarte ample. Aceasta nu-i împiedică pe „îngeri” să-și păstreze caracterul de entități divine, atâta doar că ele sunt puternic abstractizate. Devine acum mai clar că ceea ce numesc aici „lectură demitizantă” a mitului nu este, în realitate, decât o
[Corola-publishinghouse/Administrative/1996_a_3321]
-
articolul care deschide numărul omagial al Vieții romînești: "Mihail Eminescu a râvnit o epopee aromânească, dar, fulgerat înainte de vreme, n-a reușit să înalțe construcția; visul său l-a realizat Sadoveanu: în cărțile acestuia sânt fragmente ale acestui tot, epopee mitică și arhetipală". Așadar, și Eminescu este estompat! Terminologia aceasta cu preluarea sarcinilor, ce a "rîvnit" un scriitor și cine a venit pe urmă și a realizat, miroase a sociologism vulgar. Dar poate că mă înșel, poate că nu trebuie stingherită
Imposibila întoarcere by Marin Preda [Corola-publishinghouse/Imaginative/295610_a_296939]
-
Scaligero, alcătuit din 14 muzicieni, toți profesori ai Orchestrei Teatrului Scală și ai Orchestrei Filarmonice a Scalei, a interpretat lucrări de Rossini, Botessini, Morlacchi, Bernstein. Martie S-a nascut Hermann! În primăvară, s-a născut Hermann. Zece statui înfățișând fondatorul mitic necunoscut al Sibiului, Hermann, în diferite ipostaze, au fost amplasate în diferite locuri din centrul orașului. Proiectul Fundației Culturale Inforom București a propus zece Hermanni: cavaler medieval, bancher, cârciumar, măcelar, student, primar, menestrel medieval, ofițer în miliția orașului, „dandy“ și
[Corola-publishinghouse/Journalistic/2192_a_3517]
-
din acel „altceva“ pe care îl promiteam în primul meu articol pe temă. Chiar dacă, inițial, nu la ei mă gândeam, nțam putut să trec indiferent peste impresia pe care mițau creatțo. O impresie nu la fel de puternică precum clădirile și locurile mitice ale Parisului, dar oricum una care, de acum încolo, îmi va defini, măcar întrțo mică măsură, spectacolul capitalei franceze. Românii e deștepți Modelul italian (IIIĂ Radu Pavel Gheo Reiau ideea de săptămâna trecută: dacă România vrea să devină o țară
[Corola-publishinghouse/Journalistic/2186_a_3511]
-
din splendidul Chicken Little, replica lui favorită este „Darth Vader e chiar tatăl lui Luke?“, întrebarea pe care un personaj le-o adresează imediat extratereștrilor abătuți pe Pământ. Într-adevăr: pe cine să contezi în adeverirea acestei filiații (dincolo de războiul mitic dintre Sith și Jediă dacă nu pe niște tipi veniți din altă galaxie? Revenind la Ratatouille, istoria unui șoricel care se zbate să-și afirme talentul (geniulă gastronomic, filmul trebuie neapărat văzut. Este absolut delicios, de la un capăt la altul
[Corola-publishinghouse/Journalistic/2186_a_3511]