5,121 matches
-
mai mărunt lucru pe care l-am putea spune. Recunosc că nu mi-aș fi asumat riscul deloc mic, de altfel de a rupe tăcerea dacă n-aș fi observat că doar în Franța Le Bon era pus la index. Gînditori germani de prim rang, antinaziști notorii Broch, Schumpeter, Adorno se referă fără prejudecăți la el cînd încearcă să înțeleagă și să combată fenomenul totalitar. Adorno merge pînă la a denunța prea exclusiva asociere a psihologiei mulțimilor de fascism, considerînd-o un
Epoca maselor: tratat istoric asupra psihologiei maselor by Serge Moscovici [Corola-publishinghouse/Science/1426_a_2668]
-
îl califică drept nebun monoideic. Numai că tocmai acest nebun a dus pe culmile puterii o țară care adăpostea cele mai luminate spirite, stăpîni ai științei, artei și tehnicii secolului nostru. Un popor care a dat lumii cei mai influenți gînditori ai socialismului. Cînd spun popor, am în vedere și masele de muncitori, deși nu ele i-au furnizat grosul trupelor și al electoratului. Aceste exemple ilustrează foarte bine ceea ce spunea Le Bon despre conducători: "Sînt prea puțin clarvăzători, și nici
Epoca maselor: tratat istoric asupra psihologiei maselor by Serge Moscovici [Corola-publishinghouse/Science/1426_a_2668]
-
imitație, la Freud se cheamă identificare, și în multe privințe ideile lui Freud par a fi cele ale lui Tarde traduse în concepte analitice"344. Lucru perfect adevărat atît în general, cît și în cele mai mici detalii. Cei trei gînditori au contribuit, fiecare în felul lui, la descrierea aceleiași clase de fenomene. Fiecare dintre ei a încercat să afle un loc rațional unui sistem de concepte și cercetării unor cauze a căror cunoaștere ar fi dus la întărirea conturului unei
Epoca maselor: tratat istoric asupra psihologiei maselor by Serge Moscovici [Corola-publishinghouse/Science/1426_a_2668]
-
crizelor politicii și ale culturii. Scrierile și activitățile lor dovedesc că psihanaliza este interesată de fenomenele de mulțime și nu poate fi în nici un chip închisă într-un domeniu strict clinic. Departe de Europa, în America, și în Anglia chiar, gînditorii își permit să nu dea atenție unor astfel de fenomene. Dar în Germania, într-o Austrie aflată la porțile unui regim socialist, distanța dispare 363. Nu numai că revoluția a eșuat, dar și anti-revoluția era pe cale să cunoască aceeași soartă
Epoca maselor: tratat istoric asupra psihologiei maselor by Serge Moscovici [Corola-publishinghouse/Science/1426_a_2668]
-
aceea a francezului. O dată stabilită asemănarea, se cade să adăugăm că afirmațiile lui Le Bon nu sînt în întregime originale. Cu mult înaintea lui, astfel de idei au fost afirmate de o serie de oameni de stat, de poeți și gînditori. Dar asta o știam. Numai că a-i reproșa cuiva că nu a avut cel dintîi o idee ori alta nu-i cîtuși de puțin un demers prea original. Această banală metodă de denigare a fost utilizată împotriva mai tuturor
Epoca maselor: tratat istoric asupra psihologiei maselor by Serge Moscovici [Corola-publishinghouse/Science/1426_a_2668]
-
și nimeni să li se poată împotrivi. Așa se explică și regresiunea intelectuală, și exagerarea afectivă, în amănunt descrise mai sus. În sfîrșit, ultimul dezacord poate fi ușor pus în evidență dacă ne gîndim la părerile preconcepute ale celor doi gînditori. În multe privințe, Le Bon este considerat psihologul mulțimilor care a insistat cel mai mult asupra rolului conducătorului și l-a descris cu cel mai mare lux de amănunte. I-a dedicat, acestuia din urmă, capitole întregi din scrierile sale
Epoca maselor: tratat istoric asupra psihologiei maselor by Serge Moscovici [Corola-publishinghouse/Science/1426_a_2668]
-
psihologiei colective. Nu are deloc intenția să dea înapoi în fața opoziției pe care se așteaptă să o întîmpine. Nu mai acceptă nici compromisurile îndoielnice, refuzînd să înlocuiască vorbele sincere și brutale cu termenii uscați sau distinși. Aceasta e atitudinea altor gînditori care evită cuvintele proprii și îl sfătuiesc să procedeze la fel: "Eu însumi aș fi putut proceda astfel dintru început, comentează psihanalistul, fapt ce m-ar fi scutit de multe obiecții. Dar nu am făcut-o pentru că nu îmi place
Epoca maselor: tratat istoric asupra psihologiei maselor by Serge Moscovici [Corola-publishinghouse/Science/1426_a_2668]
-
o religie. Avem de a face cu un paradox. Sub influența științei, oamenii au întors spatele religiei exact în momentul în care demiurgul politic nu mai poate, practic deloc, să-și adune partizani prin mijloace științifice și raționale. Ceea ce Gramsci, gînditor marxist, dacă așa ceva există, rezumă astfel: "O parte importantă a Principelui modern va trebui să fie consacrată problemei unei reforme intelectuale sau morale, adică problema religioasă sau a unei concepții despre viață"534. Evident, masele nu pot trăi sub un
Epoca maselor: tratat istoric asupra psihologiei maselor by Serge Moscovici [Corola-publishinghouse/Science/1426_a_2668]
-
și înaltă stimă pentru unul dintre cele mai originale spirite ale epocii noastre" (La liberté, 1 mai 1931). 101R.A. Nye, op. cit., p. 3. 102J. Schumpeter, Capitalisme, socialisme et démocratie, Payot, Paris, 1961, p. 386. 103 Le Bon este un gînditor mai puțin respectabil decît Max Weber, dar pozițiile lor politice sînt apropiate. Naționalismul, încrederea lor în importanța conducătorului, descrierea dată de ei naturii conducătorilor și maselor au multe puncte comune. Uneori, ai impresia că afirmații ale sociologului german despre autoritatea
Epoca maselor: tratat istoric asupra psihologiei maselor by Serge Moscovici [Corola-publishinghouse/Science/1426_a_2668]
-
neplăcute și de a le spune ca atare sau acela de a căuta soluții alinătoare pentru probleme de multe ori insolubile și care hărțuiesc omenirea de veacuri. Adică ne rămîne de aflat dacă savantul trebuie să se comporte ca un gînditor autentic sau ca un preot. T.W. Adorno, op. cit., p. 36. 353 C. Shorske, "Politics, and Patricide in Freud's Interpretation of Dreams", in American Historical Review, 1973, p. 328-347. 354 E. Fromm, The Dogma of Crist, Anchor, New York, 1962
Epoca maselor: tratat istoric asupra psihologiei maselor by Serge Moscovici [Corola-publishinghouse/Science/1426_a_2668]
-
-l ilustreze numeroși autori, îndeosebi urmând exemplul lui Félix Bodin (1833). Secolul al XIX-lea asistă și la apariția noilor teorii, cum ar fi cele pe care le prezintă Louis de Saint-Simon în Le Système industriel ⁄ Sistemul industrial (1820-1822). Acest gânditor își imaginează că poate oferi puterea de a conduce societatea marilor industriași și inginerilor, într-un simulacru de tehnocrație. Se inspiră din filosofi cum ar fi Auguste Comte, care inventează o știință nouă, sociologia, având drept scop studiul societăților percepute
by Roger Bozzetto [Corola-publishinghouse/Science/946_a_2454]
-
Second Life, nu sunt exemple ale acestei porozități între realitatea cotidiană și lumea virtuală, în care se poate trăi sub masca unui avatar, putând interveni, comercial, în lumea empirică cotidiană din lumea virtuală a jocului. 79 Autorii cyberpunk prevăd axiomele gânditorilor realității "postumane". Vezi Rémi Sussan, Les utopies posthumaines, Omniscience, 2006. 80 Publicată în revista Omni în 1981, ecranizată de Robert Longo în 1995, în rolul principal Keanu Reeves (LT). 81 Ed. RAO, 1998, tr. Mihai Dan Pavelescu (LT). 82 Însuși
by Roger Bozzetto [Corola-publishinghouse/Science/946_a_2454]
-
de vedere istoria îi apare ca o inestimabilă valoare, cunoașterea ei trebuind să constituie o preocupare esențială. Dacă însă, în ansamblul său, istoria are un interes general pentru fiecare popor în parte importanța maximă prezintă istoria națională. Această credință comună gânditorilor pașoptiști trebuie pusă, în legătură cu cerințele epocii, cu climatul romantic al vremii. Originile ei pot fi puse în legătură cu renovarea modalității de considerare a trecutului de către umanism, curent strâns legat de cultivarea istoriei naționale. La cărturarii noștri din secolul al XVII lea
MIHAIL KOGĂLNICEANU ŞI INDEPENDENȚA ROMÂNIEI ÎN ISTORIOGRAFIA ROMÂNEASCĂ by Mihaela Strungaru-Voloc () [Corola-publishinghouse/Science/1609_a_3012]
-
o vreme când Valahia și Moldova, deși de sute de ani puse de bună voie voie sub suzeranitatea Înaltei Porți, purtau încă mai toate libertățile ce le fuseseră asiguraete prin “tratatele” lui Mircea și al lui Bogdan. În concepția marelui gânditor, independența nu exclude recunoștința, dar nu față de orice altă națiune. “ Recunoștință poporului român poate dar simți, însă numai pentru acea nație care și-ar întrebuința influența și armele spre apărarea neatârnării, libertății și driturilor sale, pentru ca sub scutul acestora să
MIHAIL KOGĂLNICEANU ŞI INDEPENDENȚA ROMÂNIEI ÎN ISTORIOGRAFIA ROMÂNEASCĂ by Mihaela Strungaru-Voloc () [Corola-publishinghouse/Science/1609_a_3012]
-
cerem de la dreptatea providențială a Europei că existența națională și neatârnarea să ni se respecte „ precum în drit asămene și în faptă”, și atunci patria noastră singură va dovedi că știe a răspunde la așteptările marilor puteri. După cum demonstra eminentul gânditor, nici din tratatele anterioare cu Poarta, nu lipseau normele prin care se consemna neatârnarea, autonomia. Ridicându-se cu hotărâre împotriva încălcărilor independenței Principatelor Române, Mihail Kogălniceanu, demonstra cu forța de convingere a faptelor că: a. neatârnarea țării este premisa majoră
MIHAIL KOGĂLNICEANU ŞI INDEPENDENȚA ROMÂNIEI ÎN ISTORIOGRAFIA ROMÂNEASCĂ by Mihaela Strungaru-Voloc () [Corola-publishinghouse/Science/1609_a_3012]
-
vibrație simpatetică, o iubire intelectuală ce nu exclude sesizarea unor contradicții, inconsecvențe, imprecizii și, nu în ultimul rând, rezerva față de terminologia excesiv poetizantă. De altfel, exegeta opinează că Blaga nu a construit un sistem filosofic, integrându-se mai curând categoriei gânditorilor „cu intuiții geniale și cu darul creației verbale cuceritoare”, cum au fost Pascal, Nietzsche, Kierkegaard ș.a. Două cărți publicate de Ș. după 1989 aparțin genului memorialistic. În O viață-n bucăți (1992), rememorare autobiografică, dar și evocare a unor ambianțe
Dicționarul General al Literaturii Române () [Corola-publishinghouse/Science/289792_a_291121]
-
cenzor, public). Afli cum se susține o corespondență și nu una cu te miri cine, ci cu aleg doar un nume marele filosof și scriitor Gary Sîrbu! E turburător epistolarul parțial publicat de Vetuța, emoționant la culme! Pe nedrept persecutatul gînditor (căruia am avut și eu onoarea să-i montez, în 1981, Arca bunei speranțe) l-am găsit atît de vulnerabil în această confesiune repetată, atît de cald și trist, atît de neiertat de regrete... ("Nu am timp, draga mea, îmi
[Corola-publishinghouse/Science/1463_a_2761]
-
lui este prezența simultană a unei subtile și călite conștiințe critice, atentă la criteriile istorice și la spaima devenirii, la fantezia mitică pătrunsă de sentimentul unității imuabile a ființei". Tommaso Campanella nu este mai puțin mare ca poet decât ca gânditor. Poezia sa este adesea concepută ca instrument de transpunere în versuri a unor concepte filosofice și este atât de intensă încât face din el, conform majorității criticilor, cel mai mare liric italian al secolului XVII. Asor Rosa și Firpo nu
by Dante Maffìa [Corola-publishinghouse/Science/1046_a_2554]
-
ar putea să accepte că lumea fizică și lumea metafizică nu numai că există, ci chiar dialoghează între ele, spre beneficiul amândurora, s-ar fi liniștit. Dar mă tem că va mai trece mult timp până a fi recunoscut ca gânditor de valoare; se vede că așa e scris în cartea Cerului. Cât de bine se exprima Cardinalul! Și dacă în spatele cuvintelor lui se ascundea vreo ticăloșie? Tommaso tremura numai gândindu-se la cum este legat și târât la Napoli sau
by Dante Maffìa [Corola-publishinghouse/Science/1046_a_2554]
-
intre în conflict cu statul decât să se desolidarizeze de națiune. Problema raportului dintre Ortodoxie și naționalism a născut numeroase polemici în perioada interbelică, care au condus la o inflamare a spațiului intelectual. Ne rezumăm la discuția dintre Radu Dragnea, "gânditor de calitate și autor al unor substanțiale cercetări asupra culturii române" și Nae Ionescu, cu atât mai mult cu cât Profesorul de logică și metafizică de la Universitatea din București reușește să lămurească această chestiune printr-o argumentație solidă, axată pe
Biserica şi elitele intelectuale interbelice by Constantin Mihai [Corola-publishinghouse/Science/898_a_2406]
-
N. Popescu. Structura revistei este gândită în detaliu de Nae Ionescu, ea cuprinzând o paletă largă a problematicii creștine răsăritene și incluzând specialiști recunoscuți ai teologiei ortodoxe interbelice, foști profesori ai filosofului român, din perioada sejurului său doctoral din Germania, gânditori rafinați cu care acesta împărtășea afinități elective profunde, precum și discipoli ai săi. Primul număr al revistei care apare în primăvara anului 1928 (aprilie), este organizat pe secțiuni compozite de studii intitulate: La vie religieuse en Roumanie; La vie religieuse en
Biserica şi elitele intelectuale interbelice by Constantin Mihai [Corola-publishinghouse/Science/898_a_2406]
-
spiritul, alterând posibilitatea de a lua contact cu realitatea. În perioada interbelică circulau o serie de asemenea topoi: "Biserica ne-a salvat naționalitatea"; "Statul uită că este un stat național și, ca atare, trebuie să proteguiască Biserica" etc. Konstantin Leontiev, gânditor rus, apropiat lui Dostoievski, retras definitiv la Mânăstirea Optina, remarca faptul că în Grecia modernă Ortodoxia este cu mult mai consistentă și mai ancorată în spațiul rural decât în mediul urban, dominat de un fel de raționalism superficial, în defavoarea vechii
Biserica şi elitele intelectuale interbelice by Constantin Mihai [Corola-publishinghouse/Science/898_a_2406]
-
spațiul rural decât în mediul urban, dominat de un fel de raționalism superficial, în defavoarea vechii tradiții culte teologice. Această observație se poate extinde asupra tuturor țărilor ortodoxe, cu excepția, poate, a Rusiei dinainte de Primul Război Mondial. Explicația acestui fapt constatat de gânditorul rus este una aparent simplă: dezvoltarea ideii moderne de stat și de națiune se află la originea acestei transformări. Nae Ionescu demontează falsitatea acestor formule-stereotip care nu provoacă decât grave deservicii clarificării conceptuale a termenilor de Biserică și națiune, mai
Biserica şi elitele intelectuale interbelice by Constantin Mihai [Corola-publishinghouse/Science/898_a_2406]
-
și tipul antropologic religios, dominat de logica Adevărului Revelat, Unic, vehiculat de dogma creștină. În cadrul acestei dezbateri privind valoarea cunoașterii în plan religios se remarcă și Petre Țuțea, un alt reprezentant al elitei interbelice, preocupat de problematica ecleziologiei creștine. Potrivit gânditorului român, Biserica reprezintă spațiul sacru care definește profilul uman, practica liturgică fiind singura "scară către cer"1. Cu alte cuvinte, Ecclesia oferă identitate ontologică, substanță și devenire. Pendulând între calea Domnului (Bossuet) și cetatea lui Dumnezeu (Augustin), homo christianus aspiră
Biserica şi elitele intelectuale interbelice by Constantin Mihai [Corola-publishinghouse/Science/898_a_2406]
-
indistincțiile dintre exterior și interior și situând ființa în orizontul arhetipurilor. În plan uman, potrivit concepției lui Petre Țuțea, Realul nu se identifică cu obiectul cunoașterii fenomenalismul kantian, ficționalismul -, iar sub raport mistic, Realul echivalează cu Adevărul Unic. Iată de ce gânditorul român formulează o concluzie pertinentă: nu se poate niciodată gândi real fără termenii fundamentali: creație ex nihilo, ordine, ierarhie, vocație, revelație și finalitate ultimă. De aceea, un mistic este incapabil să cunoască din perspectiva materialistă, idealistă și criticistă, ci numai
Biserica şi elitele intelectuale interbelice by Constantin Mihai [Corola-publishinghouse/Science/898_a_2406]