9,442 matches
-
mult de narațiunea factuală, astfel încât ficțiunea heterodiegetică modernă a dobândit un statut autonom în raport cu narațiunea factuală, nemaifiind cazul pentru o discuție a relației de simulare. Așa se explică faptul că, deși teoreticieni precum Searle susțineau ideea că un text de ficțiune nu are trăsături sintactice sau semantice proprii, au fost identificate, totuși, particularități lingvistice ale ficțiunii, majoritatea având legătură cu focalizarea internă 60. Din necesitatea demonstrației, așadar, s-a încercat "izolarea" unor indicii ale ficțiunii, mai ales la nivelul discursului narativ
by Cecilia Maticiuc [Corola-publishinghouse/Science/1022_a_2530]
-
factuală, nemaifiind cazul pentru o discuție a relației de simulare. Așa se explică faptul că, deși teoreticieni precum Searle susțineau ideea că un text de ficțiune nu are trăsături sintactice sau semantice proprii, au fost identificate, totuși, particularități lingvistice ale ficțiunii, majoritatea având legătură cu focalizarea internă 60. Din necesitatea demonstrației, așadar, s-a încercat "izolarea" unor indicii ale ficțiunii, mai ales la nivelul discursului narativ. Cele mai evidente indicii ar fi utilizarea verbelor care descriu procese interioare, aplicate unor persoane
by Cecilia Maticiuc [Corola-publishinghouse/Science/1022_a_2530]
-
susțineau ideea că un text de ficțiune nu are trăsături sintactice sau semantice proprii, au fost identificate, totuși, particularități lingvistice ale ficțiunii, majoritatea având legătură cu focalizarea internă 60. Din necesitatea demonstrației, așadar, s-a încercat "izolarea" unor indicii ale ficțiunii, mai ales la nivelul discursului narativ. Cele mai evidente indicii ar fi utilizarea verbelor care descriu procese interioare, aplicate unor persoane diferite de cea a emițătorului povestirii; acestea nu sunt utilizate în afara ficțiunii, din cauză că, în mod real, accesul este restrâns
by Cecilia Maticiuc [Corola-publishinghouse/Science/1022_a_2530]
-
s-a încercat "izolarea" unor indicii ale ficțiunii, mai ales la nivelul discursului narativ. Cele mai evidente indicii ar fi utilizarea verbelor care descriu procese interioare, aplicate unor persoane diferite de cea a emițătorului povestirii; acestea nu sunt utilizate în afara ficțiunii, din cauză că, în mod real, accesul este restrâns la propria interioritate. Cu același efect al accesului la subiectivitatea unei alte persoane se utilizează în ficțiune discursul indirect liber și monologul interior. Un alt indiciu lingvistic al ficțiunii este constituit de prezența
by Cecilia Maticiuc [Corola-publishinghouse/Science/1022_a_2530]
-
procese interioare, aplicate unor persoane diferite de cea a emițătorului povestirii; acestea nu sunt utilizate în afara ficțiunii, din cauză că, în mod real, accesul este restrâns la propria interioritate. Cu același efect al accesului la subiectivitatea unei alte persoane se utilizează în ficțiune discursul indirect liber și monologul interior. Un alt indiciu lingvistic al ficțiunii este constituit de prezența verbelor de situație în enunțuri având drept obiect evenimente îndepărtate în timp sau cu datare nedeterminată. La acestea se adaugă utilizarea deicticelor spațiale raportate
by Cecilia Maticiuc [Corola-publishinghouse/Science/1022_a_2530]
-
nu sunt utilizate în afara ficțiunii, din cauză că, în mod real, accesul este restrâns la propria interioritate. Cu același efect al accesului la subiectivitatea unei alte persoane se utilizează în ficțiune discursul indirect liber și monologul interior. Un alt indiciu lingvistic al ficțiunii este constituit de prezența verbelor de situație în enunțuri având drept obiect evenimente îndepărtate în timp sau cu datare nedeterminată. La acestea se adaugă utilizarea deicticelor spațiale raportate la terțe persoane și, mai ales, combinarea deicticelor temporale cu perfectul simplu
by Cecilia Maticiuc [Corola-publishinghouse/Science/1022_a_2530]
-
perfectul simplu și mai mult ca perfectul. Se reține, de asemenea, utilizarea masivă a dialogurilor, mai ales atunci când acestea aparțin unui moment îndepărtat în timp față de cel al enunțării povestirii. Teoreticienii nu acceptă în unanimitate teoria existenței unor indicii ale ficțiunii. G. Genette recunoaște existența unor indicii de ficționalitate, dar nu la nivel narativ, ci la nivel paratextual, la nivel tematic (de conținut) și la nivel stilistic (discursul indirect liber ca fapt de stil, numele de personaje, anumite incipituri tradiționale). Se
by Cecilia Maticiuc [Corola-publishinghouse/Science/1022_a_2530]
-
indicii de ficționalitate, dar nu la nivel narativ, ci la nivel paratextual, la nivel tematic (de conținut) și la nivel stilistic (discursul indirect liber ca fapt de stil, numele de personaje, anumite incipituri tradiționale). Se observă că, în cadrul teoriilor moderne, ficțiunea nu mai este considerată doar o problemă de veridicitate, ci de modalități de narațiune, de dinamică textuală. "Lista" prezentată până acum poate fi completată cu indiciile de ficționalitate identificate de Michael Riffaterre cu prilejul analizei fenomenului că verosimilul presupune ficționalitate
by Cecilia Maticiuc [Corola-publishinghouse/Science/1022_a_2530]
-
literar, model care se concentrează asupra a două puncte de intersecție, care se află între text și realitate, precum și între text și cititor. O asemenea concepție dovedește că poetica și pragmatica încep să fie gândite împreună. Fenomenologul german subliniază că ficțiunea și realitatea, luate împreună, nu trebuie abordate sub aspect ontologic, ci din punct de vedere funcțional și, ca urmare, cei doi termeni nu trebuie înțeleși în opoziție: Dacă alăturăm ficțiune și realitate, aceasta nu se mai întâmplă în termenii unei
by Cecilia Maticiuc [Corola-publishinghouse/Science/1022_a_2530]
-
pragmatica încep să fie gândite împreună. Fenomenologul german subliniază că ficțiunea și realitatea, luate împreună, nu trebuie abordate sub aspect ontologic, ci din punct de vedere funcțional și, ca urmare, cei doi termeni nu trebuie înțeleși în opoziție: Dacă alăturăm ficțiune și realitate, aceasta nu se mai întâmplă în termenii unei opoziții existențiale, ci sub semnul comunicării. Prin aceasta se renunță la amplasarea la poli opuși a ficțiunii și realității: în loc să fie pur și simplu contrariul celeilalte, ficțiunea ne comunică ceva
by Cecilia Maticiuc [Corola-publishinghouse/Science/1022_a_2530]
-
și, ca urmare, cei doi termeni nu trebuie înțeleși în opoziție: Dacă alăturăm ficțiune și realitate, aceasta nu se mai întâmplă în termenii unei opoziții existențiale, ci sub semnul comunicării. Prin aceasta se renunță la amplasarea la poli opuși a ficțiunii și realității: în loc să fie pur și simplu contrariul celeilalte, ficțiunea ne comunică ceva despre realitate. [...] Ca structură de comunicare, ficțiunea aduce împreună realitatea și subiectul receptor 62. Preocuparea pentru a realiza verosimilul, recunoscut drept condiție a viabilității unei povestiri, este
by Cecilia Maticiuc [Corola-publishinghouse/Science/1022_a_2530]
-
opoziție: Dacă alăturăm ficțiune și realitate, aceasta nu se mai întâmplă în termenii unei opoziții existențiale, ci sub semnul comunicării. Prin aceasta se renunță la amplasarea la poli opuși a ficțiunii și realității: în loc să fie pur și simplu contrariul celeilalte, ficțiunea ne comunică ceva despre realitate. [...] Ca structură de comunicare, ficțiunea aduce împreună realitatea și subiectul receptor 62. Preocuparea pentru a realiza verosimilul, recunoscut drept condiție a viabilității unei povestiri, este echivalentă, în ultimă instanță, cu preocuparea de a realiza comunicarea
by Cecilia Maticiuc [Corola-publishinghouse/Science/1022_a_2530]
-
întâmplă în termenii unei opoziții existențiale, ci sub semnul comunicării. Prin aceasta se renunță la amplasarea la poli opuși a ficțiunii și realității: în loc să fie pur și simplu contrariul celeilalte, ficțiunea ne comunică ceva despre realitate. [...] Ca structură de comunicare, ficțiunea aduce împreună realitatea și subiectul receptor 62. Preocuparea pentru a realiza verosimilul, recunoscut drept condiție a viabilității unei povestiri, este echivalentă, în ultimă instanță, cu preocuparea de a realiza comunicarea cu cititorul și determină convergența funcțională a efectului de real
by Cecilia Maticiuc [Corola-publishinghouse/Science/1022_a_2530]
-
subiectul receptor 62. Preocuparea pentru a realiza verosimilul, recunoscut drept condiție a viabilității unei povestiri, este echivalentă, în ultimă instanță, cu preocuparea de a realiza comunicarea cu cititorul și determină convergența funcțională a efectului de real și a efectului de ficțiune. Dubla natură a ficțiunii 63 constă în faptul că ficțiunea este considerată în mod real fictivă și în mod fictiv reală, fără să fie vorba de un simplu joc de cuvinte, așa cum ar părea. Efectul de real garantează "realul real
by Cecilia Maticiuc [Corola-publishinghouse/Science/1022_a_2530]
-
pentru a realiza verosimilul, recunoscut drept condiție a viabilității unei povestiri, este echivalentă, în ultimă instanță, cu preocuparea de a realiza comunicarea cu cititorul și determină convergența funcțională a efectului de real și a efectului de ficțiune. Dubla natură a ficțiunii 63 constă în faptul că ficțiunea este considerată în mod real fictivă și în mod fictiv reală, fără să fie vorba de un simplu joc de cuvinte, așa cum ar părea. Efectul de real garantează "realul real" al povestirii, iar efectul
by Cecilia Maticiuc [Corola-publishinghouse/Science/1022_a_2530]
-
condiție a viabilității unei povestiri, este echivalentă, în ultimă instanță, cu preocuparea de a realiza comunicarea cu cititorul și determină convergența funcțională a efectului de real și a efectului de ficțiune. Dubla natură a ficțiunii 63 constă în faptul că ficțiunea este considerată în mod real fictivă și în mod fictiv reală, fără să fie vorba de un simplu joc de cuvinte, așa cum ar părea. Efectul de real garantează "realul real" al povestirii, iar efectul de ficțiune dovedește "realul fictiv", astfel încât
by Cecilia Maticiuc [Corola-publishinghouse/Science/1022_a_2530]
-
constă în faptul că ficțiunea este considerată în mod real fictivă și în mod fictiv reală, fără să fie vorba de un simplu joc de cuvinte, așa cum ar părea. Efectul de real garantează "realul real" al povestirii, iar efectul de ficțiune dovedește "realul fictiv", astfel încât textul literar se caracterizează prin prezența unui efect de real-ficțiune. Oscilarea între efectul de real (care creează verosimilul din exterior) și efectul de ficțiune (care creează verosimilul din interior), variabilă după genuri și după trăsăturile specifice
by Cecilia Maticiuc [Corola-publishinghouse/Science/1022_a_2530]
-
părea. Efectul de real garantează "realul real" al povestirii, iar efectul de ficțiune dovedește "realul fictiv", astfel încât textul literar se caracterizează prin prezența unui efect de real-ficțiune. Oscilarea între efectul de real (care creează verosimilul din exterior) și efectul de ficțiune (care creează verosimilul din interior), variabilă după genuri și după trăsăturile specifice complexe ale procesului de producere-receptare, asigură verosimilul oricărei narațiuni. În ce privește planul conținutului fictiv, descrierea acestei duble naturi este facilitată de existența unor distincții terminologice tradiționale, precum cea între
by Cecilia Maticiuc [Corola-publishinghouse/Science/1022_a_2530]
-
narațiuni. În ce privește planul conținutului fictiv, descrierea acestei duble naturi este facilitată de existența unor distincții terminologice tradiționale, precum cea între persoană și personaj, istorie și narațiune, material și construcție sau arhitectonică. În textul narativ, aceste manifestări ale dublei naturi a ficțiunii nu sunt limitate doar la istorie, ci vizează și narațiunea acestei istorii (narația)64. În ce privește planul narațiunii, manifestarea cea mai evidentă a dublei naturi a ficțiunii constă în caracterul paradoxal al statutului enunțurilor ficționale. Frazele care în realitate sunt enunțuri
by Cecilia Maticiuc [Corola-publishinghouse/Science/1022_a_2530]
-
material și construcție sau arhitectonică. În textul narativ, aceste manifestări ale dublei naturi a ficțiunii nu sunt limitate doar la istorie, ci vizează și narațiunea acestei istorii (narația)64. În ce privește planul narațiunii, manifestarea cea mai evidentă a dublei naturi a ficțiunii constă în caracterul paradoxal al statutului enunțurilor ficționale. Frazele care în realitate sunt enunțuri ficționale lipsite de valoarea de adevăr funcționează în interiorul ficțiunii ca afirmații adevărate sau false (sunt în mod real imaginate de autor și în mod fictiv afirmate
by Cecilia Maticiuc [Corola-publishinghouse/Science/1022_a_2530]
-
și narațiunea acestei istorii (narația)64. În ce privește planul narațiunii, manifestarea cea mai evidentă a dublei naturi a ficțiunii constă în caracterul paradoxal al statutului enunțurilor ficționale. Frazele care în realitate sunt enunțuri ficționale lipsite de valoarea de adevăr funcționează în interiorul ficțiunii ca afirmații adevărate sau false (sunt în mod real imaginate de autor și în mod fictiv afirmate de un personaj). Acestei duble naturi îi corespunde o dublă atitudine la cititorul care, referitor la subiectul ficțiunii, adoptă simultan două perspective reciproc
by Cecilia Maticiuc [Corola-publishinghouse/Science/1022_a_2530]
-
valoarea de adevăr funcționează în interiorul ficțiunii ca afirmații adevărate sau false (sunt în mod real imaginate de autor și în mod fictiv afirmate de un personaj). Acestei duble naturi îi corespunde o dublă atitudine la cititorul care, referitor la subiectul ficțiunii, adoptă simultan două perspective reciproc exclusive: în perspectivă externă, cititorul apreciază ficțiunea drept operă a autorului, iar în perspectivă internă, cititorul participă el însuși la ficțiune, imaginându-și că citește o narațiune mai mult sau mai puțin veridică produsă de
by Cecilia Maticiuc [Corola-publishinghouse/Science/1022_a_2530]
-
în mod real imaginate de autor și în mod fictiv afirmate de un personaj). Acestei duble naturi îi corespunde o dublă atitudine la cititorul care, referitor la subiectul ficțiunii, adoptă simultan două perspective reciproc exclusive: în perspectivă externă, cititorul apreciază ficțiunea drept operă a autorului, iar în perspectivă internă, cititorul participă el însuși la ficțiune, imaginându-și că citește o narațiune mai mult sau mai puțin veridică produsă de naratorul fictiv. Ficțiunea contribuie în mod pregnant la potențialul artistic al romanului
by Cecilia Maticiuc [Corola-publishinghouse/Science/1022_a_2530]
-
Acestei duble naturi îi corespunde o dublă atitudine la cititorul care, referitor la subiectul ficțiunii, adoptă simultan două perspective reciproc exclusive: în perspectivă externă, cititorul apreciază ficțiunea drept operă a autorului, iar în perspectivă internă, cititorul participă el însuși la ficțiune, imaginându-și că citește o narațiune mai mult sau mai puțin veridică produsă de naratorul fictiv. Ficțiunea contribuie în mod pregnant la potențialul artistic al romanului, cerând de la cititor un dublu angajament care nu are nici un echivalent în lectura povestirii
by Cecilia Maticiuc [Corola-publishinghouse/Science/1022_a_2530]
-
două perspective reciproc exclusive: în perspectivă externă, cititorul apreciază ficțiunea drept operă a autorului, iar în perspectivă internă, cititorul participă el însuși la ficțiune, imaginându-și că citește o narațiune mai mult sau mai puțin veridică produsă de naratorul fictiv. Ficțiunea contribuie în mod pregnant la potențialul artistic al romanului, cerând de la cititor un dublu angajament care nu are nici un echivalent în lectura povestirii factuale. O parte importantă a plăcerii estetice pe care o procură lectura unui roman provine exact din
by Cecilia Maticiuc [Corola-publishinghouse/Science/1022_a_2530]