6,769 matches
-
cu un număr de 401 locuitori. Cornii, situat la nord de târg, s-a format treptat ca sat. Ștefan cel Mare a dispus așezarea coloniștilor husiți pe moșia domnească Corni, pentru a cultiva vița-de-vie. Istoricul hușean Gheorghe Ghibănescu scrie despre ungurii catolici aduși în apropierea Hușilor: „În vecinătatea piscului, zis a lui Vodă - scrie autorul citat - se afirmă că ore când au fost palate domnești, și că târgușorul aflat aici era locuit de Unguri, care în urma unei holere s-au retras
Huşii de ieri şi de azi by Vasile CALESTRU () [Corola-publishinghouse/Memoirs/100993_a_102285]
-
vița-de-vie. Istoricul hușean Gheorghe Ghibănescu scrie despre ungurii catolici aduși în apropierea Hușilor: „În vecinătatea piscului, zis a lui Vodă - scrie autorul citat - se afirmă că ore când au fost palate domnești, și că târgușorul aflat aici era locuit de Unguri, care în urma unei holere s-au retras prin păduri până aproape unde este astăzi orașul Huși; probabil că aceștia să fi fost Unguri papiști, din satul Cornii-Unguri” (papiști, adepții Papei, papistași, catolici, n. a.). Pentru Gh. Ghibănescu, problema este pusă sub
Huşii de ieri şi de azi by Vasile CALESTRU () [Corola-publishinghouse/Memoirs/100993_a_102285]
-
se afirmă că ore când au fost palate domnești, și că târgușorul aflat aici era locuit de Unguri, care în urma unei holere s-au retras prin păduri până aproape unde este astăzi orașul Huși; probabil că aceștia să fi fost Unguri papiști, din satul Cornii-Unguri” (papiști, adepții Papei, papistași, catolici, n. a.). Pentru Gh. Ghibănescu, problema este pusă sub aspectul naționalității, nu al religiei: în zonă s-au așezat unguri catolici. Se pare că această populație a trăit mai multă vreme neasimilată
Huşii de ieri şi de azi by Vasile CALESTRU () [Corola-publishinghouse/Memoirs/100993_a_102285]
-
aproape unde este astăzi orașul Huși; probabil că aceștia să fi fost Unguri papiști, din satul Cornii-Unguri” (papiști, adepții Papei, papistași, catolici, n. a.). Pentru Gh. Ghibănescu, problema este pusă sub aspectul naționalității, nu al religiei: în zonă s-au așezat unguri catolici. Se pare că această populație a trăit mai multă vreme neasimilată în majoritatea românească și ortodoxă din zonă, căci aveau cimitir separat: „Pe o întindere de loc - relatează în continuare istoricul -, cătră răsărit de piscul lui Vodă, unde a
Huşii de ieri şi de azi by Vasile CALESTRU () [Corola-publishinghouse/Memoirs/100993_a_102285]
-
neasimilată în majoritatea românească și ortodoxă din zonă, căci aveau cimitir separat: „Pe o întindere de loc - relatează în continuare istoricul -, cătră răsărit de piscul lui Vodă, unde a fost cimitirul Unguresc, se fac și acum serbări religioase de cătră Ungurii din Corni și Epureni, răscumpărând acel loc”. Documentele arată că o parte din pământul aparținând actualului cartier Corni a fost dăruit Episcopiei, în 1756, de către domnitorul Constantin Racoviță (1749-1753, 1756-1757), iar acesta a colonizat aici poslușnici aduși din Ungaria. Este
Huşii de ieri şi de azi by Vasile CALESTRU () [Corola-publishinghouse/Memoirs/100993_a_102285]
-
târg de Huși”. Scrisoarea era adresată în același timp vătafilor mari, dar și vlădicăi de Huși. La Huși și Bacău, poate și la Adjud și Târgu Trotuș, funcția de șoltuz era deservită alternativ: un an își exercita funcția un șoltuz ungur („primarius judex”) și în anul următor, un șoltuz român. Un șoltuz din Huși, Petri, menționat într-un document din 1650. La date diferite, în cursul secolului al XVIII-lea, funcțiile de șoltuz și de pârgar au dispărut. Tot în documente
Huşii de ieri şi de azi by Vasile CALESTRU () [Corola-publishinghouse/Memoirs/100993_a_102285]
-
peste aceste ținuturi s-au năpustit tătarii „ca niște câini turbați și apucând multă pradă și vite, au ars țara” și nici orașul nostru nu a fost cruțat, dată fiind așezarea lui, în calea „răutăților”. Într-un raport al unui ungur (Iscoadă ungurească în Moldova) sunt relatate evenimente care au însoțit reîntoarcerea lui Alexandru Lăpușneanu în domnie în 1564. Misiunea sa era de a recunoaște situația internă a țării. Despre acele vremuri cu adevărat vitrege, ungurul trimis în Moldova scria: „Teritoriul
Huşii de ieri şi de azi by Vasile CALESTRU () [Corola-publishinghouse/Memoirs/100993_a_102285]
-
Într-un raport al unui ungur (Iscoadă ungurească în Moldova) sunt relatate evenimente care au însoțit reîntoarcerea lui Alexandru Lăpușneanu în domnie în 1564. Misiunea sa era de a recunoaște situația internă a țării. Despre acele vremuri cu adevărat vitrege, ungurul trimis în Moldova scria: „Teritoriul orașelor Iași (Iaz) și Huși (Hwz) împreună cu parte de jos a țării în această retragere a lui Tomșa au fost pustiite de turci și tătari, și date ca pradă din voia lui Alexandru...” După victoria
Huşii de ieri şi de azi by Vasile CALESTRU () [Corola-publishinghouse/Memoirs/100993_a_102285]
-
și perseverentă a misionarilor și episcopilor catolici în Moldova pare să fi dat roade, căci, în raportul său din 1571, Giorgio Vasari, secretarul episcopului de Kamenec-Podolsk, comunica nunțiului papal următoarele: „Vă înștiințez cum că Mihail Thabuk Fegedin, predicator foarte elocinte, ungur de origine, care locuiește la Trotuș în Moldova, la hotarul Transilvaniei, a adus la cunoștință episcopului de Kamenec că ungurii din orașul Huși și dintr-un alt oraș, numit Roman și din satele vecine, ca la 2000 de oameni, care
Huşii de ieri şi de azi by Vasile CALESTRU () [Corola-publishinghouse/Memoirs/100993_a_102285]
-
Giorgio Vasari, secretarul episcopului de Kamenec-Podolsk, comunica nunțiului papal următoarele: „Vă înștiințez cum că Mihail Thabuk Fegedin, predicator foarte elocinte, ungur de origine, care locuiește la Trotuș în Moldova, la hotarul Transilvaniei, a adus la cunoștință episcopului de Kamenec că ungurii din orașul Huși și dintr-un alt oraș, numit Roman și din satele vecine, ca la 2000 de oameni, care mai înainte urmau erezia lui Jan Hus, s-au convertit la credința catolică”. Cifra de 2.000 de noi convertiți
Huşii de ieri şi de azi by Vasile CALESTRU () [Corola-publishinghouse/Memoirs/100993_a_102285]
-
secolului al XVI-lea, mai ales în timpul domniei lui Petru Șchiopul (1574-1577; 1578-1579; 1582-1591), s-a emis ipoteza unei „campanii”, a unei „ofensive” catolice în acest spațiu. La 2 februarie 1589, într-o scrisoare, Petru Șchiopul se adresează „supușilor noștri unguri, sași, leși și tuturor celor ce sunt de legea papei de la Roma, în orașele Iași, Cotnari, Hârlău, Vaslui și Huși, anunțându-le venirea unor iezuiți”. Domnul Moldovei îi îndemna pe credincioșii catolici din aceste așezări urbane să primească pe misionarii
Huşii de ieri şi de azi by Vasile CALESTRU () [Corola-publishinghouse/Memoirs/100993_a_102285]
-
Antal a publicat, printre alte documente istorice, un fragment din Raportul episcopului Bernandino Quirini, unde se menționa că Suceava era locuită de 30 de familii de catolici și 153 suflete, la care se adăugau 2.000 de soldați poloni și unguri, toți de religie romano-catolică. Călugărul franciscan nota numărul familiilor catolice (admițând cifra de 5 suflete la o familie). Pentru Huși („Ghusi”), nota 1030 de case; erau numai 72 familii de catolici, cu 435 de persoane de aceeași religie, și 6
Huşii de ieri şi de azi by Vasile CALESTRU () [Corola-publishinghouse/Memoirs/100993_a_102285]
-
oraș (Iași, n.a.), la o depărtare de o zi bună <de drum>, sunt mai multe sate în care locuiesc un număr de catolici; printre altele se află și unul foarte mare numit Huși unde sunt peste 80 de case de unguri și sunt fără preot din cauza lipsei de slujitori ai bisericii, dar preoții noștri din orașul mai sus amintit, Iași, le administrează sfintele taine, mergând acolo o dată pe an. La Huși, toți erau eretici husiți (subl. ns.), dar cu ajutorul Domnului nostru
Huşii de ieri şi de azi by Vasile CALESTRU () [Corola-publishinghouse/Memoirs/100993_a_102285]
-
tătarilor, care roiesc în acele părți”. Preciza faptul că această biserică n-a fost vizitată nici până acum de monseniorul Giovanni Battista Zamoyski (1633-1647), episcop catolic de Bacău, dioceză în care erau, după opinia misionarului, circa 100 de case de unguri catolici care țin un preot. Din altă sursă aflăm că, în 1640, la Huși erau două biserici parohiale și 90 de case (de catolici). Un alt misionar, Petru Bogdan Bakšič, arhiepiscop de Sofia, cunoscut sub numele de Pietro Diodato, după ce
Huşii de ieri şi de azi by Vasile CALESTRU () [Corola-publishinghouse/Memoirs/100993_a_102285]
-
Hușilor: în cele 40 de localități vizitate, trăiau 5.937 de catolici, ce alcătuiau 1.051 familii, păstoriți de 10 preoți și 13 dascăli. Multe alte detalii se referă la curtea domnească, obiceiurile românilor. Pe toți aceștia îi considera catolici, unguri ori sași, dar recunoștea că printre ei trăiau și români. După ce a cunoscut așezămintele pe care urma să le păstorească, episcopul Marco Bandini și-a exprimat dorința de a muta sediul Episcopiei catolice de la Bacău la Iași, în capitala țării
Huşii de ieri şi de azi by Vasile CALESTRU () [Corola-publishinghouse/Memoirs/100993_a_102285]
-
lut și acoperită cu paie; altarul cel mare e făcut și el din lut, cu oarecare meșteșug, cu icoane șterse, pe pânză sau pe hârtie”. Urmează descrierea unor odoare și odăjdii, a clopotniței cu două clopote etc. Parohul era un ungur secui, Mihail Rapczon (Rabcsonyi sau Rapezon Mihály), om simplu, fără carte, bețiv de frunte („potatorem optimum”), aflat veșnic în ospețe („et indefessum lusorem atq(ue) Cantorem”). În Însemnări despre lucrurile din Moldova, Marco Bandini descrie obiceiurile, firea și portul moldovenilor
Huşii de ieri şi de azi by Vasile CALESTRU () [Corola-publishinghouse/Memoirs/100993_a_102285]
-
-lea. Despre românii ortodocși („schismatici”), episcopul noteză că aveau trei biserici, dar una episcopală: două de lemn și una de piatră, „la care se cască o crăpătură și aproape de ruină este episcopia”. Locuitorii târgului erau valahi, dar mult mai mulți unguri („et in omnibus priores, unde infimam etiam partem oppidi Valachis inhabitandam concessere”), lucru puțin probabil. „Dregătorii - scrie Bandini - se succed astfel că, dacă un an este jude un ungur, în celălalt an îndeplinește această slujbă un valah <și> așa, prin
Huşii de ieri şi de azi by Vasile CALESTRU () [Corola-publishinghouse/Memoirs/100993_a_102285]
-
ruină este episcopia”. Locuitorii târgului erau valahi, dar mult mai mulți unguri („et in omnibus priores, unde infimam etiam partem oppidi Valachis inhabitandam concessere”), lucru puțin probabil. „Dregătorii - scrie Bandini - se succed astfel că, dacă un an este jude un ungur, în celălalt an îndeplinește această slujbă un valah <și> așa, prin schimbări succesive, ei îndeplinesc alternativ slujbele”. Succesiunea anuală a șoltuzilor (judecătorilor), de etnii sau confesiuni diferite, este un fapt specific târgurilor moldovenești cu populație de mai multe etnii, în
Huşii de ieri şi de azi by Vasile CALESTRU () [Corola-publishinghouse/Memoirs/100993_a_102285]
-
mari și îndeosebi la Joia verde, sărbătoarea cea mai mare la catolici. În cele din urmă, Gh. Ghibănescu consideră îndreptățită opinia lui Engel, care afirma că în a doua jumătate a secolului al XVIII-lea, în Huși, erau mai mulți unguri catolici (682) decât români ortodocși. Decăderea influenței bisericii catolice printre locuitorii Moldovei se datora, în viziunea episcopului Marco Bandini, degradării comportamentului preoților față de credincioși, iar opinia lui are numeroase argumente care susțin, implicit, năzuința spre curățenie spirituală a celor păstoriți
Huşii de ieri şi de azi by Vasile CALESTRU () [Corola-publishinghouse/Memoirs/100993_a_102285]
-
cu privire la venirea husiților în zona Hușilor: Matei Corvin, regele Ungariei (1458-1490), în 1460, a poruncit ca predicatorii husiți de origine maghiară și germană să fie îngropați de vii, iar schismaticii de la hotarele Ungariei să fie alungați. O parte din ei, unguri, s-au stabilit în Moldova și în amintirea lui Jan Hus, au numit Huși satul în care s-au așezat. Ei au păstrat limba maghiară ca limbă de cult, căci hușenii („Hussiani”) - scrie misionarul catolic - au cântat în această limbă
Huşii de ieri şi de azi by Vasile CALESTRU () [Corola-publishinghouse/Memoirs/100993_a_102285]
-
Bonaventura de Campofranco (? - după 1653), în raportul său, intitulat Despre Moldova și Țara Românească (3 septembrie 1650, Târgoviște), confirmă existența unei biserici catolice în orașul Huși, în care slujea un preot, și a unui număr de 150 de familii de unguri. Bunurile bisericilor din zonă erau administrate de misionarul din localitatea cea mai apropiată. La diferență de doar câțiva ani, cifrele referitoare la numărul credincioșilor catolici din zonă diferă până la dublare, ceea ce trezește mare îndoială. Misiunea iezuită prezenta Vaticanului starea religiei
Huşii de ieri şi de azi by Vasile CALESTRU () [Corola-publishinghouse/Memoirs/100993_a_102285]
-
credincioșilor catolici din zonă diferă până la dublare, ceea ce trezește mare îndoială. Misiunea iezuită prezenta Vaticanului starea religiei catolice în Moldova și Valahia, în Dare de seamă iezuită din 6 aprilie 1654: „La Huși este o biserică. Stă acolo un preot ungur. Sunt cam trei sute de familii de unguri catolici”. Marian Kurski (? - după 1662), episcopul catolic de Bacău, de origine polonă, aparținea ordinului franciscan observant; el a sosit la Huși în ziua de 2 februarie 1659. În Relația despre vizitația episcopală făcută
Huşii de ieri şi de azi by Vasile CALESTRU () [Corola-publishinghouse/Memoirs/100993_a_102285]
-
ceea ce trezește mare îndoială. Misiunea iezuită prezenta Vaticanului starea religiei catolice în Moldova și Valahia, în Dare de seamă iezuită din 6 aprilie 1654: „La Huși este o biserică. Stă acolo un preot ungur. Sunt cam trei sute de familii de unguri catolici”. Marian Kurski (? - după 1662), episcopul catolic de Bacău, de origine polonă, aparținea ordinului franciscan observant; el a sosit la Huși în ziua de 2 februarie 1659. În Relația despre vizitația episcopală făcută în dieceza Bacău în toamna anului 1658
Huşii de ieri şi de azi by Vasile CALESTRU () [Corola-publishinghouse/Memoirs/100993_a_102285]
-
spiritul tolerant al locuitorilor. La Huși, se afla o biserică de lemn, iar numărul credincioșilor catolici era de 100. În corespondența purtată cu Congregația Propaganda Fide din Roma, misionarul afirma că în Moldova, deci și în Huși, nu sunt numai unguri. Limba vorbită de catolici - remarcă Vitto Piluzzio - era limba valahă, apoi limba maghiară, germană, greacă etc. Părintele misionar Giovanni Battista del Monte, trimis de acesta la Roma, confirma această părere, așa cum reiese în descrierea sa din 1671. Misionarul Francesco-Maria Spera
Huşii de ieri şi de azi by Vasile CALESTRU () [Corola-publishinghouse/Memoirs/100993_a_102285]
-
care scrisese Călătorie în Moldova și notase: „este în partea de răsărit a Moldovei, la râul Prut în însemnatul târg Huși” (subl. ns.). Ori a citit în alte cărți de călătorie, ori a preluat informația orală, conform căreia locuitorii erau „unguri”, „urmașii acelor husiți unguri pe care i-a alungat regele Matei Corvinul din Ungaria și Ardeal”, așezați aici cu învoirea lui Ștefan cel Mare, domnul Moldovei. Aceștia au întemeiat târgul Huși în amintirea „patriarhului lor”, Jan Hus, iar în memoria
Huşii de ieri şi de azi by Vasile CALESTRU () [Corola-publishinghouse/Memoirs/100993_a_102285]