5,121 matches
-
procesul paideutic să fie conceput ca o continuă organizare și reorganizare a experienței, pentru ca tînăra generație să poată înfrunta cu succes viitorul. În perioada crizei economice, din jurul anului 1930, un grup de intelectuali, cunoscuți sub numele generic de Frontier Thinkers (Gînditori de graniță), își propun crearea unei mișcări culturale care să-și asume sarcina unor transformări sociale prin intermediul instituției școlare. Ideile fundamentale ale acestei tendințe sînt formulate de unul din inițiatorii grupului GEORGE SYLVESTER COUNTS în lucrarea Dare the School Build
by Ion Gh. Stanciu [Corola-publishinghouse/Science/957_a_2465]
-
să identifice o lege a invarianței, permițînd, în principiu, unificarea diferitelor domenii ale cunoașterii. Fără îndoială, așa cum o sublinia pictorul Georges Mathieu, Lupasco nu e un filosof "la modă"4. Deși a scris cincisprezece cărți, deși artiști, oameni de știință, gînditori și oameni de cultură de mare calitate, precum Gaston Bachelard, Benjamin Fondane, Gilbert Durand, Edgar Morin, Henri Michaux, André Breton, Salvador Dali, Georges Mathieu, René Huyghe, Yves Barel, Thierry Magnin sau André de Peretti, au recunoscut importanța lucrărilor sale, Lupasco
[Corola-publishinghouse/Science/1461_a_2759]
-
contradictorii: A și non-A în cazul terțului inclus, și subiect și obiect în cazul terțului ascuns. Subiectul și obiectul sunt contradictoriile supreme: ele traversează nu doar zona de rezistență, ci și zona de non-rezistență. Înțelegem astfel de ce pentru anumiți gînditori creștini, precum Jakob Boehme 18, cînd Dumnezeu decide să creeze lumea (și deci să se cunoască pe El însuși), El pune contradicția la baza lumii. Înțelegem și de ce terțul ascuns e cel care dă sens terțului inclus, căci, pentru a
[Corola-publishinghouse/Science/1461_a_2759]
-
opera filosofică scrisă a lui Jung și Lupasco este considerabilă, cea a lui Pauli se reduce la cîteva articole, toate în germană. Ea este mai degrabă formulată în corespondența sa. Ea dezvăluie un Pauli necunoscut de marele public un mare gînditor, cu siguranță unul dintre cei mai mari printre fondatorii mecanicii cuantice. Fizicianul finlandez Kalervo Laurikainen, de exemplu, a pus la dispoziția publicului cîteva fragmente din corespondența lui Pauli cu Fierz, în cartea sa Beyond the Atom The Philosophical Thought of
[Corola-publishinghouse/Science/1461_a_2759]
-
și gîndirea umană 5, care este publicată în același an, nu în Franța, ci în România. Această lucrare apare la PUF abia în 1941. Bachelard consacră un capitol substanțial al cărții sale "Logicii non-aristotelice", unde îl citează abundent pe un gînditor mai puțin original decît Lupasco, Alfred Korzybski. Numele lui Lupasco nu e citat nici măcar o dată. Dar să reluăm lectura acestui pasaj în care găsim, poate, cheia enigmei. Bachelard scrie: "Din această ultimă lucrare se desprinde, din fericire, o solidă metafizică
[Corola-publishinghouse/Science/1461_a_2759]
-
au influențat opera artiștilor?". André Breton îi răspunde: " Sunt martor că artiștii au fost unanimi, sau aproape, în a se dezinteresa de teoria cuantelor și de mecanica lui Heisenberg ... . E drept că punțile nu sunt cu totul rupte, datorită unor gînditori precum Gaston Bachelard, căruia suprarealismul îi datorează îndeosebi faptul că se poate oglindi într-un "supraraționalism", și Stéphane Lupasco, care a repus afectivitatea la locul ei în plan filosofic și mai mult, la sfîrșitul Schiței unei noi teorii a cunoașterii
[Corola-publishinghouse/Science/1461_a_2759]
-
agitație în jurul iraționalului? E. M.: Înainte de a răspunde la asta, vreau să spun că Lupasco, în timpul vieții, a fost foarte marginal. În raport cu fizicienii, părea bizar; în raport cu filosofii, părea bizar. Era cumva în situația noastră, adică inclasabil. Pentru că, în fond, era un gînditor și, din păcate, gînditorii nu intră în etichete. Lupasco este un fel de magnet care atrage spirite venite din diverse zări, poeți, scriitori, oameni de știință, filosofi care, de fapt, sunt foarte nefericiți în paradigmatologia ambiantă, în modul de gîndire
[Corola-publishinghouse/Science/1461_a_2759]
-
Înainte de a răspunde la asta, vreau să spun că Lupasco, în timpul vieții, a fost foarte marginal. În raport cu fizicienii, părea bizar; în raport cu filosofii, părea bizar. Era cumva în situația noastră, adică inclasabil. Pentru că, în fond, era un gînditor și, din păcate, gînditorii nu intră în etichete. Lupasco este un fel de magnet care atrage spirite venite din diverse zări, poeți, scriitori, oameni de știință, filosofi care, de fapt, sunt foarte nefericiți în paradigmatologia ambiantă, în modul de gîndire obișnuit, în gîndirea disjunctivă
[Corola-publishinghouse/Science/1461_a_2759]
-
Fundația Luceafărul, 2001, t. i, pp. 204, 1192, 1197. * José Anes, "Esses nada que săo tudo: o mito, o símbolo, o eu, a realidade...", in Mário Caeiro, Lisboa, Capital do Nada, Lisabona, Extramuros, 2001. * Petru Ioan (dir.), Ștefan Lupașcu. Un gânditor pentru mileniul trei, Iași, Editura Ștefan Lupașcu, 2001. * Dumitru Constantin, Somnul rațiunii, București, Sinopsis, 2001. * Maurice Nadeau, Une vie en littérature, Paris, Complexe, 2002, pp. 235, 288. * Georges Lerbet, Dans le tragique du monde, Paris, Éditions maçonniques de France, 2002
[Corola-publishinghouse/Science/1461_a_2759]
-
littéraire, nr. 54, 1971. * Constantin Noica, "Ștefan Lupașcu", București, Centrul de informare și documentare în științe sociale și politice, 1973. * Alain de Benoist, "L'énergie et la matière psychique", Valeurs actuelles, 2-8 septembrie 1974. * Constantin Noica, "Ștefan Lupașcu. Un mare gînditor al veacului", Tribuna, nr. 35, 15 aprilie 1974. * Vintilă Horia, "Con Stéphane Lupasco sobre materia y psique", Tribuna Medica, 6 decembrie 1974. * J. M. Atlani, "L'énergie et la matière psychique", L'évolution psychiatrique, nr. 3, 1976. * Alain de Benoist
[Corola-publishinghouse/Science/1461_a_2759]
-
este cercetător-șef la Centrul Național al Cercetării Științifice (CNRS) din Franța. S-a distins ca membru al rezistenței împotriva nazismului și apoi a stalinismului, ca actor și martor al vieții politice, ca sociolog al vieții contemporane și ca un gînditor a carui reflecție se îndreaptă către problemele fundamentale din cîmpul științelor omului. În perioada recentă, activitatea sa este axată pe investigarea unei metode de cunoaștere capabile să surprindă complexitatea realului. Sfîrșitul este acolo de unde începem. T. S. ELIOT CUPRINS PROLOG
Gîndind Europa by Edgar Morin [Corola-publishinghouse/Science/1421_a_2663]
-
reprezintă limba ideilor; în rîndul literaților se dezvoltă bilingvismul și tendințele poliglote; traducerile devin tot mai numeroase (astfel, Tratatul teologico-politic al lui Spinoza din 1670 este tradus în engleză și franceză la mai puțin de zece luni de la publicarea sa). Gînditorii Evului Mediu peregrinează de la mănăstiri la universități. Duns Scot ține cursuri la Oxford, apoi la Paris, și moare la Köln. Umaniștii Renașterii duc o existență de cosmopoliți: viața lui Erasmus se împarte între Țările de Jos, Franța, Anglia, Basel, fiind
Gîndind Europa by Edgar Morin [Corola-publishinghouse/Science/1421_a_2663]
-
dialogica profundă, pînă atunci ignorată, dintre apolinic și dionisiac; în sfîrșit, Heidegger va redeschide chestiunea primordială a Ființei, întorcîndu-se la Aristotel, Platon și presocratici. Reviviscenței grecești, mereu reînnoite, îi răspunde reviviscența iudeo-creștină, și ea mereu reînnoită. Pascal a fost primul gînditor creștin cu adevărat modern. El pleacă de la neputința Credinței de a se întemeia pe rațiune, și în același timp de la neputința rațiunii de a accede la Taine. El își asumă integral gîndirea rațională, devine pionierul științei experimentale, fiind în același
Gîndind Europa by Edgar Morin [Corola-publishinghouse/Science/1421_a_2663]
-
putea deveni stindardul și masca Nebuniei, și va trebui deraționalizată pentru a o face rațională... Secolul al XVII-lea este un veac al gestației, al compromisului și al stabilizării, sub înalta supraveghere a Credinței, între rațiunea constructivă, rațiunea critică, raționalizare. Gînditorii acestui secol simt nevoia să refunda-menteze principiile gîndirii sau metodei, să reconstruiască sistemul lumii, dar și să-l păstreze pe Dumnezeu, cheie de boltă necesară perfecțiunii Universului. Raționalizarea îi determină să conceapă o lume care este fie impecabilă în ordinea
Gîndind Europa by Edgar Morin [Corola-publishinghouse/Science/1421_a_2663]
-
au criticat foarte rațional neajunsurile Aufklärung-ului, au secretat mitul relației organice dintre om și natură și au elaborat sau argumentat miturile naționale. Astfel, intelectualii vor demitiza și remitiza la nesfîrșit. Marx este un caz exemplar în acest sens: el este gînditorul cel mai critic și creatorul celui mai mare mit al lumii contemporane. Deși cuvîntul filozof și-a schimbat sensul în secolul al XIX-lea, cînd devine universitar, compartimentat, erudit, misiunea militantă inițiată de "filozofii" secolului al XVIII-lea continuă și
Gîndind Europa by Edgar Morin [Corola-publishinghouse/Science/1421_a_2663]
-
sfinte ale Statului-națiune: Glia, Morții, Tradiția, Rațiunea de Stat, Onoarea Armatei. Sfera intelectualilor europeni este puțin sau prost înrădăcinată din punct de vedere sociologic și instabilă și oscilantă din punct de vedere ideologic. Ea oscilează între statutul elitist al "marelui gînditor" sau "profesor" și condiția de paria a răzvrătitului marginal, frate al "autorului blestemat". Ea pendulează între critica miturilor și producerea miturilor. Desigur, în mediul intelectual se instalează și conformiști, însă aceștia nu reușesc să domolească turbulențele în care se înfruntă
Gîndind Europa by Edgar Morin [Corola-publishinghouse/Science/1421_a_2663]
-
mult mai anevoie la întruparea lor. Căci a le coborî din sfera senină a conceptului în aceea agitată aporetică, agresivă a praxei este a admite diminuări și concesii cu care, de obicei, se poate împăca un om politic, nu și gânditorul deprins a observa o logică mai riguroasă. Comportă aceste planuri ale realului o anume incompatibilitate? Fapt este că realitatea socială se arată întotdeauna mai complexă decât îngăduie orice formulă, oricât de amplă, să se bănuiască, iar o identitate deplină între
[Corola-publishinghouse/Science/1451_a_2749]
-
sub controlul iminent al inteligenței tot ce privește respectiva sferă și chiar o realitate mai amplă, adică tot ce ține de articulația culturii în sfera vieții sociale, deschiderea spre lume a unei comunități, civilitatea la care se referea același distins gânditor. În timpul din urmă, mai toată Europa, îndeosebi partea centrală și de est a continentului, aceea care a cunoscut experiența unui sistem totalitar, se preocupă de rostul intelighenției, căutând să-i asigure un loc legitim în societate. Între "personalismul anarhic" flagelat
[Corola-publishinghouse/Science/1451_a_2749]
-
preeminența culturii n-au dus nicicând la rezultate durabile. Kogălniceanu, Eminescu, Iorga se cuvin amintiți pe această linie, care voia să împace tradiția cu nevoia de a transforma politica într-o știință a gestiunii sociale, așa cum o închipuiau unii dintre gânditori la începutul secolului XIX. Implicarea unor istorici ca Guizot sau Palacky, a unor filosofi ca Masaryk, a unor artiști ca Paderewski în exercițiul puterii a născut impresia că acesta poate fi înnobilat de spirit. Prezența unor cărturari la cârmă n-
[Corola-publishinghouse/Science/1451_a_2749]
-
de ce N. Iorga, marele mesianic, amestecat el însuși în viața politică de la începutul secolului, îl prețuia pe F. Palacky pentru "onestitatea superioară a scrisului și a vieții sale", iar pe Masaryk pentru existența lui filosofică. Ceva din frământarea lăuntrică a gânditorului se reflectă în sfera politică și o înalță. Din contra, mediocritatea celui ajuns la cârmă se răsfrânge dramatic asupra comunității. De aceea, tocmai, milita și Pârvan pentru maxima spiritualitate, fie că e vorba de individ sau de organismul social. Cum
[Corola-publishinghouse/Science/1451_a_2749]
-
s-a încercat explicarea echilibrului indispensabil în orice sistem de gândire social-politică. Ideea de echilibru a ajuns aproape o obsesie, îndeosebi prin David Hume, de la care se inspiră nu numai sociologia secolului XIX, dar și istorici, filosofi, oameni de stat. Gânditorul englez vorbise de "echilibrul puterii". Metternich, se știe, a făcut din acest echilibru o maximă politică. Însă "echilibrul european", după Congresul de la Viena, nu era altceva decât o expresie a politicii de dominație a marilor puteri. În numele aceluiași echilibru s-
[Corola-publishinghouse/Science/1451_a_2749]
-
mai multe nivele pentru a fi înțeles în toată amploarea și complexitatea lui. Îl putem urmări sub unghiuri diverse, într-o sferă de inițiative sau alta. El se arată de la început unitar și de o consecvență admirabilă. Este proiectul unui gânditor ce știa să îmbine reflecția cu activitatea practică, entuziasmul bine strunit cu spiritul critic, realizarea personală în spațiul ideilor cu o pedagogie civică mereu valabilă. Dacă spiritul nu e altceva decât "puterea de a împrumuta unei circumstanțe actuale resursele trecutului
[Corola-publishinghouse/Science/1451_a_2749]
-
a sublinia numai funcția avertizantă pe care istoria trebuie să o împlinească mereu, alături de misiunea ei cognitivă. Filosofii n-au rămas nici ei sensibili la pedagogia faptelor consemnate de istorie. În nenorocire, adică în experiență, nu în cuvânt, identifica un gânditor din vechime șansa de îndreptare a celui neînțelept. Dar și cuvântul comportă, fără îndoială, un rost: acela de a înlesni explicația, comunicarea, dialogul. Căci el înseamnă reuniunea în spirit, comunitate de idei, conventus. Ce e definitiv istoricul decât un purtător
[Corola-publishinghouse/Science/1451_a_2749]
-
lucrurilor pe care le consideră adevărate. Preocuparea morală trebuie să-i însoțească mereu eforturile, adăugându-se la funcția pur cognitivă, care asigură legătura dintre generații, secole, milenii și constituie durata umanității. Ea "ne leagă veșnicia", spune Kogălniceanu, convins, ca și gânditorul antic, că fără istorie am fi condamnați la infantilism, "căci ce este vârsta omului, dacă memoria faptelor noastre nu s-ar uni cu veacurile cele mai dinainte?" Un gând ca acesta tulbură încă pe oricine se apropie de altarul ei
[Corola-publishinghouse/Science/1451_a_2749]
-
la concluzii negative. Puțini sunt cei care îi acceptă cu inima deschisă rostul pedagogic ("magistra vitae") ce i se atribuie de milenii. Domină mai curând o atitudine sceptică, afină cu aceea impusă la începutul secolului de Paul Valéry și alți gânditori stând sub semnul unui hipercriticism, căruia i s-a reproșat de altfel, cu temei, sacrificarea nuanței de dragul culorii tari, a analizei sistematice în favoarea speculației șocante. De atunci, discursul istoric n-a contenit să fie una dintre marile teme de reflecție
[Corola-publishinghouse/Science/1451_a_2749]