641 matches
-
adere dens la țesutul neural adiacent și nervi făcând rezecția dificilă tehnic și hazardantă, iar probabilitatea de ameliorare a crizelor după rezecție este redusă. Majoritatea lipoamelor descoperite incidental nu necesită tratament. Lipoamele intracraniene devenite manifeste clinic se pot sancționa chirurgical. Hidrocefalia ca și complicație posibilă a lipoamelor trebuie sancționată chirurgical fie prin rezecție tumorală fie prin drenaj ventriculoperitoneal [5,10,12,13]. Liposarcoamele sunt leziuni maligne, extrem de rare în SNC, majoritatea cazurilor de liposarcoame care interesează meningele fiind reprezentate de metastaze
Tratat de chirurgie vol. IV. Neurochirurgie by Ioan Ștefan Florian, Cristian Ionel Abrudan, Dana Mihaela Cernea, Aurel Oșlobanu, Silviu Albu () [Corola-publishinghouse/Science/92121_a_92616]
-
mai important fapt care trebuie reținut este acela că melanocitoza difuză este un proces benign (activitatea mitotică a celulelor este redusă) însă, deși este rară, proliferarea malignă nu este exclusă [5]. Melanoza afectează de obicei cisternele bazale (fapt care cauzează hidrocefalie), pigmentarea fiind prezentă și la nivelul encefalului și cerebelului adiacent. O dată simptomatologia instalată, evoluția bolii tinde spre agravare rapidă, impunându-se tratamentul simptomatic al hidrocefaliei prin drenaj ventriculo-peritoneal și asocierea chimioterapiei cu iradiere cranio-spinală [6]. Este mult mai frecventă la
Tratat de chirurgie vol. IV. Neurochirurgie by Ioan Ștefan Florian, Cristian Ionel Abrudan, Dana Mihaela Cernea, Aurel Oșlobanu, Silviu Albu () [Corola-publishinghouse/Science/92121_a_92616]
-
proliferarea malignă nu este exclusă [5]. Melanoza afectează de obicei cisternele bazale (fapt care cauzează hidrocefalie), pigmentarea fiind prezentă și la nivelul encefalului și cerebelului adiacent. O dată simptomatologia instalată, evoluția bolii tinde spre agravare rapidă, impunându-se tratamentul simptomatic al hidrocefaliei prin drenaj ventriculo-peritoneal și asocierea chimioterapiei cu iradiere cranio-spinală [6]. Este mult mai frecventă la adulți decât la copii și constă în apariția unor formațiuni tumorale de obicei izolate și bine delimitate, atașate de duramater (melanocitom). De obicei, melanocitomul se
Tratat de chirurgie vol. IV. Neurochirurgie by Ioan Ștefan Florian, Cristian Ionel Abrudan, Dana Mihaela Cernea, Aurel Oșlobanu, Silviu Albu () [Corola-publishinghouse/Science/92121_a_92616]
-
lipide, celule stromale, a căror origine este incertă dar posibil mezenchimală [5]. Tabloul clinic neurologic este determinat de localizarea ei la nivelul emisferelor cerebeloase, putând determina ataxie, tulburări de echilibru, fenomene de hipertensiune intracranian ce pot fi determinate și de hidrocefalie. Rareori poate determina fenomene de AVC hemoragic [6]. Localizarea la nivelul retinei poate determina dezlipirea de retină prin hemoragie. Eritrocitoza este determinată de secreția de eritropoietină de către tumoră. Diagnosticul neuroimagistic. Examenul RMN (fig. 4.99) este de preferat examenului CT-scan
Tratat de chirurgie vol. IV. Neurochirurgie by Ioan Ștefan Florian, Cristian Ionel Abrudan, Dana Mihaela Cernea, Aurel Oșlobanu, Silviu Albu () [Corola-publishinghouse/Science/92121_a_92616]
-
al tumorii, nervul abducens este 208 situat antero-medial față de masa tumorală, iar nervii cranieni inferiori sunt plasați în jurul polului inferior al tumorii. Pe măsură ce tumora crește spre medial va comprima și va deplasa cerebelul și trunchiul cerebral. Tumorile voluminoase vor determina hidrocefalie prin obstrucția ventriculului 4 [4,6]. Prezentare clinică. Simptomatologia clinică depinde de mărimea tumorii în momentul diagnosticului. Simptomele inițiale cele mai frecvent întâlnite constituie triada hipoacuzie unilaterală (98%), tinitus (70%) și vertij (67%) [5]. Dat fiind faptul că în cazuistica
Tratat de chirurgie vol. IV. Neurochirurgie by Ioan Ștefan Florian, Cristian Ionel Abrudan, Dana Mihaela Cernea, Aurel Oșlobanu, Silviu Albu () [Corola-publishinghouse/Science/92121_a_92616]
-
nivelul fosei cerebrale posterioare determină simptomatologie prin afectarea nervilor cranieni de la nivelul unghiului pontocerebelos, precum și simptome de compresiune pe trunchiul cerebral: pareză facială de tip periferic, neuropatie trigeminală (diminuarea reflexului cornean, tulburări de masticație), tulburări de mers și ortostatism, dismetrie, hidrocefalie, edem papilar, nistagmus [1]. Arseni și colaboratorii stadializează simptomatologia clinică în funcție de dimensiunile tumorii în faza otologică, faza otoneurologică, faza neurologică, faza de hipertensiune intracraniană (apare hidrocefalia) și în final faza de compresiune a trunchiului cerebral, suferință gravă a axului bulbopontin
Tratat de chirurgie vol. IV. Neurochirurgie by Ioan Ștefan Florian, Cristian Ionel Abrudan, Dana Mihaela Cernea, Aurel Oșlobanu, Silviu Albu () [Corola-publishinghouse/Science/92121_a_92616]
-
neuropatie trigeminală (diminuarea reflexului cornean, tulburări de masticație), tulburări de mers și ortostatism, dismetrie, hidrocefalie, edem papilar, nistagmus [1]. Arseni și colaboratorii stadializează simptomatologia clinică în funcție de dimensiunile tumorii în faza otologică, faza otoneurologică, faza neurologică, faza de hipertensiune intracraniană (apare hidrocefalia) și în final faza de compresiune a trunchiului cerebral, suferință gravă a axului bulbopontin, când apar tulburări respiratorii și circulatorii de tip bulbar, decesul survenind prin fenomene de angajare a amigdalelor cerebeloase [7]. Tabelul 4.2 Frecvența simptomelor clinice la
Tratat de chirurgie vol. IV. Neurochirurgie by Ioan Ștefan Florian, Cristian Ionel Abrudan, Dana Mihaela Cernea, Aurel Oșlobanu, Silviu Albu () [Corola-publishinghouse/Science/92121_a_92616]
-
tinitusului și vertijului sunt cel mai semnificativ legate de creșterea tumorii, necesitând tratament microchirurgical sau radiochirurgie [9]. Aceste elemente justifică o atitudine conservatoare la: 1. pacienți peste 70 ani cu anacuzie ipsilaterală, fără semne de compresiune a trunchiului cerebral sau hidrocefalie activă; 2. descoperirea accidentală a tumorii cu ocazia unei investigații imagistice de rutină; 3. opțiunea pacientului după ce i s-au prezentat toate variantele de tratament. Radiochirurgia (Gamma Knife, LINAC). Nu reprezintă alternative ale tratamentului chirurgical când acesta este posibil, deoarece
Tratat de chirurgie vol. IV. Neurochirurgie by Ioan Ștefan Florian, Cristian Ionel Abrudan, Dana Mihaela Cernea, Aurel Oșlobanu, Silviu Albu () [Corola-publishinghouse/Science/92121_a_92616]
-
structurilor adiacente, refacerea circuitului LCR. Nu întotdeauna principiul ablației totale a tumorii se poate realiza din cauza dificultăților tehnice operatorii, situație în care se urmărește ablarea parțială cu evitarea apariției unor noi deficite. Dacă pacientul prezintă o tumoră mare care cauzează hidrocefalie și sindrom de hipertensiune intracraniană, este recomandat să se înceapă cu un drenaj ventricular extern sau drenaj ventriculo-peritoneal. În aceste cazuri este recomandată și corticoterapia preoperatorie pentru efectele antiedematoase peritumorale. Se recurge la monitorizarea intraoperatorie electromiografică a funcției nervului facial
Tratat de chirurgie vol. IV. Neurochirurgie by Ioan Ștefan Florian, Cristian Ionel Abrudan, Dana Mihaela Cernea, Aurel Oșlobanu, Silviu Albu () [Corola-publishinghouse/Science/92121_a_92616]
-
chirurgical. Cea mai frecventă postoperator este hiperpatia trigeminală, anterior menționată. Semne de afectare a altor nervi cranienei (oculomotor, abducens) se rezolvă în termen de aproximativ 3-4 luni. Fistula LCR, meningita, sunt complicații mai rare dar posibile, la fel ca și hidrocefalia. Tehnicile microchirurgicale moderne, tehnicile de chirurgie a bazei craniului au redus semnificativ mortalitatea acestor cazuri, care se situează în jur de 2,2% [2,5]. Radiochirurgia poate fi aplicată atât pentru cazurile de novo, cât și în cazurile de ablație
Tratat de chirurgie vol. IV. Neurochirurgie by Ioan Ștefan Florian, Cristian Ionel Abrudan, Dana Mihaela Cernea, Aurel Oșlobanu, Silviu Albu () [Corola-publishinghouse/Science/92121_a_92616]
-
timp de 6-12 luni. Prognostic. Rezecția completă duce la vindecare, în 33% din cazuri alături de pareza facială instalându-se si surditatea unilaterală, care rămâne permanentă în jumătate din aceste cazuri. Ca morbiditate postoperatorie au mai fost menționate fistula LCR, meningita, hidrocefalia [10]. Radiochirurgia. Experiența clinică este redusă datorită numărului redus de cazui. Într-o serie relativ recentă publicată se menționează rezultate promițătoare, nefiind remarcate alterări ale funcției faciale sau auzului la un interval mediu de 46 luni posterapeutic [16]. Alte tipuri
Tratat de chirurgie vol. IV. Neurochirurgie by Ioan Ștefan Florian, Cristian Ionel Abrudan, Dana Mihaela Cernea, Aurel Oșlobanu, Silviu Albu () [Corola-publishinghouse/Science/92121_a_92616]
-
pot cauza cefalagii prin compresiune asupra diafragmului selar, care este inervat de ramura oftalmică a nervului trigemen. Ele pot apărea și ca urmare a afectării altor structuri algo-receptoare, ca urmare a hipertensiunii intracraniene sau, în tumorile voluminoase, ca urmare a hidrocefaliei obstructive. Complicații acute Adenomul hipofizar poate uneori să se manifeste de manieră acută, ca urmare a transformărilor hemoragice, necrotice sau adenomatoase a paren 222 chimului tumoral, denumită apoplexia pituitară (fig. 4.121). Apoplexia poate fi prima manifestare clinică în aproximativ
Tratat de chirurgie vol. IV. Neurochirurgie by Ioan Ștefan Florian, Cristian Ionel Abrudan, Dana Mihaela Cernea, Aurel Oșlobanu, Silviu Albu () [Corola-publishinghouse/Science/92121_a_92616]
-
acesteia și a vârstei pacientului. Întrucât craniofaringioamele sunt tumori extraaxiale cu evoluție lentă, ele pot ajunge la dimensiuni impresionante în momentul diagnosticului, cu precădere în cazul copiilor. Ei se prezintă de obicei cu semne ale creșterii presiunii intracraniene, fie prin hidrocefalia datorată obstrucției circulației LCR-ului, fie prin compresiunea exercitată de chistul tumoral. Copii deseori tolerează mai bine diferitele grade de scădere a acuității vizuale, care pot merge uneori până la cecitate și atrofie optică [2,5,6]. În momentul diagnosticului, semnele
Tratat de chirurgie vol. IV. Neurochirurgie by Ioan Ștefan Florian, Cristian Ionel Abrudan, Dana Mihaela Cernea, Aurel Oșlobanu, Silviu Albu () [Corola-publishinghouse/Science/92121_a_92616]
-
optică, în schimb, se regăsește la ambele grupe de vârstă și este datorată, fie compresiunii exercitate de tumoră, fie sindromului de HIC. Simptomele psihiatrice sunt reprezentate de tulburări de personalitate, tulburări accentuate de memorie, confuzie, depresie, hiperfagie, interpretate în contextul hidrocefaliei obstructive și a disfuncțiilor hipotalamice. Într-o proporție crescută, de până la 85% pacienții pot prezenta disfuncții endocrine, precum: neregularități menstruale, scăderea libidoului, impotență, galactoree, diabet insipid, hipotiroidism, hipoadrenalism dar și obezitate. Dintre pacienții adulți cu craniofaringioame 30% dezvoltă diabet insipid
Tratat de chirurgie vol. IV. Neurochirurgie by Ioan Ștefan Florian, Cristian Ionel Abrudan, Dana Mihaela Cernea, Aurel Oșlobanu, Silviu Albu () [Corola-publishinghouse/Science/92121_a_92616]
-
meargă până la narcolepsie, tratamentul cu melatonină putând uneori ajuta [19]. O complicație redutabilă este afectarea centrului ce controlează senzația de sete și aportul de lichide. În cazul în care este asociată unui DI poate pune în pericol viața pacientului. Prezența hidrocefaliei preoperator are un impact negativ asupra prognosticului și implicit a ratei de supraviețuire. Dereglările neuropsihice (tulburări de memorie, tulburări intelectuale, imaturitatea afectivă) dar și hiperfagia sunt adeseori întâlnite și au un impact semnificativ asupra calității vieții pacienților postoperator. Fistula LCR
Tratat de chirurgie vol. IV. Neurochirurgie by Ioan Ștefan Florian, Cristian Ionel Abrudan, Dana Mihaela Cernea, Aurel Oșlobanu, Silviu Albu () [Corola-publishinghouse/Science/92121_a_92616]
-
diagnosticului cu tumori în ambele localizări, nefiind clar dacă acestea sunt tumori cu debut simultan în ambele localizări sau reprezintă metastaze; totuși prezența frecventă de metastaze detectate endoscopic în ventriculul III la pacienți cu germinoame de regiune pineală operați pentru hidrocefalie, înclină balanța în favoarea determinărilor secundare [6]. Deoarece tumorile cu celule germinale pot disemina pe calea LCR, stadializarea lor în funcție de prezența sau absența acestor diseminări este de asememea importantă. Această stadializare se face imagistic (RMN al întregului neuraxis) și din citologia
Tratat de chirurgie vol. IV. Neurochirurgie by Ioan Ștefan Florian, Cristian Ionel Abrudan, Dana Mihaela Cernea, Aurel Oșlobanu, Silviu Albu () [Corola-publishinghouse/Science/92121_a_92616]
-
cazuri, reacția imunohistochimică la β-hCG poate evidenția prezența izolată a celulelor sincițiotrofoblastice [11]. Prezentarea clinică depinde atât de localizarea lor cât și de vârsta pacientului. Astfel, tumorile localizate în regiunea pineală produc tipic simptome legate de creșterea presiunii intracraniene datorată hidrocefaliei obstructive: cefalee, grețuri și vărsături. Pacienții se pot prezenta și cu simptomatologie datorată compresiunii pe tectumul mezencefalic, un sindrom Parinaud cu paralizie de verticalitate și tulburarea acomodării la lumină fiind relativ frecvent întâlnit. Ataxia este relativ frecvent întâlnită [4]. Tumorile
Tratat de chirurgie vol. IV. Neurochirurgie by Ioan Ștefan Florian, Cristian Ionel Abrudan, Dana Mihaela Cernea, Aurel Oșlobanu, Silviu Albu () [Corola-publishinghouse/Science/92121_a_92616]
-
tratamentul chirurgical și terapia adjuvantă (chimio- și radioterapia). Rolul terapiei chirurgicale în tratamentul germinoamelor constituie încă sursă de controverse. În primul rând, mulți dintre acești pacienți (în special cei cu tumori în regiunea pineală) se prezintă cu fenomene legate de hidrocefalie, astfel încât rezolvarea chirurgicală a acesteia constituie primul pas de tratament. În principiu, există trei posibilități terapeutice pentru rezolvarea hidrocefaliei: drenajul ventriculo-peritoneal, care are dezavantajul că transforma pacientul în „shunt dependent” și poartă un risc scăzut de diseminare intraperitoneală [17]; ventriculocisternostomia
Tratat de chirurgie vol. IV. Neurochirurgie by Ioan Ștefan Florian, Cristian Ionel Abrudan, Dana Mihaela Cernea, Aurel Oșlobanu, Silviu Albu () [Corola-publishinghouse/Science/92121_a_92616]
-
În primul rând, mulți dintre acești pacienți (în special cei cu tumori în regiunea pineală) se prezintă cu fenomene legate de hidrocefalie, astfel încât rezolvarea chirurgicală a acesteia constituie primul pas de tratament. În principiu, există trei posibilități terapeutice pentru rezolvarea hidrocefaliei: drenajul ventriculo-peritoneal, care are dezavantajul că transforma pacientul în „shunt dependent” și poartă un risc scăzut de diseminare intraperitoneală [17]; ventriculocisternostomia endoscopică a ventriculului III s-a impus tot mai mult în ultimii ani ca primă măsură terapeutică, mai ales
Tratat de chirurgie vol. IV. Neurochirurgie by Ioan Ștefan Florian, Cristian Ionel Abrudan, Dana Mihaela Cernea, Aurel Oșlobanu, Silviu Albu () [Corola-publishinghouse/Science/92121_a_92616]
-
alte proteine neuronale, incluzând NeuN [35]. Prezentarea clinică. Tabloul clinic caracteristic la adult este cu fenomene de hipertensiune intracraniană cu evoluție de lungă durată, uneori cu agravare brutală (hemoragie intratumorală). Tulburările psihice, inatenția gatismul, tulburările de mers apar în contextul hidrocefaliei obstructive. Diagnosticul imagistic. La cazurile cu debut brusc la care se efectuează CT scan de urgență se poate evidenția o masă izo-hipodensă intraventriculară, cu arii de hemoragie recentă, și dilatarea asimetrică a sistemului ventricular [36]. Examinarea RMN este examinarea standard
Tratat de chirurgie vol. IV. Neurochirurgie by Ioan Ștefan Florian, Cristian Ionel Abrudan, Dana Mihaela Cernea, Aurel Oșlobanu, Silviu Albu () [Corola-publishinghouse/Science/92121_a_92616]
-
și dilatarea asimetrică a sistemului ventricular [36]. Examinarea RMN este examinarea standard care evidențiază o tumoră inomogenă izo-hipointensă în T1, de aspect reticulat, cu captare slabă dar uniformă de contrast ce ocupă o mare parte din ventriculul lateral determinând o hidrocefalie asimetrică (fig. 4.140) [37]. Tratamentul este chirurgical iar scopul este rezecția totală a tumorii care este de regulă curativă. Pentru tumorile situate în ventriculul lateral abordul este unul trancortical transulcal. In rarele cazuri în care tumora este situată strict
Tratat de chirurgie vol. IV. Neurochirurgie by Ioan Ștefan Florian, Cristian Ionel Abrudan, Dana Mihaela Cernea, Aurel Oșlobanu, Silviu Albu () [Corola-publishinghouse/Science/92121_a_92616]
-
problemă, partea cea mai delicată o reprezintă zona de inserție de la nivelul foramenului Monroe unde trebuie evitată lezarea fornixului sau a venei talamo-striate. În cazurile operate de noi, am reușit ablația totală în toate cazurile, nefiind necesară tratarea ulterioară a hidrocefaliei (fig. 4.141). Radioterapia poate fi luată în discuție pentru cazurile cu ablație subtotală, în doze de 50 Gy hiperfracționat. Chimioterapia a fost utilizată în câteva rapoarte nefiind introdus un protocol standard. Prognosticul este favorabil cu absența recurențelor la pacienții
Tratat de chirurgie vol. IV. Neurochirurgie by Ioan Ștefan Florian, Cristian Ionel Abrudan, Dana Mihaela Cernea, Aurel Oșlobanu, Silviu Albu () [Corola-publishinghouse/Science/92121_a_92616]
-
-ul. Secvențele FIESTA care folosesc LCR ca mediu de contrast evidențiază cel mai bine chistul epidermoid care în aceste secvențe apare cu o densitate diferită de a LCR (fig. 4.149). În mod obișnuit nu există edem cerebral perilezional, iar hidrocefalia este rară, chiar în cazul unor tumori de dimensiuni mari cu efect de masă asupra masei cerebrale. Aspectul tipic la examenul Computer Tomografic este de leziune hipodensă la nivelul spațiului subarahnoidian, leziune care nu captează substanța de contrast. Noi utilizăm
Tratat de chirurgie vol. IV. Neurochirurgie by Ioan Ștefan Florian, Cristian Ionel Abrudan, Dana Mihaela Cernea, Aurel Oșlobanu, Silviu Albu () [Corola-publishinghouse/Science/92121_a_92616]
-
riscul deficitelor neurologice fiind extrem de mare [7]. În cazul meningitei chimice prin ruptura chistului în spațiul subarahnoidian preoperator sau intraoperator, corticoterapia reprezintă tratamentul de elecție, asociat irigării continue a câmpului operator cu soluții saline; totuși se descriu frecvent cazuri de hidrocefalie care vor necesita plasarea unui sistem de derivație a LCR. Rolul radioterapiei sau chimioterapiei în cazul recurențelor sau recidivelor încă nu este încă bine stabilit [8]. CHISTUL DERMOID Chistul dermoid este o tumoră benignă care conține elemente tisulare atât epidermice
Tratat de chirurgie vol. IV. Neurochirurgie by Ioan Ștefan Florian, Cristian Ionel Abrudan, Dana Mihaela Cernea, Aurel Oșlobanu, Silviu Albu () [Corola-publishinghouse/Science/92121_a_92616]
-
chirurgicală. Radioterapia sau chimioterapia nu au indicație în prezent [7,8]. CHISTUL COLOID Chistul coloid este o tumora benigna, de linie mediană, cu creștere lentă care se dezvoltă clasic în porțiunea anterioară a ventriculului III; blochează foramen Monro putând cauza hidrocefalie obstructivă; s-au descris chiar și cazuri de moarte subită [11]. Pentru întâia dată a fost raportat un chist coloid în 1858, de către Wallmann, iar Dandy în 1921 a realizat cu succes prima rezecție a unui chist coloidal de ventricul
Tratat de chirurgie vol. IV. Neurochirurgie by Ioan Ștefan Florian, Cristian Ionel Abrudan, Dana Mihaela Cernea, Aurel Oșlobanu, Silviu Albu () [Corola-publishinghouse/Science/92121_a_92616]