4,561 matches
-
uita lecția complexei raportări a postmodernismului la modernism: păstrarea implusurilor inițiale de opoziție ale modernismului atât ideologice, cât și estetice și respingerea, la fel de puternică, a ideii sale fundamentale de autonomie formală"137. Prin urmare, deși postmodernitatea reprezintă o condiție a postmodernismului, fundamentul pe care prima îl instituie trebuie să poată fi din principiu criticabil și contestabil, instituind astfel o dialectică interesantă între stabil și subversiv. Un alt exemplu în ceea ce privește lipsa unei înțelegeri unitare a acestui cuplu terminologic este oferit de The
Discursul filosofic postmodern: cazul Baudrillard by Camelia Grădinaru [Corola-publishinghouse/Science/1408_a_2650]
-
unei înțelegeri unitare a acestui cuplu terminologic este oferit de The Routledge Critical Dictionary of Postmodern Thought, în care postmodernitatea este prezentată ca descriind "situația culturală pe care tocmai o trăim, în zorii colapsului modernității ca ethos cultural"138, iar postmodernismul drept "o mișcare culturală cuprinzătoare care adoptă o atitudine sceptică în legătură cu multe dintre principiile și asumpțiile care au pus temelia gândirii occidentale și a vieții sociale în ultimele secole"139. Din câte se poate lesne observa, ambele concepte sunt legate
Discursul filosofic postmodern: cazul Baudrillard by Camelia Grădinaru [Corola-publishinghouse/Science/1408_a_2650]
-
o atitudine sceptică în legătură cu multe dintre principiile și asumpțiile care au pus temelia gândirii occidentale și a vieții sociale în ultimele secole"139. Din câte se poate lesne observa, ambele concepte sunt legate în aceste definiții de sfera culturalului, chiar dacă postmodernismul este relaționat cu respingerea modernismului și este mai mult conceput ca o atitudine și o poziție teoretică, care, în general, poate fi subsumată unei mai lungi tradiții filosofice a scepticismului, iar postmodernitatea este legată de depășirea modernității, și, în consecință
Discursul filosofic postmodern: cazul Baudrillard by Camelia Grădinaru [Corola-publishinghouse/Science/1408_a_2650]
-
diferențierile care ar putea clarifica delimitările dintre ele. Această situație este oarecum radicalizată de către Ihab Hassan în The Postmodern Turn, care deși introduce în interpretarea postmodernității și sensul de eră istorică, îi conferă și înțelesul de fenomen cultural, în vreme ce oferă postmodernismului în special sensul de tendință artistică contemporană. Recunoscând importanța distincției, dar și insuficienta ei dezvoltare în propriile studii, Hassan revine cu alte lămuriri în articolul "From Postmodernism to Postmodernity: the Local/Global Context"140, în care precizează că utilizând termenul
Discursul filosofic postmodern: cazul Baudrillard by Camelia Grădinaru [Corola-publishinghouse/Science/1408_a_2650]
-
sensul de eră istorică, îi conferă și înțelesul de fenomen cultural, în vreme ce oferă postmodernismului în special sensul de tendință artistică contemporană. Recunoscând importanța distincției, dar și insuficienta ei dezvoltare în propriile studii, Hassan revine cu alte lămuriri în articolul "From Postmodernism to Postmodernity: the Local/Global Context"140, în care precizează că utilizând termenul postmodernism se referă la sfera culturală, în special la literatură, filosofie și arte (între care include arhitectura), în timp ce atunci când folosește termenul de postmodernitate face trimitere la o
Discursul filosofic postmodern: cazul Baudrillard by Camelia Grădinaru [Corola-publishinghouse/Science/1408_a_2650]
-
în special sensul de tendință artistică contemporană. Recunoscând importanța distincției, dar și insuficienta ei dezvoltare în propriile studii, Hassan revine cu alte lămuriri în articolul "From Postmodernism to Postmodernity: the Local/Global Context"140, în care precizează că utilizând termenul postmodernism se referă la sfera culturală, în special la literatură, filosofie și arte (între care include arhitectura), în timp ce atunci când folosește termenul de postmodernitate face trimitere la o schemă geopolitică ce s-a dezvoltat în ultimele decenii. Subliniind că această distincție nu
Discursul filosofic postmodern: cazul Baudrillard by Camelia Grădinaru [Corola-publishinghouse/Science/1408_a_2650]
-
trimitere la o schemă geopolitică ce s-a dezvoltat în ultimele decenii. Subliniind că această distincție nu este același lucru cu "defuncta diferență marxistă" dintre suprastructură și bază, și că interrelaționările dintre ele sunt mult mai complexe, Hassan consideră că postmodernismul se aplică societăților conduse de media, supertehnologizate și consumeriste, iar postmodernitatea trimite la un un fenomen interactiv și planetar, în care termeni care nu se exclud de tipul mit și tehnologie, margine și centru își arogă un loc important (un
Discursul filosofic postmodern: cazul Baudrillard by Camelia Grădinaru [Corola-publishinghouse/Science/1408_a_2650]
-
la un un fenomen interactiv și planetar, în care termeni care nu se exclud de tipul mit și tehnologie, margine și centru își arogă un loc important (un loc la fel de important este acordat Internetului în configurarea discursului postmodernității). Oricum, cuplul postmodernism postmodernitate este deja unul "clasic" în dezbaterile asupra contemporaneității. Inclusiv oponenții fenomenului postmodern folosesc această distincție în scrierile lor de pildă, Terry Eagleton, un cunoscut critic ce intenționează să argumenteze "iluziile", contradicțiile și erorile postmodernismului, clarifică chiar din începutul unei
Discursul filosofic postmodern: cazul Baudrillard by Camelia Grădinaru [Corola-publishinghouse/Science/1408_a_2650]
-
configurarea discursului postmodernității). Oricum, cuplul postmodernism postmodernitate este deja unul "clasic" în dezbaterile asupra contemporaneității. Inclusiv oponenții fenomenului postmodern folosesc această distincție în scrierile lor de pildă, Terry Eagleton, un cunoscut critic ce intenționează să argumenteze "iluziile", contradicțiile și erorile postmodernismului, clarifică chiar din începutul unei lucrări această problemă și consideră distincția utilă, chiar dacă va alege să utilizeze doar termenul postmodernism pentru a acoperi ambele fenomene, bazându-se pe asemănările dintre ele. Astfel, postmodernismul, susține Eagleton, se referă la o formă
Discursul filosofic postmodern: cazul Baudrillard by Camelia Grădinaru [Corola-publishinghouse/Science/1408_a_2650]
-
această distincție în scrierile lor de pildă, Terry Eagleton, un cunoscut critic ce intenționează să argumenteze "iluziile", contradicțiile și erorile postmodernismului, clarifică chiar din începutul unei lucrări această problemă și consideră distincția utilă, chiar dacă va alege să utilizeze doar termenul postmodernism pentru a acoperi ambele fenomene, bazându-se pe asemănările dintre ele. Astfel, postmodernismul, susține Eagleton, se referă la o formă a culturii contemporane sau la un stil cultural ce "reflectă ceva din această schimbare epocală, într-o artă lipsită de
Discursul filosofic postmodern: cazul Baudrillard by Camelia Grădinaru [Corola-publishinghouse/Science/1408_a_2650]
-
intenționează să argumenteze "iluziile", contradicțiile și erorile postmodernismului, clarifică chiar din începutul unei lucrări această problemă și consideră distincția utilă, chiar dacă va alege să utilizeze doar termenul postmodernism pentru a acoperi ambele fenomene, bazându-se pe asemănările dintre ele. Astfel, postmodernismul, susține Eagleton, se referă la o formă a culturii contemporane sau la un stil cultural ce "reflectă ceva din această schimbare epocală, într-o artă lipsită de adâncime, descentrată, lipsită de fundament, autoreflexivă, ludică, derivată, eclectică, pluralistă, artă care relativizează
Discursul filosofic postmodern: cazul Baudrillard by Camelia Grădinaru [Corola-publishinghouse/Science/1408_a_2650]
-
un grad de scepticism în legătură cu obiectivitatea adevărului, istoriei și normelor"142; de asemenea, ea conduce către consumerism, cultul efemerității născut din evoluția tehnologiei și incoerența identităților. Într-o manieră similară, Best și Kellner preferă evitarea confuziei conceptuale, prin tranșarea între postmodernism văzut ca descriind mișcările și artefactele din domeniul culturii, ce se deosebesc de mișcările, textele și practicile moderniste și postmodernitate cu referire la epoca ce urmează după modernitate. Dacă pentru postmodernismul estetic sunt oferite exemple precum arhitectura lui Robert Venturi
Discursul filosofic postmodern: cazul Baudrillard by Camelia Grădinaru [Corola-publishinghouse/Science/1408_a_2650]
-
și Kellner preferă evitarea confuziei conceptuale, prin tranșarea între postmodernism văzut ca descriind mișcările și artefactele din domeniul culturii, ce se deosebesc de mișcările, textele și practicile moderniste și postmodernitate cu referire la epoca ce urmează după modernitate. Dacă pentru postmodernismul estetic sunt oferite exemple precum arhitectura lui Robert Venturi și Philip Johnson, experimentele muzicale ale lui John Cage, discursul artistic al lui Warhol și Rauschenberg, filme precum Blade Runner și Blue Velvet, teoreticienii postmodernității par a fi Baudrillard, Lyotard, Harvey
Discursul filosofic postmodern: cazul Baudrillard by Camelia Grădinaru [Corola-publishinghouse/Science/1408_a_2650]
-
societăți și a unei noi ere, care necesită noi concepte și teorii care să explice schimbările produse la nivel socio-cultural. O microradiografie a referinței acestor doi termeni este inclusă și de David Lyon în studiile sale. Pe de o parte, postmodernismul pune accentul pe aspectele culturale și intelectuale, conținând teze de tipul: înlocuirea postulatului adevărului obiectiv cu cel de experiență, respingerea valorilor absolute, introducerea cotidianului în artă, diminuarea rațiunii tari și privilegierea gândirii slabe, trecerea de la o filosofie a conștiinței la
Discursul filosofic postmodern: cazul Baudrillard by Camelia Grădinaru [Corola-publishinghouse/Science/1408_a_2650]
-
ușurință în domeniul teoreticului, mai mult din punct de vedere formal, acest lucru devine destul de greu de realizat în practică, știute fiind multiplele legături și asemănări dintre ele. După cum am observat în subcapitolul anterior, chiar dacă unii teoreticieni folosesc distincția teoretică postmodernism postmodernitate, nu consideră încă actualizate fie o serie de caracteristici ale lor, fie chiar fenomenele în sine. Astfel, pentru Anthony Giddens, postmodernitatea reprezintă o etapă social-politică și instituțională ce poate apărea în viitor, dar nu este încă pe deplin conturată
Discursul filosofic postmodern: cazul Baudrillard by Camelia Grădinaru [Corola-publishinghouse/Science/1408_a_2650]
-
încă actualizate fie o serie de caracteristici ale lor, fie chiar fenomenele în sine. Astfel, pentru Anthony Giddens, postmodernitatea reprezintă o etapă social-politică și instituțională ce poate apărea în viitor, dar nu este încă pe deplin conturată în prezent, în timp ce postmodernismul, care desemnează stilurile noi din literatură, pictură, artele plastice și arhitectură, se referă la caracteristicile deja prezente ale reflecției estetice asupra naturii modernității. Aceste minime instanțieri ale înțelegerii celor doi termeni în diversele lor relaționări, atribuiri de caracteristici sau împărțiri
Discursul filosofic postmodern: cazul Baudrillard by Camelia Grădinaru [Corola-publishinghouse/Science/1408_a_2650]
-
a fenomenului postmodern în genere. De altfel, din punctul meu de vedere, doar împreună ambele tipuri de discurs (postmodern și postmodernist) pot realiza o imagine adecvată a acestui subiect; reflecția estetică, literară sau filosofică care constituie în linii generale discursul postmodernismului neputându-se explica coerent în lipsa unei fundamentări din perspectiva schimbărilor sociale, structurale, organizatorice, economice și politice. 2.3. PostMODERNism sau POSTmodernISM? Din culisele unui agon cultural 2.3.1. Posibile interpretări ale prefixului "post-" Înaintând tot mai mult în demersul
Discursul filosofic postmodern: cazul Baudrillard by Camelia Grădinaru [Corola-publishinghouse/Science/1408_a_2650]
-
și postmodernist) pot realiza o imagine adecvată a acestui subiect; reflecția estetică, literară sau filosofică care constituie în linii generale discursul postmodernismului neputându-se explica coerent în lipsa unei fundamentări din perspectiva schimbărilor sociale, structurale, organizatorice, economice și politice. 2.3. PostMODERNism sau POSTmodernISM? Din culisele unui agon cultural 2.3.1. Posibile interpretări ale prefixului "post-" Înaintând tot mai mult în demersul nostru pentru a putea ajunge la o "portretizare" a postmodernismului și a discursivității sale, descinderea în interiorul unei lupte culturale
Discursul filosofic postmodern: cazul Baudrillard by Camelia Grădinaru [Corola-publishinghouse/Science/1408_a_2650]
-
pot realiza o imagine adecvată a acestui subiect; reflecția estetică, literară sau filosofică care constituie în linii generale discursul postmodernismului neputându-se explica coerent în lipsa unei fundamentări din perspectiva schimbărilor sociale, structurale, organizatorice, economice și politice. 2.3. PostMODERNism sau POSTmodernISM? Din culisele unui agon cultural 2.3.1. Posibile interpretări ale prefixului "post-" Înaintând tot mai mult în demersul nostru pentru a putea ajunge la o "portretizare" a postmodernismului și a discursivității sale, descinderea în interiorul unei lupte culturale remarcabile, care
Discursul filosofic postmodern: cazul Baudrillard by Camelia Grădinaru [Corola-publishinghouse/Science/1408_a_2650]
-
schimbărilor sociale, structurale, organizatorice, economice și politice. 2.3. PostMODERNism sau POSTmodernISM? Din culisele unui agon cultural 2.3.1. Posibile interpretări ale prefixului "post-" Înaintând tot mai mult în demersul nostru pentru a putea ajunge la o "portretizare" a postmodernismului și a discursivității sale, descinderea în interiorul unei lupte culturale remarcabile, care practic a remodelat concepția despre modernism și a conturat-o mai profund pe aceea despre postmodernism, este obligatorie. Ca și în cazul relației modernitate postmodernitate, și aici există o
Discursul filosofic postmodern: cazul Baudrillard by Camelia Grădinaru [Corola-publishinghouse/Science/1408_a_2650]
-
mai mult în demersul nostru pentru a putea ajunge la o "portretizare" a postmodernismului și a discursivității sale, descinderea în interiorul unei lupte culturale remarcabile, care practic a remodelat concepția despre modernism și a conturat-o mai profund pe aceea despre postmodernism, este obligatorie. Ca și în cazul relației modernitate postmodernitate, și aici există o opoziție subiacentă între teoreticienii care consideră că postmodernismul reprezintă o ruptură de modernism și aceia care văd aici o relație de continuitate sau una de coexistență. Mai
Discursul filosofic postmodern: cazul Baudrillard by Camelia Grădinaru [Corola-publishinghouse/Science/1408_a_2650]
-
lupte culturale remarcabile, care practic a remodelat concepția despre modernism și a conturat-o mai profund pe aceea despre postmodernism, este obligatorie. Ca și în cazul relației modernitate postmodernitate, și aici există o opoziție subiacentă între teoreticienii care consideră că postmodernismul reprezintă o ruptură de modernism și aceia care văd aici o relație de continuitate sau una de coexistență. Mai mult decât atât, există critici care deși au avut o poziționare clară într-un anumit moment, în lucrări ulterioare și-au
Discursul filosofic postmodern: cazul Baudrillard by Camelia Grădinaru [Corola-publishinghouse/Science/1408_a_2650]
-
anumit moment, în lucrări ulterioare și-au schimbat-o radical sau au nuanțat-o, astfel încât delimitările foarte precise sunt dificil de realizat și au o aură de contextualizare și chiar de contingență. Foarte multe dificultăți rezidă chiar din denumirea de "postmodernism", una care, după părerea lui Ihab Hassan, nu doar că sună ciudat, ci evocă și ceea ce vrea să depășească, astfel încât "termenul îl conține pe inamicul său înăuntru", situație care nu se întâmplă cu alte denumiri de curente, cum ar fi
Discursul filosofic postmodern: cazul Baudrillard by Camelia Grădinaru [Corola-publishinghouse/Science/1408_a_2650]
-
de interpretare și de raportare (mai ales în ceea ce privește succesiunea temporală). Mai mult decât atât, perspectiva etimologico-istoricistă a fost aspru criticată, pentru că ea conduce la un paradox: dacă modern vine de la modo, care înseamnă chiar acum, astăzi, consecința ar fi că postmodernismul este un fel de după astăzi, că un lucru care se întâmplă acum nu este de azi, ci de "după amurg" (este evidentă pentru toți cercetătorii fenomenului postmodern, în legătură cu prevestirea acestui amurg al valorilor tradiționale cunoscute, că Nietzsche este precursorul postmodernismului
Discursul filosofic postmodern: cazul Baudrillard by Camelia Grădinaru [Corola-publishinghouse/Science/1408_a_2650]
-
postmodernismul este un fel de după astăzi, că un lucru care se întâmplă acum nu este de azi, ci de "după amurg" (este evidentă pentru toți cercetătorii fenomenului postmodern, în legătură cu prevestirea acestui amurg al valorilor tradiționale cunoscute, că Nietzsche este precursorul postmodernismului filosofic, care a descris modernitatea sub semnul decadenței). Iar dacă un înțeles de bază al termenului "modern" este acela de nou, cu atât mai mult intervine confuzia lingvistică în ceea ce privește un cuvânt ce ar însemna "după nou", ceva care vine după
Discursul filosofic postmodern: cazul Baudrillard by Camelia Grădinaru [Corola-publishinghouse/Science/1408_a_2650]