578 matches
-
deducției, Editura Științifică, București, 1971. Brucăr, Iosif, " Filosoful Lucian Blaga", în Gândirea, an XIII, nr. 8, 1934. Bulzan, Daniel, "Tradiția apofatică și postmodernismul: confluențe și divergențe în problema limbajului", în vol. Erezie și Logos, Editura Anastasia, București, 1996. Candiescu, Călin, "Cosmologia lui Blaga sau despre tensiunea existențială dintre om și Marele Anonim", în Revista de filosofie, Tom XVIII, nr. 56, București, 1996. Cartojan, Nicolae, Cărțile populare în literatura română, Editura Casei Școalelor, București, 1929. Cazan, Gh. Al., "Raționalismul ecstatic formă specifică
Antinomicul în filosofia lui Lucian Blaga by Valică Mihuleac [Corola-publishinghouse/Science/886_a_2394]
-
le premier chapitre effectue un découpage dans le cadre de la philosophie de Blaga. L'idée d' "antinomie transfigurée", la théorie de "la connaissance luciférique", la métaphysique de la "censure transcendantale", l'idée de style culturel, la théorie de la métaphore et la cosmologie des "différentielles divines", voilà des places où l'on peut identifier des aspects de la présence des structures antinomiques dans la construction du système philosophique de Blaga. Même si situés à des niveaux et dans des registres différents, ces aspects sont
Antinomicul în filosofia lui Lucian Blaga by Valică Mihuleac [Corola-publishinghouse/Science/886_a_2394]
-
p. 89). 48 Cf. Petre Botezatu, Introducere în logică, vol. 1, Editura GRAPHIX, 1994, pp. 80-81. 49 Alexandru Petrescu, op. cit., p. 66. 50 S-a spus, în acest sens, că Blaga "și-a construit sistemul în toate ramurile: epistemologie, axiologie, cosmologie, antropologie, pe fundamentul filosofic al "paradoxiei", transfigurate sau nu" (Ioana Lipovanu, op. cit., p. 15). Blaga manifestă, se pare, "disponibilitatea de a face uz de paradox, în diferitele compartimente plăsmuitoare ale spiritului, interferente într-o viziune comprehensiv-explicativă și interpretativă "cosmoidală"" (Carmen
Antinomicul în filosofia lui Lucian Blaga by Valică Mihuleac [Corola-publishinghouse/Science/886_a_2394]
-
se constituie pe plan metafizic-cosmologic "cenzura transcendentă", căreia îi este supus capacitatea cognitivă a omului, și "înfrînarea transcendentă", căreia îi este supusă capacitatea revelatorie a omului" (Ibidem, pp. 183-184). 160 Ion Mihail Popescu, op. cit., p. 116. 161 În legătură cu apropierea dintre cosmologia lui Blaga și universul gândirii gnostice, a se vedea Dan Șanta, "Lucian Blaga și universul gnostic", în vol. Eonul Blaga. Întâiul veac, Editura Albatros, București, 1997, pp. 396-400. 162 Vasile Frăteanu, op. cit., p. 332. 163 Lucian Blaga, " Diferențialele divine", în
Antinomicul în filosofia lui Lucian Blaga by Valică Mihuleac [Corola-publishinghouse/Science/886_a_2394]
-
Editura Albatros, București, 1997, pp. 396-400. 162 Vasile Frăteanu, op. cit., p. 332. 163 Lucian Blaga, " Diferențialele divine", în op. cit., p. 104. 164 Lucian Blaga, "Ființă istorică", în Opere 11 (Trilogia cosmologică), Editura Minerva, București, 1988, p. 489. 165 Călin Candiescu, "Cosmologia lui Blaga sau despre tensiunea existențială dintre om și Marele Anonim", în Revista de filosofie, Tom XVIII, nr. 5-6, București, 1996, p. 419. 166 Lucian Blaga, "Cunoașterea luciferică", în op.cit., p. 309. 167 Ibidem, p. 310. 168 Ibidem, p. 311
Antinomicul în filosofia lui Lucian Blaga by Valică Mihuleac [Corola-publishinghouse/Science/886_a_2394]
-
noii spiritualități era făcută într-un limbaj binecunoscut oricărui om cultivat, sau care parcursese măcar un stadiu mediu al educației timpului. Jaroslav Pelikan ilustrează această atitudine precizând că atât Vasile cel Mare, cât și Grigorie de Nyssa sunt autorii unor cosmologii ce poartă titlul Hexaimeron în care Geneza și Timaios sunt puse unul în fața celuilalt. Grigorie de Nyssa folosește dialogul lui Platon fără nici măcar a-l cita sau identifica. Putem să întrezărim mirarea pe care au avut-o cititorii acestei maniere
Dan CHIŢOIU by Repere în filosofia bizantină () [Corola-publishinghouse/Science/91598_a_92852]
-
răul și spaima se suprapun: oamenii sunt răi fiindcă s-au îndepărtat de Creator, ceea ce înseamnă că a trăi nu înseamnă altceva decât a trăi în spaimă. Iată o sintagmă pe care Luther o va reafirma, mutând-o din spațiul cosmologiei în cel al predestinării. În accepțiune lutherană, munca și credința sinonime până la un punct reprezintă un antidot la spaimă: cât timp muncești, dai la o parte spaima care te strivește, o supui unui regim existențial corectiv, o raționalizezi. Pentru linia
Deimografia : scenarii ale terorii în proza românească by Cătălin Ghiţă [Corola-publishinghouse/Science/1392_a_2634]
-
încercuiește și o aproximează pe diferite căi, văzute apoi prin prisma rezultatului final ca trepte necesare ale unui proces labirintic de inițiere. În cazul lui N., transdisciplinaritatea poate fi această „blestemată chestiune insolubilă”, pentru care studiul de debut Ion Barbu. Cosmologia „Jocului secund” (1968) ar fi o primă treaptă de aproximare, eseul Nous, la particule et le monde (1985; Premiul Academiei Franceze) - o teoretizare în manieră științifică, monografia La Science, le sens et l’évolution. Essai sur Jakob Boehme (1988) - o
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/288450_a_289779]
-
Jacob Boehme, „ereticul gândirii creștine”, care a avut viziunea împletirii raționalului cu iraționalul și care a intuit legea indeterminării. Că între Ion Barbu și Dan Barbilian nu există o schizoidie, ci o sinteză de personalitate se demonstrează în Ion Barbu. Cosmologia „Jocului secund”, o primă încercare în exegeza barbiană de a reciti creația poetului fără a ignora viziunea și structura intelectuală a matematicianului, de vreme ce el aspiră la unitatea contrariilor și la „elaborarea unei metode riguroase, geometrice de captare a inefabilului”. Se
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/288450_a_289779]
-
a inefabilului”. Se obține astfel o reorganizare din interior a simbolurilor poeziei și o invitare a lor de a-și arăta partea ascunsă, locul secret prin care fiecare dintre ele se încatenează cu altul, aparent opus. Nucleul studiului îl constituie „cosmologia” jocului secund ca reverie a ternarului, opera barbiană fiind centrată în jurul a trei mituri fundamentale (oglinda, nunta, soarele), corespunzându-le trei culori (albastru, verde, galben) și o serie de poeme-cheie. Astfel, mitul oglinzii e travestit îndeosebi în artele poetice barbiene
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/288450_a_289779]
-
Comentând aspirația lui N. spre revelarea unității contrariilor, a legăturii poeziei cu știința, Mircea Anghelescu îl plasează pe exeget într-o „familie” specială a esteticii românești, alături de Ion Barbu însuși, de Pius Servien și Matila C. Ghyka. SCRIERI: Ion Barbu. Cosmologia „Jocului secund”, București, 1968; Nous, la particule et le monde, Paris, 1985; ed. (Noi, particula și lumea), tr. Vasile Sporici, Iași, 2002; La Science, le sens et l’évolution. Essai sur Jakob Boehme, pref. Antoine Faivre, Paris, 1988; ed. (Știința
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/288450_a_289779]
-
Paris, 1994; ed. (Teoreme poetice), tr. L.M. Arcade, București, 1996; La Transdisciplinarité (manifeste), Paris, 1996; ed. (Transdisciplinaritatea (manifest), tr. Horia Mihail Vasilescu, Iași, 1999; Les Racines de la liberté [convorbiri cu Michel Camus], Paris, 2001. Repere bibliografice: Nicolae Manolescu, „Ion Barbu. Cosmologia «Jocului secund»”, CNT, 1968, 20; Mihai Ungheanu, „Ion Barbu. Cosmologia «Jocului secund»”, LCF, 1968, 33; Solomon Marcus, Explicație și sugestie, ambiguitate și deschidere, SCL, 1968, 6; Gorun Manolescu, Dimensiunile „Jocului secund”, LCF, 1969, 1; Mincu, Critice, I, 131-142; Andriescu, Disocieri
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/288450_a_289779]
-
La Transdisciplinarité (manifeste), Paris, 1996; ed. (Transdisciplinaritatea (manifest), tr. Horia Mihail Vasilescu, Iași, 1999; Les Racines de la liberté [convorbiri cu Michel Camus], Paris, 2001. Repere bibliografice: Nicolae Manolescu, „Ion Barbu. Cosmologia «Jocului secund»”, CNT, 1968, 20; Mihai Ungheanu, „Ion Barbu. Cosmologia «Jocului secund»”, LCF, 1968, 33; Solomon Marcus, Explicație și sugestie, ambiguitate și deschidere, SCL, 1968, 6; Gorun Manolescu, Dimensiunile „Jocului secund”, LCF, 1969, 1; Mincu, Critice, I, 131-142; Andriescu, Disocieri, 7, 20, 29; Muthu, Lit. rom., 230, 265; Ion Staicu
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/288450_a_289779]
-
a ignorat pînă acum realitatea că "aproape tot spațiul și timpul aparțin viitorului", or, știința trebuie să studieze realitatea, deci mai cu seamă evoluția viitoare a universului. Proble-ma e că ecuațiile lui Einstein, pe care fizicienii ce se ocupă de cosmologie le folosesc, sunt "maxi-mal haotice" și pentru a explica ceva au nevoie de niște ipoteze suplimentare. Cea mai impor-tantă dintre ele a fost propusă de către fizicienii americani J.B.S. Haldane, John Bernal, Paul Dirac și Freeman Dyson și susține că universul
[Corola-publishinghouse/Science/1490_a_2788]
-
iar timpul Ființei este viitorul. Ea are toate însușirile divine cunoscute și nu poate fi decît Dumnezeu, deoarece nu poate exista mai multă ființă decît Ființa însăși. Existența sa este compatibilă cu liberul arbitru omenesc, ipoteză demonstrabilă, crede Tipler, în cadrul cosmologiei cuantice. "Acest nedeterminism fizic poate să apară doar în contextul gravitației cuantice și deci este complet diferit de "nedeterminismul" asociat principiului de nedeterminare al lui Heisenberg" (Fizica nemuririi, Editura Tehnică, București, 2008, p. 16). Noul tip de nedeter-minism fizic a
[Corola-publishinghouse/Science/1490_a_2788]
-
Robert Nozick. Simultaneitatea descoperirii sugerează cu tărie că "viața veșnică în termenii fizici" este o idee căreia i-a sosit momentul. Conceptele-cheie ale tradiției iudeo-creștino-islamice sunt acum concepte științifice. Din punctul de vedere al fizicii, teologia nu este altceva decît cosmologie fizică bazată pe ipoteza că viața ca întreg este nepieritoare" (op. cit., p. 20). Teoria "punctului Omega" este impor-tantă, în primul rînd, pentru că oferă un mecanism fizic plauzibil pentru "învierea universală". Ceea ce nu mă face să fiu de acord cu autorul
[Corola-publishinghouse/Science/1490_a_2788]
-
înainte al părintelui André Scrima, lucrarea a dispărut repede de pe piață și se impune, cred eu, reeditarea sa. "Semnele vremii" o cer cu prisosință, o vreme marcată de sfîrșitul unei epoci în dezvoltarea umanității, un ciclu lung, gen Maha-yuga din cosmologia hindusă, sau Marele an pitagoreic, sfîrșit care recapitulează, readuce la nivel manifest toate caracteristicile și evenimentele definitorii ale întregului ciclu, o perioadă în care extremele se întîlnesc, conflictele exacerbează, pregătind terenul pentru trecerea la o nouă eră. F. Schuon vorbește
[Corola-publishinghouse/Science/1490_a_2788]
-
Ioan Paul al II-lea avertizase că Biblia nu trebuie citită ca un „tratat științific“. „Sfânta Scriptură vrea, pur și simplu, să afirme că lumea a fost creată de Dumnezeu și, pentru a inculca acest adevăr, se exprimă în termenii cosmologiei din vremea când a trăit autorul... Orice altă învățătură despre originea și alcătuirea universului este străină de intențiile Bibliei, care nu vrea să inculce modul cum s-au format cerurile, ci cum se poate ajunge acolo.“ Ceea ce am prezentat pe
Darwin şi după Darwin: studii de filozofie a biologiei by Mircea Flonta () [Corola-publishinghouse/Science/1366_a_2708]
-
vrea să inculce modul cum s-au format cerurile, ci cum se poate ajunge acolo.“ Ceea ce am prezentat pe scurt este istoria unei schimbări simptomatice a poziției Bisericii Catolice cu privire la relația științei moderne a naturii cu ceea ce am putea numi „cosmologia religioasă“. Sugestia este că, dacă înțelegem în mod adecvat natura și intențiile celei din urmă, ne vom da seama că aceasta nu va putea intra în competiție cu descoperirile științei naturii. Religia creștină nu oferă nici un fel de temeiuri pentru
Darwin şi după Darwin: studii de filozofie a biologiei by Mircea Flonta () [Corola-publishinghouse/Science/1366_a_2708]
-
succes a paradigmei adaptaționiste darwiniene în cercetarea societăților omenești, îndeosebi a cooperării sociale, a eticii și a culturii. Așa cum semnalam mai sus, Dennett a dat o expresie exemplară acestei încrederi afirmând că ideea lui Darwin se extinde de la biologie la cosmologie, psihologie, antropologie, sociologie, etică și politică. În articolul lor polemic, Gould și Lewontin preferă să menționeze formele extreme pe care le ia uneori orientarea spre explicații evoluționiste ale culturii, cu intenția vădită de a le ridiculiza; ei invocă, de exemplu
Darwin şi după Darwin: studii de filozofie a biologiei by Mircea Flonta () [Corola-publishinghouse/Science/1366_a_2708]
-
de persoane religioase, cât și de cele fără angajamente religioase. Dacă acceptăm această abordare, suntem conduși la încheierea că, în principiu, nu sunt posibile decât patru soluții, fără a exclude, desigur, nuanțe intermediare: poziția fundamentaliștilor care revizuiesc știința darwiniană în numele cosmologiei religioase tradiționale, poziția acelor gânditori care cred că știința în general, știința darwiniană în particular, susține puncte de vedere antireligioase și atee, poziția autorilor care afirmă că știința darwiniană este în deplină armonie cu recunoașterea existenței Ființei supreme și a
Darwin şi după Darwin: studii de filozofie a biologiei by Mircea Flonta () [Corola-publishinghouse/Science/1366_a_2708]
-
experiență, pe de o parte, și principii și explicații care pot fi controlate de experiență, pe de altă parte. Din prezentare și din examinarea critică a acestor patru poziții pot fi desprinse multe învățăminte instructive. 2. Respingerea științei darwiniene în numele cosmologiei biblice Validitatea științifică a teoriei darwiniene a evoluției speciilor nu este pusă în discuție, astăzi, de către reprezentanți autorizați ai majorității bisericilor creștine. O excepție notabilă o constituie acele cercuri religioase arhiconservatoare de pe lângă unele biserici neoprotestante din Statele Unite care resping teoria
Darwin şi după Darwin: studii de filozofie a biologiei by Mircea Flonta () [Corola-publishinghouse/Science/1366_a_2708]
-
Reprezentările biblice asupra originii ființelor vii și a omului sunt înfățișate drept adevăruri istorice. Explicația susținerii unor asemenea poziții este simplă. Ca și papalitatea în vremea lui Galilei, cei care promovează astăzi „creaționismul științific“ apreciază că înțelegerea Creației în sensul cosmologiei biblice reprezintă o parte centrală a credinței religioase. Abandonarea acestei cosmologii ar însemna, pentru ei, subminarea bazelor credinței. Există, totuși, o deosebire importantă. Adversarii din secolul al XVII-lea ai astronomiei și fizicii noi le opuneau acestora dogmele bisericii, ca
Darwin şi după Darwin: studii de filozofie a biologiei by Mircea Flonta () [Corola-publishinghouse/Science/1366_a_2708]
-
drept adevăruri istorice. Explicația susținerii unor asemenea poziții este simplă. Ca și papalitatea în vremea lui Galilei, cei care promovează astăzi „creaționismul științific“ apreciază că înțelegerea Creației în sensul cosmologiei biblice reprezintă o parte centrală a credinței religioase. Abandonarea acestei cosmologii ar însemna, pentru ei, subminarea bazelor credinței. Există, totuși, o deosebire importantă. Adversarii din secolul al XVII-lea ai astronomiei și fizicii noi le opuneau acestora dogmele bisericii, ca adevăruri revelate. Susținătorii din zilele noastre ai „creaționismului științific“ pretind că
Darwin şi după Darwin: studii de filozofie a biologiei by Mircea Flonta () [Corola-publishinghouse/Science/1366_a_2708]
-
descoperire sau analiză contribuie la slăbirea cauzei evoluției și la consolidarea cauzei creației“. Morris nu este de acord că Biblia nu oferă relatări istorice cu pretenții de adevăr asupra originilor universului, Pământului și ale vieții. Nu numai că există o cosmologie biblică, dar aceasta nu ar fi fost niciodată infirmată. „De fiecare dată când un pasaj biblic se ocupă fie de un principiu științific cuprinzător, fie de un aspect particular al datelor științifice, la un studiu atent se dovedește inevitabil că
Darwin şi după Darwin: studii de filozofie a biologiei by Mircea Flonta () [Corola-publishinghouse/Science/1366_a_2708]