42,177 matches
-
Marr „Sempiternus”; RB „le Seul”; DM „l’Impénétrable”; YA „the Eternal, Absolute”; Arb „the Everlasting Refuge”. Apare o singură dată, la v. 112, 2. Sensul lui nu a putut fi stabilit cu certitudine, după cum se poate constata și din varietatea echivalentelor propuse de traducători. Comentatorii, și în special lexicografii, care pornesc de la etimologie, si anume de la verbul œamada, „a se îndrepta spre”, interpretează termenul că „Cel spre care ne îndreptăm, la care recurgem în primejdii”112. Acest sens este cel ales
[Corola-publishinghouse/Science/2091_a_3416]
-
activ, cea neutră (≤"fið) și cea cu valoare de intensiv (≤afð). Lista lui Sufyan îl menționează doar pe acestă de-al doilea. Datorită celor două contexte în care apare, ≤afð a fost înțeles de majoritatea comentatorilor că un echivalent al lui ‘alm: Dumnezeu știe totul, căci păstrează totul în memorie 119 (în vederea judecății, am adaugă noi), în vreme ce primul are semnificația de „păstrător (al creației)”, „păzitor/ocrotitor (al credincioșilor)” și, ca atare, l-am inserat în alt câmp semantic
[Corola-publishinghouse/Science/2091_a_3416]
-
are ca sens principal „a păstra”, iar „a păstra în memorie” este unul dintre sensurile secundare. La traducerea în limba română pare oarecum forțată traducerea lui ≤"fið și a lui ≤afð cu „păzitor”. E foarte greu de găsit un echivalent care să redea fidel semnificația și să arate și că e vorba de un nume. Semnificația se apropie nu numai de cea a lui ‘alm, ci și de cea a lui ≤așb. Versetele ar câștiga în claritate și
[Corola-publishinghouse/Science/2091_a_3416]
-
dumtu f-him fa-lamm" tawaffayta-n kunta ’anta al-Raqb ‘alay-him... (5, 117): „...Eu le-am fost lor martor cât am stat cu ei, iar după ce m-ai chemat la Tine, Tu ești Cel ce ii păzești...” (GG) Este considerat un echivalent al lui ′afð în primul sens menționat mai sus. Dumnezeu îi supraveghează pe oameni astfel încât nimic nu-i scăpa 121. Antropomorfismul ni se pare mai evident decât în cazul lui ′afð, activitatea de supraveghere fiind mai concretă. În
[Corola-publishinghouse/Science/2091_a_3416]
-
51), cu w"si‘ (o dată: 4, 130), cu ≤amd (o dată: 41, 42). Pentru orientaliști, marcați și de Biblie, calitatea de „înțelept” presupune nu numai știință, ci și pricepere în a acționa bine. Exegeza islamică tradițională fie îl consideră un echivalent al lui ‘alm, eventual având ca obiect cea mai nobilă cunoaștere: cunoașterea de sine a lui All"h (Ghaz"l), fie îl înțelege în sensul de mu≤kim li-af‘"lihi: tot ce face All"h este „bine făcut” (Abó
[Corola-publishinghouse/Science/2091_a_3416]
-
the Maker”; Arb „Originator”. Apare și el doar în expresia F"”ir al-samaw"ti wa al-’arð (6, 14; 12, 101/102; 14, 10/11; 35, 1; 39, 46/47; 42, 11/9) și este considerat de comentatori un simplu echivalent al lui ‚"liq. Verbul fă”ara mai poate însemna „a fi cel dintâi care face ceva”, insă sensul lui originar este „a despica”. De aceea, Halm înțelege expresia de mai sus că „cel care despica - adica desparte - cerurile de
[Corola-publishinghouse/Science/2091_a_3416]
-
sensul verbului haymana ‘al", care ar fi „a supraveghea, a păzi”. Ipoteza lui Blachère, care se întâlnește și cu cea a lui Abó Zayd al-Balh și spre care înclină și Gimaret este că muhaymin are sensul aramaicului mehaymonÄ, ale cărui echivalente arabe sunt ’amn, „vrednic de încredere” și mu’min, numele precedent. 2.1.11.4. al-Wakl: SOI „ocrotitorul” (3, 167), „scut” (4, 83.131.169; 17, 67; 33, 3.47), „se îngrijește” (6, 102), „atotputernic” (11, 15), „scutitorul
[Corola-publishinghouse/Science/2091_a_3416]
-
o arată și lista lui Sufy"n, de la celebrul verset 24, 35, care începe cu cuvintele: All"h nór al-samaw"ti wa al-’arð: „Dumnezeu este lumina cerurilor și a pământului”. Această expresie metaforica a fost înțeleasă fie că un echivalent al lui H"d (Tós, Namm"r, lubb"', Zamm"m, Halm, Qušayr, luwayn), fie în sensul de munawwir, „Cel care luminează” (Baghd"d, Tus) cerurile și pământul cu ajutorul soarelui, al lunii și al stelelor, sau, la figurat, cerurile cu
[Corola-publishinghouse/Science/2091_a_3416]
-
conține nenumărate versete care vorbesc de mânia divină față de necredincioși și de pedepsele înfricoșătoare care îi așteaptă. Wadód derivă de la wudd, care este sinonim cu ≤ubb, „iubire”. Unii văd în el un intensiv: de exemplu Zamm"m îi dă că echivalent šadd al-≤ubb; alții îi atribuie un sens pasiv, deoarece un fă‘ól poate avea și sensul unui maf‘ól: în acest caz ar însemna „Cel iubit șde credincioșiț”. Aš‘ar și Qušayr consideră ambele interpretări complementare, în lumina
[Corola-publishinghouse/Science/2091_a_3416]
-
cel căruia îi dăruiește. Numai Dumnezeu, zic comentatorii, este total dezinteresat; omul, spune Ghaz"l, este întotdeauna un „negustor” (mu‘"mil)152. Semnificație: cel care dăruiește nemăsurat, continuu, din pură generozitate. Acest conținut semantic este cel mai bine redat de echivalentul românesc „Dăruitorul” pur și simplu. Articolul hotărât transfera conotațiile de unicitate și de absolut și orice adaos pare limitativ. 2.1.14.3. W"si‘: SOI „cuprinzător”, „blând” (2, 271); ASM „Cel cu Hâr Nemărginit”; GG „Cuprinzător”; Marr „amplus”; RB
[Corola-publishinghouse/Science/2091_a_3416]
-
de fapt numele înlocuitor, majoritatea traducerilor în limbi moderne ale Bibliei îl redau cu cuvântul ce înseamnă „Domnul”. În edițiile de mai mare acribie științifică (dintre care și Revised Standard Version) apare cu capitale mici, spre a se diferenția de echivalentul sau A:Än"y, tradus, bineînțeles, la fel și prezent adesea și el în același text. În paginile Bibliei se întâlnește pentru prima data in Gen 2,4, precedând numele de ’Elohim, cum fusese numit până atunci Creatorul. Ne aflam
[Corola-publishinghouse/Science/2091_a_3416]
-
din participiul activ al verbului y"ša>, „a ședea”, „a rămâne”, „a locui” și substantivul plural articulat hakkeru>m - locul șederii, al locuirii permanente a lui Dumnezeu. Este vorba de heruvimii de pe capacul chivotului legământului, tronul lui YHWH pe pământ, echivalentul cerescului kisse’ r"m we niss"’, „tron înalt și măreț”, din vedenia lui Isaia (Is 6,1). De aceea, pierderea și recuperarea chivotului este echivalentă cu pierderea și recuperarea prezenței lui YHWH: Wa-yišel"ƒ ha-‘"m Šiloh wayyiœe’ó mišš
[Corola-publishinghouse/Science/2091_a_3416]
-
evocă sentimentele „materne”, necondiționate, față de fapturile sale. Traducerile citate nu reușesc să sugereze aceste conotații, cu excepția lui „Dieu de tendresse” din Bible de Jérusalem. În limba română constatăm că și pentru ƒannón, si pentru raƒóm, si pentru ƒ"s:226 echivalentele sunt aceleași, interschimbabile. „Milostiv”, „îndurător” sugerează însă o distanță între cel care are sentimentul sau atitudinea de milă, de compătimire și obiectul acestora, distanța pe care raƒóm nu o implică. În plus, nu este vorba neapărat de milă. Antropomorfizarea atinge
[Corola-publishinghouse/Science/2091_a_3416]
-
Mc 14,62: ... ópsesthe tòn hyiòn to¤ anthrÀpou kathemenon ek dexiÄÎn tQÎs dynámeÄs...: „... veți vedea pe Fiul Omului șezând de-a dreapta puterii...” (G-R). Considerăm că în traducerile românești care au redat fidel textul ar fi fost și mai bine ca echivalentul lui dýnamis să fie scris cu majuscula, cum este în traducerea BVA. Traducerea Cornilescu adaugă „lui Dumnezeu”, extrapolând aici formularea din Lc 22,69. Mesajul textului este preamărirea finală a Fiului: El „sade” asemenea lui Dumnezeu pe tron și se
[Corola-publishinghouse/Science/2091_a_3416]
-
numele divine în Vechiul Testament. 3.2.1.3. Existent, Veșnic Spre deosebire de numele care semnifică, în Vechiul Testament, existentă și veșnicia lui Dumnezeu alcătuind două câmpuri semantice distincte, în Noul Testament se configurează un singur câmp, pe de o parte datorită faptului că echivalentul lui ’Ehyeh din Noul Testament, referit la Dumnezeu-Tatăl, ho Äîn kaí ho QÎn kaì ho erchómenos, conotează și veșnicia, iar pe de altă parte, fiindcă echivalentul lui ’Pl/ ’Elohm ƒ"y - ho zÄÎn / theòs zÄÎn - e urmat în majoritatea cazurilor
[Corola-publishinghouse/Science/2091_a_3416]
-
distincte, în Noul Testament se configurează un singur câmp, pe de o parte datorită faptului că echivalentul lui ’Ehyeh din Noul Testament, referit la Dumnezeu-Tatăl, ho Äîn kaí ho QÎn kaì ho erchómenos, conotează și veșnicia, iar pe de altă parte, fiindcă echivalentul lui ’Pl/ ’Elohm ƒ"y - ho zÄÎn / theòs zÄÎn - e urmat în majoritatea cazurilor de expresia eis toùs aiÄÎnas tÄÎn aiÀnÄn. 3.2.1.3.1. ho zÄÎn / theòs zÄÎn: „Cel viu”/ „Dumnezeul cel viu” (SC, Blaj); „Cel ce
[Corola-publishinghouse/Science/2091_a_3416]
-
ați apropiat de s...ț cetatea Dumnezeului celui viu, de Ierusalimul ceresc s...ț, si de Dumnezeu, Judecătorul tuturor (kritQÎi theÄÎi pántÄn)...” (Evr 12,22-23) Acest nume este referit și la Hristos 257. În Noul Testament, sensul lui kritQÎ, spre deosebire de al echivalentului sau ebraic ŠÄpQ”, este întotdeauna din sfera juridică și niciodată din cea politică. 3.2.1.9. Vrednic de încredere 3.2.1.9.1. alQthes/alQthinós: „adevărat” (SC, Blaj, BVA, G-R, BS); „spune adevărul”/„adevărat”, „Cel ce este adevarat
[Corola-publishinghouse/Science/2091_a_3416]
-
15 și 12,24: diathekQs kainQÎs mesítQs, El este „Mijlocitorul unui nou legământ” (t.n.). 3.2.2.14.2. archiereús: „arhiereu” (TC, Blaj, G-R, BS); „Arhiereu” (BVA); „Mare Preot” (C); „pontifex” (Vg); „grand prêtre” (BJ); „high priest” (RSV). Este echivalentul grecesc al ebraicului hakkohQn sau hakkohQn hagg":Äl , desemnându-l pe cel aflat în fruntea ierarhiei preoțești. Epistola către evrei este singura carte a Noului Testament care vorbește despre preoția lui Hristos și face din ea tema să centrală, pentru
[Corola-publishinghouse/Science/2091_a_3416]
-
2.); tò pne¤mă (3.2.3.1.); - chiar dacă se transferă cu altă formă gramaticala: r"m we niss"’ (3.1.6.3.); - sau cu alta expresie: ’Erek ’appayim (3.1.15.3.). 3.4.2. Altele, deși au un echivalent consacrat, pierd din sensul denotativ și necesită note de subsol spre a fi înțelese corect: Q":Äš (3.1.6.1.), respectiv ho hágios (3.2.1.5.2. și 3.2.2.7.1.) riscă să semnifice, pentru cititorul
[Corola-publishinghouse/Science/2091_a_3416]
-
și se raportează la ea. Totodată vom sublinia și consecințele pe care aceste asemănări și deosebiri se cuvine să le aibă asupra traducerii respectivelor nume în limba română. 4.1. Nume echivalente sau cvasi-echivalentetc "4.1. Nume echivalente sau cvasi‑echivalente" Există nume divine în Coran și în Biblie ce pot fi considerate adevărate sinonime interlingvistice, precum și altele care, chiar dacă nu sunt perfect echivalente, prezintă deosebiri neesențiale. 4.1.1. All"h (2.1.1.) și ’Pl, ’Eloah, ’Elohm (3
[Corola-publishinghouse/Science/2091_a_3416]
-
3.1.3.2.), respectiv ho zÄÎn/theòs ho zÄÎn (3.2.1.3.1. și 3.2.2.6.8.) Cele două semnificații ale lui al-′ayy - „Cel care posedă plinătatea existenței” și „viu, nepieritor” - sunt prezente în toate echivalentele lui biblice. După cum am văzut, traducerea cu „Cel Viu”/„Dumnezeul cel viu” este suficientă pentru a transfera, în contextele respective, întregul conținut semantic al acestor nume. 4.1.3. al-’Awwal wa al-’!ƒir (2.1.3.1.) și Ri
[Corola-publishinghouse/Science/2091_a_3416]
-
respectiv ho prÄÎtos kaì ho éschatos (3.2.2.6.6.): „Cel dintâi și Cel de pe urma”. Acest mod de a exprima veșnicia lui Dumnezeu le este propriu ambelor cărți sacre. Nu numai expresiile ca atare, dar și componentele lor sunt echivalente perfecte, chiar si in privinta conotației eshatologice a celui de-al doilea termen. Expresiile hQ archg kaì tò télos (3.2.2.6.5.) și tò Alpha kaì tò Ä méga (3.2.1.3.4., 3.2.1.3
[Corola-publishinghouse/Science/2091_a_3416]
-
15.2.) și s’Plț NoœQ’, euilatós (3.1.15.2.) au semnificația „iertător” în sensul de „cel care șterge/îndepărtează păcatele”. 4.2. Nume comparabile, dar care nu constituie echivalente propriu-zisetc "4.2. Nume comparabile, dar care nu constituie echivalente propriu‑zise" Paralelismele evidențiate mai jos merg doar până la un punct. Numele grupate în fiecare paragraf au unele semnificații comune, dar prezintă și deosebiri, atât în privința conținutului, cât și, uneori, în privința formei gramaticale. 4.2.1. al-′aqq (2.1
[Corola-publishinghouse/Science/2091_a_3416]
-
și nu permite varietatea de traduceri care se întâlnește în cazul lui al-Qayyóm („Veșnicul”, „Ființătorul”, adică Cel care subzista prin sine și menține în viață fapturile), ci poate fi tradus doar cu „Cel care este”, iar corespondentul sau ebraic, precum și echivalentul lui din Noul Testament, cu „Eu sunt”. 4.2.3. al-B"”în (2.1.2.4.) și ’Pl misetatter (3.1.3.4.). Pentru a le compară, l-am disociat pe primul de antonimul sau cu care constituie o unitate paradoxala
[Corola-publishinghouse/Science/2091_a_3416]
-
Și acesta este un nume divin ce exprimă nu numai faptul că Dumnezeu este puternic, ci și că își folosește puterea spre ocrotirea poporului israelit. 4.4.6. YHWH Te>"’ÄÖ (3.1.7.6.) nu poate avea nici el echivalent coranic, având în vedere atât primul component al expresiei, YHWH, cât și caracterul concret al celui de-al doilea: oștirile israelite sau oștirile de stele. 4.4.7. BoƒQn (3.1.9.4.), ‚oqQr (3.1.9.5.) și TokQn
[Corola-publishinghouse/Science/2091_a_3416]