9,442 matches
-
În ce privește problematica personajului de roman în raport cu realitatea extraliterară, teoreticienii insistă asupra ideii că reprezentarea unui individ este realizarea imaginară a unei "ființe de hârtie", și nu manifestarea adevărată a unei persoane. Într-adevăr, oricât de veridică ar fi, în planul ficțiunii, imaginea unei persoane reale, ea rămâne o reprezentare ficțională inevitabil modificată. Acest capitol este consacrat personajului istoric, definit drept personaj referențial, care trimite la realitatea extratextuală (contextul social sau istoric) și la o persoană. Acest personaj este menit să ajute
by Cecilia Maticiuc [Corola-publishinghouse/Science/1022_a_2530]
-
persoane reale, ea rămâne o reprezentare ficțională inevitabil modificată. Acest capitol este consacrat personajului istoric, definit drept personaj referențial, care trimite la realitatea extratextuală (contextul social sau istoric) și la o persoană. Acest personaj este menit să ajute la ancorarea ficțiunii în real și asigură ceea ce Roland Barthes numește "efect de real". Conotând realul, numele personajelor istorice indică epoca în timpul căreia se derulează evenimentele ficțiunii. Această modalitate de a proceda permite integrarea în ficțiune a momentelor cheie ale istoriei. Primul cerc
by Cecilia Maticiuc [Corola-publishinghouse/Science/1022_a_2530]
-
contextul social sau istoric) și la o persoană. Acest personaj este menit să ajute la ancorarea ficțiunii în real și asigură ceea ce Roland Barthes numește "efect de real". Conotând realul, numele personajelor istorice indică epoca în timpul căreia se derulează evenimentele ficțiunii. Această modalitate de a proceda permite integrarea în ficțiune a momentelor cheie ale istoriei. Primul cerc este romanul soljenițian în care apare imaginea explicită a celor care dețineau puterea politică în Uniunea Sovietică, la jumătatea secolului al XX-lea. Liderul
by Cecilia Maticiuc [Corola-publishinghouse/Science/1022_a_2530]
-
personaj este menit să ajute la ancorarea ficțiunii în real și asigură ceea ce Roland Barthes numește "efect de real". Conotând realul, numele personajelor istorice indică epoca în timpul căreia se derulează evenimentele ficțiunii. Această modalitate de a proceda permite integrarea în ficțiune a momentelor cheie ale istoriei. Primul cerc este romanul soljenițian în care apare imaginea explicită a celor care dețineau puterea politică în Uniunea Sovietică, la jumătatea secolului al XX-lea. Liderul comunist Iosif Visarionovici Stalin este transformat aici într-un
by Cecilia Maticiuc [Corola-publishinghouse/Science/1022_a_2530]
-
liderului comunist. Stalin apare în capitolul " Schița unei vieți ilustre" în ipostaza de cititor al propriei biografii, în care îi sunt lăudate calitățile și meritele. În această secvență, Soljenițîn demască falsitatea biografiei respective prin juxtapunerea elementului real (textul biografiei) cu ficțiunea (gândurile lui Stalin prilejuite de frazele citite). Stalin, care se vrea adulat în permanență, arată o satisfacție demnă în timp ce își citește biografia. El nu are calitățile proclamate de respectiva broșură, dar încearcă să se convingă pe sine că cele scrise
by Cecilia Maticiuc [Corola-publishinghouse/Science/1022_a_2530]
-
poate cunoaște cu certitudine. Contemporanii lui Soljenițîn erau încă prea legați de realitatea extratextuală pentru a accepta cu seninătate realitatea ficțională. Soljenițîn refuză aceste modificări, iar motivația lui este importantă pentru înțelegerea raportului care se stabilește între realitatea istorică și ficțiune în scrierile-document ale prozatorului rus: Stalin n-are decât să culeagă roadele secretomaniei pe care a semănat-o. A trăit în taină de-acum oricine are dreptul să scrie despre el așa cum îi sugerează imaginația. Acesta este dreptul și aceasta
by Cecilia Maticiuc [Corola-publishinghouse/Science/1022_a_2530]
-
în discurs, personajul constituie o sumă de componente eterogene (nume, identitate stilistică a discursului propriu, fragmente descriptive, prezentarea efectuată de instanța discursului, auctorială sau narativă), fără a se limita la nici unul dintre ele. De aceea, personajul literar, componentă a lumii ficțiunii, are capacitatea de a organiza, în jurul său, întreaga structură a operei în care apare, iar acest lucru este făcut, într-o mare măsură, prin discursul propriu. Pe scara discursului, alegerea unui anumit subiect, făcută de locutor, indică preferințe care trimit
by Cecilia Maticiuc [Corola-publishinghouse/Science/1022_a_2530]
-
Anatomia criticii, traducere de Domnica Sterian și Mihai Spăriosu, prefață de Vera Călin, Univers, București, 1972. Gasparini, Philippe, Est-il je? Roman autobiographique et autofiction, Seuil, Paris, 2004. Genette, Gérard, Discours du récit, Seuil, Paris, 2007. Genette, Gérard, Introducere în arhitext. Ficțiune și dicțiune, traducere și prefață de Ion Pop, Univers, București, 1994. Genette, Gérard, Figuri, selecție, traducere și prefață de Angela Ion și Irina Mavrodin, Univers, București, 1978. Гинзбург, Лидия, О литературном герое, Издательство Советский писатель, 1979. Hamburger, Käte, Logique des
by Cecilia Maticiuc [Corola-publishinghouse/Science/1022_a_2530]
-
și raționalitate, Polirom, Iași, 2006, pp. 390-391. 38 Ibidem, pp. 391-392. 39 Pentru G. Genette, criteriul de deosebire a tipului de text (factual sau ficțional) este "statutul oficial al textului și orizontul său de lectură" (G. Genette, Introducere în arhitext. Ficțiune și dicțiune, traducere și prefață de Ion Pop, Univers, București, 1994, p. 136). 40 P. Cornea, Interpretare și raționalitate, ed. cit., p. 392. 41 Gérard Genette și Paul Ricoeur în spațiul francez, Dorrit Cohn în spațiul englez sunt doar câțiva
by Cecilia Maticiuc [Corola-publishinghouse/Science/1022_a_2530]
-
pact de referențialitate, se pune problema terminologiei, așa cum se întâmplă în cazul oricărei chestiuni aflate la începutul abordării sistematice. Pentru acest ansamblu de texte, G. Genette a propus termenul "povestire factuală" ("récit factuel"), chiar dacă adjectivul "factual" nu este ireproșabil, deoarece ficțiunea constă, și ea, într-o înlănțuire de fapte. Poeticianul francez a ales acest termen pentru a evita recursul sistematic la locuțiuni negative (non-ficțiune, non-ficțional) care reflectă și perpetuează privilegiul scrierilor ficționale (G. Genette, op. cit., p. 135). Nici sintagma "texte referențiale
by Cecilia Maticiuc [Corola-publishinghouse/Science/1022_a_2530]
-
înlănțuire de fapte. Poeticianul francez a ales acest termen pentru a evita recursul sistematic la locuțiuni negative (non-ficțiune, non-ficțional) care reflectă și perpetuează privilegiul scrierilor ficționale (G. Genette, op. cit., p. 135). Nici sintagma "texte referențiale" nu este de necontestat, deoarece ficțiunea este, de asemenea, susceptibilă de a se referi la lumea reală, cu procedee specifice. Așadar, problema rămâne în mare parte deschisă. 43 P. Cornea, Introducere în teoria lecturii, ed. cit., p. 52. 44 Alte accepții ale acestui termen sunt: ficțiunea
by Cecilia Maticiuc [Corola-publishinghouse/Science/1022_a_2530]
-
ficțiunea este, de asemenea, susceptibilă de a se referi la lumea reală, cu procedee specifice. Așadar, problema rămâne în mare parte deschisă. 43 P. Cornea, Introducere în teoria lecturii, ed. cit., p. 52. 44 Alte accepții ale acestui termen sunt: ficțiunea ca non-adevăr (minciună), ficțiunea ca abstracțiune conceptuală (în filosofie), ficțiunea echivalentă cu literatură, ficțiunea echivalentă cu povestirea. În ultimele decenii, aplicarea termenului la discursul narativ în general (istoric, jurnalistic sau autobiografic) în același timp cu aplicarea la discursul imaginativ a
by Cecilia Maticiuc [Corola-publishinghouse/Science/1022_a_2530]
-
susceptibilă de a se referi la lumea reală, cu procedee specifice. Așadar, problema rămâne în mare parte deschisă. 43 P. Cornea, Introducere în teoria lecturii, ed. cit., p. 52. 44 Alte accepții ale acestui termen sunt: ficțiunea ca non-adevăr (minciună), ficțiunea ca abstracțiune conceptuală (în filosofie), ficțiunea echivalentă cu literatură, ficțiunea echivalentă cu povestirea. În ultimele decenii, aplicarea termenului la discursul narativ în general (istoric, jurnalistic sau autobiografic) în același timp cu aplicarea la discursul imaginativ a constituit folosirea cea mai
by Cecilia Maticiuc [Corola-publishinghouse/Science/1022_a_2530]
-
lumea reală, cu procedee specifice. Așadar, problema rămâne în mare parte deschisă. 43 P. Cornea, Introducere în teoria lecturii, ed. cit., p. 52. 44 Alte accepții ale acestui termen sunt: ficțiunea ca non-adevăr (minciună), ficțiunea ca abstracțiune conceptuală (în filosofie), ficțiunea echivalentă cu literatură, ficțiunea echivalentă cu povestirea. În ultimele decenii, aplicarea termenului la discursul narativ în general (istoric, jurnalistic sau autobiografic) în același timp cu aplicarea la discursul imaginativ a constituit folosirea cea mai răspândită și cea mai problematică a
by Cecilia Maticiuc [Corola-publishinghouse/Science/1022_a_2530]
-
specifice. Așadar, problema rămâne în mare parte deschisă. 43 P. Cornea, Introducere în teoria lecturii, ed. cit., p. 52. 44 Alte accepții ale acestui termen sunt: ficțiunea ca non-adevăr (minciună), ficțiunea ca abstracțiune conceptuală (în filosofie), ficțiunea echivalentă cu literatură, ficțiunea echivalentă cu povestirea. În ultimele decenii, aplicarea termenului la discursul narativ în general (istoric, jurnalistic sau autobiografic) în același timp cu aplicarea la discursul imaginativ a constituit folosirea cea mai răspândită și cea mai problematică a termenului "ficțiune" (Vezi Dorrit
by Cecilia Maticiuc [Corola-publishinghouse/Science/1022_a_2530]
-
cu literatură, ficțiunea echivalentă cu povestirea. În ultimele decenii, aplicarea termenului la discursul narativ în general (istoric, jurnalistic sau autobiografic) în același timp cu aplicarea la discursul imaginativ a constituit folosirea cea mai răspândită și cea mai problematică a termenului "ficțiune" (Vezi Dorrit Cohn, Le propre de la fiction, Seuil, Paris, 2001, p. 22). Paul Ricoeur este împotriva înțelegerii globalizante a termenului "ficțiune" înțeles ca sinonim pentru povestire în general și se pronunță în favoarea sensului restrâns de povestire non-referențială, pentru că realizarea proprie
by Cecilia Maticiuc [Corola-publishinghouse/Science/1022_a_2530]
-
același timp cu aplicarea la discursul imaginativ a constituit folosirea cea mai răspândită și cea mai problematică a termenului "ficțiune" (Vezi Dorrit Cohn, Le propre de la fiction, Seuil, Paris, 2001, p. 22). Paul Ricoeur este împotriva înțelegerii globalizante a termenului "ficțiune" înțeles ca sinonim pentru povestire în general și se pronunță în favoarea sensului restrâns de povestire non-referențială, pentru că realizarea proprie povestirii literare, care creează "lumi imaginare", este străină povestirii istorice. (Vezi Paul Ricoeur, Temps et récit, tome I, Seuil, Paris, 1983
by Cecilia Maticiuc [Corola-publishinghouse/Science/1022_a_2530]
-
danezului J-A. Olsen, L'Esprit du roman. Œuvre, fiction et récit, Berne, Peter Lang, 2004. 64 Fictivitatea narațiunii este o componentă foarte importantă a ficționalității, alături de fictivitatea întâmplării, așa cum precizează și G. Genette (vezi G. Genette, Introducere în arhitext. Ficțiune și dicțiune, traducere și prefață de Ion Pop, Univers, București, 1994, p. 148). 65 Vezi Carole Dornier, "Toutes les histoires sont-elles des fictions?", în Carole Dornier et Renaud Dulong (eds.), Esthétique du témoignage (actes du colloque 18-21 mars 2004, Caen
by Cecilia Maticiuc [Corola-publishinghouse/Science/1022_a_2530]
-
p. 28). 74 V. Șklovski, "Arta ca procedeu", în Teoria limbajului poetic. Școala filologică rusă, antologie, traducere, studiu introductiv, note biobibliografice și bibliografie critică selectivă de Livia Cotorcea, Editura Universității "Al.I. Cuza", Iași, 1994, p. 48. 75 Gérard Genette, Ficțiune și dicțiune, ed. cit., p. 105. 76 I.N. Tînianov, "Despre evoluția literară", în Ce este literatura? Școala formală rusă, antologie și prefață de Mihai Pop, note biobibliografice și indici de N. Iliescu și N. Roșianu, Univers, București, 1983, p. 594
by Cecilia Maticiuc [Corola-publishinghouse/Science/1022_a_2530]
-
doilea (1963) și Dreptul la dragoste (1968), respectarea prescripțiilor fiind aici oarecum estompată. Scrieri mai puțin alterate de tezele ideologiei oficiale sunt cele de inspirație istorică. În romanul Plângerea lui Dracula (1977), printr-o ingenioasă armonizare a documentelor istorice cu ficțiunea, autorul reconstituie destinul dramatic al lui Vlad Țepeș înfățișându-l în închisoare, unde voievodul își rememorează domnia și își lămurește sieși gândul care l-a călăuzit. Scris cu destulă sobrietate este și Romanul nopții de februarie (Plângerea Domnului Alexandru) (1984
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/287791_a_289120]
-
era marcată doar de povești triste. Am trăit din plin și momente interesante, bogate din punct de vedere emoțional, cu trăiri mult mai intense decît cele oferite de celebrul Loz în plic. Povestirea "Comoara satanei" (p. 59) nu-i o ficțiune. Și acum am certitudinea că această comoară există. Eforturile mele, soldate cu eșecuri succesive, mi-au înfrumusețat viața de copil fără bucurii, blamat și marginalizat de un regim cu oameni odioși. Am înțeles de timpuriu că fiecare om are o
[Corola-publishinghouse/Memoirs/1487_a_2785]
-
se poate exercita decît povestind cum se produce istoria." Astfel este, într-adevăr, "primul raport al practicii umane". Dar această practică, în viziunea sa, poate să ajungă în impas din cauza mijloacelor sale. Este o istorisire pur și simplu. Fără îndoială, ficțiunea narativă produce alte fapte, cum s-a întîmplat de exemplu cu scrisoarea din Ems scrisă de Bismarck, care permite declanșarea războiului franco-german din 1870, sau, și mai grăitor, cu "romanul istoric" al lui Mably, care, suprapunînd istoria francilor și pe
by Régis Debray [Corola-publishinghouse/Science/1031_a_2539]
-
baza pentru vindecarea spiritului, vectorii salvării (și în imediata apropiere, cei ai lansării). Monoteism biblic, socialism proletar, democrație liberală, Europa unită, solidaritate creștină, esperanto informatic, credo ecologic etc. Să luăm de pildă, toate succesele de nume și de librărie, în afara ficțiunii, și de 50 ani încoace, de la Alexis Carrel pînă la Rika Zaraï trecînd prin Lacan, Girard, Garaudy etc. Nu eu fac acest amalgam odios. Articulația consolării narcisiste le-a făcut un plan de expunere comun: 1) Merge foarte prost: constatare
by Régis Debray [Corola-publishinghouse/Science/1031_a_2539]
-
7-9 pe Europa 1, de exemplu, nu e același lucru cu intervalul 14-17). De asemenea, televiziunea oferă aceeași viziune asupra lumii, aceleași imagini ale lumii exterioare, același acces la lumea largă țăranului și burghezului. Ea așază lumea într-o vitrină, ficțiune agreabilă, dar, odată cu televiziunea generalistă a vechii epoci, dispare Hermès aflat într-o parte și Prețul unic în cealaltă: spectacolul este pentru toți același și la același preț. Să le reamintim utopiștilor de la Telecom că dacă transmisia hertziană a imaginilor
by Régis Debray [Corola-publishinghouse/Science/1031_a_2539]
-
Cele două se argumentează și se comunică. Descrierea Noii Ordini va însemna descrierea oscilării între uluire și precauție. Între rezultatele teledetecției spațiale (ca superpoziționare a imaginilor pancromatice multitemporale, care restituie concretul unui teren în evoluție pe o hartă fixă) și "ficțiunea totală" provocată de falsa realitate televizată (triumf inversat al simulacrului și al manipulării, narcisism tehnic și moral, pierdere a întregului și a timpului...). Ar fi păcat să oprești pendulul din mișcarea sa. Să respecți ambiguitatea progresului tehnic înseamnă să practici
by Régis Debray [Corola-publishinghouse/Science/1031_a_2539]