45,986 matches
-
de cooperare. Mussolini era perfect conștient de slăbiciunea poziției lui. În octombrie 1939, el îi spunea lui Ciano: "Italienii ș...ț, după ce m-au auzit făcînd propagandă pentru război timp de optsprezece ani, nu pot înțelege cum pot deveni susținătorul păcii tocmai acum, cînd Europa este în flăcări."21 Italia nu era absolut deloc în măsură să se angajeze într-un război major după campania din Etiopia și intervenția în Războiul civil din Spania. Poziția de neutralitate nu putea fi totuși
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
Războiul civil din Spania. Poziția de neutralitate nu putea fi totuși menținută, deoarece, după retragerea rapidă a armatei franceze, exista posibilitatea ca războiul să se termine peste puțin timp. Dacă Italia nu acționa, ea putea primi puțin în momentul încheierii păcii. Mussolini a intrat deci în război la 10 iunie, după ce Franța fusese definitiv înfrîntă. Soldații italieni au intrat în luptă la 21 iunie, cu o zi înainte de semnarea armistițiului. Dorind să obțină cît mai mult de la vecina ei învinsă, Mussolini
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
Prima fricțiune notabilă a apărut în vara anului 1940. Se pare că prăbușirea bruscă a Franței a surprins guvernul sovietic, care, după cum am văzut, a acționat repede ca să obțină partea din pradă cuvenită prin învoială. Dacă Marea Britanie ar fi încheiat pacea, Uniunea Sovietică ar fi fost izolată. În plus, diplomații sovietici își exprimaseră limpede interesele în zona dunăreană și în Balcani. În perioada Dictatului de la Viena, Molotov a invocat faptul că nu existase un acord anterior și a afirmat că fusese
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
acord să nu pretindă trecerea trupelor ei pe teritoriul Iugoslaviei. În secțiunile secrete, Germania și Italia promiteau ca, în ciuda formulării articolului III, să nu-i ceară părții iugoslave să intre în război, dîndu-i-se asigurarea că țara va primi la încheierea păcii avantaje teritoriale, adică Salonicul. După anunțarea semnării acordului s-a produs o mare agitație în țară. Circulau zvonuri despre extinderea aranjamentelor secrete și despre obligațiile asumate. În noaptea de 27 martie, un grup de ofițeri condus de generalul Dušan Simović
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
ținut o cuvîntare în fața miniștrilor săi, în care "a evocat pagină cu pagină istoria sîrbilor. El a omagiat osemintele strămoșilor eroi militanți ai Serbiei, bătălia de la Kosovo, prinții legendari ai începuturilor Serbiei și lupta împotriva turcilor." Maček, care dorea menținerea păcii, a replicat, argumentînd că "sîrbii nu pot duce o politică națională sănătoasă prin stîrnirea unor emoții puternice."31 Cea mai mare parte a miniștrilor aveau o opinie asemănătoare; ei nu voiau să provoace un atac al Germaniei. În ciuda ezitărilor iugoslavilor
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
La 11 decembrie, celelalte membre importante ale Pactului Tripartit, Germania și Italia, au declarat război Statelor Unite. Aliații și sateliții Axei, România, Bulgaria, Slovacia, Ungaria și Croația le-au urmat curînd exemplul. Uniunea Sovietică și Japonia au rămas în stare de pace atît din cauza pactului de neutralitate încheiat în 1941, cît și din cauză că interesele fiecăreia erau reprezentate cel mai bine de un astfel de curs de acțiune. Chiar dacă fusese format un front alcătuit din Germania, Italia și Japonia împotriva Marii Britanii, a Statelor Unite
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
Nepregătită pentru astfel de evenimente, populația a fost cuprinsă de panică, iar viața de zi cu zi a fost paralizată. În momentul cînd au apărut primele semne că înfrîngerea Axei era inevitabilă, eforturile oficiale și neoficiale de încheiere a unei păci separate cu Puterile Aliate occidentale, care începuseră mai demult, s-au intensificat. Pe toată durata războiului, unii dintre români, care, ca și omologii lor din celelalte țări din tabăra Axei, aveau legături extinse în Europa Occidentală, au încercat să aranjeze
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
Această acțiune nu numai că ar fi servit ca obstacol în calea sovieticilor, dar ar fi împiedicat și ocuparea țării de către germani, cum se întîmplase în Italia după ce aceasta încheiase armistițiul. Puterile occidentale nu erau însă de acord cu o pace separată, informîndu-i pe partenerii sovietici asupra negocierilor de pace. Prima inițiativă semnificativă a românilor a avut loc în martie 1944, cînd prințul Barbu Știrbei a plecat la Cairo. Ulterior, în iulie, Maniu l-a trimis pe Constantin Vișoianu cu o
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
obstacol în calea sovieticilor, dar ar fi împiedicat și ocuparea țării de către germani, cum se întîmplase în Italia după ce aceasta încheiase armistițiul. Puterile occidentale nu erau însă de acord cu o pace separată, informîndu-i pe partenerii sovietici asupra negocierilor de pace. Prima inițiativă semnificativă a românilor a avut loc în martie 1944, cînd prințul Barbu Știrbei a plecat la Cairo. Ulterior, în iulie, Maniu l-a trimis pe Constantin Vișoianu cu o misiune similară. În aceste negocieri, cu care Uniunea Sovietică
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
de a intra în legătură cu oficialii Aliaților, conducătorii Bulgariei nu se bucurau de aceleași relații favorabile cu Occidentul ca vecinii ei de la nord. În plus, s-au ivit o serie de aspecte practice, în primul rînd probabilitatea ca, dacă bulgarii încheiau pacea, țara lor să fie ocupată de germani. Pe lîngă aceasta, majoritatea bulgarilor continuau să fie convinși că Tracia, Macedonia și Dobrogea le aparțineau de drept. Asemeni atitudinii conducătorilor României față de Basarabia și Bucovina, cea a liderilor bulgari era dominată de
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
erau acordate drepturi politice depline și o amnistiere referitoare la orice activități politice desfășurate anterior. Aceasta nu includea însă delictele de drept comun săvîrșite împotriva persoanelor și a proprietăților o distincție care avea să provoace ulterior apariția unor probleme majore. Pacea era restabilită, dar conflictele civile costaseră unsprezece mii de vieți și daune aduse proprietăților estimate la 250 de milioane de dolari. La încheierea celui de-al doilea război mondial, Grecia avea deci un guvern de coaliție bazat în mare parte
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
liberale a lui Wilson în domeniul afacerilor externe, acești oficiali se opuneau în general energic trasării unor sfere de influență sau încheierii acordurilor secrete. Poziția lor era că modificările teritoriale făcute în timpul războiului pot fi ratificate doar la conferința de pace de la sfîrșitul acestuia. Relativ la cererile sovietice, era evident că anihilarea statelor baltice, cedarea unei părți a Finlandei și anexarea unei porțiuni a teritoriului Poloniei, toate acestea realizate în urma tîrgului încheiat cu Hitler, ar fi putut provoca, în ciuda atitudinii lor relativ
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
temeri asupra punctului nostru de vedere și am luat în calcul doar aranjamentele imediate din timpul războiului. Toate chestiunile implicînd probleme de anvergură mai mare au fost rezervate ambelor părți pentru ceea ce speram atunci că va fi o masă a păcii după cîștigarea războiului. După aceasta s-a lăsat o lungă tăcere. Bucata de hîrtie scrisă în creion zăcea la mijlocul mesei. Într-un tîrziu, am spus: N-ar putea fi considerat drept cinic dacă am da impresia că am decis asupra
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
-și poată exercita aceste drepturi, cele trei guverne își vor uni eforturile ca să-i ajute pe oamenii din orice stat european eliberat sau fost stat satelit al Axei din Europa unde, după părerea lor, situația reclamă: (a) stabilirea condițiilor necesare păcii pe plan intern; (b) luarea de măsuri urgente în vederea ușurării situației popoarelor grav afectate; (c) instalarea unor autorități guvernamentale interimare care să reprezinte absolut toate elementele democrate ale populației și asigurarea cît mai curînd posibil a venirii la putere prin
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
414 membri, țărăniștii au obținut 32 de locuri, iar liberalii 3, restul fiind cîștigate de FND și de suporterii lui. Hațieganu și Rîmniceanu au demisionat, astfel că FND deținea controlul deplin asupra guvernului. În februarie 1947, odată cu semnarea tratatului de pace final dintre Aliați și România, toate mecanismele diplomatice de controlare a activității comuniștilor au fost retrase. Partidul Comunist putea lua acum măsuri hotărîte împotriva a ceea ce mai rămăsese din opoziție. Înainte de război, principala putere politică fusese deținută de partidele Liberal
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
atitudine de sfidare deschisă a conducerii comuniste, acuzîndu-l pe Dimitrov că ar fi o unealtă a Uniunii Sovietice. Acestei opoziții i s-a permis să se manifeste o vreme din cauză că guvernul voia să obțină aprobarea de către Occident a tratatului de pace care fusese în sfîrșit încheiat. În iunie 1947, a doua zi după ce Senatul Statelor Unite ratificase acordul, Petkov a fost arestat. El a fost judecat în august, condamnat la moarte și, cu toate protestele puterilor occidentale, executat prin spînzurare în septembrie
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
fel de opoziție tolerată sau loială. Tranziția fusese realizată cu o ușurință destul de mare. Ca forță victorioasă, guvernul partizanilor iugoslavi nu prea putea fi influențat de opinia occidentală; el nu era nevoit să-și facă probleme în legătură cu termenii tratatului de pace sau cu Declarația de la Yalta. În aceste condiții și în ciuda acordului cu Šubašić, existau șanse mici ca liderii partizanilor să riște revenirea la vechiul sistem pluripartit sau să organizeze alegeri cu adevărat libere. Spre deosebire de celelalte state comuniste est-europene, Iugoslavia postbelică
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
războiul civil din Grecia și conflictul sovieto-iugoslav DESTRĂMAREA COALIȚIEI ALIAȚILOR După cum am văzut, în perioada cînd războiul se apropia de sfîrșit în Europa, forțele aliate nu reușiseră să încheie nici un acord preliminar în privința felului în care urma să arate viitoarea pace. Conducătorii Statelor Unite continuau să aibă o mare încredere în eficiența a ceea ce urma să fie Organizația Națiunilor Unite și în declarațiile vagi de felul celei a Europei Eliberate de la Yalta. Mult mai practic și mai experimentat, Churchill încercase să ajungă
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
deosebește de cele din trecut; oricine ocupă un teritoriu își impune propriul lui sistem social. Oricine își impune propriul sistem cît de departe pot ajunge armatele lui. Nu se poate altfel."1 Cu toate acestea, multe dintre aspectele aranjamentelor viitoarei păci nu puteau fi prevăzute cu exactitate în 1945. Declinul masiv al puterii și influenței Marii Britanii și Franței și apariția Statelor Unite și a Uniunii Sovietice ca mari puteri nu erau încă pe deplin înțelese. Toate guvernele își concentrau cea mai mare
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
front; era firesc să apară suspiciunea că puterile occidentale sperau ca armatele germane și sovietice să se decimeze unele pe altele. Guvernul Uniunii Sovietice și guvernele occidentale se temeau în egală măsură ca nu cumva tabăra cealaltă să încheie o pace separată. Pe lîngă aceasta, cauzele și importanța războiului însuși erau destul de diferit interpretate. Stalin a analizat acest aspect într-o cuvîntare ținută în februarie 1946: Ar fi greșit să credem că războiul a izbucnit întîmplător sau ca urmare a greșelii
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
o testare a bombei atomice; prima a fost lansată la Hiroșima la 6 august, iar cea de a doua la Nagasaki la 9 august. Prevăzînd o victorie imediată a americanilor și dorind să ocupe un loc la viitoarele negocieri de pace, la 9 august Uniunea Sovietică a declarat război Japoniei. Capitularea japonezilor a avut loc în ziua de 14 august. La sfîrșitul ostilităților din Europa și Asia, Statele Unite erau clar cea mai mare putere din lume. Ele aveau efective armate la fel de
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
sfîrșit prin negocieri cu guvernul bulgar și cu KKE și avea să facă parte dintr-un aranjament menit să facă din Bulgaria a șaptea republică iugoslavă. Guvernul iugoslav spera să obțină teritorii situate în partea de nord prin tratatele de pace care urmau să fie negociate cu Italia și Austria. Marile premii ale acestei zone erau peninsula istriană și orașul Istria, care constituia ținta majoră a iugoslavilor. În plus, ei nădăjduiau să anexeze și provincia austriacă a Carinthiei, a cărei populație
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
Occidentul sau să-și pericliteze interesele din alte părți doar ca să-i facă pe plac Belgradului. Soarta acestui oraș juca un rol important în politica Italiei și trebuia să se țină cont și de poziția comuniștilor italieni. În cadrul negocierilor de pace, Iugoslavia a revendicat inițial toată fosta provincie italiană Venezia Giulia. În mai 1945 forțele partizanilor ocupau cea mai mare parte a acestei regiuni. În urma puternicei presiuni a Statelor Unite și Marii Britanii, ele au fost nevoite să se retragă din Istria apuseană
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
puternicei presiuni a Statelor Unite și Marii Britanii, ele au fost nevoite să se retragă din Istria apuseană pe o linie care lăsa în mîinile aliaților occidentali orașe importante ca Pula, Triest și Gorizia. În negocierile legate de formularea unui tratat de pace pentru Italia, Uniunea Sovietică a susținut la început pretențiile iugoslave, inclusiv pe cele relativ la Triest. Guvernele britanic și american voiau în schimb să-i permită Italiei să păstreze Triestul și Istria de vest. În iulie 1946, Uniunea Sovietică, Marea Britanie și
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]
-
zone (vezi harta 14). Cea de nord, din care făcea parte și Triestul, cunoscută sub numele de Zona A, se afla sub administrație britanică și americană. Zona B, situată la sud, a fost trecută sub control iugoslav. Prin tratatul de pace semnat cu Italia în februarie 1947, Iugoslavia primea un teritoriu de 2.995 de mile pătrate (aproximativ 8.000 de kilometri pătrați n.t.) cu aproape 600.000 de locuitori. În ciuda acestor cîștiguri mari, guvernul iugoslav era în continuare nemulțumit
by Barbara Jelavich [Corola-publishinghouse/Science/960_a_2468]